40562
Το ευρώ κλυδωνίζεται επειδή η Ευρωπαϊκή Ενωση βιάστηκε να ενωθεί νομισματικά πριν ενωθεί πολιτικά. Οι ηγέτες της πίστεψαν ότι μια γραφειοκρατική δημοσιονομική ένωση και μία κεντρική τράπεζα ξεκομμένη από την πολιτική θα μπορούσε να απαλλάξει τις αγορές από τους ενοχλητικούς πολιτικούς που στο μυαλό τους δεν έχουν άλλο πράγμα από τις επόμενες εκλογές.
Και όταν το εγχείρημα κατέρρευσε στην περιφέρεια, τότε και πάλι η συνταγή που επιβλήθηκε από το κέντρο ήταν η λιγότερο πολιτική. Ως σωτήρες κλήθηκαν οι Παπαδήμος και Monti, τεχνοκράτες, άνθρωποι που συντέλεσαν στη δημιουργία του προβλήματος. Διοικητές τραπεζών και σύμβουλοι των προηγούμενων πρωθυπουργών που ανατίναξαν τα θεμέλια της οικονομίας.
Όταν ο Mario Monti ανέλαβε την πρωθυπουργία με την ψήφο της συντριπτικής πλειοψηφίας της κάτω βουλής, οι εταιρείες δημοσκόπησης κατέγραφαν μια πρωτόγνωρη δημοφιλία. Το υπουργικό συμβούλιο του Μόντι, στο οποίο δεν συμμετείχε ούτε ένας εκλεγμένος πολιτικός, περιλάμβανε τον Corrado Passera, επί χρόνια επικεφαλής της 2ης μεγαλύτερης ιταλικής Τράπεζας, τον Piero Gnudi, διευθύνοντα σύμβουλο της ιδιωτικής εταιρείας ηλεκτρισμού Enel, επιχειρηματίες, προέδρους ινστιτούτων και οικονομικών ιδρυμάτων. Τότε, για πρώτη φορά ο κόσμος συνειδητοποίησε ότι ο κύριος καθηγητής ίσως να μη συμμεριζόταν τα συμφέροντά τους. «Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων», έσπευσε να απαντήσει ο Μόντι στη βουλή, «Το ότι πολλοί από εμάς έχουν παίξει ρόλο στα οικονομικά ιδρύματα στο παρελθόν δεν σημαίνει ότι δεν θα εργαστούμε τώρα με απόλυτη διαφάνεια».
Όταν όμως οι άνθρωποι της αγοράς αναλαμβάνουν να καθησυχάσουν τις αγορές, τότε παραδόξως το βάρος της ανάκαμψης το αναλαμβάνουν οι πολίτες. Το πρόγραμμα του κυρίου καθηγητή στόχευσε φυσικά σε αυτούς που ήταν πιο εύκολο: στους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατόχους ακίνητης περιουσίας. Τα μέτρα που με τόσο ενθουσιασμό επικρότησε η Γερμανία και ο Junker (άλλος ένας τεχνοκράτης στο τιμόνι της ευρωζώνης) δεν έπεισαν τους Ιταλούς, που κατέβηκαν επανειλημμένως στους δρόμους και θέσπισαν την «Ημέρα κατά του Monti». Κι όταν έφτασαν οι εκλογές, ο κύριος καθηγητής έλαβε τους λιγότερους ψήφους ηγούμενος συνασπισμού «κεντρώων».
Σε μια συζήτηση που είχαμε με τον οικονομολόγο Dani Rodrick πριν από λίγους μήνες μέσω του Twitter, μας είχε πει: «Όταν το παιχνίδι παίζεται μεταξύ των αγορών και των ψηφοφόρων, πόνταρε όλα τα λεφτά στους ψηφοφόρους». Κάτι που προφανώς δεν είχε διαβάσει ο κύριος Καθηγητής.