Κούβα: Πλήθος κόσμου στην κεντρική εκδήλωση στη μνήμη του Φιντέλ Κάστρο

Ο Κάστρο απεβίωσε την Παρασκευή, στα 90 του χρόνια, μια δεκαετία αφότου παραχώρησε την ηγεσία της χώρας στον μικρότερο αδελφό του Ραούλ Κάστρο, 85.
Με τον Ραούλ Κάστρο στο πλευρό του, ο χαρισματικός Φιντέλ Κάστρο καθοδήγησε τους γενειοφόρους επαναστάτες που ανέλαβαν την εξουσία σε επανάσταση το 1959 και κυβέρνησαν το νησί εν μέσω αντίστασης από τις Ηνωμένες Πολιτείες που κράτησε ωσότου να την αναστρέψει το 2014 ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα και να ξεκινήσει την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων.

Για πολλούς, ιδιαίτερα στη Λατινική Αμερική και την Αφρική, ο Κάστρο αποτελούσε σύμβολο της αντίστασης στον ιμπεριαλισμό, έχοντας ανατρέψει έναν δικτάτορα που υποστηριζόταν από τις ΗΠΑ, και υπέρμαχο των φτωχών. Άλλοι, μεταξύ των οποίων και πολλοί στην μεγάλη εξόριστη κοινότητα κουβανών στο Μαϊάμι, τον καταδίκαζαν ως τύραννο που φυλάκιζε τους αντιπάλους του και κατέστρεψε την οικονομία μέσω του σοσιαλισμού.

Επιφωνήματα «Βίβα Φιντέλ!» αντηχούσαν καθώς δεκάδες χιλιάδες κουβανών συγκεντρώθηκαν στην Πλατεία της Ελευθερίας χθες για να αποτίσουν φόρο τιμής στον Κάστρο. «Ενωμένοι, ποτέ νικημένοι!» φώναζαν. Ο Ραούλ Κάστρο αγκάλιασε τον ιδεολογικό του σύμμαχο, τον πρόεδρο της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο, καθώς εξελισσόταν η τελετή.

«Το να ζυγίσει κανείς την επιτυχία ή αποτυχία του οικονομικού μοντέλου της Κούβας χωρίς να συνυπολογίσει το εγκληματικό (αμερικανικό) εμπάργκο που κράτησε πάνω από 50 χρόνια, είναι καθαρή υποκρισία», είπε ο πρόεδρος του Ισημερινού Ραφαέλ Κορέα στον επικήδειό του.

Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε χθες ότι ο Ομπάμα δεν θα στείλει προεδρική αντιπροσωπεία στην Αβάνα. Αντίθετα, οι ΗΠΑ θα αντιπροσωπευθούν από τον Τζέφρι Ντε Λαουρέντις, ανώτατο διπλωμάτη της αμερικανικής πρεσβείας στην Αβάνα, και τον Μπεν Ρόουντς, συνεργάτη του Ομπάμα ο οποίος αντιπροσώπευσε τις ΗΠΑ στους 18 μήνες που κράτησαν οι κρυφές συνομιλίες που οδήγησαν στην προσέγγιση των δύο χωρών.

Η προσέγγιση αυτή απειλείται τώρα από τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο της Αμερικής Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αναλαμβάνει τις ευθύνες του στις 20 Ιανουαρίου, και ο οποίος έχει αναφερθεί στην επαναυιοθέτηση μιας σκληρής γραμμής στην Ουάσιγκτον, εκτός εάν η κυβέρνηση προβεί σε αλλαγές, μια είδους πίεσης στην οποία οι αδελφοί Κάστρο πάντα αντιδρούσαν σθεναρά.

Ο Ντε Λαουρέντις ήταν επικεφαλής της αντιπροσωπείας των ΗΠΑ στην Αβάνα όταν αυτή αναβαθμίστηκε σε πρεσβεία τον Ιούλιο του 2015, και προτάθηκε από τον Ομπάμα για πρεσβευτής. Ο δε εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζος Έρνεστ περιέγραψε τον Ρόουντς ως «τον κύριο συνομιλητή του Λευκού Οίκου με την κουβανική κυβέρνηση» για την ομαλοποίηση των σχέσεων.

