Οι πολιτικές εξυγίανσης που ακολουθούν οι χώρες της Ευρωζώνης σε συνδυασμό με τους προληπτικούς μηχανισμούς που εφαρμόζονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου έχουν περιορίσει τους υψηλούς δημοσιονομικούς κινδύνους σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, ωστόσο οι μεσομακροπρόθεσμοι κίνδυνοι λόγω της γήρανσης του πληθυσμού παραμένουν και πρέπει να αντιμετωπιστούν
Αυτό είναι το κεντρικό συμπέρασμα που προκύπτει από την ετήσια έκθεση της Κομισιόν για τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, που παρουσίασε χθες ο αντιπρόεδρος Ολι Ρεν. Η έκθεση θα υποβληθεί για συζήτηση στην προσεχείς συνεδριάσεις του Εurogroup και του Συμβουλίου Εcofin τον Ιανουάριο.
Οπως επισημαίνει η έκθεση, από το 2008 που εμφανίστηκε η χρηματοπιστωτική κρίση, η δημοσιονομική κατάσταση επιδεινώθηκε στις περισσότερες χώρες, δημιουργώντας πρόσθετα βραχυπρόθεσμα προβλήματα στη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, τα οποία μέχρι τότε περιορίζονταν σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα και αφορούσαν στη γήρανση του πληθυσμού.
Κίνδυνοι για δύο
Το 2009 σχεδόν τα δύο τρίτα των χωρών της Ε.Ε. αντιμετώπιζαν βραχυπρόθεσμο πρόβλημα βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών, το οποίο στη συνέχεια αντιμετωπίστηκε μέσω προγραμμάτων εξυγίανσης και βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας, με αποτέλεσμα κινδύνους σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, να αντιμετωπίζουν σήμερα μόνο δύο χώρες, η Κύπρος και η Ισπανία, χωρίς να υπολογίζονται οι τρεις μνημονιακές.
Οι μεσοπρόθεσμες προκλήσεις συνδέονται με την υπέρβαση του προβλεπόμενου ορίου δαπανών ιδίως όσον αφορά στις συντάξεις, στην υγειονομική περίθαλψη και στη μακροχρόνια φροντίδα, δηλαδή τις επιπτώσεις της γήρανσης του πληθυσμού που κάνουν επιτακτική την ανάγκη να επανέλθει το χρέος κάτω του 60% του ΑΕΠ μέχρι το 2030.
Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να υπάρξει διαρθρωτική δημοσιονομική εξυγίανσης της τάξης των 4,75 μονάδων του ΑΕΠ στην Ε.Ε., η οποία σε συνδυασμό με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα επιτρέψει την επίτευξη του στόχου. Ωστόσο, η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι η κατάσταση είναι αρκετά διαφορετική σε όλα τα κράτη-μέλη, που σημαίνει ότι και οι προσπάθειες πρέπει να είναι διαφοροποιημένες.
Λήψη μέτρων
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισηγείται τη λήψη μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής και μεταρρυθμίσεις στα συνταξιοδοτικά προγράμματα, ώστε μεσοπρόθεσμα να συμμορφωθούν σε αρκετές χώρες (Σλοβενία, Βέλγιο, Ηνωμένο Βασίλειο, Τσεχία, Γαλλία, Ιταλία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Ολλανδία, Αυστρία, Πολωνία, Σλοβακία και Φινλανδία) με το στόχο χρέους στο 60% του ΑΕΠ.
Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, πέραν της Κύπρου, η Κομισιόν διαπιστώνει κινδύνους λόγω της γήρανσης του πληθυσμού στη Σλοβενία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και τη Σλοβακία.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, αρκετά κράτη-μέλη έχουν προβεί σε μεταρρύθμιση των συνταξιοδοτικών συστημάτων τους, τα οποία βρίσκονται πλέον σε μια πιο βιώσιμη βάση, ενώ θεωρεί ότι και οι άλλες χώρες θα πρέπει να προχωρήσουν σε αυτήν τη διαδικασία, κυρίως οι προαναφερόμενες.
Περισσότερα εδώ