Η ουσία PCB βρίσκεται όπου υπάρχει νερό στην πολιτεία, δήλωσε ο Γενικός Εισαγγελέας της Ουάσιγκτον, Μπομπ Φέργκιουσον, καταθέτοντας μήνυση κατά της Monstanto, και αξιώνοντας αποζημιώσεις και έξοδα καθαρισμού για τις πληγείσες περιοχές, το περιβάλλον και τους κατοίκους τους. Είναι η πρώτη φορά που ο γίγαντας της γεωργικής βιοτεχνολογίας μηνύεται από κάποιον φορέα της Πολιτείας.

Το χημικό PCB (πολυχλωριωμένα διφαινύλια) της Monsanto, έχει βρεθεί στο επίκεντρο των πολλαπλών αγωγών που έχουν ασκηθεί κατά της πολυεθνικής εταιρείας αγροχημικών, από το Σιάτλ και το Σπόκειν της Ουάσιγκτον, καθώς και από πόλεις της Καλιφόρνια και του Όρεγκον. Η εταιρεία αντιμετωπίζει μηνύσεις από τουλάχιστον οκτώ πόλεις της δυτικής ακτής. Ωστόσο, η μήνυση που δέχθηκε η εταιρεία την Πέμπτη, σηματοδοτεί την πρώτη φορά που μία κυβέρνηση κινείται νομικά κατά της εταιρείας, με τις δυνητικά καρκινογόνες χημικές ουσίες να βρίσκονται στο επίκεντρο.

PCB όπου υπάρχουν νερά

Η μήνυση, η οποία επιδιώκει την οικονομική αποκατάσταση των ζημιών που προκαλούνται από τη χρήση του PCB, κατατέθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο Κινγκ Κάουντι. Σύμφωνα με το Associated Press, ο Κυβερνήτης της Ουάσιγκτον, Τζέι Ίνσλι, και ο Γενικός Εισαγγελέας, Μπομπ Φέργκουσον ανακοίνωσαν από κοινού σε συνέντευξη τύπου την μήνυση, υποστηρίζοντας πως η Monsanto γνώριζε για χρόνια πως οι ουσίες που χρησιμοποιεί είναι ρυπογόνες για κόλπους, λίμνες και ποτάμια, όταν χρησιμοποιούνται τα χημικά σε ψυκτικά, υδραυλικά υγρά, χρώματα και στεγνωτικά υλικά.

«Το PCB έχει βρεθεί σε κολπίσκους, ποτάμια, ρέματα, ιζήματα του εδάφους και στον αέρα, με περισσότερα από 600 επιβεβαιωμένα και μη κρούσματα μόλυνσης χώρων, από την ακτή Puget Sound έως τον ποταμό Wenatchee, και από τη λίμνη Spokane έως την ακτή Commencement» τόνισε ο Εισαγγελέας Φέργκουσον.

Πιθανή νίκη του κράτους, θα μπορούσε να σημαίνει πως η Monsanto Θα κληθεί να καταβάλει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια, όπως και οι δύο θυγατρικές της εταιρείες, Solutia Inc και Pharmacia LLC. Πάντως, η πρώτη αντίδραση της εταιρείας, σύμφωνα με το Reuters, ήταν να υποβαθμίσει την αξία της μήνυσης σχολιάζοντας πως «δεν έχει αξία».

«Αυτή η υπόθεση είναι εξαιρετικά επισφαλής, διότι επιδιώκει να στοχοποιήσει έναν κατασκευαστή προϊόντος για την νόμιμη και χρήσιμη πώληση του χημικού, πριν από τέσσερις έως οκτώ δεκαετίες, με την έγκριση της κυβέρνησης των ΗΠΑ, της Πολιτείας της Ουάσιγκτον, αρκετών πόλεων και βιομηχανιών, καθιστώντας πολλά προϊόντα ασφαλέστερα», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Monsanto, Σκοτ Πάτριτζ.

