Παρ’ όλ’ αυτά, η κρίση της επιδημίας, ενώ έρχεται ως συνέχεια της κρίσης των μνημονίων, παρουσιάζει και νέες προκλήσεις. Τώρα είμαστε όλοι στην ίδια κατάσταση, νιώθουμε όλοι τρωτοί απέναντι στον ιό. Το να κρατήσουμε δυνάμεις είναι κάτι που το οφείλουμε όχι μόνο στον εαυτό μας, αλλά και στην κοινωνία. Το να παραμείνουμε υγιείς είναι κάτι που πρέπει να το κάνουμε όχι μόνο για εμάς, αλλά και για όσους αγαπάμε και μας αγαπάνε.

 

«Μένουμε σπίτι» σημαίνει απόσυρση του σχεδίου πλειστηριασμών των κατοικιών

 

Ενώ είμαστε όλοι ευάλωτοι απέναντι στον ιό, δεν μπορώ παρά να σκέφτομαι ότι όσοι έχουμε μια στέγη πάνω από το κεφάλι μας είμαστε πολύ τυχεροί. Η κρίση της επιδημίας θα βιωθεί τελείως διαφορετικά από τους άστεγους, από αυτούς που κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους σε πλειστηριασμούς, σε ένα πρόγραμμα που η κυβέρνηση δεν έχει αποσύρει, από τους πρόσφυγες και μετανάστες που έχουν συνωστισθεί σε κλειστές δομές. Είναι δείγμα κορυφαίας ειρωνείας ότι η κυβέρνηση που προβάλλει το «Μένουμε Σπίτι», η ίδια απειλεί με ξεσπίτωμα συμπολίτες μέσω του σχεδίου «Ηρακλής» που δεν έχει αποσύρει! Πώς θα μείνουν σπίτι οι ξεσπιτωμένοι; Διερωτάται κανείς αν θέλουμε να ζήσουμε σκηνές, όπως αυτές που βλέπουμε στις Η.Π.Α. να «παρκάρονται» οι άστεγοι σε θέσεις πάρκινγκ για να τηρηθεί η απόσταση μεταξύ τους, σκηνές ακραίας απανθρωπιάς. Και βεβαίως θα βιωθεί πολύ διαφορετικά από όσους είναι μόνοι τους και δεν έχουν κανέναν να τους φροντίσει.

Για αυτούς τους ανθρώπους κυρίως, αλλά και για όλους μας, χρειαζόμαστε μια υπεύθυνη πολιτική, με πολλές διαφορετικές σημασίες του όρου «υπεύθυνη». Υπευθυνότητα θα πει κατ’ αρχήν να στηριχθούν τα μέτρα απομόνωσης, αυτό που ονομάζουμε «καραντίνα». Πρόκειται για ένα ζήτημα ευθύνης να μη μεταδοθεί ο ιός κατά την πρώτη φάση της επιδημίας. Και ως προς αυτό, χρειάζεται να λειτουργούμε χωρίς πολιτικές μικροσκοπιμότητες, για χάρη μιας συνολικής εθνικής πολιτικής σε διεθνική προοπτική.

 

Μαζικά τεστ: Η μόνη λύση για τη δεύτερη φάση της κρίσης

 

Υπευθυνότητα, όμως, θα πει και να μην εγκαταλείπουμε το χρέος της κριτικής, όταν πρέπει να γίνουν επειγόντως πράγματα που δεν μπορούν να περιμένουν, λόγω της ταχύτατης μεταδοτικότητας του ιού. Χρειαζόμαστε άμεσα ένα εθνικό στρατηγικό σχέδιο για τη μετάβαση από την πρώτη φάση της αντιμετώπισης της επιδημίας στη δεύτερη. Κάτι που σε άλλες χώρες έχει ήδη γίνει, ενώ στην Ελλάδα δεν έχει διατυπωθεί από τους υπευθύνους ούτε καν η ανάγκη του. Μιλάμε σαν η καραντίνα να είναι ο μοναδικός τρόπος αντιμετώπισης η οποία θα μπορούσε να κρατήσει ατέλειωτα. Τώρα, όμως, έχει έρθει η ώρα να σχεδιάσουμε την επόμενη ημέρα μετά τη γενική απομόνωση. Αυτή η επόμενη ημέρα κάποια στιγμή αναπόφευκτα θα έρθει. Αν μέχρι τότε η καραντίνα είναι η μοναδική μας πολιτική, θα είμαστε τότε εντελώς ευάλωτοι και θα χαθούν διαμιάς όλα όσα θα έχουμε επιτύχει μέχρι τότε με την πειθάρχησή μας. Η ολιγωρία και η καθυστέρηση στον σχεδιασμό αυτής της επόμενης ημέρας είναι ασυγχώρητες.

