Την περασμένη εβδομάδα έγινε γνωστό ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος αποφάσισε να προσφύγει σε διαιτησία καταγγέλοντας τη σύμβαση με την «Ελληνικός Χρυσός» για τα μεταλλεία στην Χαλκδική. Η προσφυγή στη διαιτησία  αποτελεί συνέχεια των δύο προηγούμενων αποφάσεων του ΥΠΕΝ, υπό τον Πάνο Σκουρλέτη, που λόγω της μεθόδου μεταλλουργίας flash smelting, που κρίθηκε μη εφαρμόσιμη, είχε απορρίψει τη βασικότερη τεχνική μελέτη της εταιρείας για τη μεταλλουργία στη Χαλκιδική αλλά και την «αίτηση θεραπείας» που κατέθεσε στη συνέχεια.

Οι «επιλογές Σταθάκη»

Όπως υποστηρίζει το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων σε σημερινή του αναφορά προς το ΥΠΕΝ, σε συνάντηση του κ.Σταθάκη με τον Δήμαρχο Αριστοτέλη, Γιώργο Ζουμπά και αντιπροσωπεία 10 μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, ο υπουργός Περιβάλλοντος ανέφερε τις τρεις επιλογές που είχε στη διάθεση του για την δραστηριότητα της «Ελληνικός Χρυσός» στην Χαλκιδική. Αυτές ήταν οι εξής:

α)« Ακύρωση της ΑΕΠΟ (Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, ΚΥΑ 201745/2011) και καταγγελία της σύμβασης, που είναι ενέργεια πολιτικά και οικονομικά μη συμβατή. Εξ’αλλου, η Ελληνικός Χρυσός θα προσφύγει στο ΣτΕ όπου έχει ήδη κερδίσει 14 αποφάσεις και με πιθανότητα 90% προς 10% να κερδίσει και αυτήν, οπότε όλο το θέμα λήγει.

β) Προσφυγή στη διαιτησία με θέμα παραβίασης της μεταλλουργίας flash smelting και της διαχείρισης των νερών. Οι πιθανότητες σε αυτή την περίπτωση είναι 50-50%. Η διαιτησία είναι μια σύντομη διαδικασία, σε τρείς μήνες περίπου θα έχουμε απόφαση, ενώ αντιθέτως η απόφαση του ΣτΕ για την απόφαση Σκουρλέτη θα αργήσει περισσότερο από ένα χρόνο.

Οι κεντρικές άδειες του έργου έχουν ήδη δοθεί περίπου σε ποσοστό 75% μέχρι αυτή τη στιγμή. Δεν έχει νόημα να μην δώσουμε και τις άλλες. Θα δοθούν με πολλούς αστερίσκους. Αν δεν τις δώσουμε, θα προσφύγουν στο ΣτΕ και θα τις πάρουν.

γ) Αποδοχή των θέσεων της εταιρείας με πλήρη αδειοδότηση της επένδυσής της.».

Οι αναφορές αυτές του κ.Σταθάκη είναι «διασταυρωμένες με πολλούς από τους δημοτικούς συμβούλου που παρευρίσκονταν στη συνάντηση». Το υπουργείο μέχρι στιγμής δεν τις έχει επιβεβαιώσει, ούτε διαψεύσει. Όπως είναι γνωστό όμως πλέον, το υπουργείο Περιβάλλοντος φαίνεται να έχει επιλέξει τη δεύτερη επιλογή, την προσφυγή σε Διαιτησία. Παράλληλα, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο, ο κ.Σταθάκης εμφανίζεται πρόθυμος να εκδώσει τις νέες άδειες τις οποίες θα χρειαστεί στη συνέχεια η «Ελληνικός Χρυσός», παρά το γεγονός ότι θα εκκρεμεί η προσφυγή στη διαιτησία και η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, στο οποίο έχει προσφύγει η εταιρεία με σκοπό να ακυρώσει τις «αποφάσεις Σκουρλέτη» για τη μέθοδο μεταλλουργίας flash smelting. Το flash smelting θεωρείται ο «πυρήνας» της επένδυσης, ωστόσο από το 2011, όταν η εταιρεία δεσμεύτηκε να προχωρήσει την επένδυση της με αυτήν τη μέθοδο, δεν έχει καταφέρει να αποδείξει ότι είναι εφαρμόσιμη

Οι αντιδράσεις του Κινήματος

Στην επιστολή του προς το υπουργείο Περιβάλλοντος, το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων σχολιάζει τις τρεις επιλογές που είχε μπροστά του το υπουργείο Περιβάλλοντος, υποστηρίζοντας ότι «κάθε άλλη ενέργεια πλην της ακύρωσης της σύμβασης είναι παράνομη και στρέφεται κατά του δημοσίου συμφέροντος»

α) Επιλογή ακύρωσης της σύμβασης: «Η ακύρωση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων είναι υποχρεωτική», αναφέρει το Παρατηρητήριο, παραθέτοντας απόφαση του ΣτΕ σύμφωνα με την οποία εάν δεν προχωρήσει η μέθοδος μεταλλουργίας, τότε προβλέπεται η ακύρωση της ΑΕΠΟ. Το Παρατηρητήριο αμφισβητεί την τοποθέτηση Σταθάκη ότι σε περίπτωση προσφυγής στο ΣτΕ η «Ελληνικός Χρυσός έχει 90% πιθανότητα να δικαιωθεί και τονίζει ότι  «η ακύρωση της ΑΕΠΟ, η καταγγελία της σύμβασης, η αναστροφή της μεταβίβασης κατά το άρθρο 4 αυτής, η επιστροφή όλων των περιουσιακών στοιχείων των Μεταλλείων Κασσάνδρας στο Ελληνικό Δημόσιο, η κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής της Ελληνικός Χρυσός ύψους €50 εκατ. και η απαίτηση αποζημιώσεων για θετικές και αποθετικές ζημίες του Δημοσίου από την παράνομη δράση της εταιρείας δεν είναι επιλογή αλλά υποχρέωση του».

