Η Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Σοφία Ζαχαράκη, ανακοίνωσε στη Σύνοδο των Πρυτάνεων στη Χαλκιδική ένα συνολικό σχέδιο καταστολής, τιμωρίας, στοχοποίησης και ποινικοποίησης των φοιτητών που συμμετέχουν σε οποιαδήποτε μορφή διαμαρτυρίας την οποία η κυβέρνηση ορίζει ως «πράξη βίας».

Το σχέδιο προβλέπει την υποχρεωτική κατάθεση σχεδίων ασφαλείας από όλα τα Πανεπιστήμια μέχρι τα τέλη Ιουλίου και την εγκατάσταση συστημάτων πλήρως ελεγχόμενης πρόσβασης έως το τέλος του έτους, με προτεραιότητα στις σχολές που καταγράφονται συχνά έκνομες ενέργειες. Το ενδεχόμενο πρόσθετης χρηματοδότησης για την υλοποίηση αυτών των μέτρων παραμένει ανοιχτό.

Το υπουργείο θα παρακολουθεί την πρόοδο εφαρμογής των μέτρων μέσω ψηφιακής πλατφόρμας, ενώ το ποινικό πλαίσιο για φοιτητές που διαπράττουν «αξιόποινες πράξεις» εντός των ΑΕΙ αυστηροποιείται. Ακόμη προανήγγειλε επιτάχυνση των διαδικασιών με περιορισμό των αναστολών και των αναβολών με σκοπό όπως ισχυρίζεται την «ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης». Σε περίπτωση σύλληψης φοιτητή, η ιδιότητά του θα αναστέλλεται για έως 24 μήνες, ενώ η οριστική διαγραφή από το ίδρυμα θα είναι δυνατή σε περίπτωση αμετάκλητης καταδίκης.

Η υποχρεωτική σύσταση πειθαρχικών συμβουλίων περνά πλέον από τα τμήματα στο επίπεδο κεντρικής διοίκησης των ΑΕΙ, με τους πρυτάνεις να φέρουν πλήρη ευθύνη για την εφαρμογή των μέτρων. Σε περίπτωση αδράνειας ή μη συμμόρφωσης με τη νομοθεσία, προβλέπονται πειθαρχικά και διοικητικά μέτρα, ακόμη και έκπτωση από το αξίωμα. Η υπουργός δήλωσε πάντως αισιόδοξη, τονίζοντας ότι «και στη Σύνοδο επιβεβαιώθηκε, η συναντίληψη και δέσμευση των πρυτάνεων για την αντιμετώπιση των περιστατικών βίας στα πανεπιστήμια».

«Είναι αυτονόητη υποχρέωση όλων μας να αναλάβουμε ευθύνες -και το υπουργείο αλλά και οι πρυτάνεις-, έτσι ώστε να μπορέσουμε να πούμε ένα μεγάλο όχι στη βία και στην ανομία που δεν έχει καμία θέση στο ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο. Συμφωνήσαμε όλοι ότι είναι η στιγμή να αξιοποιήσουμε την εμπειρία που μέχρι τώρα είχε αποκτηθεί, το πώς μέχρι τώρα έχει εφαρμοστεί ο νόμος, πώς πρέπει να τον βελτιώσουμε, να τον ενισχύσουμε και ως κυβέρνηση έχουμε αποφασίσει ότι θα είμαστε πραγματικά πάρα πολύ αυστηροί ως προς την τήρησή του», τόνισε η κ. Ζαχαράκη, επισημαίνοντας την ανάγκη για άμεση ολοκλήρωση των σχεδίων ασφαλείας.

«Σήμερα μας ενημέρωσαν πολύ περισσότερα πανεπιστήμια ότι έχουν ήδη καταθέσει σχέδια και την άλλη εβδομάδα θα δοθούν τα στοιχεία επικαιροποιημένα», σημείωσε, υπογραμμίζοντας και τη σημασία αυτών των σχεδίων για την πολιτική προστασία.

