Τόσο ο δημόσιος άνδρας όσο και η δημόσια γυναίκα ονομάζονται δημόσιοι διότι παραδίδουν επ’ αμοιβή το σώμα τους στον δήμο, με άλλα λόγια τον λαό, για να πάρουμε και τις αποστάσεις μας από την Πνύκα, μέρες που είναι. Η δημόσια γυναίκα πληρώνεται, βέβαια, από όσους την επιλέξουν, ενώ ο δημόσιος άνδρας πληρώνεται από όλους μας, χωρίς περιθώριο επιλογής.
Η δημόσια γυναίκα, δηλαδή η εργάτρια του σεξ, ενδέχεται να πουλάει το σώμα της παρά τη θέληση της ως θύμα trafficking ή διότι είναι η μόνη διέξοδος βιοπορισμού που έχει (για τον ίδιο λόγο δηλαδή που πουλάνε το σώμα τους όλοι οι εργάτες). Ο δημόσιος άνδρας, από την άλλη, έχει τις ρίζες του στην χιλιοτραγουδισμένη αθηναϊκή δημοκρατία ως το αντίθετο του ιδιώτη που δεν είχε δημόσιο αξίωμα και φτάνει στις μέρες μας με το αγγλικό idiot. Τάζει γεφύρια ενώ χτίζει συρματοπλέγματα και τείχη, πηγαίνει στο Προεδρικό Μέγαρο για σφυρίδα ή φιλέτο γλώσσας meuniere, παίρνει μίζες εξοπλιστικών, βαράει ταμπούρλα στις αγορές, πατάσσει την οικογενειοκρατία με τις ευλογίες του μπαμπά, σκίζει τα μνημόνια, αφήνει πρόσφυγες να πνιγούνε στο Αιγαίο, πατάει κουμπιά πυρηνικής καταστροφής, βομβαρδίζει γυναικόπαιδα και ξη-με-ρώ-μα-τα (των εκλογών) δίνει επιδόματα.
Η δημόσια γυναίκα ζει στο περιθώριο του κοινωνικού και συχνά αντιμετωπίζεται από το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας σαν μη-άνθρωπος, όπως συνέβη πριν λίγα χρόνια με τη σύλληψη και διαπόμπευση των οροθετικών γυναικών από φερέλπιδα ρυθμιστή της Κεντροαριστεράς και κατ’ εξοχήν δημόσιο άνδρα του τόπου μας. Αντίθετα, ο δημόσιος άνδρας ζει στο επίκεντρο του δημόσιου βίου, στο ανώτερο σκαλί της κοινωνικής (ενίοτε και οικονομικής) πυραμίδας, στη μέση των παγκόσμιων εξελίξεων, στην καρδιά κάθε κλισέ που μπορεί να σκαρφιστεί ο δημοσιογραφικός νους.
Η δημόσια γυναίκα περπατά στον δρόμο και οι σεμνότυφοι νοικοκυραίοι φτύνουν το χώμα για την εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυναίκα και σταυροκοπιούνται μην τύχει τέτοια τύχη στην κόρη τους πριν πάνε κρυφά να χτυπήσουν την πόρτα της τα βράδια. Ο δημόσιος άνδρας περιοδεύει σε άθλια χωριουδάκια και ασυνάρτητη επαρχία βγάζοντας πύρινους λόγους α λα Μαυρογιαλούρο και οι μανάδες λαχταρούν να καμαρώσουν μια μέρα τον γιο τους στη θέση του.
Το σώμα της δημόσιας γυναίκας είναι έκθετο στη βία, την κακοποίηση, τον εξευτελισμό, τον HIV, τον HPV, τα χλαμύδια, τον έρπη, την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, είναι καταδικασμένο όσο γερνάει να βγάζει όλο και δυσκολότερα το ψωμί του και συχνά να πεθαίνει πρόωρα ξεχασμένο από θεούς κι ανθρώπους. Το σώμα του δημόσιου άνδρα γίνεται μοντέλο προτομών, αδριάντων και ανδροπρεπών πορτραίτων, το όνομά του αναγράφεται στα βιβλία ιστορίας και στις κεντρικές λεωφόρους και η κηδεία του γίνεται δημοσία δαπάνη εν μέσω τριήμερου εθνικού πένθους.
Ο δημόσιος χαρακτήρας ενός σώματος, λοιπόν, αποκτά εντελώς διαφορετική σημασία ανάλογα με τα έμφυλα γνωρίσματά του. Θα μου πείτε δεν υπάρχουν άνδρες εργάτες του σεξ ή γυναίκες πολιτικοί; Φυσικά και υπάρχουν και περνώντας μια βόλτα από το Πεδίον του Άρεως τη νύχτα ή από τη Downing Street αριθμός 10 στο Λονδίνο μπορούμε να δούμε ότι τόσο η κοινωνική τους θέση όσο και η κοινωνική τους συμπεριφορά δεν φαίνεται να διαφέρει από αυτές των μελών αυτού που στην καθομιλουμένη ονομάζουμε «άλλο φύλο». Για κάποιον λόγο από αυτούς που συχνά ελλοχεύουν μες στη γλώσσα, όμως, δημόσιος άνδρας δεν σημαίνει εργάτης του σεξ και δημόσια γυναίκα δεν σημαίνει πολιτικός.