Η επιμονή στην καραντίνα ως τη μόνη νοητή πολιτική απλώς κρύβει τις αδυναμίες και τις ελλείψεις του κρατικού μηχανισμού στο θέμα της υγείας λόγω των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που ακολουθήθηκαν, και μετακυλίει την ευθύνη στους πολίτες. Δυστυχώς, προβλήθηκε από πολλά συστημικά Μέσα Ενημέρωσης η εικόνα ότι ο ελληνικός λαός είναι ανεύθυνος, ότι δεν έχει ατομική ευθύνη, όπως άλλοι ευρωπαϊκοί λαοί. Το συμπέρασμα σε αυτή την προπαγάνδα είναι ότι δήθεν χρειάζεται μια ισχυρή μορφή ηγέτη και εκτελεστικής εξουσίας που θα ωριμάσει δήθεν τον ελληνικό λαό μέσα από σκληρά μέτρα. Πρόκειται για πολύ επικίνδυνες νοοτροπίες, τα αποτελέσματα των οποίων βλέπουμε στη δημοκρατική εκτροπή στην Ουγγαρία του Όρμπαν. Το αφήγημα αυτό διαψεύστηκε εξάλλου από τα γεγονότα, που δείχνουν ότι ο ελληνικός λαός στη μεγάλη πλειονότητά του έχει δείξει μεγάλη κοινωνική ευθύνη στην τήρηση της κοινωνικής απομόνωσης. Οπωσδήποτε με κάποιες εξαιρέσεις που δεν αλλοιώνουν τη γενικά καλή εικόνα. Μάλιστα δείχνουμε να έχουμε υπάρξει ένας από τους πιο υπεύθυνους λαούς της Ευρώπης στην τήρηση της απομόνωσης και αυτό είναι αναμφίβολα αναγκαίο να συνεχιστεί στην πρώτη φάση. Αλλά χωρίς να μεταφέρεται η ευθύνη στους πολίτες για να καλυφθεί η απραξία των υπευθύνων.

Η δεύτερη φάση αντιμετώπισης της κρίσης σημαίνει κυρίως ένα πράγμα: μαζικές εξετάσεις. Μαζικά τεστ, ώστε να συνεχίσουν να είναι σε απομόνωση αυτοί που θα βρεθούν θετικοί στον ιό. Ενώ, ταυτοχρόνως, όσοι δεν είναι θετικοί να μπορέσουν να συντελέσουν στην επανεκκίνηση της οικονομίας, ώστε να μη βρεθούμε ενώπιον τεράστιων καταστροφών στην οικονομία, αλλά και γενικότερα στην κοινωνία μας. Σε πολλές άλλες χώρες μαζικά τεστ γίνονται ήδη. Αναφέρω ενδεικτικά τη Νότια Κορέα, τη Σιγκαπούρη, την Ταϊβάν, αλλά και τη Γερμανία. Και ασφαλώς οι χώρες αυτές θα είναι καλύτερα προετοιμασμένες για τη μετάβαση σε μια δεύτερη φάση και τη βέλτιστη επανεκκίνηση των οικονομιών τους.

Το ότι δεν κάνουμε σχεδόν καθόλου τεστ σημαίνει ότι αγνοούμε πλήρως τον αριθμό των κρουσμάτων, πόσοι έχουν τον κορονοϊό. Το μόνο που γνωρίζουμε, -και αυτό όχι με απόλυτη βεβαιότητα-, είναι τον αριθμό θανάτων από τον κορονοϊό. Ο οποίος ευτυχώς είναι συγκριτικά προς άλλες χώρες περιορισμένος χάρη στην υπευθυνότητα που έχει δείξει ο ελληνικός λαός. Χωρίς να υποτιμώ βέβαια την τραγικότητα των θανάτων συνανθρώπων μας. Καθώς, όμως, δεν ξέρουμε καθόλου τον αριθμό των κρουσμάτων και αναγκαζόμαστε να κάνουμε εικασίες βασισμένες στον αριθμό θανάτων, δεν ξέρουμε τι θα γίνει τις επόμενες εβδομάδες και πόσο θα εξαπλωθεί ο ιός. Και, βεβαίως, δεν προετοιμαζόμαστε για την επόμενη φάση.

