Στο μνημόνιο του 2010 περιλαμβάνονταν μια σειρά από μέτρα που θα έσωζαν τη χώρα. Η δημοσιονομική προσαρμογή είχε στο μενού περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, σμίκρυνση του δημόσιου τομέα, απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων κ.ο.κ. Ανάμεσα σε αυτά τα μέτρα υπήρχε και ο «ειδικός φόρος τηλεόρασης» που αναλογούσε στο 20% επί της διαφημιστικής δαπάνης. Ο νόμος ψηφίστηκε (Ν.3845/2010) αλλά υπό το βάρος των πιέσεων κάποιων κυρίων όπως ο Μπόμπολας, ο Ψυχάρης και ο Αλαφούζος δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Οι τηλεοπτικοί σταθμοί ωστόσο επιμένουν ακόμα ότι ο βασικός λόγος της αποτυχίας του πρώτου σχεδίου της Τρόικας ήταν η απροθυμία του κράτους να εφαρμόσει τους νόμους . Το συνηθέστερο παράδειγμα που χρησιμοποιούν μάλιστα είναι η μη ουσιαστική απελευθέρωση του επαγγέλματος του φαρμακοποιού και του ταξιτζή (ο Κώστας Λαπαβίτσας είχε επισημάνει εύστοχα ότι σε αυτή την περίπτωση απλά οι φαρμακοποιοί θα δούλευαν το βράδυ και ταξί).
Στο μεσοπρόθεσμο υπήρχε προϋπολογισμός εσόδων αρκετών εκατομμυρίων ευρώ από την δημοπράτηση των τηλεοπτικών συχνοτήτων. Η κυβέρνηση είχε πάρει αρκετές παρατάσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση για το περιβόητο πέρασμα στην ψηφιακή εποχή. Όμως και πάλι -παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις και την ψήφιση του νόμου (Ν.3986/2011)- οι συχνότητες παραχωρήθηκαν δωρεάν στους καναλάρχες.
Στις εκλογές του 2012 Βενιζέλος και Σαμαράς αναφέρθηκαν στην ανάγκη συστράτευσης του εθνικού ιδιωτικού κεφαλαίου. Τα μέτρα που έρχονται στο πιο πρόσφατο τελευταίο-πακέτο-που-θα-σώσει-τη-χώρα δεν περιλαμβάνουν την φορολόγηση εφοπλιστών. Άλλωστε ο κος Ρέστης (γνωστός και από τις επενδύσεις του στα ΜΜΕ) πριν μερικούς μήνες προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε αλλαγή στην (α)φορολόγησή τους θα σήμαινε αυτόματα αλλαγή σημαίας στους στόλους τους. Εντάξει -θα πει κάποιος Πάσχος- μπορεί να μη φορολογούνται αλλά προσφέρουν θέσεις εργασίας στους ΄Ελληνες ναυτικούς. Στα μέτρα της Τρόικας όμως περιλαμβάνεται και η άρση του καμποτάζ και των άλλων μέτρων που αναγκάζουν τις ναυτιλιακές εταιρίες να προσφέρουν θέσεις εργασίας στην Ελλάδα.
Πριν από λίγες ημέρες ο υπουργός Ναυτιλίας, Κώστας Μουσουρούλης, απέσυρε την τροπολογία φορολόγησης των σκαφών αναψυχής αναφέροντας μάλιστα ότι όλες οι προηγούμενες προσπάθειες οδήγησαν σε μαζική «μετανάστευση» των σκαφών στις γύρω χώρες. Από τον περιβόητο φόρο πολυτελείας μόνο λίγες χιλιάδες ευρώ μπήκαν στα ταμεία, και αυτή είναι κατά λέξη η δήλωση του αρμόδιου υπουργού.
Ο πρωθυπουργός συναντήθηκε χθες με αντιπροσωπεία εφοπλιστών και τους ευχαρίστησε για ένα πρόγραμμα ελεημοσύνης που εξαγγέλθηκε το οποίο σε κάποια στιγμή στο μέλλον θα προσφέρει έναν ακαθόριστο αριθμό συσσιτίων στους άπορους. Ανάλογα προγράμματα λειτουργεί και η εκκλησία, άλλος ένας οργανισμός που παραμένει προκλητικά εκτός του ενιαίου φορολογικού κώδικα. Η χώρα όμως δεν έχει ανάγκη την ελεημοσύνη των πλουσίων αλλά τα χρήματά τους που θα εκταμιευθούν βάσει ενός δίκαιου φορολογικού συστήματος, που θα ζητάει πολλά από τους λίγους που τα έχουν και λίγα από τους πολλούς που δεν τα έχουν.
