Ν. Μαλλάς: «Δεν υπάρχουν μάτια της ψυχής – Υπάρχει θέληση και υπομονή»

Συνέντευξη στους Ορέστη Βέλμαχο και Ειρήνη Μιλή

Από τα πρώτα του βήματα στη Νέα Καληκράτια και τα τοπικά μαγαζιά μέχρι το νέο του cd, που είναι στα σκαριά και ετοιμάζεται να κυκλοφορήσει εντός λίγων ημερών, ο Νεκτάριος Μαλλάς, διάλεγε και διαλέγει τους «δύσκολους» δρόμους, σε αυτούς τους «μαγικούς» δρόμους που βγαίνει, όπως λέει ο ίδιος, «γιατί γουστάρει να βγαίνει». Τέτοιοι δρόμοι δεν σε κάνουν σε μία νύχτα γνωστό, παραδέχεται, εξάλλου δεν θα τον ενδιέφερε ποτέ κάτι τέτοιο.

Πώς ξεκίνησε η πορεία σου στον χώρο της μουσικής;

Τα πρώτα μου βήματα έγιναν στη Θεσσαλονίκη από και όπου κατάγομαι, από ένα χωριό έξω από τη Θεσσαλονίκη, τη Νέα Καληκράτια. Σε τοπικά μαγαζιά σε ηλικία 14χρονών ξεκίνησα να δουλεύω παίζοντας πλήκτρα και τραγουδώντας παράλληλα με τις σπουδές που έκανα στο ωδείο, οι γονείς μου κατάλαβαν ότι είχα κλίση από μικρός στη μουσική. Μετά στη Θεσσαλονίκη έκανα κάποιες συνεργασίες με Τσαλιγοπούλου και Καλδάρα, στις αρχές δεκαετίας του 1990. Το '95 πήγα στην Αμερική για σπουδές στην  πληροφορική και ταυτόχρονα δούλευα σε ελληνικά μαγαζιά, στην ομογένεια. Ωστόσο, επιδίωκα να δουλεύω με μουσικούς  και σχήματα από τη Μέση Ανατολή διότι μου αρέσει αυτή μουσική.

Έχεις ερεθίσματα από την ανατολίτικη μουσική;

Ναι οι παππούδες μου προέρχονται από Μικρά Ασία, Θυμάμαι τη γιαγιά μου να τραγουδάει τέτοια ηχοχρώματα, το έψαξα και εγώ. Μου αρέσει βέβαια η τζάζ, είναι ένα είδος που ακούω και παίζω. Γενικά η Ελλάδα είναι σε πολύ πλεονεκτική θέση από αυτή την άποψη, είμαστε με το ένα πόδι στη δύση και με το άλλο στην  ανατολή. Ό,τι κι αν σημαίνει αυτό γιατί η χώρα μας έχει μάθει να παίρνει τα κακά. Οπότε έχω τέτοια ερεθίσματα και η Αμερική είναι μία χώρα που μαζεύει μουσικούς από όλα τον κόσμο.

Είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ με μουσικούς από όλους τους χώρους και από τη τζαζ και από τα βαλκάνια. Το 1999 έκανα και το δικό μου σχήμα ,αποτελούμενο από 12 άτομα.  Έλληνες, Τούρκοι, Άραβες, Αρμένιοι και Αμερικάνοι, παίζαμε ελληνικά παραδοσιακά σμυρναίικα και κάποιες τουρκικές μελωδίες.

Ποια ήταν η ανταπόκριση του κόσμου και της ελληνικής ομογένειας;

Αυτού του είδους οι μουσικές έχουν μεγαλύτερη ανταπόκριση κι από τη χώρα μας, με την έννοια ότι παραδοσιακά δεν ακούμε πουθενά στην ελληνική τηλεόραση, μόνο στις γιορτές.  Είχε μεγάλη απήχηση και στους αμερικανούς και σε άλλους λαούς και όταν λέω ελληνική μουσική, δεν εννοώ αυτό που πουλάμε έξω, «ζορμπά, Θεοδωράκη, τζατζίκι, σουβλάκι».

Πότε γύρισες και πώς πήρες την απόφαση;

Το 2001 γύρισα αλλά δεν είμαι σίγουρος γιατί το έκανα. Πήγαινα καλά και στα μουσικά και στους υπολογιστές. Βασικός και πρωταρχικός μου στόχος ήταν να κάνω μουσική.  Όλα τα υπόλοιπα τα έκανα – αγαπούσα τη δουλεία μου και τους υπολογιστές ακόμα τους χρησιμοποιώ – αλλά αυτό που πάνω από όλα θέλω να κάνω είναι μουσική. Με έπιασε και νοσταλγία γιατί έλειπα πολλά χρόνια, 7 χρόνια. Γύρισα εδώ με σκοπό να ξεκινήσω έχοντας πλέον στο μυαλό μου συγκεκριμένα πράγματα, να πω αυτό που με εκφράζει στον ελληνικό χώρο.

Πέρα από τη μουσική, ποιο είναι το background της δουλειάς σου;

Με τους υπολογιστές ασχολούμαι από τα 13 μου. Τον πρώτο μου υπολογιστή τον πήρα το 1986. Ασχολούμαι με διάφορα πράγματα με δίκτυα βάσεις δεδομένων.  Ο τρόπος που μπορεί να χρησιμοποιήσει έναν υπολογιστή κάποιος που δεν βλέπει είναι μέσω ειδικών προγραμμάτων, που μεταφέρουν το κείμενο πάνω στην οθόνη σε φωνή.

Είναι εύκολο να το διαχειριστείς;

Είναι ένας τρόπος που μαθαίνεις να αλληλεπιδράς με το περιβάλλον. Για κάποιον που δεν το έχει ξανά κάνει μπορεί να είναι πιο δύσκολο, για μένα που ξεκίνησα να το μαθαίνω είναι η δεύτερη φύση μου.

Πώς αντιμετώπισες την έλλειψη όρασης μετά από κάποια ηλικία, στη μουσική και την πληροφορική;

Έχω απώλεια όρασης εκ γενετής, συνεπώς ξεκίνησα να λειτουργώ και να μαθαίνω τον κόσμο χωρίς να βλέπω. Τα εφόδια που κάνουν κάποιον να λειτουργεί παραγωγικά στην κοινωνία, είναι το να ξέρει να γράφει και να διαβάζει τη γραφή μπράιγ (ανάγλυφη γραφή) με την οποία μπορείς να γράψεις τα πάντα. Και μαθηματικά και μουσική τα πάντα. Δεν υπάρχει κανένας περιορισμός σε ότι αφορά την πρόσβασή σου και τις πληροφορίες. Από και πέρα ίσως και λόγω οικογενειακού περιβάλλοντος να εξελίχθηκα έτσι, οι γονείς μου ποτέ δεν με αντιμετώπισαν ως κάτι διαφορετικό. Έχω άλλα δύο αδέρφια, μεγαλώσαμε μαζί κάναμε ποδήλατο μαζί, έχω μάθει να αντιμετωπίζω την απώλεια όρασης ως μία εξτρά ιδιαιτερότητα, σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο. Δεν το θεωρώ αναπηρία.

Πάντως στον κόσμο που δεν είναι εξοικειωμένος, δείχνει ως κάτι πολύ δύσκολο.

Κοίταξε, μπορεί να είναι και έτσι, ίσως για κάποιον που περνάει από μία κατάσταση σε μία άλλη. Κάποιος ο οποίος βλέπει χάνει την όρασή του σταδιακά ή σε μεγάλη ηλικία, μπορεί να δυσκολεύεται περισσότερο.  Εγώ επειδή έχω μάθει αυτό το πράγμα να μην το λαμβάνω υπόψη μου, δεν το βλέπω ως εμπόδιο. Αυτό που λέω είναι ότι ένας  άνθρωπος που βλέπει τον κόσμο όπως  εγώ μπορεί και κάνει όσα περισσότερα μπορεί. Δεν υπάρχουν τα μάτια της ψυχής και όλα αυτά τα κλισέ.

Υπάρχουν στη χώρα μας στερεότυπα απέναντι στους ανθρώπους με απώλεια όρασης;

Καταρχήν αυτό που βιώνω εγώ είναι το «εμείς και το εσείς». Δηλαδή ο κοινός παρανομαστής σε μια ομάδα ανθρώπων είναι ότι δεν βλέπουν, ότι είναι έξυπνοι ότι είναι κοντοί; Ποιος είναι; Δεν δέχομαι κοινό παρανομαστή την απώλεια όρασης. Ανήκω σε διάφορες ομάδες, είμαι συνάδελφος με τους μουσικούς, με τους κομπιουτεράδες. Δεν είμαι συνάδελφος με αυτούς που έχουν απώλεια όρασης. Ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός. Το πρώτο πράγμα που κάνει ο κόσμος είναι ότι βάζει τους ανθρώπους σε κατηγορίες.

Σε σχέση με τις ΗΠΑ έχουμε μείνει πίσω σε αυτό το θέμα;

Λένε ότι έχει ξεπεραστεί. Παρ' όλα αυτά εγώ βλέπω να υπάρχει. Προσωπικά λόγω του Voice, καλώς ή κακώς, έχω μια αναγνωσιμότητα οπότε ο κόσμος δεν με αντιμετωπίζει έτσι, αυτό δεν φτάνει όμως. Έπρεπε να πάω στο Voice για να κερδίσω καταξίωση και να βγω μπροστά από την απώλεια όρασης που έχω; Στην πραγματικότητα δεν έπρεπε, αλλά έτσι είναι. Ο καθένας από εμάς που έχουμε απώλεια όρασης ή κάποιος άλλος που έχει απώλεια εξυπνάδας  έχει δικαίωμα να είναι διαφορετικός. Ωστόσο φταίει και ο χώρος αυτός. Βάζουν μπροστά το πρόβλημα που έχουν και μένουν πίσω.

Η κοινωνία επίσης έχει μία άποψη η οποία αν σε ενδιαφέρει είσαι υποχρεωμένος να την αλλάξεις. Για να το κάνεις αυτό πρέπει να δείξεις μία διαφορετική συμπεριφορά. Βεβαίως η κοινωνία έχει τα στερεότυπά της και πρέπει να αλλάξει αλλά πως θα γίνει αυτό; Η οικογένεια παίζει πολύ μεγάλο ρόλο γιατί είναι η πυραμίδα, τα πρώτα σκαλοπάτια για να αναπτυχθεί ένα καινούργιος άνθρωπος στο περιβάλλον του, άρα πρέπει να πιστεύει σε αυτόν τον άνθρωπο. Υπάρχουν πολλές οικογένειες σήμερα που δεν αποδέχονται  ένα μέλος τους με κάποια ιδιαιτερότητα ή αναπηρία. Δεν θεωρούν ότι είναι ίσος με αυτούς. Το υπερπροστατεύουν ή το κάνουν στην άκρη.

Δημιουργήθηκε στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια τα ΚΕΠΑ κέντρα. Που επανδρώνονται από άτομα που δεν είναι σχετικά με το αντικείμενο. Αυτό το λέω με πολλά παραδείγματα που έχω από φίλους και κόσμο που έχει αλληλεπίδραση.Θεωρούν αυτοί οι άνθρωποι που λένε ότι είναι ειδικοί να αξιολογήσουν το ποσοστό αναπηρίας ενός ανθρώπου, ότι κάποιος ο οποίος έχει πλήρης απώλεια όρασης δεν μπορεί να πάει μόνος του στο κέντρο αυτό. Αν πας δηλαδή μόνος σου εκεί σου κόβουν ποσοστό αναπηρίας μόνο και μόνο επειδή πήγες μόνος σου. Το κράτος λοιπόν το ίδιο και η πρόνοια ξεχωρίζουν τους πολίτες.

Η άποψη σου ως μουσικός για την μουσική παιδεία της χώρας μας;

Έχουμε πολύ καλούς μουσικούς σε ατομικό επίπεδο, όχι επίπεδο σπουδών σε κρατικό ή πανεπιστημιακό επίπεδο. Έχουμε ταλέντο, τα χαλάμε όμως όταν ανεβαίνουμε κλίμακα, όταν μιλάμε για οργανωμένα ωδεία, μουσικά σχολεία και πανεπιστήμια. Δεν υπάρχει απορρόφηση αυτών των ανθρώπων. Ωραία η μουσική, αλλά θέλουμε από αυτό το πράγμα να υπάρξει και «απόσβεση».

Είναι οξύμωρο σε μία χώρα που έχει γεννήσει τον Χατζιδάκι και τον Θεοδωράκη να διασκεδάζει με τον λουλουδοπόλεμο;

Είμαστε τόσο απεγνωσμένα έτοιμοι να αμερικανοποιηθούμε. Υπάρχει μία λανθασμένη εκτίμηση του όρου παγκοσμιοποίηση. Στη μουσική περάσαμε τα πάντα στα αγγλικά, άλλαξαν οι ήχοι μας. Κάθε λαός πρέπει να δείχνει τη μουσική του και τις παραδόσεις του στις άλλες χώρες.

Έχουμε χάσει δηλαδή τις «ρίζες» μας;

Ναι τις έχουμε χάσει σε έναν βαθμό. Βεβαίως  και υπάρχει κόσμος που ακόμα αντιστέκεται, ψάχνει. Υπάρχουν μουσικές σκηνές που θέλουν να παράγουν έργο. Αυτά δεν τα λέω για να βγάλω μια μαύρη εικόνα προς τα έξω, είναι σκούρα τα πράγματα αλλά υπάρχει κόσμος που ψάχνει και ψάχνεται, σε όλους τους τομείς.

