Μπροστά στα αυξανόμενα κρούσματα, διασωληνώσεις και κυρίως θανάτους, ένας από τους γιατρούς που μας συντροφεύουν κάθε μέρα, όλη μέρα, από τις συχνότητες των τηλεοπτικών σταθμών και ραδιοφώνων, πρότεινε να γίνουμε Γουχάν. Δεν γνωρίζω αν ο κύριος αυτός και όσοι το προτείνουν ως μοντέλο είναι και σινολόγοι ή έστω στοιχειωδώς επαρκείς γνώστες της κινεζικής κοινωνίας, ούτε αν έχουν μελετήσει το κατά πόσο τα στοιχεία που έχει δώσει η Κίνα για την πανδημία είναι ειλικρινή. Ωστόσο πρότεινε- και το συζητούν και άλλοι- ακόμα πιο αυστηρό απαγορευτικό.
Γιατί όχι, μόνο μία φορά την εβδομάδα έξοδο και αυτή μόνο στο super- market, που κατέστη τόπος συνωστισμού εξαιτίας του απαγορευτικού; – αν παρεμπιπτόντως υπήρχαν και άλλα μαγαζιά ανοιχτά και δεν τα ψωνίζαμε όλα από τα super-market αναγκαστικά, ο συνωστισμός μπορεί να ήταν μικρότερος αλλά κανείς δεν σκέφτηκε ότι είναι σκόπιμο να το εξετάσει. Αν τώρα, κάποιος έχει οικογένεια με έκτακτες ανάγκες ή κάνει κακό προγραμματισμό ή έχει μια πρόσκαιρη οικονομική δυσκολία μπορεί απλώς να περιμένει.
Κατά τα λοιπά, η αναγκαία για το κράτος δικαίου, αναλογική στάθμιση αγαθών και δικαιωμάτων, δηλαδή ο πυρήνας του κράτους δικαίου και της -όποιας ακόμα έχουμε, αστικής- δημοκρατίας μπορεί να ανασταλεί επ’ αόριστον. Το ίδιο μπορεί να συμβαίνει με κάθε κρίση και απειλή για την δημόσια τάξη και ασφάλεια, εφόσον έτσι θα μας συμβουλεύουν οι ειδικοί και «ειδικοί» της εκάστοτε επαγγελματικής ομάδας θα καλείται να συγκροτήσει μια επιτροπή ειδικών. Θυμάται παρεμπιπτόντως κανείς ότι τα ίδια έγιναν-και ουδέποτε αναθεωρήθηκαν έκτοτε- μετά την 11η Σεπτεμβρίου μια με πρόσχημα την επίθεση στους δίδυμους πύργους και στο πεντάγωνο;
Εν τέλει μπορούμε να αγκαλιάσουμε όλοι το όραμα μιας νεοφιλελεύθερης τεχνοκρατίας και εταιρειοκρατίας που θα ονομάζεται δημοκρατία: μόνο δικαίωμα ψήφου- προς το παρόν τουλάχιστον– χωρίς κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα και με ατομικά δικαιώματα περιορισμένα στη σφαίρα μόνο του εκάστοτε ταυτοτισμού και δικαιωματισμού. Εκείνου που θα γίνεται κάθε φορά αποδεκτός από τα κυρίαρχα ΜΜΕ. Διαρκής κατάσταση εξαίρεσης και κοινωνία του θεάματος με άφθονες δόσεις καθημερινού τρόμου και συγκίνησης.
Ο «λαϊκισμός»- ο κομμουνισμός της εποχής μας δηλαδή και μέχρι να εμφανιστεί αριστερά που όντως να αμφισβητεί το σύστημα εξουσίας– θα δικαιολογεί κάθε είδους δημόσια διαπόμπευση, ίσως και ψυχιατρική αντιμετώπιση, περιορισμό συνταγματικών δικαιωμάτων- βλ. δηλώσεις Βενιζέλου– και βεβαίως καταστολή από εισαγγελείς, οι οποίοι κατά τα λοιπά ακόμα να ερευνήσουν τις ευθύνες που μας έφεραν σε αυτήν την υγειονομική κατάσταση αλλά έχουν χρόνο να τρέχουν πίσω από κάθε γραφικό του διαδικτύου ή πίσω από κάποιους εξ εκείνων που καλούσαν σε συνταγματικώς νόμιμες διαδηλώσεις.
Βαδίζουμε σε πολύ επικίνδυνες ατραπούς από άποψη εθνικής οικονομίας, δημόσιας υγείας, πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Σε ένα άρθρο του στο site Kosmodromio, ο δικηγόρος Γιάννης Χατζηαντωνίου θέτει ερωτήματα για τον τρόπο που λαμβάνονται οι αποφάσεις από την επιτροπή ειδικών τα οποία πρέπει να απαντηθούν άμεσα.
