(UPDATE: Νέα αστυνομική επιχείρηση για την εκκένωση του ΠΙΚΠΑ στη Λέσβο, της δομής πρότυπο για την πρώτη υποδοχή και φιλοξενία προσφύγων, αποφάσισε η κυβέρνηση νωρίς το πρωί της Παρασκευής, μετά από τη χθεσινή αποτυχημένη απόπειρα. Ξανά χωρίς καμία προηγούμενη ενημέρωση των 74 ευάλωτων προσφύγων που βρίσκονται εκεί και με το επιχείρημα της μεταφοράς στη δομή του παλιού Καρά Τεπέ, που πρόκειται και αυτή να κλείσει μέχρι το τέλος του έτους, η κυβέρνηση επιστρατεύει το δόγμα της καταστολής εναντίον δομών που προσφέρουν αξιοπρεπείς συνθήκες.)

Εκκένωση του ΠΙΚΠΑ με ΜΑΤ για 74 ευάλωτους πρόσφυγες

 

του Θάνου Καμήλαλη

Στα τέλη Σεπτεμβρίου, ο Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και καταπολέμησης της Φτώχειας του Υπουργείου Εργασίας, Γιώργος Σταμάτης στέλνει επιστολή στην Αστυνομική Διεύθυνση Λέσβου, ζητώντας την εκκένωση της δομης προσφύγων που βρίσκεται στο ΠΙΚΠΑ, μέχρι τις 15 Οκτωβρίου. Στην επιστολή του, ο κ.Σταμάτης υποστηρίζει ότι ο χώρος «έχει καταληφθεί παρανόμως και εντός αυτού ασκούνται χωρίς άδεια δράσεις που δεν συνάδουν με την ιδιότητα του χώρου». Λίγες μέρες νωρίτερα, ο υπουργός Μετανάστευσης, Νοτης Μηταράκης, είχε αποκαλύψει το κυβερνητικό σχέδιο, σύμφωνα με το οποίο «στις 31 Οκτωβρίου το σύνολο των προσφύγων και μεταναστών που φιλοξενούνται στη δομή του ΠΙΚΠΑ θα αποχωρήσουν με ευθύνη του Υπουργείου Μετανάστευσης και Άσυλου».

Η πρώτη επίθεση αποκρούστηκε με ένα μεγάλο κύμα αλληλεγγύης, σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο, από οργανώσεις που ασχολούνται με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η Διεθνής Αμνηστία, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και η ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Σε κοινή τους επιστολή προς τις ελληνικές αρχές, 27 οργανώσεις ανέφεραν συγκεκριμένα, στις 14 Οκτωβρίου:

«Δεν πέρασε ένας μήνας από τις πυρκαγιές στον καταυλισμό της Μόριας, που για άλλη μια φορά ανέδειξαν τις άθλιες συνθήκες υπό τις οποίες φιλοξενούνται οι αιτούντες άσυλο στα ελληνικά νησιά, και η πρώτη βροχή έφερε στην επειφάνεια την πλήρη ανεπάρκεια της νέας προσωρινής εγκατάστασης, όπου μεταφέρθηκαν οι εκτοπισμένοι αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες.

Δεδομένων αυτών των συνθηκών αλλά και της  πανδημίας COVID-19, το κλείσιμο μιας από τις πιο αξιοπρεπείς για την ανθρώπινη διαβίωση εγκαταστάσεις στην Ελλάδα και δη στα ελληνικά νησιά, μοιάζει να στερείται λογικής και ανθρωπιάς και έρχεται σε κατάφωρη αντίθεση με το καθήκον της Ελλάδας και της ΕΕ να παρέχει κατάλληλες συνθήκες υποδοχής στους αιτούντες άσυλο, ιδιαίτερα στους πιο ευάλωτους.

Σε αλληλεγγύη προς τους πρόσφυγες και τις οργανώσεις που προσπαθούν να τους βοηθήσουν, ακόμη και κάτω από τις πλέον αντίξοες συνθήκες όπως αυτές που χαρακτηρίζουν τους καταυλισμούς των ελληνικών νησιών, καλούμε τις ελληνικές αρχές να αναθεωρήσουν την εντολή εκκένωσης του ΠΙΚΠΑ.»

Αποτέλεσμα της κινητοποίησης αλλά και της δημοσιότητας ήταν, ξανά χωρίς καμία ενημέρωση των εθελοντών στη δομή, να αναβληθεί «μέχρι νεωτέρας» η εκκένωση της δομής. Μία απόφαση που όπως αποδεικνύεται, δεν είχε να κάνει με κάποια τροποποίηση του σχεδιασμού του Yπουργείου, αλλά με στάση αναμονής ώστε να καταλαγιάσουν οι έντονες αντιδράσεις.

