Με ένα κείμενο 40 σελίδων με την τελευταία επικαιροποίηση του τρίτου μνημονίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε αργά το βράδυ της Τετάρτης τις βάσεις της συζήτησης για την ελληνική οικονομία στο κρίσιμο Eurogroup της Πέμπτης. Στο επικαιροποίημένο μνημόνιο της Κομισιόν, προτού προχωρήσει στην ανάλυση των δεσμεύσεων στις οποίες είναι υποχρεωμένη για το προσεχές διάστημα η ελληνική πλευρά, φροντίζει να διαμηνύσει πως τα ερχόμενα -πολλά- χρόνια.
«Η επιτυχία απαιτεί την κυριότητα του προγράμματος μεταρρυθμίσεων από τις ελληνικές αρχές. Συνεπώς, η κυβέρνηση είναι έτοιμη να λάβει όλα τα μέτρα που θα κριθούν κατάλληλα για το σκοπό αυτό, καθώς αλλάζουν οι συνθήκες. Η κυβέρνηση δεσμεύεται να συμβουλεύεται και να συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για όλες τις ενέργεις που αφορούν την επίτευξη των στόχων του Μνημονίου, προτού αυτές οριστικοποιούνται και εγκρίνονται νόμιμα» τονίζει στην δεύτερη κιόλας παράγραφο το κείμενο των Βρυξελλών, που δημοσιεύτηκε το βράδυ της Τετάρτης στον ιστότοπο της Κομισιόν, europa.eu.
Σε άλλο σημείο του κειμένου, επισημαίνεται ότι «η επιτυχία της ανάκαμψης απαιτεί τη συνεχή εφαρμογή των συμφωνημένων πολιτικών για πολλά χρόνια, κάτι το οποίο καθιστά αναγκαία την πολιτική δέσμευση, αλλά και την διασφάλιση της τεχνικής επάρκειας του ελληνικού δημοσίου, ώστε να παρέχει αυτές τις μεταρρυθμίσεις. Και προς το σκοπό αυτό οι ελληνικές αρχές έχουν δεσμευτεί να κάνουν πλήρη χρήση της διαθέσιμης τεχνικής βοήθειας».
Στο κείμενο τονίζεται πως η βιώσιμη ανάπτυξη θα βασιστεί σε τέσσερις πυλώνες, αυτούς της αποκατάστασης της βιωσιμότητας των δημοσιονομικών, της διαφύλαξης της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, του τρίπτυχου ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα και επενδύσεις, καθώς και στη θέσπιση ενός σύγχρονου κράτους και δημόσιας διοίκησης.
Όπως αναφέρεται ειδικότερα, η Ελλάδα δεσμεύεται να πετυχαίνει πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 3,5% έως και το 2022, καθώς και για διαρκή εφαρμογή των συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων για πολλά χρόνια, πάντα με τη συνδρομή των εκπροσώπων των δανειστών. Το μνημόνιο της Κομισιόν αναγνωρίζει μάλιστα το υπέρογκο πρωτογενές πλεόνασμα του 2017 στο 4,2%, πολύ υψηλότερο από τον στόχο του 1,75%, επισημαίνοντας πως το νέο Μεσοπρόθεσμο που θα θεσπίσει η κυβέρνηση θα διασφαλίζει την ικανοποίηση των στόχων για το πλεόνασμα. Μία αναφορά με τη δική της σημασία την ώρα που συζητείται ο ασφαλιστικός νόμος Κατρούγκαλου, η δέσμευση των ελληνικών αρχών να παρακολουθούν τους «δημοσιονομικούς κινδύνους, περιλαμβανομένων των πιθανών δικαστικών αποφάσεων στο μέλλον».
Σίγουρος κόφτης και αντίμετρα με ερωτηματικό
Στο σημείο αυτό, αξίζει να σημειωθεί πως οι δανειστές κάνουν ειδική αναφορά στις συμφωνημένες περικοπές συντάξεων και αφορολόγητου, το 2019 και το 2020 αντιστοίχως, τις οποίες θεωρούν δεδομένες.
