Χαρμόσυνες καμπάνες από τη βασιλική του Αγίου Πέτρου, ευτυχισμένα και δοξαστικά πλήθη στην κεντρική πλατεία του Βατικανού, υποδέχθηκαν τον λευκό καπνό που βγήκε από την Καπελα Σιστίνα, ένδειξη της εκλογής νέου πάπα. Η εμφάνιση, όμως, στο μπαλκόνι, του Λέοντα ΙΔ’, αποτέλεσε έκπληξη για πολλούς και επιβεβαίωσε την ρήση πως, «στο Κονκλάβιο μπαίνεις Πάπας και βγαίνεις Καρδινάλιος» – γιατί, όντως, δεν ανήκε στα φαβορί, αν και το όνομά του ακουγόταν όλο και περισσότερο μετά την αποτυχημένη εμφάνιση, την προηγούμενη Κυριακή, του Πιέτρο Παρολίν, στον οποίο έδιναν γερά ποσοστά τα πρακτορεία στοιχημάτων.

της Λαμπρινής Θωμά

Χαρμόσυνες καμπάνες από τη βασιλική του Αγίου Πέτρου, ευτυχισμένα και δοξαστικά πλήθη στην κεντρική πλατεία του Βατικανού, υποδέχθηκαν τον λευκό καπνό που βγήκε από την Καπελα Σιστίνα, ένδειξη της εκλογής νέου πάπα. Η εμφάνιση, όμως, στο μπαλκόνι, του Λέοντα ΙΔ’, αποτέλεσε έκπληξη για πολλούς και επιβεβαίωσε την ρήση πως, «στο Κονκλάβιο μπαίνεις Πάπας και βγαίνεις Καρδινάλιος» – γιατί, όντως, δεν ανήκε στα φαβορί, αν και το όνομά του ακουγόταν όλο και περισσότερο μετά την αποτυχημένη εμφάνιση, την προηγούμενη Κυριακή, του Πιέτρο Παρολίν, στον οποίο έδιναν γερά ποσοστά τα πρακτορεία στοιχημάτων.

Αν κάτι δείχνει η εκλογή του νέου Πάπα Λέοντα ΙΔ’, κατά κόσμον Ρόμπερτ Προβοστ, είναι πως η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία ελπίζει να συνεχιστεί το έργο ανανέωσης που ξεκίνησε ο Πάπας Φραγκίσκος, και την επιμονή στην άλλη μεγάλη κληρονομιά που αφήνει: την ανάγκη για συνοδικότητα και μέσα από αυτή μείωση του χάσματος που βαθαίνει στους κόλπους της εκκλησίας του Βατικανού. Και, μάλιστα, καλείται να το κάνει ο άνθρωπος που ήδη τα έχει βάλει με τον, νεόκοπο ρωμαιοκαθολικό σημερινό αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, γράφοντας πως “ο Βανς κάνει λάθος, ο Χριστός δε μας ζητεί να ιεραρχήσουμε την αγάπη μας για τον πλησίον” (JD Vance is wrong: Jesus doesn’t ask us to rank our love for others).

Δεν είναι τυχαίο πως ο Λέων ΙΔ’ είναι ένα από τα πιο αγαπημένα παιδιά του πάπα Φραγκίσκου, από εκείνους που επέλεξε, επιμόρφωσε και προετοίμασε για τη διαδοχή. Όχι ο μόνος, όχι ο πρώτος, αλλά ένας από τους λίγους εκλεκτούς ενός εκκλησιαστικού ηγέτη που άφησε μεγάλη και θετική κληρονομιά.

Λέω ότι ανήκε στους εκλεκτούς, κυρίως λόγω των επιλογών του Φραγκίσκου – στις οποίες πάντα υπάκουσε ο νεοεκλεγείς: την τελευταία δεκαετία του δόθηκαν ρόλοι, σε αυτόν τον αυγουστίνο μοναχό, τόσο στο ιεραποστολικό έργο, όσο και στη διοίκηση, και, εν τέλει, μες στους πολυδαίδαλους και απαιτητικούς διαδρόμους του Βατικανού με ρόλο στην μελλοντική πορεία της εκκλησίας στην οποία ανήκει.

