Την Κυριακή, τα κοινωνικά δίκτυα έγιναν είδηση για τις ιστοσελίδες για τις αντιδράσεις χρηστών τους απέναντι σε ένα τηλεοπτικό προϊόν. Αυτή τη φορά δεν επρόκειτο για τα συνηθισμένα πιπεράτα promo που αναλαμβάνουν -ακόμα και «σοβαρές» ιστοσελίδες- για να κερδίζουν μερικά κλικς διαφημίζοντας το τηλεοπτικό προϊόν, αλλά για σχόλιο παίκτη του Big Brother που προάγει την κουλτούρα βιασμού, μια κουλτούρα που βρίσκεται πίσω από μερικά από τα ειδεχθέστερα εγκλήματα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στη χώρα.

Το περιστατικό συνέβη κατά τη διάρκεια του live streaming, δηλαδή της 24ωρης μετάδοσης που περιλαμβάνει εν έτη 2020 η «πλήρης απόλαυση» του επιθανάτιου ρόγχου της δεκαετίας του ’90. Πρόκειται για τη φράση παίκτη που είπε πως «με τις γκόμενες πάω με μία κάθε μέρα για να αδειάζει το πακέτο αλλιώς έχει βιασμό» κατά τη διάρκεια συζήτησης με άλλον παίκτη. Φαίνεται ο συγκεκριμένος επιλέχθηκε ως εκπρόσωπος της τοξικής αρρενωπότητας στο ριάλιτι, την ώρα που η πλειοψηφία των παικτών μοιάζουν εξίσου επιλεγμένοι βάσει ενός πολύ ξεκάθαρου στερεοτυπικού μοντέλου χαρακτήρων, όπως πάντα συνέβαινε σε αυτού του είδους τα τηλεοπτικά προγράμματα. Εξαιρετικά εύγλωττα έχει περιγράψει το σενάριο η Λα Κάππα στην Κατιούσα:

«Η επιλογή των παικτών είναι βασισμένη σε αφόρητα κλισέ, επικίνδυνες ακροδεξιές ακροβασίες και μία επιτηδευμένη ψευδεπίγραφη επίδειξη διαφορετικότητας, που συναγωνίζεται διαφήμιση της Beneton: Η Θεσσαλονικιά με το μεγάλο στήθος, που πάει με μικρότερους και δεν την γουστάρουν οι υπόλοιπες γυναίκες, ο κρητικός που είναι παραδοσιακός άντρας και δεν μπορεί τους γκέι, η κρητικιά που θέλει τον άντρα παλαιάς κοπής, η Ρουμάνα σεξοβόμβα με το αμφίβολο επάγγελμα, η όμορφη χωριατοπούλα που βοηθάει στις αγροτικές δουλειές τον μπαμπά και έχει ακλόνητη πίστη στην Θεό και την ορθοδοξία, ενώ έχει χτυπήσει τατουάζ στο χέρι “Αν δε γεννιόταν Ελληνίδα να μη γεννιόταν ποτέ”, η “σκυλού” τραγουδίστρια με τον τσαμπουκαλίδικο χαρακτήρα που δεν σηκώνει πολλά πολλά (είναι παντελονάτη γκόμενα αυτή, όπως λέει η ίδια), η Αλβανίδα μετανάστρια με τα σπαστά ελληνικά, ο Έλληνας κάγκουρας με τα τατουάζ και τους κοιλιακούς, ένας ακροδεξιός πρώην αντιδήμαρχος που χαρακτηρίζει τους πρόσφυγες εισβολείς και θέλει την Ελλάδα ξανά στους Έλληνες, ένας μετανάστης από το Μπαγκλαντές, δύο ομοφυλόφιλοι, ένας νεαρός Κύπριος που αποκάλυψε στην κάμερα ότι δεν έχει σεξουαλικές επαφές».