Το ΠΙΚΠΑ δεν είναι μία συνηθισμένη δομή προσφύγων. Είναι ένα ιστορικό κέντρο αλληλεγγύης, που λειτουργεί από το 2012, σε έναν χώρο που πριν ήταν δημοτικές κατασκηνώσεις, κερδίζοντας παγκόσμια αναγνώριση για την αξιοπρέπεια που προσφέρει στις ευπαθείς ομάδες που φιλοξενεί και τον τρόπο οργάνωσής του. Μία από τις ιδρύτριες της δομής, η Έφη Λατσούδη, έλαβε το 2016 το βραβείο Προσφύγων Νάνσεν της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ το 2016, για την πετυχημένη δημιουργία και διαχείριση ενός ασφαλούς καταφυγίου για τους πιο αδύναμους των κατατρεγμέων.

Αργοπορημένη ανακοίνωση από το Υπουργείο, προσπάθεια δημιουργίας εντυπώσεων για «κατάληψη»

Σε ανακοίνωσή του ώρες μετά την πρώτη ενημέρωση στη δομή για εκκένωση, το Υπουργείο Μετανάστευσης υποστηρίζει ότι η «δημόσια έκταση παρέμενε υπό κατάληψη» και θα αποδοθεί στο δημόσιο για να χρησιμοποιηθεί «προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.

«Με ασφάλεια θα μεταφερθούν στην αναγνωρισμένη δημοτική δομή φιλοξενίας του Καρά Τεπέ για ευάλωτα άτομα, η οποία λειτουργεί υπό την εποπτεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, οι τελευταίοι 74 διαμένοντες στην άτυπη δομή φιλοξενίας του ΠΙΚΠΑ Λέσβου. Σημειώνεται ότι η δημοτική δομή φιλοξενίας έχει σήμερα 524 κενές θέσεις. Επισημαίνεται ότι στη δομή του ΠΙΚΠΑ Λέσβου διέμεναν επίσης 21 ασυνόδευτα ανήλικα, τα οποία και μεταφέρθηκαν σε ειδικές δομές φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Η Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής επέδωσε σήμερα την σχετική απόφαση μετακίνησης. Αναμένουμε από την ΜΚΟ που διαχειρίζεται την έκταση να συνεργαστεί για την ασφαλή μεταφορά των επωφελούμενων. Ο χώρος του ΠΙΚΠΑ αποτελεί δημόσια έκταση που παρέμεινε, τα τελευταία χρόνια, υπό κατάληψη, με την άτυπη δομή να λειτουργεί χωρίς κανένα απολύτως έλεγχο. Η ολοκλήρωση της μετακίνησης των 74 διαμενόντων θα έχει ως αποτέλεσμα και την απόδοση της έκτασης στο Δημόσιο, για να χρησιμοποιηθεί προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.»

Κυβέρνηση και δήμος προσπαθούν επίμονα να παρουσιάσουν το ΠΙΚΠΑ ως μία «κατάληψη» που λειτουργεί χωρίς τις σχετικές άδειες και θα πρέπει ο χώρος να αποδοθεί πίσω στη δημοτική αρχή. Ωστόσο το επιχείρημα αυτό καταρρίπτεται, καθώς η η φιλοξενία ασυνόδευτων ανηλίκων στη δομή γίνεται σε πλήρη συνεργασία με τις εισαγγελικές αρχές της Λέσβου.

Ενδεικτικά είναι δύο έγγραφα της εισαγγελίας Λέσβου, που έχει στην κατοχή του το TPP, με τα οποία αποφασίζεται η φιλοξενία δύο προσφύγων, ηλικίας 17 ετών, στο ΠΙΚΠΑ. Γεγονός που αποδεικνύει ότι δεν πρόκειται για κάποια δομή που «έχει καταληφθεί παρανόμως», ούτε εκτός του σχεδιασμού των αρμοδίων αρχών.

«Είμαστε εντελώς αντίθετοι σε αυτή τη μεταχείριση ανθρώπων ως αντικείμενα»

Στον χώρο, αυτήν τη στιγμή διαμένουν 74 ευάλωτα άτομα δηλαδή οικογένειες με παιδιά που πηγαίνουν σχολείο, άνθρωποι με χρόνια ψυχικά και ιατρικά προβλήματα, θύματα βίας και βασανιστηρίων, ανάπηροι και μονογονεϊκές οικογένειες με νεογέννητα.

Μιλώντας στο ThePressProject, η Έφη Λατσούδη δήλωσε ότι στις 8:30 το πρωί της Πέμπτης, ειδοποιήθηκε από τις αρχές ότι επρόκειτο να γίνει εκκένωση του χώρου στις 10:00 το πρωί. «Η μεταφορά σε τόσο λίγο χρόνο ταιριάζει σε συνθήκες πολέμου ή φυσικής καταστροφής, δεν μπορεί να ζητείται από τους ανθρώπους να μεταφέρουν τα πράγματά τους μέσα σε τόσο λίγο χρόνο. Είμαστε εντελώς αντίθετοι σε αυτή τη μεταχείριση ανθρώπων ως αντικείμενα» τονίζει η κ.Λατσούδη.