Η πολιτική ηγεσία είναι υποχρεωμένη να μας πει πότε θα είναι έτοιμη να κάνει μαζικά τεστ και σε τι ορίζοντα θα είναι έτοιμη για τη δεύτερη φάση, αφού θα έχουν γίνει αυτά τα μαζικά τεστ. Αλλιώς κάποια στιγμή η κόπωση και η οικονομική καταστροφή θα φέρουν χαλάρωση που μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική, αν δεν έχουν γίνει τα τεστ. Πολιτική υπευθυνότητα σημαίνει και στήριξη στην καραντίνα, αλλά και κριτική ως προς το ότι η καραντίνα δεν μπορεί να νοείται ως η μόνη δυνατή πολιτική.

 

Ευρωομόλογο από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα: Η μόνη λύση για την επιβίωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης

 

Ως προς την οικονομική ύφεση που θα έρθει, γίνεται πλέον σαφές ότι η έκδοση ευρωομολόγου όχι μόνο δεν είναι ουτοπία ή πολυτέλεια, αλλά είναι η μοναδική λύση επιβίωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρέπει να είναι, όμως, ένα ευρωομόλογο που θα το εκδίδει και θα το εγγυάται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και όχι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης. Το τελευταίο θα σήμαινε μια αδιέξοδη ανακύκλιση μνημονιακών πολιτικών. Και αυτό δεν το λέμε στο πλαίσιο μικροπολιτικής αντιπολίτευσης. Το λέμε γιατί ο,τιδήποτε άλλο εκτός από ευρωομόλογο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα σημάνει αναζωπύρωση των ευρωσκεπτικιστικών εθνικισμών, κατ’ εξοχήν σε χώρες, όπως η Ιταλία, αλλά και σε άλλες μεσογειακές χώρες που επλήγησαν, και διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και επειδή η ηγέτιδα Γερμανία θα αποφύγει να συναινέσει για λόγους πολιτικής ηγεμονίας, η μόνη λύση είναι η διεθνική συνεννόηση σε μια άσκηση συλλογικών βέτο. Έχει έρθει η ώρα που η μόνη υπευθυνότητα είναι η ορθολογική ανυπακοή.

 

Τηλεργασία και εγρήγορση για την κοινωνία και τη δημοκρατία

 

Η κρίση της πανδημίας θα οδηγήσει βεβαίως σε γενικότερες αλλαγές στον τρόπο ζωής μας. Μερικές μπορεί να είναι και θετικές. Λόγου χάρη η εμπέδωση των τεχνολογικών δυνατοτήτων για περισσότερη τηλεργασία μπορεί να αυξήσει την παραγωγικότητα. Επίσης, μπορεί χάρη στην τηλεργασία να ενταχθούν με αποτελεσματικότερο τρόπο ΑμεΑ που μπορεί να εμποδίζονταν ως τώρα λόγω προβλημάτων κινητικότητας. Όλες αυτές οι νέες δυνατότητες χρειάζεται συνεχή κοινωνική επαγρύπνηση. Λόγου χάρη ο κίνδυνος μιας πολυθεσίας λόγω της τηλεργασίας μπορεί να οξύνει την ανεργία και σε αυτό οφείλουμε να είμαστε κριτικοί. Παρομοίως, η πολιτική ευθύνης για την καραντίνα χρειάζεται να συμβαδίζει με μια εγρήγορση για να μην καταλυθούν περαιτέρω τα δημοκρατικά κεκτημένα.

Μένουμε σπίτι, λοιπόν, αλλά με εγρήγορση και επαγρύπνηση για τους κινδύνους στη δημοκρατία και την κοινωνία, με έγκαιρες προτάσεις για τις ερχόμενες φάσεις της κρίσης.