«Θα καταγράφονται όλα αυτά σε ψηφιακή πλατφόρμα. Θα το ελέγχουμε εμείς οι ίδιοι και σε επίπεδο πολιτικής ηγεσίας το πού βρίσκεται η υλοποίηση κάθε σχεδίου δράσης και επίσης θα βάλουμε ένα χρονικό όριο έως το τέλος της χρονιάς, για την τοποθέτηση στις σχολές που έχουν το μεγαλύτερο πρόβλημα συστημάτων ελεγχόμενης εισόδου. Η ελεγχόμενη είσοδος θα εφαρμοστεί κατά προτεραιότητα εκεί που υπάρχει μεγαλύτερο πρόβλημα και όχι οριζόντια και ενιαία», ανέφερε η υπουργός, σημειώνοντας ότι ήδη πολλά πανεπιστήμια έχουν αξιοποιήσει τα 10 εκ. ευρώ που είχαν διατεθεί το 2021.

«Μέχρι το τέλος της χρονιάς, μόλις κοστολογήσει κάθε πανεπιστήμιο τι ανάγκη έχει -για το κομμάτι της ηλεκτρονικής πρόσβασης, για το κομμάτι της πιθανής ανάγκης για τις κάρτες, για όλα αυτά τα οποία πρέπει να προμηθευτούν- είμαστε διατεθειμένοι να δώσουμε και έκτακτη χρηματοδότηση», πρόσθεσε.

Αναφερόμενη στην αυστηροποίηση του πλαισίου ποινικής μεταχείρισης των φοιτητών, η Υπουργός τόνισε: «Κατεύθυνση είναι να έχουμε οπωσδήποτε μία αυστηροποίηση του πλαισίου, να υπάρξουν ειδικές διατάξεις, οι οποίες σίγουρα θα επισπεύδουν και την τέλεση της δίκης, θα μειώνουν τη δυνατότητα των αναβολών, των αναστολών στην έκτιση ποινής, τα οποία βλέπουμε να συμβαίνουν αυτή τη στιγμή και μπορεί να νιώθει κάποιος ότι είναι ατιμώρητος. Η αίσθηση της ατιμωρησίας πρέπει να εκλείψει και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό […] Η αυτοδίκαιη παύση της ιδιότητας του φοιτητή όταν συλλαμβάνεται για αξιόποινες πράξεις, μπορεί να φτάσει στους 24 μήνες -και εκεί υπάρχει μια διαβάθμιση- αλλά γίνεται αυτοδίκαια. Καταλαβαίνουμε ότι αυτό είναι μια μεγάλη αλλαγή ως προς τη μεταχείριση αυτών οι οποίοι διαπράττουν πράξεις βίας, αξιόποινες πράξεις μέσα στο ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο».

Για τα πειθαρχικά συμβούλια, επεσήμανε: «Παραμένουν τα πειθαρχικά. Όμως πολλά πανεπιστήμια αντιμετώπισαν δυσκολία στο να τα συγκροτήσουν μέχρι τώρα, γι’ αυτό θα είναι πια στο επίπεδο κεντρικής διοίκησης του Πανεπιστημίου. Άρα διευκολύνουμε την συγκρότηση του πειθαρχικού και εκεί πλέον θα πηγαίνει -πέραν των υπολοίπων διαδικασιών που κάθε πειθαρχικό αναλαμβάνει να αντιμετωπίσει- και το ερώτημα της οριστικής διαγραφής φοιτητή, όταν πλέον θα υπάρχει αμετάκλητη απόφαση για αυτόν, ο οποίος έχει πλέον καταδικαστεί αφού είχε διαπράξει μια αξιόποινη ποινή».