Προσθέτει ότι «τα παιδιά από εδώ πηγαίνουν στο σχολείο κι αυτό που μας ζητάγανε είναι να γίνει η εκκένωση, να γίνει η μεταφορά και τα παιδιά αυτά να τα πάνε κατευθείαν στο παλιό Καρά Τεπέ. Είναι μια διαδικασία πολύ τραυματική, υπάρχουν εδώ άνθρωποι που φιλοξενούνται από το 2016, παγιδευμένοι στη Λέσβο» προσθέτει και συνεχίζει λέγοντας: «Δύο από τις οικογένειες έχουν κάνει ασφαλιστικά μέτρα, ζητώντας να μη χειροτερέψουν οι συνθήκες, να έχουν πρόσβαση τα παιδιά στο σχολείο, να μην ξανατραυματιστούν οι άνθρωποι. Αυτά εκκρεμμουύν, δεν έχουν απαντήσει οι αρχές. Επίσης, αυτό που ζητάμε είναι να ενημερωθούν εγγράφως όλοι οι κάτοικοι για το που θα τοποθετηθούν, από την Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής».

Μάλιστα, πριν λίγες μέρες, όπως ανέφερε το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) έδωσε προθεσμία στην Ελληνική Κυβέρνηση, μέχρι τις 22 Οκτωβρίου, να απαντήσει στα ακόλουθα ερωτήματα: Εάν υπάρχει απόφαση να απομακρυνθούν οι αιτούσες και να κλείσει η δομή ΠΙΚΠΑ. Εάν μπορούν οι αιτούσες να προσβάλλουν αυτή την απόφαση ενώπιον εθνικών δικαστηρίων. Πότε θα λάβει χώρα αυτή η απομάκρυνση. Εάν έχει δοθεί στις αιτούσες εναλλακτική λύση.

Στην πρώτη τους αντρίδραση για την απόπειρα εκκένωσης, οι Γιατροί χωρίς Σύνορα χαρακτηρίζουν την είδηση ως «σοκαριστική» και την απόφαση ως ντροπιαστική, ζητώντας εξηγήσεις από το Υπουργείο Μετανάστευσης:

 

Από το πρωί, αστυνομικοί και πούλμαν βρίσκονται έξω από τη δομή, την ώρα που εθελοντές και δικηγόροι προσπαθούν να υπεραπσιστούν τα δικαιώματα τνω ατόμων, ζητώντας να ενημερωθούν και τουλάχιστον, αν κλείσει τελικά η δομή, να έχουν λίγο χρόνο ώστε να μετακινηθούν. Η Έφη Λατσούδη καταγγέλλει και πιέσεις από την ακροδεξιά στη Λέσβο, προκειμένου να κλείσουν οι δομές που προσφέρουν αξιοπρεπείς συνθήκες, όπως το ΠΙΚΠΑ και το παλιό Καρά Τεπέ, να στοιβαχτούν όλοι στη νέα δομή που λειτουργεί ως νέα Μόρια και η «διαχείριση» να έχει να κάνει μόνο με την κράτηση και την απέλαση.

Λίγο πριν από τις 2 το μεσημέρι της Πέμπτης τα στελέχη της υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής με επικεφαλής τον διοικητή του ΚΥΤ, Νικόλαο Μπαμπάκο, αποχώρησαν από τον χώρο του ΠΙΚΠΑ, με αστυνομικές δυνάμεις να παραμένουν στην περιοχή.

Οι 74 ευάλωτοι πρόσφυγες του ΠΙΚΠΑ σχεδιάζεται να μεταφερθούν στην παλιά δομή του Καρά Τεπέ που φιλοξενεί οικογένειες, ωστόσο, όπως αναφέρει η Έφη Λατσούδη, το σχέδιο του υπουργείου Μετανάστευσης προβλέπει το κλείσιμο και αυτής της δομής, στα τέλη Δεκεμβρίου. Φαίνεται επόμένως ότι ο τελικός σχεδιασμός προβλεπει, όπως ήταν και το σχέδιο πριν δύο εβδομάδες, όλοι οι πρόσφυγες να βρεθούν στο νέο κέντρο κράτησης του Καρά Τεπέ, που δημιουργήθηκε, με τραγικές συνθήκες, μετά την πυρκαγιά στη Μόρια τον Σεπτέμβριο. Μάλιστα, αυτό το Κέντρο, που διαφημίστηκε από την κυβέρνηση ως «λύση» με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και ανθρώπινες συνθήκες, έχει πλημμυρίσει ήδη δύο φορές, στις αρχές του μήνα και σε διάστημα 5 ημερών.