«Το Χρέος λειτουργεί ως εξουσιαστικός μηχανισμός. Οι δανειστές ΔΕΝ ΕΠΙΔΙΩΚΟΥΝ την αποπληρωμή του, αλλά μέσω αυτού να επιβάλλουν την νεοφιλελεύθερη ατζέντα τους, ζητούμενο για την Ολιγαρχία Χωρίς Σύνορα: την ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περιουσίας, τη μετατροπή δικαιωμάτων (υγεία-παιδεία-πρόνοια) σε προνόμια για τους λίγους, το πλιάτσικο της ιδιωτικής περιουσίας, την απορρύθμιση της εργασίας, την παράδοση εθνικής κυριαρχίας στους σύγχρονους νέο-αποικιοκράτες δανειστές, την παράδοση του περιβάλλοντος στην “ανάπτυξη” που μας επιφυλάσσει η ολιγαρχία. Ταυτόχρονα, το χρέος καθιστά την Ελλάδα συνθηκολογημένη σε όλα τα πεδία, κατ’αντιστοιχία με τα συμφέροντα των δανειστών (πχ Συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας για προσφυγικό)» αναφέρει σε ανακοίνωση του το ΜέΡΑ25.

Το ιστορικό της Χρεοδουλοπαροικίας μας

«Η χρεοδουλοπαροικία της Ελλάδας έχει ιστορικές ρίζες στο εγχώριο ολιγαρχικό καθεστώς και στην αρχιτεκτονική της Ευρωπαϊκής Ένωσης (και δη της ευρωζώνης). Η απόδραση από αυτήν δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Είναι όμως προαπαιτούμενο για την αξιοπρέπεια και ευημερία της πλειοψηφίας των Ελλήνων. Το μεταπολεμικό οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης εφαρμόστηκε στο πλαίσιο του ολοκληρωτικού μετεμφυλιακού καθεστώτος υπό έναν αραχνοΰφαντο κοινοβουλευτικό μανδύα. Οι βιομηχανίες που στήθηκαν τη δεκαετία του 1950, προστατεύομενες από το αυταρχικό, πατερναλιστικό κράτος, απλά δεν μπορούσαν να σταθούν όρθιες μετά το 1973 μπροστά στο ωστικό κύμα της αύξησης της τιμής του πετρελαίου, της διεθνούς κρίσης που ακολούθησε, και της κατάργησης των προστατευτικών δασμών που απαιτούσε η είσοδος στην τότε ΕΟΚ. Αποτέλεσμα της κατάρρευσής τους ήταν τεράστιες ιδιωτικές ζημίες – και ορδές ανέργων – που μεταφέρθηκαν σταδιακά στο Δημόσιο πυροδοτώντας το δημόσιο χρέος. Η είσοδος στην ΕΟΚ, και ιδίως στην ευρωζώνη, δημιούργησε νέο πεδίο δόξας για την ολιγαρχία-δίχως-σύνορα: Η πολιτική επιρροή του κατεστημένου βοήθησε τη μεγαλοεπιχειρηματική τάξη στη μετατροπή τους από προστατευόμενους κεφαλαιοκράτες σε διαπλεκόμενους προσοδοθήρες, στοχεύοντας την πρόσοδο από τη διασπάθιση των κοινοτικών κονδυλίων. Κι όταν ήρθε το ευρώ, και άνοιξαν οι κάνουλες ιδιωτικών δανείων από τις ανόητες γαλλο‐γερμανικές τράπεζες, η χώρα μπήκε στη φάση της πυραμιδικής μεγέθυνσης και του ξεφαντώματος του Τριγώνου της Αμαρτίας: Εργολάβοι-­Τραπεζίτες-ΜΜΕ. Ενώ οι αδύναμοι πολίτες τα έβγαζαν όλο και πιο δύσκολα πέρα, τα «νέα τζάκια» βίωναν τον μύθο της «ισχυρής Ελλάδας» που ανήκε πλέον στον… «σκληρό πυρήνα» της Ευρώπης.

