Με την ανάπτυξη και την καινοτομία ή με την οπισθοδρόμηση και την ιδεολογία;

του Μιχάλη Θεοδωρόπουλου, Συμβούλου περιβάλλοντος και εφαρμογών κάνναβης, ΚΑΝΝΑΒΙΟ ΚΟΙΝΣΕΠ, HempKanna Consulting

Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι η τροπολογία του νόμου 4139/2013 περί ναρκωτικών (!) που περιλαμβάνεται σε νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό του αγροτικού τομέα (!), στο οποίο εισηγείται την άμεση καταστροφή των καλλιεργειών που ξεπερνούν το κατώτατο όριο του 0.2% τετραϋδροκανναβινόλης (THC), καταργώντας με αυτό τον τρόπο στην πράξη το ανώτερο όριο (ανοχής) του 0.6% THC, το οποίο διασφαλίζει πλέον μόνο ότι ο αγρότης δεν θα αντιμετωπίσει ποινικές διώξεις αν δεν το ξεπεράσει. Μέχρι σήμερα, αν η καλλιέργεια ξεπερνούσε το 0.2% και μέχρι το όριο ανοχής του 0.6%, τότε το ζήτημα επιμελείτο ο διευθυντής των τοπικών γραφείων του ΥΠΑΑΤ και αποφάσιζε για την τύχη της μετά από ακροαματική διαδικασία του καλλιεργητή. Πλέον ακόμα και αν τα αποτελέσματα δείξουν μικρή απόκλιση (πχ 0.3%), τότε η παραγωγή θα πρέπει να καταστρέφεται με παρουσία της αστυνομίας και με έξοδα του παραγωγού, ακόμα και αν αυτή η αύξηση δεν οφείλεται σε δική του αμέλεια ή υπαιτιότητα και χωρίς καμία προηγούμενη κρίση από διοικητικό παράγοντα. Αν ξεπεραστεί το ανώτερο όριο ανοχής του 0.6% THC, τότε ο παραγωγός αντιμετωπίζει αυτεπάγγελτες ποινικές διώξεις περί ναρκωτικών ακόμα και αν έχει χρησιμοποιήσει πιστοποιημένους από την ΕΕ και ενταγμένους στον Ευρωπαϊκό κατάλογο σπόρους, που έχει επιθεωρήσει το ΥΠΑΑΤ, για να δώσει την έγκριση καλλιέργειας.

Στην Ελλάδα λόγω των ξηροθερμικών καιρικών συνθηκών το καλοκαίρι και των παρατεταμένων υψηλών θερμοκρασιών υπάρχει πιθανότητα συγκεκριμένες ποικιλίες να ανεβάσουν τα επίπεδα THC πάνω από το ελάχιστο όριο του 0.2% που ισχύει αυτή τη στιγμή πανευρωπαϊκά. Οι ποικιλίες βιομηχανικής κάνναβης είναι πιστοποιημένες ότι δεν ξεπερνούν το όριο του 0.2%, αλλά αφενός καλλιεργούνται κατά βάση στην κεντρική Ευρώπη που έχει χαμηλότερες θερμοκρασίες, και αφετέρου δεν είναι σταθεροποιημένες, με αποτέλεσμα να βλέπουμε μεγάλες διακυμάνσεις στα ποσοστά THC μέσα στο ίδιο χωράφι, καθώς και πολλούς διαφορετικούς φαινότυπους (παραλλαγές) του ίδιου φυτού. Έχει παρατηρηθεί ότι ορισμένες ποικιλίες σε συνθήκες παρατεταμένης ζέστης ανεβάζουν τα επίπεδα THC, ιδιαίτερα αν δεν ποτιστούν επαρκώς και αν δεν γονιμοποιηθούν τα θηλυκά φυτά, επομένως οι αγρότες θα πρέπει να ενημερωθούν από φορείς όπως ο ΕΛΓΟ-Δήμητρα για τις ορθές καλλιεργητικές πρακτικές ούτως ώστε να μην αντιμετωπίζουν την αύξηση των ορίων από δική τους αμέλεια ή υπαιτιότητα.

Από την στιγμή όμως που δεν υπάρχει αυτή η κατάρτιση, τότε αυτή η ρύθμιση θα αποτελέσει σημαντικό αποτρεπτικό παράγοντα για τους αγρότες για να ασχοληθούν με αυτό το πολυχρηστικό φυτό, αφού γνωρίζουν ότι λόγω των ξηροθερμικών συνθηκών θα υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να ξεπεράσουν τα όρια ακόμα και χωρίς δική τους υπαιτιότητα, με αποτέλεσμα να έχουν πλήρη απώλεια παραγωγής και εισοδήματος, ενώ θα κληθούν να καλύψουν και το κόστος της καταστροφής της καλλιέργειας. Αυτή η ρύθμιση τιμωρητικού χαρακτήρα είναι σαφής οπισθοδρόμηση και καταργεί το κεκτημένο όριο ανοχής του 0.6%, που ήταν πάγιο αίτημα των εγχώριων παραγωγών, ενώ δεν συμβάλει σε καμιά περίπτωση στην αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου για την κάνναβη, πόσο μάλλον του αγροτικού τομέα, όπως υποστηρίζει ο τίτλος του νομοσχεδίου που την εισηγείται.

