γράφει ο Μηνάς Κωνσταντίνου
Πίσω στο μακρινό 1954, ο αγωνιστής του ΕΑΜ, κυνηγημένος από το καθεστώς και υποψήφιος της ΕΔΑ εις διπλούν, Χρήστος Μιχαλόπουλος, εκλέγεται δήμαρχος του δήμου Δάφνης στην Αττική, «Κατσιπόδι» τότε. Δήμαρχος της ΕΔΑ επί κυβερνήσεως Παπάγου, μία από τις πρώτες αποφάσεις του είναι να επιβάλει φορολογία στις ιδιωτικές εταιρείες Πάουερ και Ούλεν, εταιρείες ηλεκτρικού ρεύματος και ύδρευσης, καθώς και στην βιομηχανία Μποδοσάκη. Οι πρωτοβουλίες του αυτές θα είναι οι πρώτες σε μία μακρά λίστα ρηξικέλευθων αποφάσεων και πολιτικών, οι οποίες συχνά του κόστιζαν την παύση του από τη θέση του δημάρχου από το καθεστώς, ενώ κανείς δεν ξεχνά την εξορία του στη Γυάρο και τη Λέρο κατά την επταετία της χούντας.
Ήταν εκείνος που συνέταξε την εισηγητική έκθεση για τη δημοτικοποίηση της ύδρευσης στην Αθήνα καθώς και των συγκοινωνιών της πρωτεύουσας, έλυσε για πάντα το αποχετευτικό του δήμου σε καιρούς που για τις γύρω περιοχές φαινόταν αδιανόητο κάτι τέτοιο, πολέμησε με πράξεις τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων, σχεδίασε και επέβαλε τη θεσμική κατοχύρωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο Σύνταγμα του 1975. Καθιέρωσε πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων, ίδρυσε στην πόλη του δημοτική βιβλιοθήκη, ΚΑΠΗ, το Ελεύθερο Ανοικτό Πανεπιστήμιο, δεκάδες σχολεία, έως και σχολή Πληροφορικής, εν έτει 1986. Πάντα, επί 35 χρόνια που υπηρέτησε τον τόπο και τους συμπολίτες του, αγνοώντας τους περιορισμούς και τα διατάγματα. «Μονομερώς» αρκετές φορές που θα λέγαμε και σε μνημονιακά ελληνικά.
Παρότι η σύγκριση με την μεταπολεμική κατάσταση στη χώρα είναι εν πολλοίς άκαιρη, με βάση τα οικονομικά στοιχεία και τον μνημονιακό χαλκά που συνεχίζει να σέρνει την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης Τσίπρα, υπάρχουν μερικά ιστορικά παραδείγματα που θα μπορούσαν σήμερα να είναι οδηγός για να στηθεί η τοπική αυτοδιοίκηση στα πόδια της, αλλά και για να αποδομηθεί επιτέλους η καραμέλα της «ΤΙΝΑ», της μη ύπαρξης εναλλακτικής λύσης.
Ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά σημεία των επερχόμενων εκλογών στην τοπική αυτοδιοίκηση, είναι το γεγονός πως διαπιστώνεται μία τεράστια συμμετοχή σε επίπεδο υποψηφίων, η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, δεν φαίνεται να είναι δραματικά μεγαλύτερη από τις προηγούμενες. Σε κάθε περίπτωση, παρά τα εύκολα αστεία και τις ειρωνείες που συνήθως έχουν κοινή ιδεολογική αφετηρία, ένα τέτοιο φαινόμενο δεν μπορεί παρά να κρίνεται θετικό. Πιο πολλοί άνθρωποι μπροστά, πιο πολλή δημοκρατία. Άλλωστε, ποιος ενοχλείται από την ενασχόληση περισσότερων ανθρώπων με τα κοινά; Ποιος πιστεύει πως η πολιτική είναι αποκλειστικό προνόμιο ολίγων και «αρίστων»;
Ας μην ξεχνάμε, βρισκόμαστε μόλις τέσσερα χρόνια από το μοιραίο 2015 και την απογοήτευση που απλώθηκε στον κόσμο από τις πολιτικές που αποφάσισε να ενστερνιστεί ο ΣΥΡΙΖΑ, σε κόντρα με τις προεκλογικές του κορώνες. Ένα ακόμα πραγματικό γεγονός είναι πως σήμερα, οι μνημονιακές πολιτικές των προηγούμενων χρόνων έχουν για τα καλά ριζώσει στην τοπική αυτοδιοίκηση και τις σχετικές νομοθεσίες, αφήνοντας ακόμα μικρότερα περιθώρια ελιγμών και πολιτικών επιλογών στους δήμους και τις περιφέρειες.