Αντ’ αυτού η κυβέρνηση τις τελευταίες ημέρες χρησιμοποιεί τη σχέση εξάρτησης/εκβιασμού με τα ΜΜΕ χτυπώντας τους ελεύθερους επαγγελματίες. Τα δελτία των ειδήσεων αναφέρουν χαρακτηριστικά παραδείγματα μεγαλογιατρών και μεγαλοδικηγόρων που δηλώνουν ελάχιστα έσοδα αλλά τα ρεπορτάζ τους δεν αναφέρουν ότι το μεγαλύτερο μέρος των ελεύθερων επαγγελματιών στην πραγματικότητα είναι μισθωτοί με εξαρτημένη απασχόληση (τα περιβόητα μπλοκάκια) οι οποίοι εξαναγκάζονται από τα αφεντικά τους να βρίσκονται σε αυτό το καθεστώς. Είναι προφανές ότι ο κύριος Στουρνάρας θέλοντας να επιδείξει διαπραγματευτικό αποτέλεσμα έχει βρει ένα τρόπο να κρατήσει ένα κάποιο όριο αφορολόγητου σε μισθωτούς και συνταξιούχους αφαιμάσσοντας τους χαμηλόμισθους κατόχους δελτίου παροχής υπηρεσιών. Το μέτρο αυτό άλλωστε δεν πρόκειται να πλήξει τους μεγαλογιατρούς και τους μεγαλοδικηγόρους, αφού όπως πληροφορούμαστε και από το σχετικό ρεπορτάζ οι τελευταίοι δηλώνουν πολύ μικρά εισοδήματα (και άρα θα πληρώσουν και πάλι πολύ μικρό φόρο).
Υπάρχει ένα παλιό ρητό που λέει ότι σε μια ευνομούμενη πολιτεία η ύπαρξη της φτώχειας πρέπει να κάνει τους πολίτες της να ντρέπονται αλλά σε μια διεφθαρμένη πολιτεία οι πολίτες θα πρέπει να ντρέπονται για τον πλούτο. Πιστεύω ότι έχει έρθει λοιπόν ο καιρός να κάνουμε μερικές διαπιστώσεις.
Καταρχάς ότι δεν βρισκόμαστε όλοι στην ίδια μοίρα. Ο ιδιοκτήτης της κατασκευαστικής που απολύει τους εργάτες ψελλίζοντας ότι η επιχείρηση του καταστρέφεται δεν είναι άξιος λύπησης. Τα τεράστια κέρδη που έχει αποκομίσει εδώ και δεκαετίες (και που φυσικά δεν βρίσκονται πια στην χώρα) δεν φορολογούνται. Το πολύ πολύ να καταστρέφεται η επιχείρησή του (και έτσι λόγω ελλειμματικών ισολογισμών να μη συμμετέχει ούτε στα φορολογικά έσοδα). Δεν υπάρχει καμία εθνική συστράτευση. Ο προαναφερθείς ιδιοκτήτης κατασκευαστικής, που τυγχάνει να είναι και μέτοχος τηλεοπτικού σταθμού, καταφέρνει να εξαιρεθεί μαζί με τους φίλους του από την εθνική προσπάθεια.
Για να κερδίσεις οποιοδήποτε παιχνίδι πρέπει να γνωρίζεις τρία βασικά στοιχεία: α) τον αντίπαλό σου, β) τους κανόνες του παιχνιδιού και γ) τι θέλεις να πετύχεις. Σήμερα ξέρουμε μόνο ένα από αυτά. Ο αντίπαλός μας δεν είναι ούτε οι φουκαριάρηδες οι μετανάστες που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα, ούτε φυσικά ο ίδιος μας ο εαυτός, όπως θέλουν να μας πείσουν. Είναι όλοι αυτοί που εξαιρούν τον εαυτό τους από την προσπάθεια και είναι και όλοι αυτοί που θέλουν να μας αποπροσανατολίσουν λέγοντάς μας ότι φταίνε οι μετανάστες, οι Γερμανοί, οι δημόσιοι υπάλληλοι κ.ο.κ. Ακόμα και στην περίπτωση που τα φάγαμε όλοι μαζί (που δεν τα φάγαμε ούτε όλοι, ούτε μαζί) κάθε μια μπουκιά που κατάπιναν αυτοί έφταναν για να ταΐσουν όλους εμάς.
Οι κανόνες του παιχνιδιού είναι προβληματικοί καθώς ελέγχονται από τον αντίπαλο και θα πρέπει να αποφασίσουμε για τον τρόπο με τον οποίο θα τους αλλάξουμε. Πριν το κάνουμε όμως αυτό θα πρέπει επιτέλους να αποφασίσουμε και τι θέλουμε να πετύχουμε. Αν απλώς αποθηκεύουμε θυμό μέχρι να τον κάνουμε οργή στο τέλος όταν θα ξεσπάσει η πυρκαγιά κινδυνεύουμε να αφήσουμε μονάχα καμένη γη. Ο Αριστοτέλης έλεγε ότι καθένας μπορεί να οργιστεί, αυτό είναι το εύκολο. Αλλά το να είσαι οργισμένος με τον σωστό άνθρωπο, στον σωστό βαθμό, την κατάλληλη ώρα, για τους σωστούς λόγους και με τον σωστό τρόπο, αυτό ούτε εύκολο είναι, ούτε ο καθένας μπορεί να το κάνει.
Η γνώμη μου είναι ότι πρέπει να μιλήσουμε τώρα με τον διπλανό μας και να ξεκαθαρίσουμε με ποιον είμαστε και τι θέλουμε να πετύχουμε. Να βρούμε τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή της νίκης. Τότε η οργή και η αγανάκτηση θα γίνει ο μοχλός που θα αλλάξει την ισορροπία και τους κανόνες. Και τότε γνωρίζοντας και τα τρία στοιχεία του παιχνιδιού δεν μένει παρά να το παίξουμε.