Πολλοί ηγέτες της αριστεράς στη Λατινική Αμερική, μεταξύ των και ο Μαδούρο καθώς και ο βολιβιανός πρόεδρος Έβο Μοράλες, ταξίδεψαν στην Κούβα για να συμμετάσχουν στην τελετή στον ίδιο χώρο που κάποτε ο Κάστρο ενέπνεε τα πλήθη με μαραθώνιας διάρκειας ομιλίες.

Οι αφρικανοί ηγέτες συμπεριλάμβαναν τον Ρόμπερτ Μουγκάμπε της Ζιμπάμπουε και τον πρόεδρο της Νοτίου Αφρικής Τζέικομπ Ζούμα, ο οποίος απέτισε προσωπικό φόρο τιμής. Ο Νέλσον Μαντέλα είχε ευχαριστήσει επανειλημμένα τον Κάστρο για τις προσπάθειές του να βοηθήσει στην ανατροπή του απαρτχάιντ στη Νότιο Αφρική.
Ο Μουγκάμπε, 92 χρονών, ο ίδιος ένα πρώην μαρξιστής επαναστάτης που ηγείται της Ζιμπάμπουε ως πρωθυπουργός ή πρόεδρος από το 1980, παρά τις οικονομικές κρίσεις και τις κρίσεις υγείας του, εξήρε την κυβέρνηση του Φιντέλ Κάστρο γιατί εκπαίδευσε χιλιάδες ιατρούς και δασκάλους από την Ζιμπάμπουε. «Ο Φιντέλ δεν ήταν απλώς ηγέτης σας. Ήταν ηγέτης μας και ηγέτης όλων των επαναστατών. Τον ακολουθούσαμε, τον ακούγαμε και προσπαθούσαμε να τον μιμηθούμε», είπε σε δημοσιογράφους ο Μουγκάμπε καθώς έφθανε στην Αβάνα. «Έχει γεια, αδελφέ μου. Έχε γειά, επαναστάτη», συμπλήρωσε.

Λίγοι ηγέτες από τις μεγάλες δυνάμεις του κόσμου ταξίδεψαν στο νησί της Καραϊβικής, ενώ πολλοί έστειλαν αξιωματούχους αντί για υπουργούς.

Η Κίνα έστειλε τον αντιπρόεδρο Λι Γιουαντσάο, ενώ ο κινέζος πρόεδρος Σι Ζινπινγκ επισκέφθηκε την κουβανική πρεσβεία στο Πεκίνο για να εκφράσει τα συλλυπητήριά του, είπε το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας.

Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δεν ήρθε στην Κούβα, αλλά περιέγραψε τον Κάστρο ως «αληθινό φίλο της Ρωσίας». Το Κρεμλίνο είπε οτι είχε διαφορετική άποψη για την κληρονομιά του Κάστρο από αυτήν που εξέφρασε ο Τραμπ, ο οποίος αποκάλεσε τον κουβανό ηγέτη «στυγνό δικτάτορα».

Η κουβανική κυβέρνηση, η οποία εξακολουθεί ουσιαστικά να παραμένει αφοσιωμένη στο πολιτικό όραμα του Φιντέλ Κάστρο παρά τις κάποιες οικονομικές μεταρρυθμίσεις υπό την ηγεσία του Ραούλ Κάστρο, έχει ανακηρύξει εννιά ημέρες εθνικού πένθους. Αυτές έχουν συμπεριλάβει και δύο επιμνημόσυνες ημέρες στην Αβάνα, όπου δεκάδες χιλιάδες κουβανών περίμεναν σε μεγάλες ουρές για να αποτίσουν φόρο τιμής στην Πλατεία της Επανάστασης.

Μερικοί, δακρυσμένοι ή τυλιγμένοι με τη σημαία της Κούβας, πέρασαν μπροστά από του Κάστρο το αγαπημένο πορτρέτο του εαυτού του, όπου φαίνεται ντυμένος με στρατιωτικά και κρατάει όπλο. Πολλοί κρατικοί υπάλληλοι και μαθητές του δημοτικού ήρθαν ομαδικά.

Μία αυτοκινητοπομπή θα μεταφέρει την τέφρα του Κάστρο από την Αβάνα σήμερα στην ανατολική πόλη Σαντιάγκο ντε Κούβα, όπου θα αποτεθεί – σε μια αντίστροφη πορεία από αυτήν που ακολούθησε με τον επαναστατικό στρατό όταν ανέτρεψε τον Φουλγκένσιο Μπατίστα το 1959.