Εκτός από τις συγκεκριμένες μηνύσεις που δέχθηκε από τον Κυβερνήτη και τον Γενικό Εισαγγελέα της Ουάσιγκτον, η εταιρεία αντιμετωπίζει αγωγές από αρκετές πόλεις, όπως το Πόρτλαντ, το Όκλαντ, το Σαν Χοσέ και το Σαν Ντιέγκο, όπως επιβεβαιώνει στο AP το γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα.


Ο ποταμός Lower Duwamish καταλήγει στην ακτή Elliot του Σιάτλ. Ο κίνδυνος πρόκλησης καρκίνου από τα νερά του ποταμού είναι 20 φορές μεγαλύτερος από αυτά της ακτής

«Εάν η χρήση των χημικών αυτών αποδειχθεί ακατάλληλη ή δημιουργήσει την ανάγκη για δαπάνες καθαρισμού, τότε θα πρέπει να αναλάβουν τρίτα μέρη την ευθύνη για τις δαπάνες αυτές» δήλωσε η εκπρόσωπος της εταιρείας, Κάρλα Λορντ, επιρρίπτοντας τις ευθύνες στο κράτος και τις εταιρείες που χρησιμοποιούσαν επί δεκαετίες τα προϊόντα της πολυεθνικής.

Απαγορευμένες καρκινογόνες ουσίες από το '79

Σύμφωνα με το RT, το Κογκρέσο απαγόρευσε στη Monsanto τη χρήση του PCB το 1979. Ωστόσο, πολλοί υποστηρίζουν πως η ζημιά έχει ήδη γίνει, με τις επιπτώσεις να γίνονται αισθητές ακόμα και σήμερα. Από το 1935 έως το 1979, η Monsanto ήταν η μόνη που παρήγαγε το PCB, που περιγράφονται από τον Φέργκουσον ως «ένας από τους πιο διαδεδομένους ρύπους στην Ιστορία».

Παράλληλα, ο Ίσλι αποκάλεσε τις χημικές ουσίες «πανταχού παρούσες και τρομερά τοξικές», προσθέτοντας πως η συγκέντρωση που παρατηρείται είναι «μία από τις υψηλότερες που καταγράφονται σε οποιοδήποτε μέρος της Γης». Μάλιστα, όπως ανέφερε ο Εισαγγελέας, εντοπίστηκε στον οργανισμό των φαλαινών-όρκα στον νότο της Ουάσιγκτον.

Η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ ταξινομεί το PCB ως πιθανό καρκινογόνο για τον άνθρωπο, τα οποία επίσης ενέχουν κίνδυνο σοβαρής βλάβης στο ενδοκρινικό, το ανοσοποιητικό, το νευρικό και το αναπαραγωγικό σύστημα. Το υπουργείο Υγείας της Ουάσιγκτον δημοσίευσε μάλιστα 13 διαφορετικές συμβουλές κατά της κατανάλωσης ψαριών λόγω των κινδύνων ρύπανσης PCB, ενώ στην ιστοσελίδα River Duwamish του Σιάτλ, μιας συνεργασίας για τον καθαρισμό των νερών, το PCB αναφέρεται ως μία από τις πιο επικίνδυνες προσμίξεις.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως το PCB χρησιμοποιούνταν για τη μόνωση ηλεκτρολογικού εξοπλισμού και σε προϊόντα όπως χρώματα, όπου εξίσου συνδέθηκε με τον καρκίνο και αρκετά προβλήματα υγείας.

«Η Monsanto είναι υπεύθυνη για την παραγωγή μιας χημικής ουσίας που είναι τόσο διαδεδομένη στο περιβάλλον μας, που φαίνεται σχεδόν παντού όπου κοιτάξουμε. Στις υδάτινες οδούς μας, στους ανθρώπους και στα ψάρια, σε επίπεδα που μπορεί να επηρεάσει την υγεία μας» δήλωσε ο Ίσλι στην συνέντευξη τύπου της Πέμπτης.
 
