Του Δημήτρη Σούλτα
Η Τουρκία είναι η σύμμαχος, γνώριμη από το ΝΑΤΟ, αλλά και τις ενταξιακές διαπραγματεύεις, οι οποίες βγήκαν από την κατάψυξη, λόγω ανωτέρας βίας. Το μόνο που δεν υπήρχε στο τραπέζι ήταν οι δημοκρατικές ελευθερίες στη γείτονα. Μπορεί πριν από χρόνια όλοι να διαβεβαίωναν ότι ο δρόμος της Τουρκίας προς την ένταξη στην Ε.Ε. θα την βοηθήσει να εκδημοκρατιστεί, αλλά αυτό μάλλον ξεχάστηκε μπροστά στο ύψιστο αγαθό της “ασφάλειας” τις ευρωπαϊκής ηπείρου από τις μεταναστευτικές ροές.
Η Τουρκία λαμβάνει χρήμα και διαβεβαιώσεις για την ένταξη της, την ώρα που είναι ακόμα ζεστό το αίμα του δικηγόρου Ταχίρ Εκτσί, διωκόμενου από τις αρχές, για την στάση του απέναντι στο κουρδικό ζήτημα. Οι διώξεις δημοσιογράφων είναι μια καθημερινότητα, η “προσβολή του προσώπου του προέδρου” έχει γίνει το πιο φημοφιλές αδίκημα για τις διωκτικές αρχές, ενώ στο βιογραφικό του Ερντογάν έχει καταγράφει ακόμα και το κλείσιμο του YouTube.
Εκτός του εξωφρενικού παράδοξου μια χώρα να αντιμετωπίζεται ως αξιόπιστος συνεργάτης και εν δυνάμει μέλος μιας ένωσης, όταν κατέχει δια της βίας έδαφους άλλης χώρας της Ένωσης.
Δεν είναι το πρώτο δείγμα ευρωπαϊκής χαλαρότητας απέναντι στην ίδια τη Δημοκρατία. Αυτές οι συνεχείς εκπτώσεις είναι συχνό φαινόμενο και στο εσωτερικό της, ειδικά μετά το ξέσπασμα της κρίσης. Το δόγμα «μπορεί να ψηφίζετε ό,τι θέλετε, αλλά η πολιτική που θα ακολουθηθεί είναι δεδομένη» έχει διατυπωθεί σε όλους τους τόνους από το ευρωπαϊκό ιερατείο. Τα κοινοβούλια, ειδικά των χωρών που βρίσκονται υπό επιτήρηση, έχουν ως βασικό ρόλο να εγκρίνουν προαπαιτούμενα, κατά κανόνα, με τη διαδικασία του κατεπείγοντος. Οι εκλογές αντιμετωπίζονται περισσότερο ως ένα σπορ στο οποίο ασκούνται οι εκλογείς, μια τελετουργία που επαναλαμβάνεται «έτσι γιατί συνηθίζεται».
Τα πρώτα δείγματα μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα των φανατικών στο Παρίσι, δεν είναι επίσης αισιόδοξα. Η ασφάλεια αποτελεί πλέον τη βασική αξία, στην ποδιά της οποίας μπορούν να θυσιαστούν και μερικά δημοκρατικά δικαιώματα, που μέχρι πρότινος θεωρούνταν αυτονόητα.Άλλωστε ένα από τα πρώτα μέτρα για την «ασφάλεια των πολιτών» ήταν η απαγόρευση των διαδηλώσεων των πολιτών.
Η Δημοκρατία για την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι μια αξία αδιαπραγμάτευτη. Είναι ένα χαρτί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το οποίο μπορεί να το παίξεις, μπορεί και όχι. Τα δημοκρατικά δικαιώματα για τους ευρωπαίους εταίρους είναι αδιαπραγμάτευτα και ιερά μόνο αν παραβιάζονται από εχθρούς. Η καταπίεση των γυναικών είναι αποκρουστική στο Αφγανιστάν, αλλά αποδεκτή (ή έστω αόρατη) στη Σαουδική Αραβία, γιατί αυτή είναι σύμμαχος.
Η ελαστική ερμηνεία της Δημοκρατίας και των δικαιωμάτων δεν είναι ο τρόπος για την κατάκτηση του ευρωπαϊκού οράματος (αν αυτό υπήρξε ποτέ). Είναι το σκοτεινό τούνελ που οδηγεί την Ευρώπη πολλά χρόνια πίσω, ίσως ακόμα και πιο πίσω από τη Γαλλική Επανάσταση, της οποίας το τρίπτυχο κινδυνεύει να γίνει μια «ενοχλητική ιστορική αφήγηση».