«Συγχαρητήρια και σας ευχαριστούμε για την αποφασιστική σας δράση στο Ιράν. Είναι πραγματικά εκπληκτικό και κάτι που κανείς άλλος δεν τόλμησε να κάνει. Μας κάνει όλους πιο ασφαλείς» αναφέρει το μήνυμα του Ρούτε στον Τραμπ. Στη συνέχεια, ο Ρούτε συνεχίζει το εγκώμιο λέγοντας «πετάτε προς μια νέα μεγάλη επιτυχία», εννοώντας τη συνεδρίαση στη Χάγη, όπου οι χώρες του ΝΑΤΟ αναμένεται να δεσμευτούν σε αύξηση των αμυντικών δαπανών τους τουλάχιστον στο 5% του ΑΕΠ έως το 2035.

Ο Ολλανδός πολιτικός φτάνει στο σημείο να υιοθετήσει ακόμα και το χαρακτηριστικό στιλ γραφής του Τραμπ με κεφαλαία, σημειώνοντας: «Θα πετύχετε κάτι που ΚΑΝΕΝΑΣ Αμερικανός πρόεδρος εδώ και δεκαετίες δεν κατάφερε». «Η Ευρώπη θα πληρώσει ΤΕΡΑΣΤΙΟ τίμημα, όπως όφειλε. Αυτή θα είναι η δική σας νίκη» καταλήγει.

Το μήνυμα έχει ήδη προκαλέσει ειρωνείες και επικρίσεις. Το Bloomberg τον χαρακτήρισε «αρχικόλακα του Τραμπ», ενώ πολιτικοί αναλυτές μιλούν για υπερβολική ταύτιση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ. Το μήνυμα αυτό έρχεται σε μια περίοδο που οι Ηνωμένες Πολιτείες επιμένουν πως η Ευρώπη και ο Καναδάς πρέπει να αναλάβουν μεγαλύτερο βάρος και να διαθέτουν τουλάχιστον το 5% του ΑΕΠ τους στην άμυνα.

Μάλιστα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ενώ καθοδόν προς τη Χάγη, αρνήθηκε να δεσμευτεί ρητά στο Άρθρο 5 – τη ρήτρα περί αμοιβαίας άμυνας του ΝΑΤΟ – λέγοντας πως υπάρχουν «πολυάριθμες ερμηνείες» του. Η δήλωσή του πυροδότησε ανησυχίες για τη συνοχή της Συμμαχίας, ενώ υπογράμμισε για άλλη μια φορά την απαίτησή του οι ευρωπαϊκές χώρες να «πληρώνουν περισσότερα» για την κοινή άμυνα. Ωστόσο, ο νέος Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, επιχείρησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, δηλώνοντας πως οι ΗΠΑ είναι πλήρως αφοσιωμένες στο ΝΑΤΟ.

Ο στόχος για αμυντικές δαπάνες 5% του ΑΕΠ έχει ήδη λάβει ευρεία στήριξη από χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ολλανδία. Αντίθετα, Ισπανία και Σλοβακία εξέφρασαν επιφυλάξεις, χαρακτηρίζοντας τον στόχο «παράλογο» ή διατηρώντας περιθώριο ευελιξίας στην εφαρμογή του έως το 2035. Συγκεκριμένα, η Ισπανία διεκδίκησε «ευελιξία» ως προς την ερμηνεία των στόχων του 5%, με αποτέλεσμα να εξασφαλίσει συμφωνία με το ΝΑΤΟ ώστε να εξαιρεθεί από τον στόχο για δαπάνες ύψους 5% του ΑΕΠ στον τομέα της άμυνας, λίγες ημέρες πριν από τη σύνοδο κορυφής της Συμμαχίας. Σύμφωνα με το Politico, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έχουν καταλήψει σε συμφωνία για τον καθορισμό ενός νέου στόχου για τις στρατιωτικές δαπάνες ύψους 5% του ΑΕΠ τους, ενώ η συμφωνία προβλέπει την εξαίρεση της Ισπανίας, όπως είχε ζητήσει με επιστολή του ο πρωθυπουργός της, Πέδρο Σάντσεθ. Ωστόσο, το μήνυμα του Ρούτε μπορεί να προκαλέσει νέες αντιδράσεις, καθώς δείχνει τον γ.γ. του ΝΑΤΟ να μην εκφράζει συνολικά τη συμμαχία, αλλά να λειτουργεί περισσότερο σαν ενεργούμενου Αμερικανού προέδρου.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα λάβει μέρος στις εργασίες της Συνόδου την Τετάρτη 25 Ιουνίου. Σύμφωνα με την ΕΡΤ, ο Μητσοτάκης αναμένεται να τονίσει ότι η Ελλάδα παραμένει πιστή στις δεσμεύσεις της απέναντι στη Συμμαχία, καθώς δαπανά σταθερά άνω του 3% του ΑΕΠ σε στρατιωτικές δαπάνες, ενώ έχει παρουσιάσει το στρατιωτικό πρόγραμμα επενδύσεων για την επόμενη 12ετία, ύψους 25 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Υπενθυμίζεται πως ο Μητσοτάκης παρουσίασε τον Απρίλιο στη Βουλή ένα νέο πρόγραμμα εξοπλιστικών δαπανών, αρχικού ύψους 25 δισ., για την επόμενη 12ετία, που προστίθεται στα προηγούμενα τεράστια έξοδα. «Δρομολογείται ο δραστικότερος μετασχηματισμός στη σύγχρονη ιστορία των Ενόπλων Δυνάμεων. Δεν εννοούμε μόνο δαπάνες και επενδύσεις στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς, η πάγια επένδυση στην άμυνα αποσκοπεί, ώστε η πατρίδα μας να μένει ισχυρή, σταθερή και ανεξάρτητη σε έναν κόσμο» υποστήριξε, κατά την ομιλία του στη Βουλή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Χαρακτήρισε μάλιστα, ως «σαθρό και επικίνδυνο» το δίλημα «κανόνια ή βούτυρο», δηλαδή στρατιωτικές δαπάνες ή κοινωνικές παροχές, την ώρα που ξοδεύονται δεκάδες δισ. ευρώ για εξοπλιστικά, αλλά η χώρα είναι προτελευταία στην αγοραστική δύναμη, με τεράστια προβλήματα στο κόστος στέγασης και εν γένει στην ακρίβεια.