β) Προσφυγή σε διαιτησία: Το Παρατηρητήριο υποστηρίζει ότι «είναι ανακριβής» η τοποθέτηση Σταθάκη σύμφωνα με την οποία οι πιθανότητες των δύο μερών είναι 50-50, καθώς «με την Απόφαση Σκουρλέτη τεκμηριώνεται η παραβίαση από την Ελληνικός Χρυσός συνολικά του άρθρου της σύμβασης για το Επενδυτικό της Σχέδιο. Προσθέτει μάλιστα ότι «στην πραγματικότητα, ο κ. Σταθάκης προεξοφλεί το θετικό για την εταιρεία αποτέλεσμα της Διαιτησίας αφού δηλώνει οτι θα εκδώσει και νέες άδειες. Επιδιώκει με αυτον τον τρόπο να υπονομεύσει την απόφαση του προκατόχου του και να προσδώσει ένα επίχρισμα νομιμότητας στην “επένδυση” ώστε να μπορεί να εκδίδει άδειες για τη συνέχιση των έργων ΠΡΙΝ κριθεί η υπόθεση από το ΣτΕ.»

γ) Αποδοχή των θέσεων της εταιρείας: Το Παρατηρητήριο υποστηρίζει ότι «η συνολική αποδοχή της θέσης της Ελληνικός Χρυσός αποδεικνύεται οτι είναι η ειλημμένη από τον κ. Σταθάκη απόφαση, από της αναλήψεως του ΥΠΕΝ». Αμφισβητεί επίσης την τοποθέτηση του υπουργού ότι «οι κεντρικές άδειες του έργου έχουν ήδη εκδοθεί σε ποσοστό 75% και παραθέτοντας ότι εκκρεμούν ακόμα άδειες που πρέπει να λάβει η «Ελληνικός Χρυσός» για:

  • Μονάδα μεταλλουργίας χαλκού-χρυσού και θειϊκού οξέος (Έγκριση Τεχνικής Μελέτης, Άδεια Εγκατάστασης και Άδεια Λειτουργίας).
  • Νέο εργοστάσιο εμπλουτισμού στο Μαντέμ Λάκκο (Έγκριση Τεχνικής Μελέτης, Άδεια Εγκατάστασης και Άδεια Λειτουργίας).
  • Φράγματα και Χώροι Απόθεσης Καρατζά και Λοτσάνικου (Άδεια Εγκατάστασης και Άδεια Λειτουργίας).
  • Άδεια Λειτουργίας του αναβαθμισμένου για τη Φάση ΙΙ εργοστασίου εμπλουτισμού Ολυμπιάδας.
  • Άδεια Λειτουργίας Χώρου Απόθεσης Επικινδύνων Αποβλήτων Κοκκινόλακκα
  • Νέος λιμένας Στρατωνίου

Ως παράδειγμα, το Παρατηρητήριο αναφέρει τις περιπτώσεις των αδειών που ζητεί η εταιρεία για τη Φάση ΙΙ του Υποέργου Ολυμπιάδας και την Άδεια Λειτουργίας του ΧΥΤΕΑ Κοκκινόλακκα. «Ο κ. Σταθάκης δηλώνει οτι θα εκδώσει αυτές τις άδειες για τη Φάση ΙΙ, τη στιγμή που έχει διαπιστωθεί με διοικητική πράξη του αρμόδιου Υπουργείου οτι η εταιρεία αδυνατεί να υλοποιήσει τη Φάση ΙΙΙ, δηλαδή την καθετοποίημένη παραγωγή καθαρών μετάλλων με εγχώρια μεταλλουργική επεξεργασία που θα αποφέρει φορολογικά έσοδα στο Δημόσιο.»

Τονίζει επίσης ότι «η έκδοση νέων αδειών είναι παράνομη και θα δημιουργήσει τετελεσμένα υπέρ της Ελληνικός Χρυσός» βάσει απόφασης του ΣτΕ (223/2016), της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργουπου προβλέπει ότι το έργο είναι «ενιαίο και αδιαίρετο» και της πρόσφατης απόφασης Σκουρλέτη, που θα είναι ισχυρή όσο δεν ακυρώνονται από το ΣτΕ. «Όσο είναι ισχυρή η απόφαση Σκουρλέτη δεν υπάρχει εγκεκριμένο “πλήρες και άρτιο Επενδυτικό Σχέδιο”, ούτε και “κατασκευή και λειτουργία μεταλλουργίας χρυσού”» επισημαίνει.

Ολόκληρη η αναφορά του Παρατηρητηρίου στο ΥΠΕΝ