Όταν έσκασε η φούσκα της θεμελιωμένης σε δανεικά «ισχυρής Ελλάδας», αρχής γενομένης στη Γουόλ Στριτ, παρενέβησαν οι «Μεγάλες Δυνάμεις» ώστε να εξασφαλιστούν οι (υπό χρεοκοπία) γαλλογερμανικές τράπεζες επιβάλλοντας στο χρεοκοπημένο πλέον ελληνικό κράτος το μεγαλύτερο δάνειο της Ιστορίας– υπό όρους που εξασφάλιζαν, παράλληλα, την καθίζηση της ελληνικής οικονομίας και τη μετατροπή της χώρας σε αποικία χρέους. Έτσι ήρθε η τετραπλή πτώχευση και γεννήθηκε η Μνημονιακή Ελλάς: χρεοκοπημένο κράτος, πτωχευμένες τράπεζες, μη βιώσιμες επιχειρήσεις, οικογένειες σε απόγνωση: Όλοι χρωστούν σε όλους και κανείς δεν μπορεί να πληρώσει. Μια τραγωδία για τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων αντιμετωπίστηκε ως εξαιρετική ευκαιρία για τους ολιγάρχες. Οι εγχώριοι κλεπτοκράτες αναγνώρισαν τα Μνημονιακά δάνεια ως μάννα εξ ουρανού. Οι ξένοι «επενδυτές» ενθουσιάστηκαν με την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας. Οι ευρωγραφειοκράτες είδαν την τρόικα ως ευκαιρία να χτίσουν νέες εξουσίες, νέες αρμοδιότητες, νέες προσόδους. Όποιος τόλμησε να τους πει ΟΧΙ δαιμονοποιείται. Το ψέμα κι η διαστρέβλωση αναδείχτηκαν σε υψηλή τέχνη, όχι τόσο για να κρύψουν την αλήθεια (που δεν κρύβεται πια) αλλά για να επιβάλουν το δικαίωμά τους στο γενικευμένο ψέμα που πνίγει τον δημόσιο διάλογο και βοηθά την αναπαραγωγή της χρεοδουλοπαροικίας.

Η θέση μας για το Ευρώ

Η Ελλάδα δεν έπρεπε να έχει εισέλθει στην ευρωζώνη. Η ευρωζώνη (όπως σχεδιάστηκε και όπως εξακολουθεί να λειτουργεί) ήταν καταδικασμένη να πυροδοτήσει τραπεζικές κρίσεις που μετατρέπουν την Ευρωπαϊκή Ένωση σε σιδερένιο κλουβί αυτο-­τροφοδοτούμενης, ταξικά ανάλγητης, λιτότητας με αποτέλεσμα την πολιτική και ηθική της απαξίωση. Όμως, μετά τη δημιουργία της ευρωζώνης, το κόστος εξόδου είναι μεγάλο τόσο για τη χώρα που εξέρχεται όσο και για την υπόλοιπη Ευρώπη – η οποία κινδυνεύει, στην περίπτωση της αποδόμησης του ευρώ, να συρθεί σε μια μεταμοντέρνα έκδοση της δεκαετίας του 1930. Αυτός είναι ο λόγος που το DiEM25 εκπόνησε το πρόγραμμα οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής ΝΕΑ ΠΡΑΣΙΝΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ (Green New Deal for Europe): Στόχος της ΝΕΑΣ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ είναι να υποδείξει τις τομές που δύνανται να λειτουργήσουν άμεσα και θεραπευτικά στην ευρωζώνη μετατρέποντάς την από Σιδερένιο Κλουβί Λιτότητας σε περιοχή κοινής πράσινης ευημερίας. Όσον αφορά την πλέον χειμαζόμενη και καταρρακωμένη χώρα της ευρωζώνης – την Ελλάδα – η θέση μας είναι απλή: Η επέκταση της χρεοδουλοπαροικίας έως το 2060 (και… βλέπουμε!) αποτελεί για τον ελληνισμό απειλή κατά πολύ μεγαλύτερη από την απειλή του Grexit. Τα κόμματα του Μνημονιακού Τόξου (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ) μπορεί να διαφωνούν μεταξύ τους για το πόσο επιθυμητές είναι οι Μνημονιακές πολιτικές, όμως συμφωνούν ότι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί στη χώρα («καταστροφή» την ονομάζουν) είναι η έξοδος (ή αποπομπή) από το ευρώ. Άλλοι θεωρούν μια τέτοια έξοδο (Grexit) τη βέλτιστη λύση. Το ΜέΡΑ25 διαφωνεί και με τις δύο αυτές ιεραρχήσεις: Το Grexit δεν είναι ούτε η χείριστη, ούτε η βέλτιστη εξέλιξη! Πιο συγκεκριμένα, ιεραρχούμε τις τρεις πιθανές εξελίξεις ως εξής:

