συνέντευξη στους Κωνσταντίνο Πουλή και Θάνο Καμήλαλη

Τις τελευταίες μέρες, το κείμενο-παρέμβαση της «Άλλη Άποψης» που κατατέθηκε στη γενική συνέλευση των συλλόγων γονέων της Σάμου, προκάλεσε αίσθηση, καθώς κινείται εκτός του κλίματος που είχε δημιουργήσει η ειδησεογραφία γύρω από το νησί. Η συζήτηση εξάλλου, είχε σημαδευτεί από την απόφαση των γονέων στο Δημοτικό Σχολείο άνω Βαθέος της Σάμο, για αποχή των παιδιών τους από τα μαθήματα, λόγω της φοίτησης 14 προσφυγόπουλων στο σχολείο.

Μεταξύ άλλων, στο κείμενο της η «Άλλη Άποψη», τονίζει:

«Ως γονείς όμως, δεν μπορούμε παρά να στηρίζουμε το αναφαίρετο δικαίωμα όλων των παιδιών στην μόρφωση και την ένταξή τους στις ήδη υπάρχουσες σχολικές δομές, με ευθύνη του κράτους.

  • Δεν τα θεωρούμε εξ ορισμού άρρωστα και φορείς μεταδιδόμενων ασθενειών.
  • Δεν τα ξεχωρίζουμε από τα υπόλοιπα παιδιά επειδή είχαν διαφορετική τύχη.
  • Θέλουμε να ενταχτούν στην κοινωνία και στα σχολεία για να αισθανθούν ξανά παιδιά.
  • Ζητάμε την ένταξή τους στο σχολείο εφόσον θα έχουν όλα τα απαραίτητα έγγραφα.
  • Θέλουμε να αποκομίσουν όλα τα οφέλη που προκύπτουν από τη φοίτηση στο σχολείο και τα οποία δε συνίστανται μόνο στην απόκτηση γνώσεων, αλλά γενικότερης παιδείας, καθώς και κοινωνικών δεξιοτήτων που οδηγούν στην ομαλή κοινωνικοποίηση
  • Δεν θεωρούμε λύση τη δημιουργία μιας άλλης δομής που οδηγεί στην γκετοποίησή τους.»

«Η Άλλη Άποψη γεννήθηκε μέσα από μία αυθόρμητη διαδικασία» εξηγεί στο TPP ο Νίκος Καρδιριμιτζιάν, μέλος της ομάδας γονέων , παραθέτοντας στη συνέχεια το ιστορικό και τις κινήσεις που γέννησαν αυτήν την ίδεα:

«Ο τοπικός σύλλογος γυναικών, στόμα με στόμα, άρχισε να επικοινωνεί για το αν μπορεί αν υπάρξει πραγματικά μία διαφορετική άποψη. Την ίδια στιγμή, στις γενικές συνελεύσεις των σχολείων υπήρχαν γονείς μαθητών οι οποίοι κι αυτοί είχαν την ανάγκη να ακουστεί μία άλλη άποψη, διαφορετική από αυτήν που ακουγόταν μέχρι τότε. Τώρα, εντελώς συμπτωματικά, πριν από περίπου δύο εβδομάδες έγινε και μία πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση από τον τοπικό σύλλογο οικογενειών και εθελοντών για την ψυχική υγεία, σε συνεργασία με την κίνηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Φωνάξαμε έναν καταξιωμένο ψυχίατρο, τον κύριο Μεγαλοοικονόμου, για να κάνει μία διάλεξη επάνω στο θέμα του κοινωνικού στίγματος. Το κοινωνικό στίγμα αφορά όχι μόνο ανθρώπους που πάσχουν από μία ψυχική ασθένεια, αλλά όλους τους ανθρώπους που αποκλείονται. Και δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στον αποκλεισμό των προσφύγων. Για πρώτη φορά, μετά από αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, μαζεύτηκε κόσμος σε αυτήν την εκδήλωση κι ένιωσε ότι υπήρχε μία βάση για μία φωνή διαφορετική από αυτήν που ακουγόταν μέχρι σήμερα».

