Μητσοτάκης και Επιστήμη: Μία σχέση γεμάτη ψέματα

του Θάνου Καμήλαλη

«Υπάρχουν σήμερα ασθενείς διασωληνωμένοι εκτός ΜΕΘ; Ναι υπάρχουν. Είναι σε κρεβάτι με κανονική φροντίδα; Είναι. Έχουμε ενδείξεις ότι έχουμε μεγαλύτερη θνησιμότητα σε αυτούς τους ασθενείς σε σχέση με αυτούς οι οποίοι είναι στις ΜΕΘ; Δεν έχω τέτοια ένδειξη. Όχι δεν έχω! Έχετε εσείς;» ΄φωναξε ο Πρωθυπουργός, από το βήμα της Βουλής.

Η πιο απλή απάντηση εδώ είναι πως αν δεν κερδίζει τίποτα ο ασθενής από την εισαγωγή του σε ΜΕΘ, δεν θα υπήρχε κανένας λόγος να λειτουργούν ΜΕΘ, παγκοσμίως. Ίσως, δεν λέω, να είναι κάποια παγκόσμια συνωμοσία το τι συμβαίνει μέσα σε αυτές τις Μονάδες. Οι κερδοσκόποι αρνητές της πανδημίας ας πούμε, λένε ότι φταίει η διασωλήνωση που πεθαίνουν ασθενείς και όχι ο «κοροιδοϊος». Have you been to METH? No you haven’t, όπως φώναζε πριν δύο εβδομάδες ο ίδιος πολιτικάντης στη δημοσιογράφο που τον ρώτησε για τις επαναπροωθήσεις. Μπορεί η εισαγωγή σε ΜΕΘ να είναι σαν τη παγκόσμια συνωμοσία της Νέας Τάξης Πραγμάτων με το τσιπάκι του Μπιλ Γκέιτς, πρώτα στις μάσκες και μετά στα εμβόλια για έξτρα παρακολούθηση.

Είναι δυστύχημα όταν πρέπει να απαντάμε για τα αυτονόητα. Αλλά, ενώ τα περί τσιπακίων είναι μία περιθωριακή θεωρία, ενός μικρού ποσοστού των ανεμβολίαστων, τα περί ΜΕΘ εκφράστηκαν από τον Πρωθυπουργό της χώρας, μέσα στη Βουλή, σε συζήτηση πολιτικών αρχηγών. Συνεχίστηκαν μάλιστα, με πιο προσεκτικό λόγο, από τον υπουργό Εσωτερικών, Μάκη Βορίδη, που προσήλθε σε ρόλο συνηγόρου υπεράσπισης του Μητσοτάκη για να μας εξηγήσει ότι η διασωλήνωση, που «είναι απλά η παροχή ενός αναπνευστήρα», μπορεί να γίνει και εκτός ΜΕΘ, γιατί «έτσι του είπε ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης» και «γι αυτό δεν έχουμε στοιχεία, το παρακολουθούμε». Απόλυτη άρνηση.

Τα στοιχεία υπάρχουν και είναι ξεκάθαρα. Σύμφωνα με μελέτη που έγινε στην Ελλάδα, σε 151 ασθενείς, αν ένας ασθενής διασωληνωθεί σε κοινό θάλαμο και δεν μπει ποτέ σε ΜΕΘ, η πιθανότητες να πεθάνει είναι στο 99%. Από τους 77 που δεν μπήκαν ποτέ σε ΜΕΘ, κατέληξαν οι 76. Για τους υπόλοιπους που βρέθηκαν έστω και αργότερα σε Μονάδα, το ποσοστό μειώνεται σημαντικά, το ένα τρίτο επιβίωσε. Ανάλογες μελέτες, όπως σημείωσε ο Παντελής Μπάγκος, καθηγητής Βιοπληροφορικής στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας, υπάρχουν σε χώρες όπως το Ισραήλ, το Χονγκ Κονγκ, η Ταϋλάνδη και η Ιαπωνία και «συμφωνούν ότι αυτοί που θα μπορούσαν να μπουν σε ΜΕΘ αλλά δεν μπαίνουν έχουν από 20% μέχρι 300% μεγαλύτερο κίνδυνο να πεθάνουν. Όπως είναι φυσικό ο κίνδυνος ποικίλει ανάλογα με τον πληθυσμό, τα κριτήρια εισόδου στη ΜΕΘ, την ηλικία και την πάθηση, αλλά τα δεδομένα συμφωνούν σε όλες τις περιπτώσεις οτι υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος».

