αναδημοσίευση από το «Κοσμοδρόμιο», με την άδεια των συντακτών

Η Palantir, με βάση τα όσα διαβεβαιώνει το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης έχει πάψει να συνεργάζεται με το Ελληνικό κράτος. Αυτό κατ’αρχάς προκύπτει από τα έγγραφα που έδωσε στη δημοσιότητα μετά από αλλεπάλληλες διαμαρτυρίες και παρεμβάσεις στην Ελληνική Βουλή, στην Ευρωβουλή και σε ΜΜΕ.

Στις 23 Δεκεμβρίου φαίνεται να έληξε η συμφωνία χρήσης των εργαλείων της Palantir για την παρακολούθηση της πανδημίας COVID-19 και όπως διαβεβαιώνει ο Υπουργός δεν ανανεώθηκε. Υπενθυμίζουμε πως είχε ξεσηκωθεί σάλος όταν στις 7 Δεκεμβρίου, η εταιρεία συμβούλων και ανάλυσης δεδομένων Palantir, με στενές και παλιές σχέσεις με τις μυστικές υπηρεσίες της Υπερδύναμης και αμφιλεγόμενη δεοντολογία, εξέδωσε δελτίο τύπου στο οποίο ανακοίνωνε πως συνεργάζεται από την αρχή της πανδημίας με την Ελληνική κυβέρνηση (χωρίς να έχει δημοσιευθεί το οτιδήποτε στη Διαύγεια) , και πως σε τηλεδιάσκεψη με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη στις 3 Δεκεμβρίου, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Palantir συζήτησε για τις προοπτικές της συνεργασίας της εταιρείας με τη χώρα μας.

*Γράφει ο Μιχάλης Παναγιωτάκης

Ο τίτλος μάλιστα της ανακοίνωσης ήταν “Η Ελληνική κυβέρνηση και η Palantir επιβεβαιώνουν ξανά τη συνεργασία τους για τον ψηφιακό μετασχηματισμό”. Για αυτά και για τη διείσδυση της Palantir στην Ευρώπη, πέρα από την Ελλάδα και τις προθέσεις εισχώρησής της στα δημόσια συστήματα υγείας είχαμε γράψει πρόσφατα:

Η Ελίζα Τριανταφύλλου στο Inside Story που κάλυψε εξ αρχής όλη την εξέλιξη της αποκάλυψης της συνεργασίας Palantir-Ελληνικού δημοσίου, δημοσίευσε τα βασικά έγγραφα που συνόδευσαν την απάντηση του Υπουργείου.

Κριτική ανάλυση των απαντήσεων του Υπουργείου έχει και το Vouliwatch:

Οι συμβάσεις και οι επιστολές

Τα βασικά έγγραφα λοιπόν που ήρθαν στη δημοσιότητα ήταν τα εξής:

…και εδώ αρχίζουν τα παράξενα και τα ερωτήματα. Δεν θα επισημάνω τα όσα ήδη έχουν αναλυθεί από το Vouliwatch και το Inside Story, θα εστιάσουμε εδώ στις αντιφάσεις και τα κενά που συνοδεύουν τη σύμβαση της PricewaterhouseCoopers.