Κοινή αφετηρία, διαφορετικές προτάσεις

Οι φωνές που έχουν ακουστεί στο νησί της Σάμου σχετικά την εκπαίδευση των προσφυγόπουλων, μπορεί να ακούγονται εκ διαμέτρου αντίθετες, αλλά στην πραγματικότητα ξεκινούν από την ίδια αφετηρία: Η κατάσταση στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης είναι άθλιες. Η «Άλλη Άποψη», παρά το ότι διαφωνεί ξεκάθαρα με τις δράσεις αντιμετώπισης που έχουν εκφραστεί, δεν αρνείται αυτήν την πραγματικότητα.

«Υπάρχει μία κατάσταση εξαθλίωσης μέσα στο ΚΥΤ. Κανένας δεν μπορεί να είναι χαρούμενος  όταν βλέπει μικρά παιδιά, γυναίκες, να κοιμούνται σε σκηνές και μέσα στις λάσπες. Η κατάσταση στην πόλη της Σάμου, πραγματικά έχει επιβαρυνθεί από την προσφυγική κρίση. Δεν θέλω σε μία περίπτωση να δυσφημίσω το νησί, αλλά υπάρχουν περιστατικά με ανθρώπους να αφοδεύουν στο δρόμο. Σε αυτό δεν μπορεί κανένας να πει κάτι διαφορετικό. Η Σάμος σηκώνει ένα πάρα πολύ μεγάλο βάρος και έχει σημασία και για εμάς η πόλη να αρχίσει να λειτουργεί ξανά με τον εύρυθμο τρόπο που λειτουργούσε μέχρι πριν κάποια χρόνια» αναφέρει ο κ.Καρδιριμιτζιάν, προσθέτοντας ωστόσο ότι:

Μια εικόνα όμως με έναν άνθρωπο που αφοδεύει στο δρόμο, έξω από το Κέντρο Υποδοχής σημαίνει, πρώτα απ'όλα, ότι ο άνθρωπος αυτός δεν έχει τουαλέτα. «Η διαφορά μας όμως είναι ότι για να λυθεί αυτή η κατάσταση, θα πρέπει να μπούνε καινούριοι κανόνες για τη λειτουργία της πόλης. Επίσης για να λυθούν τα προβλήματα στο Κέντρο Υποδοχής, θα πρέπει γίνουν κάποια πράγματα ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση. Σε μία περίπτωση όμως δεν μπορούμε να αποδεχθούμε να μην πηγαίνουν στο σχολείο οι μαθητές. Και τα ελληνόπουλα πρέπει να πηγαίνουν στο σχολείο και τα προσφυγόπουλα πρέπει να συνεχίσουν μέσα στο σχολείο την εκπαιδευτική διαδικασία. Η μεγάλη μας διαφορά λοιπόν είναι στον τρόπο αντίδρασης. Πιστεύουμε ότι μπορούμε να φτιάξουμε τις συνθήκες ώστε αυτοί οι άνθρωποι να ζουν ανθρώπινα και ότι αυτό είναι που μας ενώνει με γονείς της άλλης πλευράς. Εμείς έχουμε άλλη άποψη στην αντιμετώπιση: Δεν θέλουμε να τιμωρήσουμε κανένα παιδί, αποκλείοντάς το από την εκπαιδευτική διαδικασία. Θέλουμε πραγματικά να υπάρχουν ανθρώπινες συνθήκες, για τους ανθρώπους που φιλοξενούνται στο ΚΥΤ.

Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το αν οι γονείς που ασπάζονται την άποψη του ίδιου και της «Άλλης Άποψης» είναι μία μικρή μειοψηφία, ο κ.Νίκος παρατηρεί μία μετατόπιση και εμφανίζεται αισιόδοξος, λέγοντας ότι σίγα σιγά ακούγονται όλο και πιο ψύχραιμες φωνές, εντός των Συλλόγων Γονέων.