  • Προκρίνουμε ως βέλτιστη εξέλιξη την εφαρμογή των Θεσμικων Τομών που έχουμε καταθέσει στη Βουλή για την Αναδιάρθρωση του Χρέους μέσω διασύνδεσης με τους ρυθμούς ανάπτυξης, εντός της ευρωζώνης (με τις προοδευτικές ευρωπαϊκές δυνάμεις να συνεργάζονται στο πλαίσιο της ΝΕΑΣ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ).
  • Αποδεχόμαστε ως δεύτερη καλή (και κακή!) εξέλιξη την αποπομπή της χώρας από το ευρώ μετά τη μονομερή εφαρμογή των Θεσμικών Τομών.
  • Θεωρούμε χείριστη εξέλιξη την αέναη αναπαραγωγή της χρεοδουλοπαροικίας μας εντός του ευρώ (κάτι που εγγυάται η μη εφαρμογή των Θεσμικών Τομών και οι πολιτικές του σημερινού Μνημονιακού Τόξου)».

Αναδιάρθρωση Δημόσιου Χρέους

«Το μη βιώσιμο δημόσιο χρέος είναι η κινητήριος δύναμη της χρεοδουλοπαροικίας μας. Για να διατηρηθεί η προσποίηση ότι είναι βιώσιμο και ότι μπορεί να αποπληρωθεί, το κράτος δεσμεύεται να αποπληρώνει ετησίως υπέρογκα ποσά. Πώς; Διατηρώντας τη διαφορά δημόσιων εσόδων (φόρων ως επί το πλείστον) και δημόσιων δαπανών (το λεγόμενο πρωτογενές πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού) στο 3,5% του συνολικού εισοδήματος (του ΑΕΠ).» αναφέρει σε άλλη του ανακοίνωση το κόμμα.

«Προϋπόθεση για να επιτυγχάνονται αυτά τα πλεονάσματα είναι η λεγόμενη λιτότητα: μια συνεχής αφαίμαξη των φορολογούμενων με παράλληλη μείωση των δαπανών στο κοινωνικό κράτος και στις δημόσιες επενδύσεις. Όμως, όσο εφαρμόζεται η λιτότητα, η οικονομική δραστηριότητα συνεχίζει να παραπαίει, τα φορολογικά έσοδα να μειώνονται και, έτσι, για να εξασφαλιστούν οι αποπληρωμές του χρέους απαιτούνται κι άλλοι φόροι, κι άλλες περικοπές, κι άλλη λιτότητα. Αυτή η ανατροφοδοτούμενη λιτότητα, την οποία προκαλεί το μη βιώσιμο δημόσιο χρέος, εγγυάται την συνέχιση της κρίσης – καθώς ο όλο και πιο αρνητικός αντίκτυπός της στην οικονομία βαθαίνει συστηματικά την υπερχρέωση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, αυξάνει τα «κόκκινα δάνεια» των ιδιωτών και σπρώχνει τις τράπεζες πιο βαθιά στη μαύρη τρύπα της χρεοκοπίας τους.

Οι υποσχέσεις της τρόικας και της κυβέρνησης για «ελάφρυνση χρέους» ουσιαστικά αφορούν την… επιβάρυνση του χρέους μακροπρόθεσμα. Όταν μιλάνε για «ελάφρυνση χρέους» εννοούν επιμήκυνση των αποπληρωμών, δηλαδή «ευκολίες πληρωμών» που αναβάλουν κάποιες αποπληρωμές για τα επόμενα χρόνια συσσωρεύοντας μεγαλύτερες αποπληρωμές (που περιλαμβάνει, φυσικά, μεγαλύτερους τόκους) για αργότερα. Αν και η «ελάφρυνση χρέους» ανακουφίζει τις κυβερνήσεις των επόμενων ετών, η προοπτική των ογκωδέστερων αποπληρωμών στο μέλλον (2035-­2060) φοβίζει τους μακρόπνοους επενδυτές οι οποίοι, για αυτό τον λόγο, δεν επενδύουν – με αποτέλεσμα την συνεχιζόμενη στασιμότητα ‐ ύφεση σήμερα. Άλλη λύση από την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους συνεπώς δεν υπάρχει.

