«Η κλιμακούμενη άφιξη αιτούντων άσυλο έχει αποκαλύψει την αδυναμία των αρχών να διαχειριστούν αποτελεσματικά αυτή την εισροή. Ως αποτέλεσμα, εφαρμόστηκε μια πολιτική αυτόματης και de facto κράτησης όλων των νεοαφιχθέντων, η οποία οδήγησε σε μαζικές παραβιάσεις του δικαιώματος στην ελευθερία σύμφωνα με το άρθρο 5 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Η πρακτική αυτή ενέχει τον κίνδυνο να παραβιάσει το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ που απαγορεύει τα βασανιστήρια και την απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση και παραβιάζει τόσο το ελληνικό όσο και το ενωσιακό δίκαιο, το οποίο ορίζει ότι η κράτηση πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο ως έσχατη λύση και να συνοδεύεται από εξατομικευμένη εντολή κράτησης» συνεχίζουν και εξηγούν πως «η πρακτική της αυτόματης κράτησης των αιτούντων άσυλο είναι παράνομη για διάφορους λόγους:
- Παραβιάζει την απαίτηση ότι η κράτηση πρέπει να χρησιμοποιείται ως έσχατο μέτρο.
- Οι άνθρωποι κρατούνται για μεγάλα χρονικά διαστήματα (περίπου ένα μήνα) χωρίς να παρέχεται η απαιτούμενη από το νόμο εξατομικευμένη γραπτή απόφαση ή αιτιολόγηση για την κράτησή τους.
- Στις περιπτώσεις όπου οι αιτούντες διαθέτουν γραπτά έγγραφα που δεν δικαιολογούν την κράτησή τους, αντί για ένταλμα κράτησης δίνεται εντολή “περιορισμού της ελευθερίας”, γεγονός που δεν αντικατοπτρίζει με ακρίβεια την πραγματικότητα του εγκλεισμού.
- Η αιτιολόγηση αυτής της de facto κράτησης δεν αξιολογείται ατομικά, και δίνεται σταθερά μια γενική αιτιολόγηση ότι “οι διαδικασίες υποδοχής και ταυτοποίησης δεν έχουν ολοκληρωθεί”.
Σύμφωνα με τις οργανώσεις, «και τα δύο CCACs έχουν υποβάλει τους νεοαφιχθέντες σε απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες:
- Στη Σάμο, εκατοντάδες άτομα έχουν περιοριστεί στις “Ζώνες Προσωρινής Φιλοξενίας” του CCAC, κλειστούς χώρους με κοντέινερ που περιβάλλονται από συρματοπλέγματα. Οι ζώνες αυτές επανδρώνονται από την αστυνομία, βρίσκονται υπό 24ωρη επιτήρηση και οι διαμένοντες έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε επείγουσα ιατρική περίθαλψη. Τα κινητά τηλέφωνα και οι κωδικοί πρόσβασης λαμβάνονται από την αστυνομία κατά την άφιξη για αρκετές ημέρες, με αποτέλεσμα να παραβιάζεται η ιδιωτική ζωή των αιτούντων και να εμποδίζεται η πρόσβασή τους σε ουσιαστική υποστήριξη.
- Στη Λέσβο, τα νεοαφιχθέντα άτομα κρατούνται εκ των πραγμάτων μέσα σε μεγάλους χώρους συγκέντρωσης, με άνδρες, γυναίκες, παιδιά και ευάλωτες ομάδες να στεγάζονται μαζί χωρίς επαρκή μέτρα προστασίας της ιδιωτικής ζωής ή ασφάλειας. Οι συνθήκες σε αυτούς τους χώρους είναι άθλιες, με ανεπαρκή κλινοσκεπάσματα, φαγητό και νερό, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να πεινάνε συνεχώς και να μην έχουν κατάλληλο ρουχισμό.
Η ιατρική πρόσβαση είναι σοβαρά περιορισμένη και στα δύο ΚΥΤ και η απουσία επαγγελματιών υγείας κατά την άφιξη παραβιάζει τόσο την ελληνική εθνική νομοθεσία όσο και την οδηγία της ΕΕ για τις συνθήκες υποδοχής.
Οι 22 οργανώσεις, ζητούν επειγόντως τον άμεσο τερματισμό της παράνομης πρακτικής της συστηματικής de facto κράτησης των ανθρώπων κατά την άφιξη και εν αναμονή της καταγραφής των αιτήσεων ασύλου τους. Η απροετοιμασία των αρχών για την αύξηση των αφίξεων δεν μπορεί να δικαιολογήσει τη μαζική παραβίαση του δικαιώματος των ατόμων στην ελευθερία και την απαλλαγή από απάνθρωπη μεταχείριση».
Αναλυτικά η ανακοίνωση