Ο ήρωάς μας -στην προκειμένη- είναι ο «κρητικός που είναι παραδοσιακός άντρας και δεν μπορεί τους γκέι». Αυτά τα είπε στην στην πρεμιέρα της εκπομπής, στο βίντεο που του έφτιαξε η παραγωγή για να τον παρουσιάσει στο κοινό. Για να είμαστε σίγουροι πως αυτού του είδους η παρουσίαση δεν έγινε τυχαία, στο αντίστοιχο βίντεο του «αντιδημάρχου», ο ίδιος είπε τα λόγια που του αποδίδει στο κείμενό της η Λα Κάππα για να συστηθεί στο κοινό. Μια ματιά στα κοινωνικά δίκτυα και στις μετρήσεις τηλεθέασης θα πείσει εύκολα για το προφανές αίτιο των παραπάνω. Πως δηλαδή ο σκοπός για τον οποίον συστάθηκε το συγκεκριμένο καστ από τον ΣΚΑΪ έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς, αφού εκτός από τον ντόρο που έκανε η επίμαχη ατάκα, τα σάιτς αναπαράγουν εδώ και μια εβδομάδα καβγάδες, φλερτάκια, αποκαλύψεις, βυζιά, κώλους, κοιλιακούς και ότι άλλο δώσει η 24ωρη παρακολούθηση που βρίσκεται στον αέρα δωρεάν.

Ακόμα βέβαια και για την σημερινή τηλεόραση, αυτή της λίστας Πέτσα, δεν καταλαβαίνω τι ενδιαφέρον μπορεί να έχει για το κοινό ένα «παιχνίδι» στο οποίο οι παίκτες μοιράζονται όλη την ημέρα τους μεταξύ καναπέ και πισίνας, φωνάζουν, τρώνε, βαριούνται και τσακώνονται. Θα πει κανείς, ό,τι ενδιαφέρον βρίσκει και σε ένα «παιχνίδι» στο οποίο μαζεύονται είκοσι κορίτσια για να διεκδικήσουν τον γαμπρό παρουσιαστή, ό,τι σε εκείνο με τα άλλα τόσα μοντέλα που μαζεύονται για να διεκδικήσουν μία χρυσή καριέρα, ή ό,τι σε εκείνο πριν από κανά χρόνο που άνδρες και γυναίκες έμπαιναν σε ένα σπίτι για να βρουν ταίρι. Βασικά, εάν τα δημοσιεύματα ισχύουν, φαίνεται πως αυτή τη σεζόν τα ριάλιτι της ελληνικής τηλεόρασης θα είναι τα περισσότερα των τελευταίων ετών.

Σύμφωνα με όσα αναφέρει στην ιστοσελίδα του το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, «To E.Σ.Ρ. ιδρύθηκε το 1989 για να αδειοδοτήσει και να εποπτεύσει τη λειτουργία των ιδιωτικών ραδιοτηλεοπτικών σταθμών καθώς και της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Αποτελεί μια από τις πρώτες ανεξάρτητες αρχές, δηλ. δημόσιους οργανισμούς που, καίτοι εντάσσονται στην εκτελεστική εξουσία, λειτουργούν χωρίς να ελέγχονται από την κυβέρνηση και εποπτεύονται από τη Βουλή, οι δε οι πράξεις τους υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο». Ανεξάρτητη αρχή την αναγνωρίζει και το Σύνταγμα, το οποίο μάλιστα, ξεκαθαρίζει πως σκοπός του ΕΣΡ είναι, μεταξύ άλλων, η «εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των προγραμμάτων που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης και η πολιτιστική ανάπτυξη της Χώρας, καθώς και ο σεβασμός της αξίας του ανθρώπου και η προστασία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας».