Για τις διοικήσεις των ΑΕΙ και την εφαρμογή των μέτρων, σημείωσε: «Όλα αυτά όμως έχουν ορατό μέλλον, δεν τα αφήνουμε στο διηνεκές. Βάζουμε το τρίμηνο για να δοθούν τα σχέδια ασφάλειας, δίνουμε μέχρι το τέλος της χρονιάς για να μπορέσουμε να κάνουμε την πρώτη εγκατάσταση ηλεκτρονικών μέσων όπου μπορούν να υλοποιηθούν και μπορούν να εφαρμοστούν. Και βέβαια εμείς ως Υπουργείο είμαστε υπεύθυνοι έτσι ώστε και να μπορέσουμε να χρηματοδοτήσουμε οτιδήποτε άλλο αξιολογηθεί ότι είναι απαραίτητο για όλα αυτά τα μέτρα. Το να μπορέσουμε να έχουμε ένα πολύ δομημένο συνεκτικό σχέδιο, το οποίο όμως να εκπέμπει το σημαντικό μήνυμα: ”καμία ανοχή στη βία και καμία υποχώρηση από αυτό” θεωρώ ότι είναι μια πράξη ευθύνης από όλους μας, έτσι ώστε να προστατεύσουμε το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο».

Αναφορικά με τους φοιτητές που έχουν υπερβεί το ανώτατο όριο φοίτησης, αναμένεται νομοθετική ρύθμιση εντός Ιουνίου που θα διαχωρίζει τους ενεργούς από τους ανενεργούς με βάση κριτήρια, όπως συμμετοχή σε εξετάσεις, εργασίες, πρακτική άσκηση ή συγκέντρωση ECTS. «Ο νόμος λοιπόν θα εφαρμοστεί. Θα έρθει νομοθετική ρύθμιση […] ώστε να διακρίνουμε τον ενεργό από τον ανενεργό φοιτητή».

Ειδικές προβλέψεις θα υπάρχουν για εργαζόμενους, άτομα με αναπηρία και περιπτώσεις σοβαρής ασθένειας.

Για τις χρηματοδοτήσεις, η κ. Ζαχαράκη ανέφερε ότι από το 2019 έχει σημειωθεί αύξηση 116% σε τακτικό προϋπολογισμό και ΠΔΕ, ενώ διπλασιάστηκε ο αριθμός μελών ΔΕΠ. Εξέφρασε επίσης τη διάθεση για έκτακτη επιχορήγηση και περαιτέρω ενίσχυση μέσω διεθνών συνεργασιών, που ήδη χρηματοδοτούνται με πάνω από 70 εκατομμύρια ευρώ.

Ο υφυπουργός Νίκος Παπαϊωάννου συμπλήρωσε: «Το πανεπιστήμιο είναι αυτοδιοικούμενο και όχι ”αυτοδιαχειριζόμενο” από συγκεκριμένες ομάδες. Νομίζω ότι με τη σημερινή συζήτηση και με ό,τι θα νομοθετηθεί […] θα εξαλειφθούν τα περιστατικά βίας».

Αναλυτικά τα μέτρα καταστολής της κυβέρνησης:

  • Υποχρεωτική κατάθεση σχεδίων ασφαλείας από όλα τα ΑΕΙ έως τέλη Ιουλίου 2025.
  • Εγκατάσταση συστημάτων πλήρως ελεγχόμενης πρόσβασης έως το τέλος του 2025.
  • Προτεραιότητα εφαρμογής σε σχολές με συχνά φαινόμενα παραβατικότητας.
  • Παρακολούθηση υλοποίησης μέσω ψηφιακής πλατφόρμας από το Υπουργείο.
  • Παύση της φοιτητικής ιδιότητας έως 24 μήνες σε περίπτωση σύλληψης για αξιόποινη πράξη.
  • Οριστική διαγραφή φοιτητή σε περίπτωση αμετάκλητης καταδίκης.
  • Ταχύτερη εκδίκαση υποθέσεων με περιορισμό σε αναβολές και αναστολές.
  • Συγκρότηση πειθαρχικών συμβουλίων σε κεντρικό επίπεδο διοίκησης ΑΕΙ.
  • Υποχρέωση των πρυτάνεων για εφαρμογή των μέτρων, με κυρώσεις για μη συμμόρφωση.
  • Νέο νομικό πλαίσιο για διαχωρισμό ενεργών και ανενεργών φοιτητών.