«Η δικιά μου αίσθηση είναι ότι ο πρώτος ενθουσιασμός της ομάδας που πήρε την απόφαση για αποχή έχει αρχίσει να μειώνεται. Έχουν αρχίσει να ακούγονται σοβαρές φωνές και μέσα στην ομάδα γονέων που ψήφισε πριν από κάποιο διάστημα υπέρ της αποχής, που λένε ότι ίσως υπάρχουν άλλες λύσεις. Για μένα είναι πάρα πολύ σημαντικό το τι μήνυμα δίνουμε με μια συγκεκριμένη δράση. Αν κάποιος λέει ότι θέλει την στέγαση των προσφυγόπουλων, δεν μπορεί να λέει στο παιδί  του ότι πρέπει να απέχει από το μάθημα. Αυτό είναι εντελώς διαφορετικό από το να λέει ότι με ενδιαφέρει η στέγαση των προσφυγόπουλων. Αν πραγματικά τον ενδιαφέρει, πρέπει να κάνει κάτι άλλο.»

«Ας σκεφτούμε ότι:

→ Υπάρχουν Ελληνόπουλα, τα οποία αντιμετωπίζουν στα σπίτια τους βασικά θέματα διαβίωσης  (τα τελευταία χρόνια μαθαίνουμε για παιδιά που λιποθυμούν από την πείνα στα σχολεία ή πολύ πρόσφατα ακούσαμε για τη μαθήτρια στον Βόλο που διάβαζε στον δρόμο, κάτω από το φως της λάμπας, γιατί δεν είχε ρεύμα στο σπίτι της).
→ Υπάρχουν Ελληνόπουλα που υφίστανται βία και κακοποίηση στα σπίτια τους.
→ Υπάρχουν παιδιά τσιγγάνων, Ρομά, Πομάκων που ζώντας σε άθλιες συνθήκες και μέσα σε σκηνές πήγαν και συνεχίζουν να πηγαίνουν στα σχολεία μας απολαμβάνοντας το αγαθό της μόρφωσης.

Τι λέμε σε αυτά τα παιδιά; “Λύστε πρώτα τα προβλήματά σας και μετά ελάτε στο σχολείο”; Φυσικά και όχι! Το σχολείο, έστω και στις λίγες ώρες λειτουργίας του, παρέχει ανθρωπιά, ζεστασιά, θαλπωρή, είναι το καταφύγιο, το “άσυλο” για τις παιδικές ψυχές. Δεν είναι δυνατόν να θέλουμε να τους στερήσουμε το μόνο καλό που τους συμβαίνει, το μόνο που τα βοηθά να νιώθουν ανθρώπινα.»

Από το κείμενο της «Άλλης Άποψης

 

Ζητούνται παρεμβάσεις στο σύστημα Υγείας και κοινωνική πολιτική

Κοινή συνισταμένη των αντιδράσεων γονέων σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, όπως στο Ωραιόκαστρο πριν από λίγα χρόνια ή στην Χίο πριν από μερικούς μήνες, είναι οι φόβοι για τους κινδύνους για την υγεία των παιδιών τους, που μπορεί να προκληθούν από τη φιλοξενία προσφυγόπουλων στον ίδιο χώρο. Το αν τα προσφυγόπουλα είναι εμβολιασμένα είναι κάθε φορά ένα βασικό ζήτημα εντός των συζητήσεων στις τοπικές κοινωνίες. 

«Θα είμαι πολύ ειλικρινής. Υπάρχουν περιστατικά φυματίωσης στο νησί. Αυτά τα περιστατικά είναι που δημιούργησαν μεγάλο φόβο. Φαίνεται ότι αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία από το σύστημα υγείας. Ο φόβος όμως συνέχισε να υπάρχει. Εδώ πέρα τώρα είναι εξαιρετικά σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε ότι όλα τα παιδιά των προσφύγων  που συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία έχουν περάσει από ιατρικούς ελέγχους, έχουν εμβολιαστεί και αυτήν τη στιγμή, όσο πιθανό είναι να κολλήσει κάτι ένα ελληνόπουλο, τόσο είναι να κολλήσει κι ένα προσφυγόπουλο. Έχουν γίνει οι απαραίτητες εξετάσεις και φόβος στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Υπάρχει όμως αυτή η φοβία που καλλιεργείται σε κάποιους ανθρώπους» απαντάει ο κ.Καρδιριμιτζιάν.