Υπάρχει όμως και ένα επιπλέον πρόβλημα: οι γιατροί ως τέτοιοι δεν έχουν τις γνώσεις ώστε να διαχειριστούν συνολικά ζητήματα δημόσιας υγείας- το οποίο άλλωστε είναι ευθύνη της κάθε κυβέρνησης και επομένως δεν μπορεί να την υποκαθιστούν εκ των πραγμάτων- ούτε καν ώστε να γνωμοδοτούν αποκλειστικά και μόνο αυτοί. Η δημόσια υγεία πρώτον σταθμίζεται και με άλλα αγαθά και δικαιώματα και δεύτερον περιλαμβάνει πολύ περισσότερες συνιστώσες από τον Covid-19. Αν για παράδειγμα επιδεινώνεται η πρόσβαση σε δομές υγείας άλλων ασθενών όπως και συμβαίνει άλλωστε ή αν η φτωχοποίηση επιδεινώνει τους όρους της δημόσιας υγείας όπως επίσης και συμβαίνει- το γνωρίζουμε πέραν πάσης αστικής αμφιβολίας από την έκθεση Μπέβεριτζ και από ακόμα παλαιότερα κείμενα στην πραγματικότητα– θα πρέπει κάποιοι να συμβάλλουν στην στάθμιση και αυτών των συνεπειών κατά την έκδοση γνωμοδοτήσεων από την επιτροπή ειδικών. Τίποτε από αυτά δε συμβαίνει όμως.
Η συνέπεια αυτής της στρέβλωσης είναι ότι οι ειδικοί δείχνουν να κινούνται με λογική μεσαίωνα ενίοτε: αφαίμαξη μέχρι να πεθάνει ο ασθενής. Δεν είναι ο γράφων αυτός που θα αποφανθεί αν πρέπει να επιβάλλεται ή όχι απαγορευτικό- παρότι οι ίδιοι οι ειδικοί το εξόρκιζαν. Ωστόσο ο ένας ελέφαντας στο δωμάτιο είναι γιατί κράτη όπως η Σουηδία ή η Κούβα τα πηγαίνουν πλέον καλύτερα από εμάς, όπως και από άλλες δυτικές χώρες. Ποιος μελετάει τα άλλα υποδείγματα και ποιος ενημερώνει υπεύθυνα τον λαό επί αυτών; Ο άλλος ελέφαντας στο δωμάτιο είναι το τι θα γίνει με τις επιπτώσεις του γενικού απαγορευτικού που διαλύει την οικονομία και την κοινωνία.
Επί αυτών των ζητημάτων-κυρίως του δεύτερου αλλά μάλλον αρκετοί και επί του πρώτου- εκ των ειδικών γιατρών είναι παντελώς ανειδίκευτοι· παρόλα αυτά όχι μόνο δεν ζητούν από την κυβέρνηση να εμπλουτίσει τις τάξεις τους με όντως ειδικούς αλλά επιπλέον μιλούν ακατάπαυστα σαν να γνωρίζουν ενώ δεν γνωρίζουν. Πλέον ακόμα και απλούστερες στατιστικές αναλύσεις δεν γίνονται επί της ουσίας: ποιος είναι ο ηλικιακός μέσος όρος για παράδειγμα των ανθρώπων που δια σωληνώνονται και που πεθαίνουν; Γιατί αντί για οριζόντια μέτρα δεν προστατεύουμε κυρίως εκείνους και με στοχευμένα μέτρα για τον υπόλοιπο πληθυσμό, ώστε πέραν όλων των άλλων να εξοικονομήσουμε πόρους υπέρ εκείνων που χρειάζονται περισσότερο τη βοήθειά μας;
Γιατί ένας 20χρονος, 30χρονος, 40χρονος, 50χρονος που στατιστικά κινδυνεύει πολύ λιγότερο να νοσήσει βαριά πρέπει υποχρεωτικά και σε όλη την επικράτεια να κλείνεται σπίτι, αντί να κυκλοφορεί να εργάζεται να έχει ασχολίες και κοινωνική ζωή παίρνοντας μέτρα- μάσκα, γάντια κλπ- ώστε αντί και να τον φτωχοποιούμε περαιτέρω και να αφιερώνουμε πόρους σε αυτόν, να τον αφήσουμε να παράξει πλούτο και κατόπιν να δώσουμε περισσότερους πόρους σε ηλικίες και κατηγορίες ανθρώπων που χρειάζονται μεγαλύτερη προστασία;
Τέλος αν καθίσταται πάλι κάτι σαφές είναι ότι οι νέο– και ψεύτο– «φιλελεύθεροι», σε κάθε κρίση τρέχουν στις αγκαλιές του αυταρχικού κράτους από πλευράς καταστολής και του ελεήμονος κράτους προς τους εργολάβους, αεριτζήδες και παρασιτώντες εις βάρος του δημοσίου, επιχειρηματίες που κατά τα άλλα οι ίδιοι οι νεοφιλελεύθεροι αποθεώνουν- με το αζημίωτο φυσικά. Αφού διαλύουν τον δημόσιο τομέα για να δημιουργήσουν νέες κερδοσκοπικές αγορές καταρρέουν διαχειριστικά και στρατηγικά μπροστά σε κάθε νέα κρίση, πανικόβλητοι.
Μέσα στα διάφορα που η πανδημία αποκαλύπτει- όπως και άλλες κρίσεις- είναι τα όρια της τεχνοκρατίας και της εταιρειοκρατίας, όπως και ότι αυτοί είναι οι δύο βασικοί πυλώνες της νεοφιλελεύθερης-ολιγαρχίας-με-δικαίωμα-ψήφου που αναδύεται και που κίβδηλα αποκαλείται δημοκρατία. Η όποια αριστερά θέλει να έχει μέλλον- και πρέπει να βρεθεί τέτοια αριστερά, τέτοιο σοσιαλιστικό και κομμουνιστικό κόμμα– αντί να κοιτάει μόνο τα επιμέρους πρέπει να δει τα θεμέλια, τους πυλώνες να συγκρουστεί και να ανατρέψει τελικά αυτούς, ξεκινώντας τώρα, με την πανδημία και με το άνευ άλλης συζήτησης, απαγορευτικό.