Επ’ ουδενί, το γεγονός πως η επίμαχη ατάκα ειπώθηκε στη ζωντανή μετάδοση του διαδικτύου και δεν έπαιξε στην τηλεόραση δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία για τη μη λήψη άμεσων μέτρων, ούτε από τον σταθμό και τους όψιμους απολογητές του, ούτε από οποιονδήποτε θεσμό έπρεπε ήδη να έχει παρέμβει και δεν το έχει κάνει. Άλλωστε, με τα ζητήματα αυτά έχει ήδη ασχοληθεί εδώ και μία 20ετία η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, την απόφαση της οποίας υπενθυμίζει και ο δικηγόρος Βασίλης Σωτηρόπουλος. Μεταξύ άλλων, η απόφαση 91/2001, αναφορικά με τον σχετικά πιο ήπιο πρώτο κύκλο του «παιχνιδιού» στη χώρα μας, ανέφερε ξεκάθαρα πως «Με τις συνθήκες αυτές η συναίνεση του υποκειμένου, η οποία νομιμοποιεί τον υπεύθυνο της επεξεργασίας να συλλέξει προσωπικά δεδομένα και να δημιουργήσει αρχείο, είναι αντισυνταγματική, παράνομη και αντίθετη με τα χρηστά ήθη αφού δημιουργεί συμπεριφορά αντικείμενη προς τις προεκτεθείσες συνταγματικές διατάξεις του σεβασμού και της προστασίας της αξίας του ανθρώπου, από τις οποίες απαγορεύεται η παραίτηση, αλλά επιπρόσθετα με τη συναίνεση αυτή, συνάπτεται σύμβαση με την οποία δεσμεύεται υπέρμετρα η ελευθερία και ως εκ τούτου είναι άκυρη».

Συνεπώς, φυσικά και αποτελεί ευτύχημα το γεγονός πως «ένας υπεύθυνος» αποφάσισε να παρέμβει για τον έλεγχο αυτού του αίσχους που προβάλλεται στις οθόνες των τηλεοράσεων, των υπολογιστών και των κινητών. Ο έλεγχος του περιεχομένου ενός τόσο ωμού, αρρωστημένου και τοξικού ριάλιτι θα έπρεπε να έχει γίνει εδώ και ημέρες, για μία σειρά από λόγους που μπορεί να διαπιστώσει κανείς παρακολουθώντας το λίγες ώρες. Σεξισμός, ομοφοβία, fat shaming και λεκτική βία είναι μερικοί από αυτούς, και δεν βρίσκονται μόνο σε αυτή την εκπομπή. Όταν όμως η παρέμβαση έρχεται από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, δηλαδή από το Μέγαρο Μαξίμου, οι απορίες είναι εύλογες: Σε ποιες περιπτώσεις παρεμβαίνει η κυβέρνηση για τη λειτουργία μίας συνταγματικά κατοχυρωμένης Ανεξάρτητης Αρχής, και πότε έγινε δουλειά της κυβέρνησης ο έλεγχος του περιεχομένου ενός τηλεοπτικού προγράμματος; Άραγε, τα εντυπωσιακά ανύπαρκτα αντανακλαστικά του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης να οφείλονται σε απλή, τακτική αναλγησία, ή είναι ενδεικτικά του βαθμού στον οποίον πλέον είναι δέσμιο του Μεγάρου Μαξίμου;

Μήπως τελικά να χειροκροτήσουμε κιόλας που για να ελεγχθεί το πιο ύποπτο για χυδαίο περιεχόμενο, τηλεοπτικό πρόγραμμα της ελληνικής τηλεόρασης από την Ανεξάρτητη Αρχή για τη Ραδιοτηλεόραση της χώρας χρειάζεται να δώσει εντολή το Μέγαρο Μαξίμου;

ΥΓ. Ωραίο τόπο έπιασε η λίστα Πέτσα, επένδυση στον Πολιτισμό, όχι αστεία…

ΥΓ2. Η αποβολή του παίκτη ήταν απλώς αυτονόητη, αλλά όχι αρκετή. Η δε μεταμέλεια του παίκτη στοιχειωδώς λογική και σχετικώς εκτιμητέα. Μόνο η ακύρωση ενός τέτοιου τηλεοπτικού απόβλητου θα έδινε ένα σοβαρό μάθημα σε όσους νομίζουν πως ζούμε ακόμα στο 2000 και χαζεύουμε καθρεφτάκια. Τίποτα λιγότερο.