Σχετικά με το πώς θα μπορούσαν να κατευναστούν αυτές οι αντιδράσεις και οι φοβίες, τονίζει ότι εκτός του ότι έχουν ήδη ληφθεί σχετικές πρωτοβουλίες (ΚΕΕΛΠΝΟ, Γιατροί χωρίς Σύνορα) θα πρέπει να υπάρξει οι μέριμνα του κράτους για κοινωνική πολιτική και καλύτερο σύστημα Υγείας στη Σάμο. Όχι μόνο για τους πρόσφυγες, αλλά για όλους του κατοίκους: 

«Αν θέλετε την προσωπική μου άποψη, για να κατευναστούν αυτές οι αντιδράσεις, δεν χρειάζεται να συνεχίσουμε απλά μία συζήτηση με καλά επιχειρήματα. Πρέπει να υπάρξουν παρεμβάσεις σε άλλο επίπεδο, σε επίπεδο κοινωνικής πολιτικής, σε επίπεδο πολιτικής υγείας. Ουσιαστικά από πίσω, ίσως υπάρχει ένα αίσθημα ότι ο πληθυσμός στη Σάμο δεν καλύπτεται από το σύστημα Υγείας όπως θα έπρεπε. Γιατί, για παράδειγμα πολλοί μπορεί να βλέπουν ότι έχουμε ένα νοσοκομείο στη Σάμο που είναι έτοιμο να καταρρεύσει, γιατί έχουμε π.χ 500 περιστατικά από το ΚΥΤ τακτικά. Αυτή είναι μια πραγματικότητα στο νησί και καλούνται οι αρμόδιοι θεσμοί και αρχές να δώσουν απαντήσεις σε τέτοια δύσκολα θέματα. Έχω την εντύπωση ότι οι ίδιοι άνθρωποι που σήμερα μιλούν για αποχή, αν γίνουν τέτοιου είδους παρεμβάσεις θα αλλάξουν πολύ εύκολα άποψη».

Πρέπει να στοχεύσουμε την κυβέρνηση, τους φορείς, τις υπηρεσίες. Αυτοί ευθύνονται για τον εγκλωβισμό των ανθρώπων στα νησιά, για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσής τους και κυρίως για την ελλιπέστατη πληροφόρηση προς όλους εμάς. Δεν είναι δυνατόν να αντιδρούμε αποκλείοντας ή γκετοποιώντας τα. Έχουν ήδη καταγραφεί στην μνήμη τους από αυτή την τρυφερή ηλικία, ο ξεριζωμός, οι διώξεις, η καταστροφή, ο θάνατος δικών τους ανθρώπων αλλά και οι άθλιες και απάνθρωπες συνθήκες που βιώνουν καθημερινά στο hotspot του νησιού. Συνθήκες και γεγονότα που δεν θέλαμε σε καμία περίπτωση να ζήσει κανένα παιδί, κανένας δικός μας άνθρωπος. Είναι παράλογο να τα τιμωρούμε για τις συνθήκες στις οποίες τους επιβλήθηκε να ζουν. Το σχολείο κυρίως διδάσκει κοινωνικότητα. Δεν δημιουργεί κριτήρια επιλογής κάποιων εξ αυτών και αποκλεισμό.

Από το κείμενο της «Άλλης Άποψης

Τα οφέλη ενός «πολυφωνικού διαλόγου»

Ένα στοιχείο που ξεχωρίζει στην στάση αυτών των γονέων, είναι ότι απουσιάζει το πνεύμα αντιπαράθεσης και οι χαρακτηρισμοί προς την απέναντι πλευρά. Δεν γίνεται δηλαδή λόγος για «ρατσιστές», καμία επίθεση που μπορεί αν δημιουργήσει δύο αντίπαλα στρατόπεδα και να εντέινει το ήδη τεταμένο κλίμα. Ο λόγος φαίνεται να είναι ότι, έχοντας βιώσει ένα διάστημα που κάθε πλευρά απευθυνόταν μόνο στο ακροατήριό της, η «άλλη άποψη» προτάσσει την ανάγκη του εποικοδομητικού διαλόγου, χωρίς καχυποψία και εκατέρωθεν επιθέσεις ή διαμάχες.