  • Όπως έχει επισημάνει και το Inside Story και το Vouliwatch, προκαλεί εντύπωση πως η σύμβαση λήγει 20 μέρες μετά την ενθουσιώδη ανακοίνωση της τηλεσυνάντησης του πρωθυπουργού με τον CEO της Palantir, κ. Alex Karp με τις αναφορές στην προοπτική αυτής της συνεργασίας. Η είδηση ενίσχυσε τη μετοχή της Palantir, όταν ανακοινώθηκε και παρότι δεν υπήρξε συνέχεια ανακοινώσεων, σίγουρα δεν προοιώνιζε τη λήξη της συνεργασίας, κάθε άλλο.
  • Ιδίως μάλιστα όταν το προσχέδιο της συνεργασίας με την PricewaterhouseCoopers (PwC), όπως αποκαλύπτει το Vouliwatch είχε αναρτηθεί στη Διαύγεια από την 1/12, δυο μέρες δηλαδή πριν την υψηλού επιπέδου συνάντηση με την Palantir. Δηλαδή η σειρά δεν ήταν – έληξε η συνεργασία, υπογράφουμε νέα σύμβαση με άλλο πάροχο. Ο άλλος αυτός πάροχος ήταν ήδη στην προθέρμανση. Είναι εντυπωσιακό πως η κυβέρνηση δεν έσπευσε να ανακοινώσει το γεγονός στις 23 Δεκεμβρίου που έληγε η συμφωνία με την Palantir.
  • Το Vouliwatch αναρωτιέται και ρωτά το Υπουργείο πως μπορεί να είχε συμβεί κάτι τέτοιο. Η απάντηση είναι εμφανής όταν διαβάσει κανείς το κείμενο των συμβάσεων: Η συνεργασία με την PwC, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις δεν ήταν εναλλακτική της Palantir, αλλά συμπληρωματική. Παρουσιάζεται σαν να αντικαθιστά τη σύμβαση με την Palantir, αλλά με βάση τα δημοσιευμένα έγγραφα κάτι τέτοιο δεν προκύπτει…

Το ασυμβίβαστο της σύμβασης

  • …κρατάμε λοιπόν πως η Ελλάδα τον Μάρτιο δεν είχε σύστημα “Επιχειρηματικής Ευφυΐας” (BI) και η Palantir της το προσέφερε (το πρόγραμμα Foundry).
  • Ο Κ. Πιερρακάκης αναφέρει στην ίδια επιστολή πως μετά τη δοκιμή του λογισμικού της Palantir και μετά το πέρας της σύμβασης δωρεάν παραχώρησης από την Palantir, επιλέχθηκε η PwC για να παραγάγει ( ; ) ένα αντίστοιχο εργαλείο BI.
  • Πέρα από ότι γνωρίζουμε πως δεδομένης της προετοιμασίας της σύμβασης από την 1/12 τουλάχιστον, η εκδοχή αυτή δεν μοιάζει να στέκει, και δημιουργεί και ερωτήματα όπως είπαμε για την ανακοίνωση της Palantir, υπάρχει και ένα ακόμα μείζον ζήτημα: Και στις δύο βερσιόν της συμφωνίας (και στην αρχική ανάρτηση στις 1/12 και στην τελική στις 31/12) η περιγραφή του αντικειμένου δεν είναι αυτή:

…

…

Εξ αυτών προκύπτουν τα εξής:

  • Η PwC καλείται να συνδράμει μια ομάδα που ήδη υφίσταται και “τρέχει” τη διαθέσιμη εφαρμογή BI τον Δεκέμβριο
  • Πουθενά η σύμβαση δεν μιλάει για δημιουργία συστήματος BI
  • Αν δεν πρόκειται για την πλατφόρμα Foundry της Palantir, δεν υπάρχει καμία αναφορά στο ποια είναι η άλλη πλατφόρμα και πότε αναπτύχθηκε ή αποκτήθηκε, από τον Μάρτιο (που γνωρίζουμε πως δεν υπήρχε) και μετά
  • Παρότι δεν αναφέρονται αναλυτικά παραδοτέα στην τελική εκδοχή της σύμβασης με την PwC (υπάρχουν στην αρχική της 1/12 και εκεί είναι ακόμα σαφέστερο πως γίνεται αναφορά στην πλατφόρμα της Palantir), είναι σαφές πως το αντικείμενο αφορά σε συμβουλευτικές δραστηριότητες συνδρομής μιας ήδη υφιστάμενης εφαρμογής και πουθενά δεν περιγράφεται ο σχεδιασμός και η υλοποίηση κάποιου “στοχευμένου εργαλείου”

