Ανάγκη για αλλαγές και εντός του 2011 προκύπτει με βάση την παρουσίαση της έκθεσης της του κλιμακίου της τρόικας για την Ελλάδα από τον Πολ Τόμσεν. Το κλιμάκιο διαπίστωσε δυσκολίες στην εφαρμογή του προγράμματος δημοσιονομικής εξυγίανσης παρουσίασαν οι ελληνικές αρχές κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, μένοντας πίσω σε πολλούς από τους στόχους που είχαν τεθεί.
Ειδικότερα, τονίζεται ότι μεταρρυθμίσεις προχωρούν με αργούς ρυθμούς εξαιτίας της περιορισμένης ικανότητας στον ευρύτερο δημόσιο τομέα αλλά και των θεσμικών αντιστάσεων. Αναφορικά με τις ιδιωτικοποιήσεις, διαπιστώνεται ότι σε επίπεδο σχεδιασμού έχουν γίνει βήματα, αλλά έχει σημειωθεί πολύ μικρή πρόοδος στην πράξη και διατυπώνονται φόβοι ότι δεν θα επιτευχθεί ο στόχος των εσόδων που έχει τεθεί.
Παρεμβάσεις και μέσα στον Δεκέμβριο
Ως εκ τούτου, ζητούμενο στο εξής θα είναι άμεσες μεταρρυθμίσεις, ακόμη και εντός του 2011, στο εργασιακό με τριπλή εθνική συμφωνία για τους μισθούς, στα κλειστά επαγγέλματα, η επιτάχυνση της απελευθέρωσης των οδικών μεταφορών και η μείωση των εργοδοτικών εισφορών. Επιπλέον, τονίζεται ότι πρέπει να υπάρξει νέα περικοπή δαπανών αξίας 7,7 δισ. ευρώ που ήδη είναι υπό διαπραγμάτευση, με την ελληνική κυβέρνηση να έχει καταρχήν δεσμευθεί.
Όσον αφορά την ύφεση, στο τέλος του 2011 θα φθάσει το 6% και για το 2012 αναμένεται να υποχωρήσει στο 3%. Θα χρειαστεί τουλάχιστον μία δεκαετία για να καλύψει η Ελλάδα το χαμένο έδαφος ανταγωνιστικότητας της οικονομίας της, ισχυρίζεται η έκθεση.
Κομβικό το PSI
Με βάση τις προβλέψεις της έκθεσης, το έλλειμμα στο τέλος του 2011 θα κυμανθεί στο 10% του ΑΕΠ το οποίο παραμένει ακόμα υψηλό. Η απόσυρση καταθέσεων από τις τράπεζες το διάστημα Σεπτεμβρίου – Νοεμβρίου έχει αγγίξει τα 15 δισ. ευρώ. Η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών συνεχίζει να δέχεται ισχυρά πλήγματα λόγω της έκθεσής τους σε ελληνικά ομόλογα και του προγράμματος PSI.
Ο Πολ Τόμσεν τόνισε μάλιστα ότι το κρισιμότερο σημείο είναι η επιτυχία του PSI, για την οποία ωστόσο εξέφρασε τις επιφυλάξεις του. Στην έκθεση αναφέρεται, επίσης, ότι μία σχεδόν καθολική συμμετοχή σε μια ανταλλαγή χρέους με στόχο το 50% κούρεμα και με δανειακή στήριξη με επιτόκιο 4% θα μπορούσε να μειώσει το χρέος στο 120% του ΑΕΠ το 2020.
Με βάση τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, ενδεχόμενη χαμηλή συμμετοχή στην ανταλλαγή χρέους θα μπορούσε να «κολλήσει» το χρέος στο 145% του ΑΕΠ το 2020. Ως εκ τούτου η εξασφάλιση ενός βιώσιμου χρέους θα εξαρτηθεί από το αν οι διαπραγματεύσεις για το PSI θα φέρουν 100 δισ. ευρώ μείωση του χρέους, διαμηνύει το ΔΝΤ, που αφήνει να εννοηθεί ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο εφόσον υπάρξεη και η παραμικρή απόκλιση από τους στόχους αποκλίνει έστω και λίγο των στόχων η κυβέρνηση. Με βάση τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς για υλοποίηση των στόχων του μνημονίου, το χρέος αναμένεται να κορυφωθεί στο 161% του ΑΕΠ το 2013 και να μειωθεί στο 96% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του 2030.