Οι παραγωγοί έχουμε στείλει επανειλημμένα επιστολές στη νέα διοίκηση, ζητώντας, μεταξύ άλλων, την αναπτυξιακή, μεταποιητική και εμπορική εκμετάλλευση των φυτών που είναι μεταξύ 0.2% και 0.6% THC, που θα προσελκύσει πολλές επενδύσεις. Να μπορεί δηλαδή ο αγρότης, αντί να καταστρέφει την παραγωγή, να την διαθέτει για μεταποίηση και ως συστατικό για περαιτέρω επεξεργασία. Εκτός από το ότι αγνοήθηκαν πλήρως οι εκκλήσεις μας για συνάντηση με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ, είχαμε και πλήρη απαξίωση όλων των προτάσεων που έχουμε στείλει για τον κλάδο της βιομηχανικής κάνναβης και το Υπουργείο φαίνεται να αποφασίζει με ιδεολογικά και αναχρονιστικά πρότυπα, που θεωρούν ακόμα το αγροτικό προϊόν της βιομηχανικής κάνναβης ως ναρκωτικό, ή όπως δήλωσε πρόσφατα ο Υπουργός ότι δεν είναι αθώο καθώς περιλαμβάνει ψυχοτρόπες ουσίες. Δυστυχώς βλέπουμε ότι η πολιτική ηγεσία αντιμετωπίζει το ζήτημα φοβικά και χωρίς να έχει μια ενημερωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη θέση για το ζήτημα.

Όπως μας έχει δείξει η εμπειρία από χώρες όπως η Ελβετία που έχει το όριο στο 1% THC στην βιομηχανική κάνναβη και αξιοποιεί πλήρως τις εφαρμογές της, η τοξικότητα της THC σε τόσο μικρές συγκεντρώσεις είναι αμελητέα και δεν έχει ουσιαστική ψυχοτρόπα δράση. Ακόμα και πανευρωπαϊκά υπάρχει κινητικότητα για την αύξηση του ελάχιστου ορίου στο 0.3%, όπως είναι στις ΗΠΑ και τον Καναδά, με την αναθεώρηση της ΚΑΠ, καθώς διαπιστώνουμε ότι μπορούμε να αξιοποιήσουμε ποικιλίες πιο αποδοτικές σε κανναβιδιόλη (CBD) που είναι ένα από τα βασικά δραστικά συστατικά των φυτών βιομηχανικής κάνναβης.

Η Ελβετία αλλά και πολλές χώρες στην ΕΕ έχουν ήδη θεσπίσει τα ανώτερα επιτρεπτά όρια της THC στα τρόφιμα, με αποτέλεσμα αντίστοιχα προϊόντα να κυκλοφορούν νόμιμα με όλες τις απαραίτητες πιστοποιήσεις και να εξάγονται σε άλλες χώρες, όπως η Ελλάδα. Λόγω της άρνησης του ΥΠΑΑΤ να θέσει αυτά τα όρια με μια υπουργική απόφαση, οι Έλληνες παραγωγοί βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή σε καθεστώς ομηρίας, καθώς δεν μπορούμε να πάρουμε όλα τα νομιμοποιητικά έγγραφα για τα προϊόντα μας, ενώ δεν μας δίνεται και η βιολογική πιστοποίηση για τα τελικά προϊόντα παρότι έχουμε πιστοποιημένη πρώτη ύλη και διαδικασίες παραγωγής.

Η βιομηχανική κάνναβη είναι ένα μη-ψυχοδραστικό φυτό, μια βιοδιασπώμενη και ανανεώσιμη πρώτη ύλη, από την οποία δεν έχουμε καθόλου φύρα και απόβλητα και με την οποία παράγουμε χιλιάδες καινοτόμα προϊόντα που καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα παραγωγικών κλάδων (τρόφιμα, ρούχα, δομικά υλικά, ενέργεια, φάρμακα, κλπ). Τα αποδεδειγμένα περιβαλλοντικά της οφέλη, η συνδρομή της στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά και στην επίτευξη των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης, είναι ένα επιπλέον κίνητρο από τις οικονομικές και αναπτυξιακές προοπτικές του κλάδου, που πανευρωπαϊκά θα ξεπεράσει τα 1.6 δισεκατομμύρια ευρώ σε τζίρο τα επόμενα 5 χρόνια, δημιουργώντας χιλιάδες άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας. Ιδιαίτερα στην μετα-κορωνοϊό εποχή, πρέπει να αξιοποιήσουμε πλήρως τις αναπτυξιακές δυνατότητες που μας δίνει αυτό το φυτό για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και την μείωση της ανεργίας, διαμορφώνοντας ένα σύγχρονο πλαίσιο για την καλλιέργεια και μεταποίηση χωρίς ιδεολογικές αγκυλώσεις.

*H στήλη (φιλ≠) ελευθέρως παίρνει θέση σε ζητήματα επικαιρότητας από ριζοσπαστική σκοπιά. Η σύνταξη της στήλης γίνεται συλλογικά από τη συντακτική της ομάδα και είναι ανοιχτή σε κάθε ενδιαφερόμενο. Μπορείτε να βρείτε τα άρθρα της στήλης: εδώ. Μπορείτε να βρείτε το πολιτικό μας πλαίσιο εδώ. Για προτάσεις κειμένων σε συμφωνία με το πλαίσιό μας ή για επικοινωνία με τη συντακτική ομάδα της στήλης μπορείτε να μας αποστέλλετε e–mail στο [email protected]