Το νησί φέτος από την αρχή της σεζόν ήταν ακριβώς το αντίθετο από αυτό που θε έπρεπε να είναι σε περίοδο πανδημίας! Προκλητικά φιλικό στον κορονοϊό, προκλητικά παραβατικό σε κάθε είδους αρχική περιοριστική ρύθμιση! Σχεδόν κανείς από όσους κόπτονται τώρα δεν ζήτησε περιοριστικά μέτρα προστασίας στην αρχή της σεζόν από την κυβέρνηση γιατί υπήρχε η αγωνία αν θα έρθουν τα πλήθη να γεμίσουν τα παραλιακά μαγαζιά, να καταναλωθεί το αλκοόλ, οι ναργιλέδες και ό,τι ‘άλλο’ μπορεί να καταναλωθεί στο νησί, να γεμίσουν τα μαύρα βαν με Άραβες και Ρώσους και να τους πηγαίνουν από πάρτι σε πάρτι, να γεμίσουν οι βίλες και τα ξενοδοχεία, να νοικιαστούν τα χιλιάδες ενοικιαζόμενα μηχανάκια και τζιπ σκοτώστρες, να πουληθούν τόνοι γυναικείας και αντρικής σάρκας χωρίς όρια στο αιγαιοπελαγίτικο βασίλειο του σεξισμού και της έμφυλης εκμετάλλευσης.
Το νησί ήδη από τις αρχές Ιουνίου ήταν κορονο-ναρκοπέδιο. Ωστόσο όλοι ήξεραν από πέρυσι:
1. Το Εμπορικό Επιμελητήριο Κυκλάδων, από πολύ νωρίς, μέσα από τις εκδηλώσεις του είχε προειδοποιήσει ότι η πανδημική κρίση θα πάει πολύ μακριά. Θα πιάσει και το 2024. ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΤΟ ΛΟΓΟ Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΕΠΑΝΑΤΟΠΟΘΕΤΗΘΕΙ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΡΟΪΌΝΤΑ. Στη Μύκονο και αλλού, δεν θέλησαν να το ακούσουν ψύχραιμα, αρνήθηκαν εντελώς να το συζητήσουν και ασκούσαν και έντονη κριτική, στα όρια της επίθεσης σε όσους και όσες επισήμαναν τα παραπάνω.
2) Έγκριτοι επιστήμονες, εμπειρογνώμονες από τα Τμήματα Διοίκησης και Τουρισμού της χώρας και του εξωτερικού προειδοποίησαν για παρατεταμένη κρίση και την ευκαιρία για ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΣΕ ΠΙΟ ΗΠΙΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ που δεν θα εξαρτώνται άμεσα από την επιβολή μέτρων τα οποία θα είναι πλέον σχεδόν ρουτίνα με τόσες μεταλλάξεις!
Στη Μύκονο και αλλού και πάλι δεν άκουσαν, απέρριψαν τις προειδοποιήσεις με όρους πια άρνησης αποδοχής της πραγματικότητας.
3. Σε επίπεδο συλλογικό, στο νησί αλλά και στις Κυκλάδες, δεν οργανώθηκε καμιά μαζική εκδήλωση ανασύνταξης και σκέψης επί της ευαίσθητης τουριστικής συνθήκης και αγοράς. Μόνο μια δυο διαδικτυακές με έντονο πολιτικό περιεχόμενο ενώ δεν επρόκειτο για εκδηλώσεις ζύμωσης και αποφάσεων.
Οι ευθύνες όλων των πλευρών είναι τεράστιες για την ανυπαρξία οργάνωσης, πρόβλεψης, επανασχεδιασμού και εντέλει για την υγιεονομική και οικονομική κατρακύλα ενώ όλοι ΕΙΧΑΝ ΕΓΚΑΙΡΩΣ ΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ να πράξουν το αντίθετο:
Α) Οι επιχειρηματίες που εκ των υστέρων, ξυπνάνε από το βαθύ ύπνο, θυμούνται τα Σωματεία τους και συσπειρώνονται αναποτελεσματικά για ένα από τα πολλά σοβαρά προβλήματα που ανοίγει σαν βεντάλια η πανδημία. Β) Οι εργαζόμενοι/ες στον τουρισμό που έχουν τεράστιες ευθύνες για το γεγονός ότι ποτέ δεν διεκδίκησαν συλλογικά τα δικαιώματά τους δημιουργώντας ένα τοπικό ή Κυκλαδικό συλλογικό θεσμικό όργανο πίεσης όπως τους είχε προταθεί εδώ και χρόνια, παρά είχαν πάντα μια άκρως ατομικιστική αίσθηση “να τη βγάλουμε ο καθένας μόνος του και φέτος” αγόμενοι και φερόμενοι από τις άγριες διαθέσεις των εργοδοτών. Και ούτε δυστυχώς θα το πράξουν ενώ είναι ο πιο αδύναμος κρίκος της φάσης που ζει ειδικά από χθες το νησί.
Γ) Οι πολιτικοί όλων των επιπέδων με ανεπάρκειες και φοβίες να εφαρμόσουν πολιτικές που να δείχνουν ότι ενδιαφέρονται για τους πολίτες τους και την υγεία τους, αλλά και την μακροπρόθεσμη ευημερία τους. Πολιτικοί σχεδόν ανίσχυροι και αδύναμοι να παραδεχτούν ότι πολυεθνικές, μεγαλοσυμφέροντα, μεγαλοεπενδυτές. κρυφοί και φανεροί παράγοντες κυριαρχούν στην τουριστική αγορά του νησιού και η έννοια της “τοπικότητας” έχει σχεδόν ακυρωθεί στη δημόσια – πολιτική σφαίρα.
Τόση τυφλότητα, τόση κώφωση, τόση άρνηση συνειδητοποίησης της συγκυρίας και των δεδομένων που βγάζουν στο προσκήνιο όλες τις τουριστικές και κοινωνικές παθογένειες του νησιού! Και από την άλλη αυτές τις μέρες πόσο τοπικισμός, φτηνός αδιέξοδος λαϊκισμός, πόσο στενές συμφεροντολογικές οπτικές και λάθος πρόσληψη και αξιολόγηση αυτού που έχει σκάσει στο κεφάλι μας, όχι μόνο τώρα αλλά εδώ και δεκαετίες και η πανδημία το ανέδειξε!
Από τα champagne showers parties άλλων εποχών στη μετάλλαξη Δέλτα… Από τη Σκύλα στη Χάρυβδη ψάχνοντας τη χαμένη μας όραση και ακοή!
Η Δέσποινα Νάζου είναι κοινωνική ανθρωπολόγος, μεταδιδακτορική ερευνήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης.