Νέο αντιμεταναστευτικό νομοσχέδιο φέρνει ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Μάκης Βορίδης σε ένα κρεσέντο αυταρχικοποίησης και ποινικοποίησης της μετανάστευσης στην Ελλάδα. Προβλέπεται, μεταξύ άλλων, αύξηση των ορίων ποινής φυλάκισης αλλά και χρηματικής, κατάργηση της χορήγησης άδειας διαμονής για μετανάστες «χωρίς έγγραφα» που διαμένουν πολλά χρόνια στη χώρα, αλλά και μείωση των προβλεπόμενων προθεσμιών «οικειοθελούς αναχώρησης». Προβλέπεται ως υποχρεωτικός λόγος απαγόρευσης εισόδου «ο κίνδυνος από την παρουσία του πολίτη τρίτης χώρας για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια» κίνδυνος που χαρακτηρίζεται στο νομοσχέδιο ως «εθνικής ασφάλειας και δημόσιας υγείας»

Μετά από μία σειρά άκρως ρατσιστικών και αντιδραστικών δηλώσεων του υπουργού Μετανάστευσης, μετά την ανάληψη της θέσης του φέρνει τώρα μία σειρά από δυσμενή μέτρα για τους πρόσφυγες και τις προσφύγισσες που ζητούν άσυλο στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, όπως έχει δηλώσει «ο παράνομος μετανάστης που απορρίπτεται το άσυλό του και παραμένει στη χώρα, θα βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα πολύ πιο δυσμενές θεσμικά περιβάλλον απ’ ό,τι σήμερα».

Στο ακόμα μεγαλύτερο κλίμα αυταρχικοποίησης που ετοιμάζει, το νέο θεσμικό πλαίσιο θα συνοδευτεί από διοικητικό μηχανισμό, ώστε «η πολιτική της επιστροφής να εφαρμόζεται στην πράξη». Βέβαια η αντιμεταναστευτική αυτή πολιτική δεν είναι ανεξάρτητη από την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση, αφού, όπως και ο ίδιος επιβεβαίωσε, έπεται της μετατόπισης του ευρωπαϊκού πλαισίου προς αυστηρότερες ρυθμίσεις. «Παλαιότερα υπήρχε η ψευδαίσθηση ότι με επιδόματα και πολιτικές ένταξης θα λυνόταν το πρόβλημα. Αυτή έχει καταρρεύσει. Η Ευρώπη έχει αλλάξει στρατηγική. Πλέον η προτεραιότητα είναι η αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων και η επιστροφή των παρανόμων» ανέφερε μάλιστα. 

«Θα φέρω στο Υπουργικό Συμβούλιο, μέσα στον Μάιο, νόμο που θα περιλαμβάνει έμφαση στη διοικητική κράτηση και επαύξηση του αξιοποίνου για παράνομη είσοδο. Ο στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα θεσμικό περιβάλλον που να αποθαρρύνει την παραμονή. Ο παράνομος μετανάστης που απορρίπτεται το άσυλό του και παραμένει στη χώρα, θα βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα σαφώς δυσμενέστερο καθεστώς.» είχε δηλώσει σχετικά, σε συνέντευξή του στο Action24, στις αρχές του μήνα.

Σχετικά με την διοικητική κράτηση, διαμήνυσε ότι «η διάρκεια της διοικητικής κράτησης ήδη προβλέπεται για 18 μήνες και θα αυξηθεί σε 24 μήνες. Δηλαδή, δύο χρόνια παραμονής σε Προαναχωρησιακό Κέντρο.»

Μιλώντας με έπαρση για την απάνθρωπη αντιμετώπιση των μεταναστών στην χώρα μας, έκανε λόγο για «επιτυχημένη πολιτική», αναφέροντας ότι «στο πρώτο τρίμηνο, οι μεταναστευτικές ροές έχουν μειωθεί κατά 27%. Στον ενάμιση μήνα που βρίσκομαι στο Υπουργείο, ο πληθυσμός στις δομές έχει μειωθεί κατά 12,9%. Αυτό δείχνει έναν αποτελεσματικότερο έλεγχο και είναι κατεύθυνση στην οποία συνεχίζουμε.»

«Το μοντέλο της Δανίας σε πολύ μεγάλο βαθμό ισχύει ήδη στην Ελλάδα. Η Ελλάδα εφαρμόζει διοικητική κράτηση, επιτάχυνση κρίσης ασύλου, και προφανώς δεν παρέχει επιδόματα σε παράνομους. Οι Δανοί, εφαρμόζουν αυτά που κάνουμε και εμείς» συμπλήρωσε. 

Σχετικά με το Λιμενικό που έχει δεχτεί αμέτρητες καταγγελίες για παράνομα pushbacks που πνίγουν ανθρώπους στο Αιγαίου, αλλά και έκθεση του συνηγόρου του Πολίτη έχει εντοπίσει «σαφείς ενδείξεις για οκτώ ανώτερους αξιωματικούς του Λιμενικού Σώματος – της Ελληνικής Ακτοφυλακής ως προς την εκ μέρους τους γνώση και παράβλεψη του κινδύνου για τη ζωή, την υγεία και τη σωματική ακεραιότητα των επιβαινόντων αλλοδαπών στο αλιευτικό Adriana» που βούλιαξε στην Πύλο, ο Μάκης Βορίδης υποστήριξε ότι:

«Το Λιμενικό δίνει καθημερινά σκληρή μάχη. Σχεδόν κάθε μέρα συλλαμβάνεται παράνομος διακινητής. Ένα μεγάλο ποσοστό των κρατουμένων στις φυλακές είναι διακινητές μεταναστών. Δεν ακούω όμως κριτική για αυτούς που θέτουν ανθρώπινες ζωές σε κίνδυνο. Όλοι μιλούν για το Λιμενικό. Το Λιμενικό υπερασπίζεται τα σύνορα της Ελλάδας και της Ευρώπης – και έτσι θα συνεχίσουμε.»