Μήπως αυτή η διαφορά προκύπτει από τους διαφορετικούς ρόλους που επιτελούν το ανδρικό και το γυναικείο σώμα στο κοινωνικό ασυνείδητο; Το γυναικείο σώμα, λέει το κοινωνικό μας αφήγημα, είναι φτιαγμένο για να ευχαριστεί τα μάτια, τα χέρια και τα λοιπά σωματικά μέλη του ανδρός, άντε και καμιά φορά για να κυοφορεί τον καρπό του. Πάρτε για παράδειγμα την Μπριζίτ Μακρόν. Ενώ ο δημόσιος άνδρας και σύζυγός της Εμάνουελ αγόραζε κοψοχρονιά δημόσια αγαθά όπως το νερό και έκανε διακηρύξεις για την Ενωμένη Ευρώπη λογαριάζοντας χωρίς τον (Γερμανό) ξενοδόχο, μια ολόκληρη χώρα ασχολούνταν με την ηλικία, τις πλαστικές και την —σύμφωνα με το κεντρικό δελτίο του ΣΚΑΙ— «αλλαγή από γόβα σε άνετη πλατφόρμα» της Πρώτης Κυρίας της Γαλλικής Δημοκρατίας. Κατά κάποιον τρόπο, λοιπόν, κάθε γυναικείο σώμα είναι ούτως ή άλλως κάπως δημόσιο. Κατ’ επέκταση το κατ’ όνομα δημόσιο γυναικείο σώμα δεν μπορεί παρά να υπάρχει με μοναδικό σκοπό να τέρπει σεξουαλικά τον λαό, δηλαδή όποιον άνδρα το θελήσει ανά πάσα στιγμή.
Από την άλλη πλευρά, το ανδρικό σώμα, σύμφωνα με τις κοινωνικές επιταγές, πρέπει να είναι ρωμαλέο, ετοιμοπόλεμο, άτρωτο στον πόνο και τα δάκρυα, ικανό να κουβαλά τα υλικά και ψυχικά βάρη της οικογένειάς του. Το δημόσιο ανδρικό σώμα λοιπόν αναμένεται να επιτελεί αυτόν τον κοινωνικό ρόλο για ένα μεγαλύτερο κοινό, τον λαό ας το πούμε.
Αυτές οι κοινωνικές προσδοκίες για τα σώματά μας μπορούν να είναι εξίσου καταπιεστικές και τραυματικές τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες. Και μπορούν να οδηγήσουν σε αληθινές τραγωδίες όπως στην περίπτωση της 22χρονης Λίνας που αυτοκτόνησε τον περασμένο Φεβρουάριο επειδή «διέρρευσαν» (έτσι χωρίς υποκείμενο της πράξης) γυμνές φωτογραφίες της στο διαδίκτυο μετατρέποντας, χωρίς τη συγκατάθεσή της, το σώμα της από ιδιωτικό σε δημόσιο, όσο και στην περίπτωση του Βαγγέλη Γιακουμάκη που του έκαναν bullying οι συνομήλικοί του επειδή δεν εκπλήρωνε ικανοποιητικά τα πρότυπα της κρητικής ματσίλας.
Αυτό δεν αναιρεί, όμως, το γεγονός ότι ο δημόσιος άνδρας βρίσκεται στην κορυφή της ετεροκανονικής πατριαρχικής ταξικής ιεραρχίας και η δημόσια γυναίκα στον πάτο της. Ακούμε συχνά-πυκνά το επιχείρημα από δημόσιο ή ιδιωτικό βήμα ότι οι γυναίκες στη Δύση έχουν εξισωθεί απόλυτα με τους άνδρες και το μόνο για το οποίο πρέπει να παλεύουμε είναι η «αταξική κοινωνία» για τους αριστερούς ή ο «ανθρωπισμός» για τους φιλελεύθερους. Και να που βάζοντας ένα τόσο δα μικρούλι επίθετο πριν από μια λέξη αποκαλύπτεται πως αν δεν ονομάσουμε την ανισότητα ως έχει στη γλώσσα και, κυρίως, αν δεν αγωνιστούμε με νύχια και με δόντια για να την αλλάξουμε, όσο παγιώνεται το νεοφιλελεύθερο δόγμα τόσο θα ενισχύεται η απάνθρωπη συμπεριφορά και τόσο θα βαθαίνει το ταξικό χάσμα μεταξύ δημόσιων ανδρών και δημόσιων γυναικών.
Ας τραβήξουμε, λοιπόν, για λίγο τα βλέμματα μας από τα ξένα σώματα που περπατούν πάνω σε κόκκινα χαλιά ή στέκουν πλάι σε κόκκινα φανάρια. Ας κοιτάξουμε τα τρωτά και κοινωνικά φορτισμένα σώματά μας που είναι ικανά να γεννήσουν σκέψεις και πράξεις για το καλό του Άλλου, σκέψεις και πράξεις δημόσιες.