Το Ιmed labb επίσης, έχει κάνει σειρά δημοσιεύσεων με βάση τα στοιχεία του 2020 στη χώρα, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι επτά στους δέκα θανάτους από COVID-19 κατά τη διάρκεια του δεύτερου κύματος στην Ελλάδα συνέβησαν εκτός ΜΕΘ, αλλά και το ότι η θνητότητα συνδέεται με την πληρότητα στα νοσοκομεία (τα στοιχεία μετέφερε αναλυτικά στο άρθρο της στο TPP η Γεωργία Κριεμπάρδη). Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που προκάλεσαν αυτά τα τραγικά νούμερα, που αναλύονται στις μελέτες από υγειονομικούς και όλοι σχετίζονται με τη συνολική υπερφόρτωση του υπό κατάρρευση Εθνικού Συστήματος Υγείας. Από το γεγονός ότι, λόγω έλλειψης Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας οι ασθενείς έμεναν για μέρες σπίτι και έφταναν με βαριά συμπτώματα στα νοσοκομεία, μέχρι το ότι η πληρότητα στις ΜΕΘ σήμαινε ότι ασθενείς που βρίσκονταν σε Μονάδες, έβγαιναν νωρίτερα ώστε να πάρουν τη θέση τους άλλοι και τελικά παρουσίαζαν επιπλοκές εκτός. Φυσικά, συνεκτιμάται το γεγονός ότι μία Μονάδα θέλει εξειδικευμένο και εκπαιδευμένο προσωπικό, που σημαίνει το απλούστατο σχήμα «λίγοι και εξαντλημένοι υγειονομικοί + πολλοί ασθενείς = πολλοί θάνατοι».

Κι αν κάνεις πιστεύει ότι επρόκειτο για ένα γλωσσικό ολίσθημα του Μητσοτάκη, ή ένα μεμονωμένο περιστατικό, κάνει πολύ μεγάλο λάθος. Καταρχάς, φαίνεται να υπάρχει μία συντονισμένη προσπάθεια από την κυβέρνηση, να υποτιμηθούν οι εξοργιστικοί αριθμοί των θανάτων, για ακόμα μία χρονιά. Λίγες μέρες πριν τον Πρωθυπουργό, το δεξί του χέρι, ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος, δημοσίευσε στην «Καθημερινή» την άποψή του περί του «γιατί έχουμε τόσους θανάτους στην Ελλάδα». Τα «επιχειρήματα» ήταν ότι το ποσοστό των ηλικιωμένων είναι μεγάλο στη χώρα και επίσης, ότι κάνουμε υπερκαταγραφή των θανάτων σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως στη Βρετανία. Δηλαδή το πρωταρχικό επιχείρημα όσων η κυβέρνηση αποκαλεί «ψεκασμένους», που από τις αρχές του 2020 λένε ότι «είναι μία γρίπη» και πως «θάνατοι άσχετοι με Covid δηλώνονται ως Covid». Η Ελλάδα ακολουθεί βεβαίως την καταγραφή του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας.

Υπάρχει πλέον ένας κανόνας που λέει ότι όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης επικαλείται μελέτες και στοιχεία, συνήθως λέει ψέματα. Αυτό συνέβη για παράδειγμα, τον Μάρτιο του 2021, όταν ξανά στη Βουλή, κατέθεσε στα πρακτικά της Βουλής μία «έρευνα του Πανεπιστημίου Humbolt» σύμφωνα με την οποία παρατηρείται υπερμετάδοση του κορονοϊου στις διαδηλώσεις. Η έρευνα δεν ήταν καν του συγκεκριμένου Πανεπιστημίου. Η έρευνα επίσης αφορούσε δύο συγκεκριμένες διαδηλώσεις, σε Βερολίνο και Λειψία, στις οποίες συγκεντρώθηκαν αρνητές της πανδημίας και «παρακολούθησε ιδιαίτερα το πως οι αρνητές διαδηλωτές μετακινήθηκαν με τα λεωφορεία, συγκρίνοντας την εξέλιξη των ποσοστών των λοιμώξεων σε περιοχές με, και χωρίς, τέτοια λεωφορεία μετά από αυτές τις δύο διαδηλώσεις μεγάλης κλίμακας». Από την άλλη πλευρά, έρευνα πολύ μεγαλύτερης κλίμακας, με δεδομένα από 315 πόλεις των ΗΠΑ για διαδηλώσεις του Black Lives Matter στις οποίες οι άνθρωποι τηρούσαν τα απαραίτητα μέτρα δεν έδειξαν καμία διαφορά στους ρυθμούς αύξησης της επιδημίας.

