Η ομάδα εκπροσωπήθηκε από την Ειρήνη Κοσμά*, η οποία κατά την παρουσίαση ανέπτυξε τις βασικές αρχές και παρουσίασε τις πηγές (Φιλολογικές, Αρχαιολογικές, Ανθρωπολογικές, Μουσικολογικές κλπ) της μελέτης της Όρχησης, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο τα ευρήματα της εν λόγω μελέτης, συμβάλλουν στην πιο εσωτερική ανάγνωση των έργων, ώστε μία πιο ελεύθερη απόδοση στη γλώσσα υποδοχής να εξυπηρετεί τόσο τις ανάγκες του πρωτοτύπου, όσο και τις διαπολιτισμικές ανάγκες της σύγχρονης δραματουργίας.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη σχέση «θεωρίας» και «πράξης» και στη διαδικασία της μετάβασης από την πρώτη ακαδημαϊκή ανάγνωση μέχρι τη διαπολιτισμική μεταμόρφωση και τη δραματοποιημένη παρουσίαση του έργου. Η διαδικασία προϋποθέτει την αξιοποίηση παραδοσιακών στοιχείων, γλωσσικών και πολιτισμικών, της χώρας υποδοχής και εμπλουτίζεται επίσης με στοιχεία της σύγχρονης δραματουργίας. Με αυτό τον τρόπο, όπως επισημάνθηκε, το μεταφρασμένο έργο αποκτά τα απαραίτητα -για τις παραστατικές τέχνες- κοινωνικά χαρακτηριστικά που το βοηθούν να αγκαλιαστεί με το κοινό, χωρίς να προδίδει τις ανάγκες του πρωτοτύπου.
Η διαπολιτισμική προσέγγιση
Η διαπολιτισμική προσέγγιση, σύμφωνα με την ομιλήτρια, αποκτά ιδιαίτερη σημασία στο σωματικό θέατρο και τις νέες τάσεις στις παραστατικές τέχνες, όπως αυτές εξελίχθηκαν από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα μέχρι σήμερα. Σε αυτό το σημείο, έγινε αναφορά στο παράδειγμα της Ισαντόρα Ντάνκαν, η οποία μέσα από την επαναπροσέγγιση της Αρχαίας Όρχησης επιχείρησε να επαναφέρει τον χορό στη φύση και να επαναθεμελιώσει την παραμελημένη -μέχρι τότε από τους ερευνητές- σχέση χορού και φιλοσοφίας. Η Όρχηση, φτωχός συγγενής σήμερα, είναι το όχημα για την πιο εσωτερική, φιλοσοφική και κοινωνική προσέγγιση του Αρχαίου Δράματος, κατέληξε η Ειρήνη Κοσμά.
Το δεύτερο μέρος της παρουσίασης αφορούσε τη μεθοδολογία της Ομάδας Μελέτης της Αρχαίας Όρχησης με τη χρήση δύο παραδειγμάτων: Το χορικό των Ερινύων από τις Ευμενίδες του Αισχύλου, καθώς και τον Δελφικό Παιάνα. Η μελέτη των δύο έργων, με τα οποία ασχολείται η Ομάδα την τελευταία τριετία, γίνεται με την καθοδήγηση της επικεφαλής της, Άννας Λάζου και με βάση τη μεθοδολογία που η ίδια έχει αναπτύξει, καθώς και με τη συμβολή των καθηγητών Αρχαιομουσικολογίας, Στέλιου Ψαρουδάκη και Ελληνικού Πολιτισμού και συνθέτη, Δημήτρη Λέκκα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, αντίστοιχα.
Ρυθμός και διδασκαλία
Επιπλέον, παρουσιάστηκε διεξοδικά η προσωδιακή και μετρική ανάλυση των δύο έργων, καθώς και το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα με δρώμενο της Όρχησης που περιλάμβανε τραγούδι, χορό και θεατρική παρουσίαση αποσπάσματος από τις Ευμενίδες και από τον Δελφικό Παιάνα. Στις ερωτήσεις που ακολούθησαν, η καθηγήτρια Αρχαίων Ελληνικών στο κρατικό Πανεπιστήμιο της Λα Πλάτα της Αργεντινής και μεταφράστρια του Αριστοφάνη, Κλαούντια Φερνάντες, στάθηκε με ιδιαίτερη έμφαση στη μελέτη του ρυθμού ως φορέα νοημάτων.
Τέλος, η Τερέζα Βιρτζίνια Ριμπέιρο Μπαρμπόζα, επίσης καθηγήτρια Αρχαίων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο του Μίνας Γκεράις και μεταφράστρια του Ευριπίδη, υπογράμμισε τη σημασία της διαπολιτισμικής μετάφρασης για την ανάδειξη της διδακτικής διάστασης των έργων με την κλασική έννοια, για την έξδο από τα τείχη των βιβλιοθηκών και την επικοινωνία που υπερβαίνει το στενά ακαδημαϊκό περιεχόμενο.
Λίγα λόγια για την Ομάδα Μελέτης της Αρχαίας Όρχησης
Η Ομάδα Μελέτης της Αρχαίας Όρχησης, η οποία ιδρύθηκε από την λέκτορα Ανθρωπολογικής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και ερευνήτρια χορού, Άννα Λάζου, με την υποστήριξη του Χοροθεάτρου Δόρα Στράτου και του ΕΚΠΑ συνεχίζει δυναμικά το έργο που ξεκίνησε πριν από περίπου 25 χρόνια. Παράλληλα με τη θεωρητική μελέτη της Όρχησης, παρουσιάζει πλούσια καλλιτεχνική δραστηριότητα, έχοντας στο ενεργητικό της πλήθος παραστάσεις και συμμετοχές σε πολιτιστικές εκδηλώσεις, φεστιβάλ θεάτρου και χορού και επιστημονικά συνέδρια.
*Η Ειρήνη Κοσμά είναι μέλος της συντακτικής ομάδας του TPP