Νέες διαδικασίες για τη διοικητική μεταχείριση των αλλοδαπών που πρόκειται να επιστρέψουν στις πατρίδες τους, καθώς και αλλαγές στη νομοθεσία για την υποδοχή των αιτουμένων διεθνή προστασία και τη διασφάλιση των διαδικασιών εξέτασης των αιτημάτων τους, δρομολογούν άμεσα οι αναπληρωτές υπουργοί Προστασίας του Πολίτη Γιάννης Πανούσης και Μεταναστευτικής Πολιτικής Τασία Χριστοδουλοπούλου
Όπως ανέφεραν, «τα πρόσφατα τραγικά γεγονότα (σ.σ. οι δύο θάνατοι κρατούμενων μεταναστών στην Αμυγδαλέζα) υπογραμμίζουν την ανάγκη άμεσης παρέμβασης και αλλαγής στο καθεστώς της αδιάκριτης και πολύμηνης κράτησης μεταναστών και προσφύγων υπό συνθήκες που συνιστούν απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση.
» Στην παρούσα χρονική στιγμή, εκατοντάδες άνθρωποι κρατούνται υπό άθλιες συνθήκες, στα Κέντρα Κράτησης της χώρας, πολλοί δε εξ αυτών παρά την παρέλευση του ανώτατου ορίου των δεκαοκτώ μηνών κράτησής τους.
» Η επ' αόριστον διοικητική κράτηση και η στέρηση της ελευθερίας χιλιάδων ανθρώπων, μεταξύ των οποίων και πρόσωπα που χρήζουν διεθνούς ή ειδικής προστασίας και μέριμνας (αιτούντες άσυλο, οικογένειες, παιδιά, ασυνόδευτοι ανήλικοι, έγκυοι, θύματα βασανιστηρίων, ασθενείς, υπερήλικες), η κράτησή τους κάτω από αυτές τις συνθήκες, η επί πολλά έτη προβληματική λειτουργία του συστήματος ασύλου, η απουσία μηχανισμού προστασίας και δομών πρώτης υποδοχής προσφύγων στα σύνορα, ευτελίζουν τους θεσμούς και διασύρουν τη χώρα διεθνώς και προσβάλλουν κατάφωρα κάθε έννοια κράτους δικαίου».
Για τους λόγους αυτούς, οι δύο υπουργοί υποστήριξαν ότι για την αποκατάσταση της νομιμότητας και την ορθή εφαρμογή κατ’ αρχήν του υπάρχοντος νομικού πλαισίου (Ν. 3907/2011), επιβάλλεται η λήψη άμεσων μέτρων για την άμεση άρση της στέρησης της ελευθερίας ανθρώπων και την αποκατάσταση της νομιμότητας, καθώς και για τη διασφάλιση της τήρησης της νομιμότητας εφεξής και την επιβολή της διοικητικής κράτησης ως εξαίρεσης και για διάστημα και υπό συνθήκες που δεν θα την παραβιάζουν.
Σε αυτό το πλαίσιο, «και με αίσθηση του επείγοντος χαρακτήρα του προβλήματος», αποφασίστηκε ότι ξεκινούν οι διαδικασίες για:
Την άμεση κατάργηση της υπουργικής απόφασης με την οποία έγινε δεκτή η υπ' αριθμ. 44/2014 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και την άμεση απόλυση όσων τυχόν κρατούνται για χρονικό διάστημα πέραν των 18 μηνών.
Την άμεση απόλυση των ευάλωτων περιπτώσεων (οικογένειες, παιδιά, ασυνόδευτοι ανήλικοι, έγκυες, θύματα βασανιστηρίων, ασθενείς, υπερήλικες) με την αναγκαία παραπομπή τους σε δομές φιλοξενίας, καθώς και την άμεση απόλυση των αιτούντων άσυλο.
Την απόλυση των κρατουμένων στις περιπτώσεις όπου η κράτηση έχει διαρκέσει πέραν των έξι μηνών, ανώτατο όριο που τίθεται ως κανόνας από τον νόμο, ταυτόχρονα με την έκδοση απόφασης εξάμηνης αναβολής απομάκρυνσης σύμφωνα με τις πρόνοιες του ν. 3907/2011.
Την εξέταση, σε κάθε περίπτωση, της εφαρμογής των εναλλακτικών της κράτησης περιοριστικών μέτρων (υποχρέωση εμφάνισης στο αστυνομικό τμήμα του τόπου κατοικίας, δήλωση του τόπου κατοικίας κ.α.). Η ίδια ρύθμιση μπορεί να εφαρμοστεί και για όσους/ες καταλαμβάνονται στο εξής να βρίσκονται στη χώρα χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα.
Σύμφωνα με τον κ. Πανούση και την κ. Χριστοδουλοπούλου, «σε κάθε περίπτωση και με βάση τις πρόνοιες του άρθρου του Ν.3907/2011 και τις σχετικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, υπάρχει επιπλέον άμεση ανάγκη ριζικών αλλαγών σε όσους χώρους κράτησης τυχόν διατηρηθούν για ένα μικρό χρονικό διάστημα και η λειτουργία ανοιχτών δομών φιλοξενίας.
Στην κατεύθυνση αυτή θα έχουμε αρωγό την Ευρώπη, τόσο σε επίπεδο Συμβουλίου της Ευρώπης, όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης, στο πλαίσιο δε των θεσμικών οργάνων της θα διεκδικήσουμε τον επιμερισμό των ευθυνών με βάση την αρχή της αλληλεγγύης».
Όπως σημείωσαν οι δύο υπουργοί, το Κέντρο Κράτησης της Αμυγδαλέζας, λόγω της θέσης του και των ιδιομορφιών του (αστυνομικές εγκαταστάσεις), δεν μπορεί να μετατραπεί σε ανοιχτή δομή. Ωστόσο, λόγω και της ιστορίας που το συνοδεύει, προετοιμάζεται το κλείσιμο της συγκεκριμένης δομής, η σταδιακή εκκένωση των χώρων της.
«Ενδιαμέσως λαμβάνονται όλα τα αναγκαία μέτρα (υλικοτεχνική υποδομή, φάρμακα, ρουχισμός, διατροφή κλπ), ώστε να μην αισθάνονται οι κρατούμενοι, όσο παραμένουν υπό κράτηση, ότι η Πολιτεία μόνο λόγια λέει.
Εγγυώμεθα ότι η όλη διαδικασία θα ολοκληρωθεί στο μικρότερο δυνατό διάστημα και ότι η τήρηση της νομιμότητας και της ασφάλειας όλων θα είναι πρωταρχικό μας μέλημα» καταλήγουν οι αναπληρωτές υπουργοί Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης Γιάννη Πανούση και Αναστασίας Χριστοδουλοπούλου.