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, όπως αναφέρει τo RT, ο Φέργκουσον φέρεται να αναφέρθηκε σε ένα εσωτερικό σημείωμα της Monsanto από το 1937, με το οποίο η εταιρεία αναγνώριζε πως μακρά έκθεση σε ατμούς PCB, έχει «συστηματικές τοξικές επιδράσεις». Ο Φέργκουσον αναφέρθηκε και σε άλλα στοιχεία, κατηγορώντας την Monsanto πως απέκρυψε αυτού του είδους τις πληροφορίες από το κοινό, παρά το γεγονός πως γνώριζε για την παγκόσμια ρύπανση από PCB από τη δεκαετία του 1960.

Επανειλημμένες διώξεις

Η Monsanto έχει καταδικαστεί πολλές φορές και σε διαφορετικές χώρες (Μ. Βρετανία, Γαλλία, Βραζιλία) για ψευδή διαφήμιση, δημοσιοποίηση ψευδών και μη τεκμηριωμένων επιστημονικών ισχυρισμών και παραπληροφόρηση της κοινής γνώμης. Μία από τις περιπτώσεις αφορούσε το γλυφοσικό οξύ του Roundup, που παρουσιαζόταν ως βιοδιασπώμενο και τόσο ασφαλές όσο το μαγειρικό αλάτι.

Επίσης, όπως αναφέρθηκε σε παλαιότερο ρεπορτάζ του TPP, το 2005 η Monsanto αναγκάστηκε να πληρώσει πρόστιμο 1,5 εκατ. δολαρίων στην αμερικανική κυβέρνηση, για δωροδοκία αξιωματούχων στην Ινδονησία, με σκοπό να αποφύγει τους ελέγχους σε νέες γενετικά μεταλλαγμένες καλλιέργειες βαμβακιού. Επίσης, την ίδια χρονιά, η γερμανική δικαιοσύνη ανάγκασε την πολυεθνική να αποκαλύψει δημόσια έκθεση 1000 σελίδων, η οποία αφορούσε εργαστηριακές έρευνες σε αρουραίους που είχαν καταναλώσει μεταλλαγμένο καλαμπόκι της εταιρείας (ΜΟΝ863) και επιβεβαίωνε ανησυχίες για τις επιπτώσεις του στην υγεία των τρωκτικών. Η Monsanto προσπάθησε σθεναρά να αποφύγει τη δημοσίευσή της.

Επιπροσθέτως, το 2012 ήταν η σειρά της γαλλικής δικαιοσύνης να λάβει μέτρα κατά της εταιρείας, για μία υπόθεση δηλητηρίασης αγρότη το 2004, που προκλήθηκε από τη χρήση του ζιζανιοκτόνου Lasso (εμπορική ονομασία της Monsanto για την ουσία Alachlor). Ο αγρότης παρουσίασε μόνιμες νευρολογικές βλάβες μετά τη χρήση του σκευάσματος, αν και η παραγωγός εταιρεία δεν προειδοποίησε ποτέ για τέτοιες ανεπιθύμητες ενέργειες. Πρόκειται για την πρώτη καταδικαστική απόφαση εις βάρος κατασκευαστή φυτοφαρμάκων, ενώ από το 2007 το Lasso έχει απαγορευθεί σε ολόκληρη την ΕΕ. Το ζιζανιοκτόνο εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ευρέως στις ΗΠΑ.

Να σημειωθεί τέλος, πως η Monsanto έχει ήδη έρθει σε συμφωνία για την απορρόφησή της από τον γερμανικό φαρμακευτικό κολοσσό της Bayer AG, σε μία συμφωνία που αναμένεται να ξεπεράσει τα 66 δισ. δολάρια. Η συμφωνία, ωστόσο, θα πρέπει πρώτα να λάβει την έγκριση των ρυθμιστικών αρχών των ΗΠΑ και της Ευρώπης.

επιμέλεια: Μηνάς Κωνσταντίνου