Με ποιο τρόπο θα προέτρεπες τα παιδιά με απώλεια όρασης που θέλουν να ακολουθήσουν το παράδειγμά σου;

Υπάρχουν παιδιά με απώλεια όρασης που ασχολούνται με διάφορα πράγματα. Υπάρχουν αυτοί που διψάνε για δημοσιότητα και τη διεκδικούν  και αυτοί που αθόρυβα και σιωπηλά κάνουν αυτό που γουστάρουν και προσπαθούν . Εγώ θα συμβούλευα όλα τα παιδιά και όλο τον υπόλοιπο κόσμο να κάνουν αυτό που γουστάρουν και θέλουν να ακολουθήσουν.

Έχεις κερδίσει επαγγελματικά από το The Voice;

Πλέον μπορώ να μιλήσω ανοιχτά. Δεν είχα σκοπό να πάω, με προέτρεψαν . Δεν ήταν για μένα. Ο Γιάννης Βαρδής είδε ένα βιντεάκι μου από το Θησείο όπου έπαιζα, έκανε κάποια σχόλια, πιθανόν να μίλησε στον ΑΝΤ1, το κανάλι με πήρε τηλέφωνο και μου ζήτησε να συμμετάσχω. Το σκέφτηκα λίγο και αποφάσισα να το κάνω και να με μάθει ο υπόλοιπος κόσμος, σκεπτόμενος πως θα υποστηρίξω αυτά που λέω αφού η κοινωνία βλέπει Voice, δείχνοντας της επιπλέον κάποια παραδείγματα από «μέσα». Από τη στιγμή που η κοινωνία βλέπει Voice, εγώ αν θέλω να της πω κάτι, πού θα την βρω να της το πω;

Δεν υπάρχει άλλη διέξοδος για νέους καλλιτέχνες;

Με τέτοια αποδοχή και τόσο γρήγορα, όχι δεν υπάρχει με τέτοια παγκόσμια εμβέλεια (σ.σ. Έλληνες του εξωτερικού). Οπότε είπα οκ, φύγαμε. Κοίταξε, υπάρχουν δύο δρόμοι. Ο δύσκολος οποίος δουλεύεις σκληρά χάνοντας χρόνο από την προσωπική σου ζωή, κάνοντας αργά και σταθερά βήματα και ο εύκολος, να βρίσκεις τα ριάλιτι όπου μέσα σε μία νύχτα γίνεσαι γνωστός.

Προτιμάς να παίζεις μουσική στο δρόμο ή σε κάποιο κέντρο;

Έχει γίνει μεγάλος ντόρος πάνω σε αυτό στην Ελλάδα. Εγώ στο δρόμο παίζω μουσική όχι για τα χρήματα με την έννοια του ζην. Στο δρόμο  βγαίνω επειδή γουστάρω να βγαίνω. Προτιμώ αυτό του είδους την πλατφόρμα επικοινωνίας και διασκέδασης από ένα μαγαζί. Μου αρέσει να παίζω και σε μαγαζιά βέβαια εάν υπάρχουν οι συνθήκες που θέλω.

Η διάδραση με τον κόσμο στο δρόμο είναι μαγική. Εκτίθεσαι επίσης σε όλων των λογιών τις κριτικές. Όταν βγαίνω στο δρόμο, έχω συγκεκριμένο πρόγραμμα και τραγούδια. Έχω διάθεση που θέλω να περάσω στον κόσμο. Με γεμίζει πολύ.

Τα μελλοντικά σου σχέδια;

Έχει ολοκληρωθεί ένα cd που θα κυκλοφορήσει εντός των ημερών, από τη Universal. Είναι δική μου παραγωγή για να έχω τον πρώτο και τελευταίο λόγο σε αυτό. Βασικός μου συνεργάτης που έχει γράψει αρκετά τραγούδια και έχει αναλάβει την ενορχήστρωση είναι ο Αλέξανδρος Κούρος. Ετοιμάζω κάποια  Live. Ετοιμάζω το καινούργιο concept «πλατείες»,  να αρχίζω να παίζω δηλαδή σε διάφορες πλατείες της χώρας. Θέλω να παίξω σε τουλάχιστον 60 με 70 πλατείες σε όλη την Ελλάδα, όπου θα μπορεί και ο κόσμος να αγοράσει το cd μου και να ενισχύσει την προσπάθειά μου.