της Γεωργίας Κριεμπάρδη

«Οι υπεύθυνοι για την διαχείριση κενών κλινών σε δομές αποκατάστασης της 2ης ΥΠΕ, αγνοώντας επιδεικτικά τις μαύρες σελίδες της Ιστορίας της Ψυχιατρικής, μεθοδεύουν τη μεταφορά ψυχιατρικών ασθενών στη Λέρο δηλώνοντας δεκάδες κενές θέσεις σε “δομές αποκατάστασης” του ΚΘΛ» τονίζει σε ανακοίνωση η Πρωτοβουλία για ένα Πολύμορφο Κίνημα για την Ψυχική Υγεία.

Σύμφωνα με έγκυρη πηγή που επικοινώνησε με το TPP και τα στοιχεία της είναι γνωστά στο Μέσο, «γίνονται μεθοδεύσεις από την 2η ΔΥΠΕ για να πάνε “από την πίσω πόρτα” ασθενείς στη Λέρο. Από το 1982 είχε απαγορευτεί να μεταφέρονται στη Λέρο, γιατί οι συγκεκριμένες δομές είχαν φτιαχτεί σε μία άλλη λογική για ειδικές περιπτώσεις».

Όπως καταγγέλλει, «με μια γραφειοκρατική μεθόδευση, τον τελευταίο μήνα, επιχειρείται όλο αυτό. Ουσιαστικά, δηλώθηκαν κάποια κενά, η 2η ΔΥΠΕ δηλαδή δήλωσε στο υπουργείο Υγείας ότι υπάρχουν κενές θέσεις εκεί σε δομές αποκατάστασης αλλά στην πράξη είναι δομές μέσα στο νοσοκομείο που είχαν γίνει για τους χρόνιους ασθενείς της Λέρου πριν χρόνια. Αυτές γεμίζουν πολύ γρήγορα». Μάλιστα, μας επισημαίνει πως αυτό επιχειρήθηκε να συμβεί κι αλλού. «Κάποιοι γιατροί ζήτησαν από το Δαφνί να στείλουν ασθενείς και δεν το κατάφεραν, αντιστάθηκαν άλλοι γιατροί και στο Θριάσιο πήγαν έτοιμες αποφάσεις να μεταφερθούν ασθενείς και αντέδρασαν οι συγγενείς τους» λέει χαρακτηριστικά.

«Στο Κρατικό Θεραπευτήριο Λέρου, μετά τα προγράμματα αποασυλοποίησης που υλοποιήθηκαν εκεί, λειτουργούν ορισμένες μονάδες αποκατάστασης που δημιουργήθηκαν όταν έκλεισαν τα τμήματα χρόνιας παραμονής. Ο σκοπός τους, ωστόσο, δεν είναι να αποτελέσει η Λέρος ξανά την αποθήκη των μεγάλων Ψυχιατρείων όπου θα στέλνονται εκεί οι «ανεπιθύμητοι ασθενείς». Σκοπός τους είναι να εξυπηρετούν, σε τομεοποιημένη βάση, κυρίως ασθενείς από τα Δωδεκάνησα, προτάσσοντας θεραπευτικά κριτήρια και με σεβασμό στις ανάγκες των ασθενών» αναφέρεται μεταξύ άλλων στη σχετική ανακοίνωση.

Επικοινωνήσαμε με τον πρόεδρο Συλλόγου Οικογενειών Ψυχικής Υγείας, Χριστόφορο Παπαδάκη, ο οποίος δήλωσε κάθετα την αντίρρηση του προς αυτές τις μεθοδεύσεις. «Είμαστε αντίθετοι να δημιουργηθεί μια νέα “Λέρος”. Αυτό το φαινόμενο συνέβαινε για να εξυπηρετούνται οι ασθενείς της περιοχής. Δε θα θέλαμε να φύγουν από τον τομέα του».

Η 2η ΔΥΠΕ Πειραιώς και Αιγαίου (2η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΚΑΙ ΑΙΓΑΙΟΥ) επιβεβαίωσε πως όχι μόνο υπάρχει πρόθεση να μετακινηθούν ασθενείς στη Λέρο, αλλά ήδη έχουν μετακινηθεί.

Οι μαύρες σελίδες της Λέρου

Οι εικόνες φρίκης με τις συνθήκες στη Λέρο ήταν η απαρχή της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στη χώρα μας. Από το 1958 έως και το ’81, πλοία στοιβάζουν ομάδες των 40-50 ατόμων και τις μεταφέρουν στη Λέρο. Οι μεταφερόμενοι σταδιακά αυξάνονται σε 250-400 άτομα, καθένα εκ των οποίων φέρει ένα διακριτικό νούμερο.

Κριτήριο για την επιλογή ενός ασθενή ήταν περισσότερο τα κοινωνικά κι όχι τα ψυχιατρικά ή ιατρικά χαρακτηριστικά του, αλλά και η αδιαφορία της οικογένειάς του/δικών του ανθρώπων που του έδινε τον χαρακτηρισμό του «ανίατου-αζήτητου». Η «Αποικία» που το 1965 μετονομάστηκε σε Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Λέρου, ξεκίνησε με 650 κλίνες (το 1958) που βαθμιαία έφτασε τις 2.750 (το 1981). Οι ασθενείς φτάνουν να διαβιούν μέσα σε στρατώνες, σε τμήματα των 90-180 ατόμων. Στο 11ο περίπτερο ζούσαν 1.100 ασθενείς ο ένας δίπλα στον άλλον. Περίπου 4.500 άτομα μεταφέρθηκαν στη Λέρο από το 1958 έως το 1981.