Λίγους μήνες πριν, τον Νοέμβριο του 2020, προσπαθούσε να δικαιολογήσει τη μη ενίσχυση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, επικαλούμενος «μία έρευνα στη Γαλλία», «η οποία λέει ότι σε σχέση με άλλες εστίες πιθανής διάδοσης μόλις το 1,2% των Covid clusters συνδέονται με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Αυτά είναι στοιχεία».

Η μελέτη όμως αυτή, που αφορούσε το πρώτο κύμα την άνοιξη του 2020, αφορούσε μόνο τα αεροπλάνα, τα πλοία και τα τρένα και όχι τα λεωφορεία, το μετρό και τα τρόλει. Στην ίδια μελέτη μάλιστα, ως χώροι υπερμετάδοσείς αναφέρονται πρώτα οι εργασιακοί χώροι, ιδιωτικοί και δημόσιοι και στη δεύτερη θέση τα σχολεία και τα πανεπιστήμια. Είναι μία καλή ευκαιρία λοιπόν να πούμε ότι παρά τα επιστημονικά δεδομένα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη αύξησε τον αριθμό των παιδιών στις τάξεις, με σχετική ρύθμιση το Πάσχα του 2020, ενώ προχώρησε, ακόμα και φέτος τον Σεπτέμβριο, σε μαζικές συγχωνεύσεις τμημάτων.

Επίσης είναι μία καλή ευκαιρία να πούμε πως η επίδειξη μελετών ανύπαρκτων ή άσχετων με το θέμα και η διατύπωση μίας θέσης πάνω σε μία μισή η προβληματική ανάγνωση μίας επιστημονικής έρευνας, είναι βασικό χαρακτηριστικό των ανθρώπων που η κυβέρνηση αποκαλεί «ψεκασμένους».

Αξίζει να σημειωθεί ότι από την εποχή της αντιπολίτευσης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει μία προβληματική σχέση είτε με την αλήθεια, είτε με την κατανόηση κειμένου, όταν επικαλείται δημοσιεύσεις. Tον Σεπτέμβριο του 2018 για παράδειγμα, με το «Μακεδονικό» στα ντουζένια του, τα ελληνικά συστημικά ΜΜΕ γέμισαν με άρθρα για μία «αποκάλυψη των Wikileaks», σύμφωνα με την οποία η τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ «τα έδωσε όλα στα Σκόπια». Ο Μητσοτάκης πάει το δημοσίευμα στη Βουλή, λέγοντας πως «η σημερινή αποκάλυψη από τα Wikileaks ότι τα Σκόπια ζητούσαν ήδη από το 2008 να ονομαστεί η χώρα τους “Βόρεια Μακεδονία” και οι κάτοικοί τους “Μακεδόνες” που μιλούν τη δήθεν “Μακεδονική” γλώσσα, επιβεβαιώνει με τον πιο τραγικό τρόπο αυτό που επισημαίνω όλους αυτούς τους μήνες, ότι οι κ. Τσίπρας, Καμμένος και Κοτζιάς θέλησαν να εμφανίσουν ως τάχα επιτυχία τους μία άκρως επιζήμια συμφωνία για την Ελλάδα, καθώς ικανοποίησαν όσα διαχρονικά ζητούσαν τα Σκόπια και απέρριπταν όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις».

Η διαρροή δεν ήταν του 2018, αλλά από το Cablegate, το 2010-11, όταν τα Wikileaks διέρρευσαν 251,287 έγγραφα από τις αμερικανικές πρεσβείες σε όλον τον κόσμο. Το τηλεγράφημα δεν είχε καμία σχέση με το «τι ζητούσαν τα Σκόπια» αλλά όπως αναφερόταν στην πρώτη του παράγραφο, παρουσίαζε μία εκτίμηση της αμερικανικής πρεσβείας σχετικά με το πώς και με πιους όρους θα μπορούσε να επιλυθεί το Μακεδονικό. Ουσιαστικά δηλαδή έλεγε το αντίθετο από ό,τι ισχυριζόταν ο νυν Πρωθυπουργός, αφού παρουσίαζε μία πιθανή λύση εντός των ορίων της «εθνικής γραμμής» που ακολούθησαν όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις στο Μακεδονικό.