Η πορεία της «παπικής εκπαίδευσής» του ξεκινάει το 2014, όταν τοποθετήθηκε επίσκοπος Τσικλάγιο, στο Περού, μέχρι το 2023. Είχε εργαστεί, ως μοναχός και ιεραπόστολος, ήδη στο Περού, στις φυλακές και στα σχολεία, και υπηρέτησε και σε εκκλησιαστικά δικαστήρια, λόγω των σπουδών του στο Κανονικο Δίκαιο.

Η περιοχή αυτή του βόρειου Περού είναι φτωχή, με τεράστια ποσοστά παιδικής εργασίας, όπως ολόκληρη η χώρα, τις περισσότερες οικογένειες να ζουν από την αγροτική εργασία, να βρίσκονται πολύ κάτω από τα όρια της φτώχειας, και τους φτωχότερους να είναι και οι πιο πιστοί καθολικοί. Σε αυτό το περιβάλλον, όπου το ποιμαντικό έργο έχει ντε φάκτο κοινωνικό χαρακτήρα, “έμαθε” και εκτίμησε – όπως έχει φανεί σε πολλές δηλώσεις του, τον ρόλο του απλού, ενοριακού ιερέα.

Όταν προσκλήθηκε στο Βατικανό, το 2023, η πρώτη υπόθεση που ανέλαβε ήταν μια δύσκολη υπόθεση, η υπόθεση του τεξανού επισκόπου Τζόζεφ Στρίκλαντ, γέννημα θρέμμα τεξανού, βαθιά συντηρητικού, βαθιά ρεπουμπλικάνου, ο οποίος είχε επιτεθεί στον Πάπα Φραγκίσκο πολλές φορές, με κεντρική “κριτική” τον “σφετερισμό της ιερής έδρας” του Βατικανού, αλλά και την υποστήριξη που ο Φραγκίσκος προσέφερε στα εργατικά συνδικάτα, όπως και η προσπάθεια του να αγκαλιάσει τα ομόφυλα ζευγάρια. Οσο και αν η απομάκρυνση του Στρίκλαντ αφέθηκε να εννοηθεί πως έγινε λόγω οικονομικών ατασθαλιών, ήταν ουσιαστικά μια νίκη των προοδευτικών στοιχείων μες στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Δεν ήταν η μόνη «αμερικανική» υπόθεση στην οποία έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο ο νέος Πάπας. Κατ’ ουσίαν υπήρξε κεντρικό πρόσωπο στην βαθιά και πολλές φορές άγρια διαμάχη μεταξύ των απλών ή και προοδευτικών πιστών από τη μια και των ρωμαιοκαθολικών ρεπουμπικάνων από την άλλη, που πολέμησαν για την εκλογή του Τραμπ και του, ρωμαιοκαθολικού της δεξιάς πτέρυγας από το 2019 οπότε βαπτίστηκε, Τζέι Ντι Βανς. Η πολεμική κατά του Πάπα Φραγκίσκου και των μεταρρυθμίσεων που έφερε, κορυφώθηκε όταν επέτρεψε να ευλογούνται τα ομόφυλα ζευγάρια – όχι να γίνεται θρησκευτικός γάμος, μυστήριο, αλλά να ευλογούνται ως πρόσωπα, αποδεκτά ως μέλη της Εκκλησίας (“δεν ευλογούμε την σχέση, ευλογούμε τα ενώπιον μας πρόσωπα και ελπίζουμε να μειώσουμε τον πόνο”, θα πει ο αρχιεπίσκοπος Λος Αντζελες, αναφερόμενος στον πόνο της μη αποδοχής από πιστούς γονείς και φίλους).