Αν πρόκειται λοιπόν για συνεργασία πάνω στο σύστημα της Palantir γεννάται το ερώτημα αν συνεχίζει να το χρησιμοποιεί η Ελληνική κυβέρνηση. Αν όχι, ποίας εφαρμογής θα συνδράμει η PwC την ομάδα και σε ποιο σημείο της σύμβασης αναφέρεται το “στοχευμένο εργαλείο” (το οποίο αντικαθιστά υπενθυμίζω το σύστημα της Palantir, άρα είναι υποθέτει κανείς – προηγμένο – λογισμικό ανάλυσης δεδομένων);

Οι τουρίστες του Δεκεμβρίου

Τέλος, διαβάζοντας την περιγραφή του έργου της PwC είναι εμφανές πως η περιγραφή δεν γράφτηκε τον Δεκέμβριο και σίγουρα δεν αφορά την υποκατάσταση του συστήματος Foundry της Palantir. Διότι η περιγραφή του αντικειμένου (και στις δύο εκδοχές της σύμβασης) παραπέμπει στα μέσα του καλοκαιριού (έμφαση δική μου):

“Η επανεκκίνηση της τουριστικής δραστηριότητας σε συνδυασμό με το άνοιγμα των συνόρων έχει αυξήσει σημαντικά τις ροές ξένων πολιτών προς την Ελλάδα, με συνέπεια να έχουν αυξηθεί και τα ενεργά κρούσματα. Οι πεπερασμένες δυνατότητες των τεστ και η ανάγκη για διεξοδική ιχνηλάτηση έχουν δρομολογήσει μια σειρά από ψηφιακές δράσεις από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης προκειμένου να διαμορφωθεί ένα ισχυρό τεχνολογικό υπόβαθρο το οποίο θα στηρίξει την αύξηση της τουριστικής δραστηριότητας. Συγκεκριμένες δράσεις περιλαμβάνουν τις ηλεκτρονικές -πλέον- φόρμες PLF (Passenger Location Form), τη χρήση QR codes ως υποστηρικτική του PLF, την αξιοποίηση μηχανικής εκμάθησης για στοχευμένη δειγματοληψία και ανάλυση του προφίλ ρίσκου των εισροών ανά χώρα, τη ψηφιακή διασύνδεση με τα κατά τόπους εργαστήρια και την περαιτέρω αξιοποίηση του διαθέσιμου εργαλείου επιχειρησιακής ευφυΐας (business intelligence–BI) για την ανάλωση και απεικόνιση των δεδομένων για την υποστήριξη αποφάσεων.

Τον Δεκέμβριο δεν υπήρχε καμία επανεκκίνηση της τουριστικής δραστηριότητας, δεν άνοιγαν τα σύνορα για τουρίστες, στις 31/12 είχαμε περάσει την κορυφή του δεύτερου κύματος και δεν ασχολούμασταν με τις φόρμες PLF για τους επιβάτες / τουρίστες. Επίσης, η σύμβαση μιλάει καθαρά για ένα ήδη διαθέσιμο εργαλείο BI.

Δεν μπορεί όμως να αναφέρεται καν στην ερχόμενη τουριστική σεζόν, καθότι η διάρκεια της σύμβασης είναι τρεις μήνες. Δηλαδή λήγει την εποχή πριν ξεκινήσει (ειδικά φέτος) η τουριστική κίνηση!

Σημειώνω πως η αναφορά στις Φόρμες Εντοπισμού Επιβατών, υπάρχει και στον τίτλο της σύμβασης, είναι δηλαδή βασικότατο ζητούμενο από την PwC:

Ως εκ τούτου τα ερωτήματα που γεννά η απάντηση της Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι πλέον περισσότερα από εκείνα που είχαμε στις 7 Δεκεμβρίου. Μάλλον είναι απαραίτητο να συνεχίσει η διερεύνηση του θέματος – στο οποίο θα επανέλθουμε…

Στο Μάτι του Μητσοτάκη