Επιστρέφοντας στα της πανδημίας αλλά φέυγοντας από τα όρια της παρουσίας του στη Βουλή, έχει παρατηρηθεί σε αρκετές περιπτώσεις τους τελευταίους μήνες, η κυβέρνηση της ΝΔ να κάνει τα ακριβώς αντίθετα στη διαχείριση της πανδημίας από ό,τι συμβουλεύει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Πέρα από τις περίφημες εντολές «test test test» και «test, trace, isolate» (τεστ, ιχνηλάτηση, απομόνωση) που ανέφερε εξαρχής ο ΠΟΥ, τoν Νοέμβριο του 2020 δημοσίευσε μία αναλυτική έρευνα πάνω στην «Πανδημική Κούραση». Πάνω στο γεγονός δηλαδή ότι μετά από μία πολύμηνη υγειονομική κρίση, οι πολίτες είναι λογικό να μην μπορούν και να μη θέλουν να τηρήσουν όλους τους περιορισμούς. Ο ΠΟΥ έδωσε 4 βασικές συμβουλές, που βασίζονταν στην κατανόηση, το να μην υπάρχουν πολύ σκληρά περιοριστικά μέτρα και την συμπερίληψη των πολιτών στη λύση του προβλήματος. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη πρώτα, μέσω Πρωθυπουργού, έβρισε ουσιαστικά τους αντιδρώντες στα μέτρα σε «κουρασμένους και ψεκασμένους», λες και οι αποφάσεις του δεν επιδέχονταν καμίας ορθολογικής κριτικής. Στη συνέχεια έκανε ίσως το πιο σκληρό και πολύμηνο lockdown στην Ευρώπη, διάρκειας έξι μηνών και με απαγορεύσεις κυκλοφορίας ακόμα και μετά τις 18:00 το απόγευμα. Και τέλος, έδερνε τον κόσμο που έβγαινε στον δρόμο να αντιδράσει, όχι για την πανδημία, αλλά για τα νομοσχέδια που περνούσαν με την κοινωνία σε σοκ.

Τους τελευταίους μήνες, η κυβέρνηση υποστηρίζει επανειλημμένα ότι πλέον έχουμε να κάνουμε με «Πανδημία Ανεμβολίαστων». Aπό την άλλη πλευρά, πριν μία εβδομάδα ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ προτίμησε να αναφερθεί στη «λανθασμένη αίσθηση ασφάλειας» των εμβολιασμένων και στο γεγονός ότι παρά το ότι είναι προστατευμένοι σε συντριπτικό βαθμό, μεταδίδουν επίσης σε σημαντικό ποσοστό, χωρίς οι περισσότεροι να τηρούν υγειονομικά μέτρα. Ο όρος «πανδημία ανεμβολίαστων» υπονοεί εύλογα ότι οι εμβολιασμένοι πολίτες δεν σχετίζονται πλέον με την πανδημία. Αυτό είναι λάθος και ήδη υπάρχει πολύ σοβαρή επιστημονική αντίδραση στον όρο, που χρησιμοποιείται ευρέως στον κόσμο.

Πραγματικά, είναι απορίας άξιον το πώς αυτός ο Πρωθυπουργός, με αυτό το ιστορικό, αυτά τα πρόσωπα γύρω του και αυτά τα ΜΜΕ απέτυχαν να πείσουν τον κόσμο να εμβολιαστεί στα ποσοστά που θα έπρεπε, το πώς έχει δημιουργηθεί ένας τέτοιος διχασμός γύρω από ένα εμβόλιο και το πώς έχουμε ξεπεράσει τους 18.000 νεκρούς. Κάθε φορά που ο Κυριάκος Μητσοτάκης επικαλείται μία έρευνα, μία μελέτη που κάπου διάβασε και κάποια στοιχεία, είναι εξαιρετικά πιθανό να λέει ψέματα. Δυστυχώς, όλος αυτός ο ανορθολογισμός, η ψηφοθηρία και η διαστρέβλωση τορπιλίζουν κάθε έννοια εμπιστοσύνης και συνοχής στην κοινωνία. Τα αποτελέσματα τα βλέπουμε καθημερινά.