Πολλοί θεωρούν ότι η υπόθεση του Mall είναι μια χαμένη υπόθεση. Τι σημασία έχει, 4 χρόνια μετά τα εγκαίνια, τι θα πει ένα δικαστήριο για την ύπαρξη του Mall; Και όμως τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Μια ενδεχόμενη καταδικαστική απόφαση για το Mall θα έχει ιστορικές συνέπειες, που φυσικά δεν αφορούν μόνο το εμπορικό κέντρο.
Τυπικά, στη δίκη του Mall ο «αντίδικος» των προσφεύγοντων πολιτών είναι το ελληνικό Δημόσιο, το οποίο τελεί υπό κρίση ως προς τη συνταγματικότητα των ενεργειών του (θέσπιση νόμου και διοικητικής πράξης). Αλλά στην ουσία αντίδικος είναι η εταιρεία, η Lamda Development, η οποία όλα αυτά τα χρόνια παρεμβαίνει στις δίκες εναντίον των προσφευγόντων. Άλλωστε στην πραγματικότητα οι δικηγόροι της Lamda είναι αυτοί που έχουν αναλάβει τον νομικό χειρισμό της υπόθεσης.
Τι θα συμβεί λοιπόν αν η πλευρά Λάτση χάσει τη δίκη του Mall;
1. Το γόητρο. Ακούγεται ρομαντικό και αδιάφορο. Δεν είναι. Ακόμα και η καθαρά συμβολική νίκη του μικρού πολίτη απέναντι στον παντοδύναμο επιχειρηματία δεν είναι αμελητέα υπόθεση. Και μόνο η τελεσίδικη ρετσινιά του «αυθαιρέτου» πάνω στο Mall (το «κόσμημα» της Lamda), ακόμα κι αν δεν συνοδευόταν από έμπρακτες επιπτώσεις για το ίδιο το κτίσμα και την εταιρεία, είναι πολύ σημαντική. Αλλά υπάρχουν και πρακτικές συνέπειες.
2. Ως προς το ίδιο το Mall. Το εμπορικό κέντρο θα είναι πλέον οριστικά και τελεσίδικα αυθαίρετο. Αυτό συνεπάγεται:
2.1. ως προς το κτήριο του Mall.
1η περίπτωση: «Επιστροφή στην προτέρα κατάσταση», με άλλα λόγια… κατεδάφιση!
2η περίπτωση: Αναδρομικό πρόστιμο αυθαιρέτου κτίσματος, από το 2005 που πρωτοάνοιξε το εμπορικό κέντρο.
3η περίπτωση: Πρόστιμο διατήρησης αυθαιρέτου κτίσματος (εφάπαξ ή περιοδικό για όσα χρόνια θα συνεχίσει να υφίσταται) και οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση.
Σημειωτέον ότι η ιστορία των προστίμων δεν είναι διόλου απλή. Τα τετραγωνικά είναι δεκάδες χιλιάδες και το πρόστιμο κανονικά καθορίζεται με βάση την αντικειμενική αξία ανά τετραγωνικά – μιλάμε για τρελά λεφτά.
2.2 Ως προς τα δεκάδες καταστήματα του Mall.
Οι άδειες των καταστημάτων και των κινηματογράφων θα πρέπει να ανακληθούν ή να μην ανανεωθούν.
Φυσικά, στη θέση των παλιών καταστημάτων, των οποίων οι άδειες θα ανακληθούν (και πάντα στην περίπτωση που επιτραπεί στο Mall, με πρόστιμο διατήρησης αυθαιρέτου, να συνεχίσει να υπάρχει…) θα υπάρχει η δυνατότητα να δημιουργηθούν και να αδειοδοτηθούν νέα καταστήματα.
3. Το μεγάλο διακύβευμα
Ομως, η πραγματική σημασία της απόφασης του ΣτΕ ξεπερνά κατά πολύ το ίδιο το Mall, την εταιρεία Lamda και τις δεκάδες καταστήματα φίρμες που στεγάζονται εκεί.
Αυτό που παίζεται είναι η ίδια η επιβίωση του Συμβουλίου της Επικρατείας και ταυτόχρονα η επιβίωση του συνταγματικού δικαιώματος των πολιτών να ζητούν την προστασία της Δικαιοσύνης.
Αν η πλευρά Λάτση δικαιωθεί, θα δικαιωθεί ταυτόχρονα η νομική πατέντα που σκαρφίστηκαν οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ για να παρακάμπτουν το ΣτΕ. Όπως συνέβη με το Mall, η κυβέρνηση θα μπορεί να φτιάχνει νόμους, που θα περιέχουν αντισυνταγματικές διοικητικές πράξεις. Εναντίον του νόμου δεν θα μπορεί να στραφεί το ΣτΕ, το οποίο έτσι καθίσταται άχρηστο. Οι πολίτες θα στερηθούν μια για πάντα το δικαίωμα προσφυγής στη δικαιοσύνη απέναντι στις παράνομες ενέργειες του κράτους.
Χθες στο Mall, σήμερα στον Αχελώο (για να παρακαμφθούν οι αποφάσεις του ΣτΕ εναντίον του έργου, χρησιμοποιήθηκε και κει η πατέντα Mall), αύριο – γιατί όχι – στον Ασωπό, στον Βοτανικό κοκ…