Στο 21,7% προσδιορίζει η Τράπεζα της Ελλάδος την πτώση των μέσων ακαθάριστων αποδοχών στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας την περίοδο 2009 – 2014, επίδοση που ξεπερνά κατά 6,7% ακόμα και τους στόχους του Μνημονίου
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδος το 2013 οι μέσες αποδοχές αναμένεται να μειωθούν κατά 7,4%, έναντι μείωσης 6,6% το 2012. Το 2014 προβλέπεται πως οι αμοιβές στο σύνολο της οικονομίας θα υποχωρήσουν κατά 1,5%.
Η εξέλιξη αποδίδεται από την ΤτΕ στα νομοθετήματα για την «ενίσχυση της ευελιξίας» στην αγορά εργασίας, στη συνέχιση της δημοσιονομικής προσαρμογής και στις συνθήκες οικονομικής ύφεσης, που επηρεάζουν τις μισθολογικές διαπραγματεύσεις.
Από την ανάλυση των δεδομένων προκύπτει πως οι εργαζόμενοι στον στενό δημόσιο τομέα είναι αυτοί που έχουν υποστεί τις μικρότερες μειώσεις μισθών, γεγονός που συνδέεται βέβαια και με τις αμοιβές που λάμβαναν προ κρίσης.
Συγκεκριμένα, την περίοδο 2009 – 2014 οι αμοιβές στο Δημόσιο αναμένεται πως θα σημειώσουν αθροιστική μείωση 16,8%, όταν οι αμοιβές στις ΔΕΚΟ θα έχουν την ίδια περίοδο μειωθεί κατά 38,6%, οι αμοιβές στις τράπεζες κατά 25,1%, και οι μισθοί στις μη τραπεζικές ιδιωτικές επιχειρήσεις θα σημειώσουν πτώση κατά 23,3%. Σημαντική πτώση καταγράφουν και οι κατώτατες αποδοχές, καθώς κατά την επίμαχη περίοδο θα σημειώσουν αθροιστική μείωση 22,56%.
Ατομικές συμβάσεις
Σύμφωνα με τους αναλυτές της Κεντρικής Τράπεζας το 2013 οι επιχειρήσεις εξακολούθησαν να προσφεύγουν, σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι προ του 2012, στη σύναψη αφενός ατομικών συμβάσεων εργασίας και αφετέρου επιχειρησιακών συλλογικών συμβάσεων.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει από τις αρχές του 2013 έως τις αρχές Δεκεμβρίου του τρέχοντος έτους έχουν υπογραφεί 385 επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις, ενώ ο συνολικός αριθμός τους από τα τέλη Οκτωβρίου του 2011 υπερβαίνει τις 1.397.
Κατά την τελευταία τριετία οι συμβάσεις αυτές κατά κανόνα προβλέπουν πάγωμα αποδοχών ή μείωση των καταβαλλόμενων αποδοχών της τάξης του 10%-40%, ενώ την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2013 η μέση μείωση ήταν 5,9%.
Υπολογίζεται ότι από τα τέλη του 2011 έως σήμερα οι μειώσεις μισθών μέσω επιχειρησιακών και ατομικών συμβάσεων αφορούν τουλάχιστον το 28,7% των μισθωτών του επιχειρηματικού τομέα, ενώ οι μειώσεις μέσω κλαδικών και ομοιοεπαγγελματικών συλλογικών συμβάσεων αφορούν το 27,5% και οι μειώσεις μέσω μετατροπής συμβάσεων πλήρους απασχόλησης σε μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση το 7,8%.
Μείωση κόστους εργασίας
Το 2013 συνεχίστηκε για τέταρτο συνεχές έτος η μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος (-7,8% στο σύνολο της οικονομίας, -8,7% στον επιχειρηματικό τομέα), αντανακλώντας τη σημαντική μείωση των μέσων αποδοχών, αλλά και την μικρή αύξηση της παραγωγικότητας.
Το 2014 η Τράπεζα της Ελλάδος αναμένει ότι η μέση μείωση των αποδοχών τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα θα είναι πολύ περιορισμένη σε σύγκριση με την τελευταία διετία, για ορισμένες μάλιστα κατηγορίες εργαζομένων το επίπεδο των μισθών θα παραμείνει σταθερό, ενώ ο μέσος χρόνος εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, που μειωνόταν από το 2008, ενδέχεται να αρχίσει να αυξάνεται σταδιακά.
Έτσι, προβλέπεται ότι το 2014 το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος θα μειωθεί κατά 1,7% στο σύνολο της οικονομίας και κατά 2,2% στον επιχειρηματικό τομέα, αντανακλώντας και την ελαφρώς ταχύτερη άνοδο της παραγωγικότητας, καθώς θα αρχίσει να ανακάμπτει η οικονομία.
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος ο στόχος του δεύτερου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής για μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος την τριετία 2012-2014 κατά 15% θα υπερκαλυφθεί κατά πολύ, καθώς η σωρευτική μείωση στην εν λόγω τριετία θα φθάσει το 21,7%.