«Αυτό που γίνεται στη Σάμο έχει πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον» υποστηρίζει ο κ.Νίκος και εξηγεί την αλλαγή που συντελίται σταδιακά στον τρόπο με τον οποίον γινόταν η συζήτηση για το προσφυγικό στο νησί.

«Μέχρι πριν λίγο καιρό γινόταν ένας διάλογος που ήταν μονοφωνικός. Υπήρχε μία ομάδα που πήρε μία πρωτοβουλία για αντίδραση ενάντια στην κατάσταση που είχε δημιουργηθεί λόγω του προσφυγικού. Από την άλλη πλευρά η κίνηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα πήρε μία πρωτοβουλία και φώναξε ανθρώπους να μιλήσουν για τα βασανιστήρια που μπορεί να έχουν υποστεί οι πρόσφυγες. Σε κάθε τέτοια εκδήλωση συμμετείχαν άνθρωποι της ίδιας νοοτροπίας με αυτούς που τα οργάνωναν. Γινόταν δηλαδή ένας διάλογος αλλά ήταν μονοφωνικός. Τώρα τελευταία, αρχίζουμε να έχουμε έναν πολυφωνικό διάλογο για το προσφυγικό και να βρίσκονται στον ίδιο χώρο άνθρωποι που έχουν διαφορετικές απόψεις και προσεγγίζοντας αυτό το πολύ δύσκολο θέμα αρχίζουν να φωτίζονται και άλλες πτυχές του ζητήματος. Νομίζω ότι αυτό πρέπει να συνεχίσουμε και η δικιά μας η πρόταση προς την άλλη πλευρά είναι να βρεθούμε σε έναν χώρο με κανόνες διαλόγου και όχι ντιμπέιτ» εξηγεί και προσθέτει:

«Γιατί όλη αυτή η ένταση που επικρατεί είναι γιατί ο καθένας προσπαθεί να αποδείξει ότι η δικιά του άποψη είναι η σωστή και ότι ο άλλος είναι κάτι κακό. Πρέπει να φτιάξουμε κανόνες διαλόγου και να αφήσουμε τους κανόνες ντιμπέιτ στην άκρη. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούμε να αφήσουμε την αντιπαράθεση στην άκρη, γιατί αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι ότι με ανθρώπους που ανταλλάσσαμε μία καλημέρα καθημερινά, τώρα κοιταζόμαστε με μία καχυποψία, με μία επιφυλακτικότητα. Αν μπορούμε να φτιάξουμε αυτούς τους κανόνες διαλόγου και να συμφωνήσουμε ότι ο ένας θα ακούσει τα επιχειρήματα του άλλου και θα περιμένει μία απάντηση στα ερωτήματά του, αν γίνει αυτό το πράγμα νομίζω ότι όλα θα είναι λίγο καλύτερα.

Κλείνοντας, ο κ.Νίκος εστιάζει το πόσο σημαντικό είναι τα παιδιά να λαμβάνουν τα σωστά μηνύματα για τους συνανθρώπους τους, σε ευαίσθητες ηλικίες: « Όταν ένα παιδία είναι μαζί με άλλα παιδιά διαφορετικά, αυτό θα του δώσει μεγάλη δύναμη Σκεφτείτε ότι μετά από χρόνια, αυτό το παιδί θα πάει να σπουδάσει, στην Αθήνα, στη Νέα Υόρκη, στο Λονδίνο, κάπου θα πάει να σπουδάσει. Εκεί πέρα θα βρει και ανθρώπους από άλλα μέρη και αν δεν έχει αυτό το αίσθημα εμπιστοσύνης και δύναμης από τα παιδικά του χρόνια κάποια στιγμή θα βγάλει κάποια περίεργη συμπεριφορά. Κάπως έτσι γεννιέται το μίσος. Έχει μεγάλη σημασία, ιδιαίτερα σε αυτές τις ευαίσθητες ηλικίες, να μάθουμε να σεβόμαστε τον διπλανό μας.»

Γονείς

  • Ας μάθουμε στα παιδιά μας να μην διαχωρίζουν τους ανθρώπους.
  • Ας τα μάθουμε να απλώνουν το χέρι σε όποιον έχει ανάγκη.
  • Ας τα μάθουμε να αγαπάνε.
  • Ας τα μάθουμε να είναι παιδιά.