Η περίπτωση του δημάρχου Χρήστου Μιχαλόπουλου μαζί με άλλες όπως του δημάρχου Υμηττού, Ανδρέα Λεντάκη και του δημάρχου Αιγάλεω, Γιάννη Μπατζακίδη, παραμένουν ακόμα και σήμερα λαμπερές εξαιρέσεις στον κανόνα του μονοδρόμου και της «αδυναμίας» των πραγμάτων να γίνουν αλλιώς. Στις ημέρες μας, περιπτώσεις όπως του Κώστα Πελετίδη στην Πάτρα αποτελούν τρανή απόδειξη πως η «εξαίρεση» δεν είναι απλώς ένα στατιστικό λάθος. Αντίθετα, με την στήριξη του κόσμου και με σχεδιασμό, διαφορετική πολιτική στις τοπικές κοινωνίες μπορεί να εφαρμοστεί, αμφισβητώντας το μνημονιακό «δέσιμο των χεριών».
Σήμερα ο καθένας και η καθεμιά γνωρίζει ποιες πολιτικές είναι προς το συμφέρον του, πότε καταπατώνται δικαιώματα και κοινωνικά κεκτημένα, ποιες είναι οι ανάγκες της οικονομικής τάξης του και της κοινωνίας στην οποία κινείται. Αυταπάτες ας μην έχουμε, και μετά το 2015 δεν θα έπρεπε. Τα πράγματα δεν μπορούν να αλλάξουν μαγικά, ούτε με εμμονή σε πολιτικές που οδηγούν μονίμως σε αδιέξοδο. Όμως από το 1950 έως και το 2019, εκείνο που αξίζει τον κόπο είναι να υποστηρίζονται δυνάμεις που έχουν την αποφασιστικότητα, τον καθαρό προσανατολισμό και το πάθος των παραπάνω.
Εχθές, τα κίνημα κατά των εξορύξεων στις Σκουριές και τη Χαλκιδική, ο αγώνας στη Νέα Φιλαδέλφεια κατά των αντιπεριβαλλοντικών επενδύσεων, η μάχη των κατοίκων κατά της πλήρους ισοπέδωσης του Ελληνικού – σήμερα, το κίνημα κατά της καύσης σκουπιδιών στον Βόλο, εκείνα κατά των εξορύξεων στο Ιόνιο, στην Κρήτη και την υπόλοιπη Ελλάδα, η αντίσταση κατά της λιτότητας, οι μάχες στους χώρους εργασίας αλλά και πολλά άλλα «στοιχήματα». Ανεξαρτήτως έκβασης, έχουν και είχαν ζωτική σημασία για τις κοινωνίες μας, ειδικά με την επέλαση της ανάπτυξης που υπόσχονται άπαντες ενθεν κακείθεν. Το παιχνίδι παίζεται, παρότι παίζονται πολλά περισσότερα.
Μετά το 2015, εκείνο που λέγεται και ξαναλέγεται, είναι πως για να συνέλθει η Αριστερά από το στραπάτσο θα χρειαστούν τριάντα χρόνια. Οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, και κυρίως η συνεπής ενασχόληση των πολιτών με τα του τόπου τους από την επόμενη κιόλας ημέρα των εκλογών, μπορεί να είναι μια ευκαιρία για να αποδομηθεί αυτή η «προφητεία». Θα άξιζε τουλάχιστον η προσπάθεια, μέσα από ανθρώπους που εμπνέουν έστω και μια μικρή ελπίδα πως προτίθενται να πάνε κόντρα στο ρεύμα καταστολής και παράδοσης.
Καλό βόλι, και καλή τύχη!