Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να ανακοινώσει νέους δασμούς την Τετάρτη 2 Απριλίου 2025, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στον Κήπο των Ρόδων, κάνοντας λόγο για «Ημέρα Απελευθέρωσης» των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, ο Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους την Κυριακή ότι σχεδιάζει να ξεκινήσει αμοιβαίους δασμούς με «όλες τις χώρες», προκαλώντας διεθνείς ανησυχίες.
«Ο πρόεδρος θα ανακοινώσει ένα σχέδιο δασμών που θα ανατρέψει τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που έχουν κατακλέψει τη χώρα μας εδώ και δεκαετίες», υποστήριξε η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Καρολάιν Λέβιτ, προϊδεάζοντας ότι η ανακοίνωση Τραμπ θα περιλαμβάνει δασμούς «με βάση τη χώρα». «Αυτό καθιστά πρακτικά αδύνατη την εισαγωγή αμερικανικών προϊόντων σε αυτές τις αγορές και έχει θέσει πολλούς Αμερικανούς εκτός επιχειρήσεων και εκτός εργασίας τις τελευταίες δεκαετίες», είπε η Λέβιτ.
Η επίβολή δασμών είναι κεντρική στο πρόγραμμα του Τραμπ, ο οποίος υποστηρίζει ότι η επιβολή τους θα ενθαρρύνει τους Αμερικανούς καταναλωτές να αγοράσουν περισσότερα προϊόντα αμερικανικής κατασκευής, ενισχύοντας την οικονομία της χώρας. Ο Τραμπ επιδιώκει με αυτό τον τρόπο να μειώσει το χάσμα μεταξύ της αξίας των αγαθών που εισάγουν οι ΗΠΑ και αυτών που εξάγουν σε άλλες χώρες. Για παράδειγμα, οι ΗΠΑ είχαν εμπορικό έλλειμμα 213 δισεκατομμυρίων δολαρίων με την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2024, κάτι που ο Τραμπ αποκάλεσε «θηριωδία».
Επιπλέον, ο πρόεδρος των ΗΠΑ ισχυρίζεται ότι οι δασμοί είχαν σκοπό να αναγκάσουν την Κίνα, το Μεξικό και τον Καναδά, τις χώρες που στοχοποιήθηκαν πρώτα, να κάνουν περισσότερα για να εμποδίσουν τους μετανάστες και τα ναρκωτικά να φτάνουν στις ΗΠΑ. Ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ Χάουαρντ Λούτνικ είπε ότι οι δασμοί «αξίζουν τον κόπο» ακόμα κι αν οδηγήσουν σε οικονομική ύφεση.
Μάλιστα, οικονομολόγοι αναφέρουν ότι οι δασμοί θα αυξήσουν τις τιμές για τους καταναλωτές των ΗΠΑ σε πολλά εισαγόμενα αγαθά, καθώς οι εταιρείες μετακυλίουν μέρος ή το σύνολο του αυξημένου κόστους τους καια υτό θα μπορούσε να επηρεάσει το σύνολο των προϊόντων. Οι εταιρείες μπορεί επίσης να αποφασίσουν να εισάγουν λιγότερα ξένα αγαθά, γεγονός που θα μπορούσε με τη σειρά του να κάνει πιο ακριβά αυτά που είναι διαθέσιμα.
Ενδεικτικά, ο Τραμπ είπε ότι θα υπάρξουν νέοι φόροι εισαγωγής 25% σε αυτοκίνητα και ανταλλακτικά αυτοκινήτων, που θα τεθούν σε ισχύ στις 2 Απριλίου, με τις χρεώσεις για επιχειρήσεις που εισάγουν οχήματα να ξεκινούν την επόμενη μέρα, ενώ οι φόροι στα ανταλλακτικά μπορεί να ξεκινήσουν τον Μάιο. Οι τιμές των αυτοκινήτων αναμενόταν ήδη να αυξηθούν ως αποτέλεσμα των δασμών στις εισαγωγές από τον Καναδά και το Μεξικό, καθώς τα εξαρτήματα συνήθως διασχίζουν τα σύνορα των ΗΠΑ, του Μεξικού και του Καναδά πολλές φορές πριν από την πλήρη συναρμολόγηση ενός οχήματος.