Η ιδανική λύση, βέβαια, θα ήταν η διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους. Πράγματι, αυτό ακριβώς θα συμβεί είτε στην περίπτωση ενός Grexit (καθώς εάν δεν έχεις πια ευρώ δεν είναι δυνατόν να αποπληρώνεις ένα ογκώδες χρέος σε… ευρώ) είτε εάν συνεχίσουμε ως χώρα όπως σήμερα: Αφού θα έχουν εγκαταλείψει τη χώρα οι νέοι που παραμένουν, και μονιμοποιηθεί η οικονομική δραστηριότητα σε επίπεδα που δεν μπορούν να χρηματοδοτούν τις αποπληρωμές, το χρέος θα κουρευτεί. Θα είναι όμως αργά. Για αυτό απαιτείται η απομείωση του χρέους τώρα!

Η πρόταση του ΜέΡΑ25 εντάσσεται στο πλαίσιο της υπεύθυνης ανυπακοής: Αναδιάρθρωση δημόσιου χρέους μέσω της άμεσης διασύνδεσης:

• του ύψους του συνολικού χρέους (κεφάλαιο και τόκους) και των ετήσιων αποπληρωμών χωρίς καμία επιμήκυνση με

• το ύψος του ονομαστικού ΑΕΠ και τον ρυθμό αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ. Τεχνικά, αυτή η διασύνδεση γίνεται απλά με την ανταλλαγή ομολόγων/υποσχετικών: τα παλαιά ομόλογα ή υποσχετικές μας προς την τρόικα, ανταλλάσσονται με νέα που υπαγορεύουν αποπληρωμές και υποχρεώσεις ως εξής:

• Αν το ονομαστικό ΑΕΠ της χώρας ανακάμψει σημαντικά (π.χ. πάνω από τα 280 δις ευρώ), τότε το ύψος του χρέους (σε ευρώ) παραμένει ως έχει αλλά (καθώς το ΑΕΠ θα έχει ανέλθει) μειώνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ

• Αν το ονομαστικό ΑΕΠ της χώρας δεν ανακάμψει σημαντικά έως την χρονιά που πρέπει να αποπληρωθεί, τότε μειώνεται (κουρεύεται) δραστικά και αυτομάτως (στη βάση φόρμουλας που εμπεριέχεται στα νέα ομόλογα)

• Αν ο ρυθμός ετήσιας αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ ξεπεράσει ένα επίπεδο, τότε οι αποπληρωμές αυξάνονται ανάλογα με τον ρυθμό ετήσιας αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ

• Αν ο ρυθμός ετήσιας αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ δεν ξεπεράσει το συγκεκριμένο ελάχιστο επίπεδο, οι αποπληρωμές της χρονιάς ματαιώνονται χωρίς να προστίθενται (με τόκο μάλιστα) στις αποπληρωμές μελλοντικών ετών.

Περιληπτικά, η προτεινόμενη ανταλλαγή ομολόγων προδιαγράφει κούρεμα αντιστρόφως ανάλογο της μεγέθυνσης της οικονομικής δραστηριότητας και των συνολικών εισοδημάτων: Ραγδαία ανάπτυξη θα σημάνει μηδενικό κούρεμα για τους δανειστές. Όσο όμως πιο αναιμική η ανάπτυξη τόσο μεγαλύτερο το κούρεμα που θα υποστούν οι δανειστές. Με αυτό τον τρόπο, ουσιαστικά, οι δανειστές μετατρέπονται σε εταίρους στην ανάκαμψη της χώρας, καθώς θα πληρωθούν στο ακέραιο μόνο στην περίπτωση που η χώρα ανακάμψει σημαντικά. Σε περίπτωση που οι δανειστές δεν αποδεχθούν αυτή την πρότασή μας, η μόνη τους επιλογή είναι να σπρώξουν την Ελλάδα εκτός ευρωζώνης, οπότε το κούρεμα που θα αναγκαστούν (εκ των πραγμάτων) να αποδεχθούν θα είναι τεράστιο – σε αντιδιαστολή με το κούρεμα που θα έφερνε η συμφωνία τους στις ανταλλαγές ομολόγων που προτείνουμε».