Σύμφωνα με ρεπορτάζ της «Εφημερίδας των Συντακτών», το πρόγραμμα που παρουσίασε την Πέμπτη στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Δ. Οικονόμου, προβλέπει, ανάμεσα σε άλλα, την ανάθεση των ΤΠΣ σε δημόσιο και ιδιώτες με τη μορφή των «Συμπράξεων» δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.
Τα παραπάνω περιγράφηκαν από τον υφυπουργό Περιβάλλοντος, Δ. Οικονόμου, στη χθεσινή συνεδρίαση της ΚΕΔΕ, όπου παρουσιάστηκε στους δημάρχους το σχετικό υπουργικό πρόγραμμα και τους κάλεσε σε συμμετοχή. Το πρόγραμμα κοστολογείται στα 200 εκατ. ευρώ. Το Δημόσιο –και συγκεκριμένα το υπουργείο Περιβάλλοντος– θα αναλάβει το κόστος της εκπόνησης των μελετών και της επίβλεψης τους. Η επίβλεψη, όμως, θα ανατεθεί σε ιδιώτες εξωτερικούς συμβούλους –με τη μέθοδο του outsourcing– οι οποίοι θα συνομιλούν με τους δήμους. Την ευθύνη για την τελική υπογραφή θα έχει το Δημόσιο.
Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι τα ΤΠΣ έρχονται να αντικαταστήσουν τα (παλαιότερα) Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια και Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου και να καθορίσουν χρήσεις γης, όρους δόμησης, περιοχές προς πολεοδόμηση, δημοτικά οδικά δίκτυα, αλλά και να διορθώσουν όρια οικισμών και να προσδιορίσουν ζώνες υποδοχής συντελεστή δόμησης (πτυχή για την οποία «πιέζει» νομολογία του ΣτΕ). Δεν θα «ακουμπούν» τα ΤΠΣ περιοχές Natura και λοιπά ειδικά καθεστώτα (δάση, ζώνες πρώτης προστασίας υπουργείου Πολιτισμού κ.ά.).
Ο υφυπουργός ευελπιστεί («αλλά δεν μπορώ να υποσχεθώ») σε ταχύτερες –συγκριτικά με τις υφιστάμενες– διαδικασίες και προς επίτευξη αυτού του σκοπού τα ΤΠΣ θα εκπονηθούν σε επίπεδο δημοτικών ενοτήτων (δηλαδή των παλιών «καποδιστριακών» δήμων) και όχι ολόκληρων των δήμων. Βέβαια, μια μελέτη θα μπορεί να περιλαμβάνει και δύο ή/και περισσότερες δημοτικές ενότητες, αν κριθεί σκόπιμο, ακόμα και διαφορετικές ενότητες μεταξύ όμορων δήμων, εάν πρόκειται για περιοχές με όμοια χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον υφυπουργό, με τα ΤΠΣ έρχεται να ικανοποιηθεί «μια προσπάθεια περίπου 45 χρόνων» που προς το παρόν έχει συμβάλει στο να ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός μόλις στο 20% της ελληνικής επικράτειας, με τα μισά όμως πολεοδομικά σχέδια να έχουν καταστεί πλέον παρωχημένα.
Συνολικά υπάρχουν 1.135 δημοτικές ενότητες σε ολόκληρη τη χώρα και, σύμφωνα με τον υφυπουργό, είναι ήδη διαθέσιμη η συνολική απαιτούμενη χρηματοδότηση για τις μελέτες όλων των περιοχών. Ομως, «δεν έχουμε μελετητές και επιβλέποντες». Ετσι, «το εφικτό» είναι τα ΤΠΣ να προχωρήσουν ανά «πακέτα»: ανά εξάμηνο θα υπάρχουν αναθέσεις για 200 δημοτικές ενότητες τη φορά, που αντιστοιχούν σε περίπου 100 μελέτες, υπό το δεδομένο ότι θα υπάρχουν μελέτες που θα καλύπτουν περισσότερες από μία δημοτικές ενότητες. «Μέσα σε 3 χρόνια θα έχουμε αναθέσει για όλη την Ελλάδα», εκτίμησε.
Το πρώτο βήμα της εκκίνησης του προγράμματος έχει γίνει με πρόσκληση προς τους δήμους για να εκδηλώσουν ενδιαφέρον για τη συμμετοχή τους και να προσδιορίσουν τη σειρά προτεραιότητας των Δημοτικών τους Ενοτήτων, έως τις 10 Ιουλίου 2020. Ο υφυπουργός κάλεσε τους δήμους να προτεραιοποιήσουν «με ρεαλιστική στάση» τις ανάγκες των δημοτικών τους ενοτήτων. Τα κριτήρια επιλογής των πρώτων δημοτικών ενοτήτων θα είναι τρία συν ένα:
- αναπτυξιακές πιέσεις (δήμοι που συγκεντρώνουν επενδυτικό ενδιαφέρον),
- περιβαλλοντικά προβλήματα αστικού χαρακτήρα (π.χ. χωροθέτηση υποδομών, πολύ μικρό ποσοστό ελεύθερων χώρων, αστικές θερμικές νησίδες, τρωτότητα στην κλιματική αλλαγή),
- κοινωνικά προβλήματα (συγκέντρωση ειδικών ή ευάλωτων ομάδων πληθυσμού –ανέργων, μεταναστών κ.λπ.– σε συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο), +1) ωριμότητα σχεδιασμού.
Η εκπόνηση των ΤΠΣ θα ξεκινήσει από τον ερχόμενο Σεπτέμβρη και επόμενες εντάξεις με «200άρια» θα υπάρχουν ανά εξάμηνο. Κεντρικός μηχανισμός παρακολούθησης των ΤΠΣ θα οργανωθεί στο υπουργείο, σε συνεργασία με την «Κτηματολόγιο» και το ΤΕΕ. Η «Κτηματολόγιο» θα είναι ο δικαιούχος των χρημάτων, που θα έρθουν μέσω του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Ο κεντρικός μηχανισμός σε συνεργασία με το ΤΕΕ θα παρακολουθεί τις εξελίξεις και θα λύνει όσα προβλήματα εμφανιστούν. Θα υπάρξει Επιτροπή Επίβλεψης στην οποία θα συμμετέχουν και οι δήμοι, μαζί με υπουργείο, ΤΕΕ, Κτηματολόγιο. Για να εγκριθεί ένα ΤΠΣ, θα απαιτείται έγκριση τεσσάρων «απολύτως απαραίτητων», σύμφωνα με τον υφυπουργό, μελετών: α) Πολεοδομική μελέτη, β) Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, γ) Γεωλογική μελέτη («απλοποιούνται πολύ σε επίπεδο αντικειμένου και σε επίπεδο έγκρισης», ανέφερε ο κ. Οικονόμου), δ) Μελέτη Οριοθέτησης Υδατορεμάτων. Ανάλογα με τη δημοτική ενότητα, μπορεί να απαιτηθεί και πρόσθετη μελέτη (π.χ. δασική).
Στόχος είναι σε 2,5 χρόνια από τη στιγμή που θα βγει ανάδοχος για ένα ΤΠΣ, να εκδοθεί και το απαιτούμενο Προεδρικό Διάταγμα.Τέλος, σύμφωνα με τον Δ. Οικονόμου, τέλη Αυγούστου με αρχές Σεπτεμβρίου αναμένεται να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή νομοσχέδιο που θα αφορά σειρά πολεοδομικών ζητημάτων, όπως η μεταφορά συντελεστή, η εκτός σχεδίου δόμηση κ.ά.