Το παγκόσμιο κόστος των δασμών του Τραμπ θα μπορούσε να φτάσει τα 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την έκθεση οικονομολόγων του Aston Business School, που σημειώνει πως η των δασμών θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές, μειωμένη ανταγωνιστικότητα και κατακερματισμένες αλυσίδες εφοδιασμού, όπως το 2018 στον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας. «Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία το 2025 έχει εξαπολύσει μια θύελλα προστατευτισμού, αναδιαμορφώνοντας το παγκόσμιο εμπόριο μέσα σε λίγες εβδομάδες» αναφέρει η έκθεση, που περιγράφει έξι σενάρια, από το πρώτο κύμα δασμών που έχουν ήδη ανακοινωθεί σε βάρος του Καναδά, του Μεξικού και της Κίνας μέχρι έναν πλήρη εμπορικό πόλεμο.
«Εάν εφαρμοστεί, το σχέδιο είναι πιθανό να προκαλέσει σοκ στο χρηματιστήριο και την παγκόσμια οικονομία. Υποθέτοντας ότι οι μόνιμοι δασμοί τέθηκαν σε ισχύ το τρέχον τρίμηνο και προκάλεσαν ισχυρά αντίποινα από τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, η οικονομία θα κατρακυλούσε σχεδόν αμέσως σε ύφεση που θα διαρκούσε περισσότερο από ένα χρόνο, οδηγώντας το ποσοστό ανεργίας πάνω από το 7%, σύμφωνα με τον Mark Zandi, επικεφαλής οικονομολόγο του Moody’s, ο οποίος περιέγραψε τα αποτελέσματα ως χειρότερη περίπτωση» αναφέρει η Washington Post.
«Ένα άτομο που γνωρίζει τι συζητείται στην κυβέρνηση είπε ότι ο Λευκός Οίκος πιστεύει ότι, σε συνδυασμό με πρόσθετους δασμούς σε τομείς όπως οι εισαγωγές αυτοκινήτων και φαρμακευτικών προϊόντων, θα συγκεντρωθούν περισσότερα από 6 τρισεκατομμύρια δολάρια σε νέα ομοσπονδιακά έσοδα και θα ισοδυναμούν με τη μεγαλύτερη αύξηση φόρων εδώ και δεκαετίες. Αξιωματούχοι της διοίκησης συζητούν επίσης τη χρήση αυτών των εσόδων για τη χρηματοδότηση μιας φορολογικής έκπτωσης ή πληρωμής μερισμάτων στους περισσότερους Αμερικανούς, αλλά ο σχεδιασμός ενός τέτοιου μέτρου είναι πολύ προκαταρκτικός, είπαν οι άνθρωποι» προσθέτει.
Η Ευρώπη κάνει λόγο για «ένα ισχυρό σχέδιο» για αντίποινα κατά των δασμών του Τραμπ
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε πως η Ευρώπη έχει «ένα ισχυρό σχέδιο» για να αντεπιτεθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες ως απάντηση στις αυξήσεις των δασμών του Ντόναλντ Τραμπ «εάν χρειαστεί». «Στόχος μας είναι μια λύση κατόπιν διαπραγματεύσεων. Αλλά φυσικά, εάν χρειαστεί, θα προστατεύσουμε τα συμφέροντά μας, τους ανθρώπους μας και τις εταιρείες μας», είπε η φον ντερ Λάιεν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο.
«Η Ευρώπη δεν έχει ξεκινήσει αυτή την αντιπαράθεση. Δεν θέλουμε απαραίτητα να αντεπιτεθούμε. Αλλά αν είναι απαραίτητο, έχουμε ένα ισχυρό σχέδιο για να αντεπιτεθούμε και θα το χρησιμοποιήσουμε» προσέθεσε. «Θα αξιολογήσουμε προσεκτικά τις αυριανές ανακοινώσεις για να βαθμονομήσουμε την απάντησή μας» είπε, προσθέτοντας ότι είχε διαβουλεύσεις με τους ηγέτες της ΕΕ για τα «επόμενα βήματα».
«Η Ευρώπη έχει πολλά χαρτιά, από το εμπόριο μέχρι την τεχνολογία και το μέγεθος της αγοράς μας. Αλλά αυτή η ισχύς βασίζεται επίσης στην ετοιμότητά μας να λάβουμε σταθερά αντίμετρα εάν χρειαστεί. Όλα τα μέσα είναι στο τραπέζι» συμπλήρωσε. «Τόσοι πολλοί Ευρωπαίοι αισθάνονται εντελώς απογοητευμένοι από την ανακοίνωση από τις Ηνωμένες Πολιτείες», είπε η φον ντερ Λάιεν. «Αυτή είναι η μεγαλύτερη και πιο ευημερούσα εμπορική σχέση παγκοσμίως. Θα ήμασταν όλοι καλύτερα αν μπορούσαμε να βρούμε μια εποικοδομητική λύση» κατέληξε.