Η εκλογή του Πάπα Λέοντος ΙΔ’, λοιπόν, θα μπορούσε να ειδωθεί και ως μια απάντηση στον σκληροπυρηνικό ρωμαιοκαθολικό, ρεπουμπλικανικό, πυρήνα των ΗΠΑ: ο πρώτος αμερικάνος Πάπας, που θα υποχρεωθούν να χαιρετήσουν πρόεδρος και αντιπρόεδρος, είναι ένας άνθρωπος της “άλλης όχθης”, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, που τα έχει βάλει ανοικτά με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ. Αν και, το πιθανότερο είναι πως η εμμονή του στη συνοδικότητα, που αποτέλεσε και αίτημα πολλών εκ των νέων καρδιναλίων που τον ψήφισαν (παιδιά του Φραγκίσκου, γαρ), έπαιξε τον κύριο ρόλο. Άλλωστε, σε συνέντευξή του, πάντα το κρίσιμο 2023, στην εφημερίδα Βατικανικά Νέα (Vatican News), ο νέος Πάπας συνέδεσε τη συνοδικότητα, την συμμετοχή και την διεύρυνση ώστε και η φωνή του απλού ιερέα να φτάνει στην Αγία Έδρα, ακριβώς με την αντιμετώπιση αυτού του χάσματος. Με ειδικότητα των σπουδών του το Κανονικό Δίκαιο, όπως αναφέρθηκε, δεν θα αφήσει και πολλά περιθώρια αμφισβητήσεων, στις όποιες αποφάσεις του, λογικά. Ήδη, κατόρθωσε αυτό που θεωρούνταν ακατόρθωτο: να ψηφίσουν οι καρδινάλιοι έναν πολίτη ΗΠΑ. Όσο και αν κρατά ο ίδιος και το δεύτερο διαβατήριό του, αυτό του Περού.

Λοιπά Βιογραφικά

Ο Πάπας Λέων ΙΔ’, κατά κόσμον Ρόμπερτ Πρεβόστ, νέος ηγέτης του σχεδόν 1,5 δισεκατομμυρίου ρωμαιοκαθολικών του πλανήτη, είναι 69 ετών και ως σήμερα ηγείτο της Διεύθυνσης Επισκόπων του Βατικανού, του γραφείου που έχει ως ρόλο να συμβουλεύει τον Πάπα για διορισμούς επισκόπων σε όλο τον κόσμο. Κοινώς, μετά τον Πιέτρο Παρολίν, νυν υπουργό Εξωτερικών του Βατικανού και επίσης υποψήφιο, είναι ο καλύτερος – και εμπειρικά- γνώστης των τοπικών εκκλησιών και των συνθηκών σε αυτές. Στη θέση αυτή βρίσκεται μόλις από το 2023, αλλά, όπως προαναφέρθηκε, επέδειξε ιδιαίτερες ικανότητες, κρατώντας πάντα χαμηλό προφίλ, και έστρεψε σε προοδευτικότερη κατεύθυνση τις επιλογές επισκόπων, αφού ο προκάτοχός του, καναδός Μαρκ Ουελέ, που κράτησε τη θέση 15 χρόνια, ήταν βαθιά συντηρητικός. Όπως αναφέραν τότε τα Βατικανικά Νέα, ακολουθώντας τις εντολές του Φραγκίσκου, «ενδιαφέρθηκε να υποδείξει πιθανούς επισκόπους που υιοθετούσαν πως πρώτοι είναι οι απλοί ιερείς στην εκκλησιαστική ηγεσία».
Γεννημένος στο Σικάγο, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Βιλανόβα της Πενσυλβανίας, και έκανε μεταπτυχιακά στην Καθολική Θεολογική Ένωση του Σικάγο και το Ποντιφικό Πανεπιστήμιο του Αγίου Θωμά Ακινάτη στη Ρώμη. Επί 15 περίπου χρόνια ηγήθηκε του τάγματος των Αυγουστίνων, με αποτέλεσμα να επισκεφθεί πάνω από 50 χώρες – στις οποίες έχουν αποστολές- και να δει από κοντά την πραγματικότητά τους.