Μάλιστα, αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο να θεσπιστεί νωρίτερα η μείωση του αφορολόγητου έως και τα 5.700 ευρώ, σημειώνοντας πως «οι αρχές, ως προαπαιτούμενο, θα προωθήσουν την εφαρμογή του μέτρου της φορολογίας εισοδήματος το 2019 εάν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σε συνεργασία με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τις ελληνικές αρχές και στο πλαίσιο της τελικής αναθεώρησης του προγράμματος, θεωρήσει ότι είναι απαραίτητη η εφαρμογή του για να επιτευχθεί ο συμφωνημένος δημοσιονομικός στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5% το 2019, ο οποίος πρέπει να επιτευχθεί χωρίς επιζήμια για την ανάπτυξη μέτρα και εάν χρειαστεί, θα εγκρίνουν νομοθεσία, σε συμφωνία με τα θεσμικά όργανα, ώστε να εξασφαλίζουν την ακριβή επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου, κατά τρόπο θετικό για την ανάπτυξη».
Για τις συντάξεις, αναφέρεται η περικοπή της προσωπικής διαφοράς από τον Ιανουάριο του 2019, με την περικοπή να υπολογίζεται πως «θα αποφέρει καθαρή εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ (1,8 δισ. ευρώ ετησίως) το 2019-2022».
Παρά το γεγονός, δε, πως γίνεται ειδική αναφορά και στα αντίμετρα, υπογραμμίζεται πως η αναφορά είναι πολύ γενικότερη, με τις προβλέψεις μάλιστα να θέλουν την ελληνική πλευρά να συμφωνεί με τους δανειστές, προτού προχωρήσει σε οποιαδήποτε παραχώρηση και μόνο σε περίπτωση που υπάρχει δημοσιονομικός χώρος, δηλαδή πλεόνασμα άνω του 3,5% και μόνο για το επιπλέον πλεόνασμα. Σημειώνεται, επίσης, πως δεν αναφέρεται ο χρόνος εφαρμογής τους, στην περίπτωση που ισχύσουν, παρά μόνο η ανάγκη να γίνει με τρόπο «θετικό προς την ανάπτυξη».
Συγκριμένα, αναφέρεται πως «οι αρχές, ως προαπαιτούμενο θα προωθήσουν την εφαρμογή του μέτρου της φορολογίας εισοδήματος (αφορολόγητο) το 2019 εάν το ΔΝΤ, σε συνεργασία με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τις ελληνικές αρχές, στο πλαίσιο της τελικής αναθεώρησης του προγράμματος, θεωρεί ότι, βάσει μιας διαφανούς εκ των προτέρων εκτίμησης, είναι απαραίτητη η εφαρμογή του για να επιτευχθεί ο συμφωνημένος δημοσιονομικός στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5% το 2019, ο οποίος πρέπει να επιτευχθεί χωρίς επιζήμια για την ανάπτυξη μέτρα και εάν χρειαστεί, θα εγκρίνουν νομοθεσία, σε συμφωνία με τα θεσμικά όργανα, ώστε να εξασφαλίζουν την ακριβή επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου, κατά τρόπο θετικό για την ανάπτυξη».
Παράλληλα, στο κείμενο αναφέρονται και μέτρα ενίσχυσης της ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής, περιλαμβάνοντας το νέο επίδομα στέγασης, την προσχολική εκπαίδευση και άλλα, καθώς και επένδυση σε υποδομές και ενίσχυση των ενεργητικών δράσεων απασχόλησης.
Ακόμη, μεταξύ των δεσμεύσεων της ελληνικής πλευράς που περιγράφει το κείμενο για την εξίσωση των αντικειμενικών και εμπορικών αξιών έως το Eurogroup της 21ης Ιουνίου, καθώς και άλλες όπως η υλοποίηση των τοποθετήσεων νέων διευθυντών στο δημόσιο, την ανάπτυξη της «επένδυσης» του Ελληνικού, το Κτηματολόγιο και την Αναπτυξιακή Τράπεζα, δράσεις όπως η επανεξέταση της φορολογίας των εφοπλιστών «υπό το πρίσμα των ευρωπαϊκών υποδείξεων», καθώς και η επέκταση του μηχανισμού πλειστηριασμών.