Τι περιλαμβάνει το νέο αντιμεταναστευτικό νομοσχέδιο:

Σύμφωνα, λοιπόν, με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, πιο αναλυτικά το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει:

  • Αυστηροποίηση του πλαισίου για την είσοδο στη χώρα
  • Αύξηση ορίων ποινής για όσους εισέρχονται «παράνομα» στην χώρα
  • Ποινικοποίηση της «παράνομης παραμονής» στη χώρα μετά την ολοκλήρωση της διοικητικής διαδικασίας
  • Κατάργηση χορήγησης άδειας διαμονής για όσους διαμένουν 7 χρόνια «παράνομα» στη χώρα

Σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του νέου ευρωπαϊκού κανονισμού για τη μετανάστευση που πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή μέσα στο 2026, προβλέπεται ως υποχρεωτικός λόγος απαγόρευσης εισόδου «ο κίνδυνος από την παρουσία του πολίτη τρίτης χώρας για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια, εθνικής ασφάλειας και δημόσιας υγείας» και παράλληλα επεκτείνεται η διάρκεια του χρονικού διαστήματος απαγόρευσης εισόδου από 5 έτη σε 10 έτη και εισάγεται δυνατότητα παράτασης αυτής μέχρι και για 5 έτη.

Ακόμα, για όσους η κυβέρνηση και ο Υπουργός με ακροδεξιά ρητορική χαρακτηρίζουν «παρανόμως εισερχόμενους» στη χώρα, προβλέπεται αύξηση των ορίων ποινής από 3 μήνες σε τουλάχιστον 2 έτη και σε περίπτωση επιβαρυντικών περιπτώσεων από 6 μήνες σε τουλάχιστον 3 έτη.

Την ίδια στιγμή, απέναντι σε ανθρώπους φτωχούς που έχουν οδηγηθεί στη μετανάστευση, θα αυξάνεται και η χρηματική ποινή, που μπορεί να φτάσει και τα 10.000 ευρώ. 

Επίσης, ποινικοποιείται η «παράνομη παραμονή» στη χώρα μετά την ολοκλήρωση της διοικητικής διαδικασίας και προβλέπεται φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών, χρηματική ποινή 10.000 ευρώ, μη δυνατότητα μετατροπής ή αναστολής έκτισης ποινής καθώς και δυνατότητα αναστολής εκτέλεσης ποινής υπό τον όρο δήλωσης του καταδικασμένου πολίτη τρίτης χώρας σε εκούσια αναχώρηση από την Ελλάδα, διαμορφώνοντας ένα κλίμα απόλυτης καταστολής για τους ανθρώπους αυτούς. Η αναστολή εκκινεί με την αναχώρηση από τη χώρα.

Ακόμα, στην αυταρχικότητα χωρίς τέλος προστίθεται και η κατάργηση της χορήγησης άδειας διαμονής για όσους έχουν εισέλθει χωρίς τα απαραίτητα έγγραφα και διαμένουν 7 χρόνια «παράνομα» στη χώρα.

Γίνεται αναφορά σε «οικειοθελή αναχώρηση» για την οποία έχει πολλαπλώς μιλήσει ο Υπουργός παλαιότερα. Στο συγκεκριμένο θέμα, θα γίνει μείωση των προβλεπόμενων προθεσμιών από 25 σε 14 ημέρες, καθώς και μείωση στην παράταση προθεσμίας οικειοθελούς αναχώρησης για εξαιρετικούς λόγους από 120 στις 60 ημέρες. Επιπλέον, θα επιβάλλεται ηλεκτρονική επιτήρηση ως περιοριστικό μέτρο κατά την προθεσμία οικειοθελούς αναχώρησης, προκαλώντας πραγματικά ερωτήματα σχετικά με την τήρηση των δικαιωμάτων των ανθρώπων αυτών που αντιμετωπίζονται για ακόμα μία φορά ως εγκληματίες.

Τέλος, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του νέου ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Άσυλο και τη Μετανάστευση, επικαιροποιούνται κάποιοι ορισμοί. Για παράδειγμα, διευρύνεται η έννοια της χώρας επιστροφής σε περίπτωση απόρριψης αίτησης ασύλου με την προσθήκη στη λίστα: α) της χώρας συνήθους διαμονής, β) της ασφαλούς τρίτης χώρας, όπως ορίζεται στο άρθρο 91 ν. 4939/2022 (Α’ 111), λόγω της οποίας η αίτηση διεθνούς προστασίας απορρίφθηκε ως απαράδεκτη και γ) της πρώτης χώρας ασύλου λόγω της οποίας η αίτηση διεθνούς προστασίας απορρίφθηκε ως απαράδεκτη.

Επιπρόσθετα, γίνεται προσθήκη ορισμών κινδύνου διαφυγής σε πιο αυστηρή κατεύθυνση. Δηλαδή, προστίθενται ως αντικειμενικά κριτήρια που αποτελούν κίνδυνο διαφυγής α) η μη ύπαρξη κατοικίας ή γνωστής διαμονής, β) η άνευ προηγούμενης ενημέρωσης των αρμόδιων αρχών εγκατάλειψη ή μεταβολή τόπου κατοικίας ή γνωστής διαμονής και γ) η άρνηση υποβολής σε ταυτοποίηση με βιομετρικά ή άλλα μέσα.

Το νομοσχέδιο αναμένεται να έρθει στη Βουλή για ψήφιση περί τα τέλη Ιουνίου, μετά την ολοκλήρωση των προβλεπόμενων διαδικασιών.