Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις σε τρεις παλαιστινιακές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίες είχαν ζητήσει από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) να ερευνήσει και να εκδώσει εντάλματα σύλληψης κατά Ισραηλινών ηγετών για εγκλήματα πολέμου στη Γάζα.
Στα τέλη του περασμένου έτους, το ΔΠΔ εξέδωσε εντάλματα σύλληψης για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, τον πρώην Υπουργό Άμυνας Γιοάβ Γκαλάντ, καθώς και έναν πλέον αποβιώσαντα υψηλόβαθμο αξιωματούχο της Χαμάς.
Ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, δήλωσε την Πέμπτη ότι οι ΗΠΑ θα επιβάλουν κυρώσεις στις τρεις ΜΚΟ – Al-Haq, Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Al Mezan και Παλαιστινιακό Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (PCHR) – για τη συμμετοχή τους, όπως είπε, στην «παράνομη στοχοποίηση του Ισραήλ» από το ΔΠΔ.
«Οι οργανώσεις αυτές συμμετείχαν άμεσα στις προσπάθειες του ΔΠΔ να ερευνήσει, να συλλάβει, να κρατήσει ή να διώξει ποινικά Ισραηλινούς πολίτες, χωρίς τη συγκατάθεση του Ισραήλ», ανέφερε ο Ρούμπιο σε δήλωσή του που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ.
Οι κυρώσεις έρχονται λίγες μόλις ημέρες μετά από δηλώσεις κορυφαίων ειδικών σε θέματα γενοκτονίας διεθνώς, οι οποίοι υποστήριξαν ότι οι ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα πληρούν τον νομικό ορισμό της γενοκτονίας. Το Ισραήλ απέρριψε την κατηγορία, κάνοντάς λόγο για «εκστρατεία ψευδών ειδήσεων» από τη Χαμάς, και έχει επανειλημμένα απορρίψει τις κατηγορίες για γενοκτονία ή εγκλήματα πολέμου.
Οι οργανώσεις Al-Haq, Al Mezan και PCHR καταδίκασαν τις αμερικανικές κυρώσεις ως «ανήθικες, παράνομες και αντιδημοκρατικές» με κοινή ανακοίνωση που δημοσίευσαν στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter).
Τον Νοέμβριο του 2023, οι τρεις οργανώσεις είχαν καταθέσει αγωγή στο ΔΠΔ, ζητώντας τη διερεύνηση των ισραηλινών αεροπορικών επιδρομών σε πυκνοκατοικημένες περιοχές της Γάζας, της πολιορκίας της περιοχής, του εξαναγκαστικού εκτοπισμού πληθυσμού, της χρήσης τοξικών αερίων, καθώς και της στέρησης βασικών αγαθών όπως τροφή και νερό.
Επιπλέον, ζήτησαν από το ΔΠΔ την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης για Ισραηλινούς ηγέτες για πράξεις που, όπως υποστήριξαν, συνιστούν εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, συμπεριλαμβανομένης της γενοκτονίας.
Τον Νοέμβριο του 2024, το ΔΠΔ εξέδωσε εντάλματα σύλληψης για τους Νετανιάχου και Γκαλάντ για εγκλήματα πολέμου, μεταξύ των οποίων η λιμοκτονία ως μέθοδος πολέμου, καθώς και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Εντάλματα εκδόθηκαν και για τον ηγετικό στέλεχος της Χαμάς Μοχάμεντ Ντεΐφ, τον οποίο το Ισραήλ κατηγορεί ως έναν από τους εγκέφαλους της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου. Σύμφωνα με το Ισραήλ, ο Ντεΐφ σκοτώθηκε σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή.
Η κυβέρνηση του πρώην Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ είχε εξαπολύσει εκστρατεία τιμωρίας οργανώσεων που συμμετείχαν στις προσπάθειες του ΔΠΔ να ερευνήσει τη συμπεριφορά του Ισραήλ στον πόλεμο της Γάζας. Ο Λευκός Οίκος έχει κατ’ επανάληψη επικρίνει το Δικαστήριο της Χάγης, το οποίο, σύμφωνα με το Καταστατικό της Ρώμης (που οι ΗΠΑ δεν έχουν υπογράψει), διερευνά τα πιο σοβαρά διεθνή εγκλήματα.
Οι ΗΠΑ έχουν ήδη επιβάλει κυρώσεις σε εννέα άτομα που εργάζονται στο ΔΠΔ, περιλαμβανομένου και του επικεφαλής Εισαγγελέα Καρίμ Χαν. Παράλληλα, εφαρμόζουν πολιτική άρνησης ή ανάκλησης βίζας σε μέλη της Παλαιστινιακής Αρχής και της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO), εν μέρει εξαιτίας των νομικών προσφυγών τους στο ΔΠΔ και το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ICJ).
Ο Ρούμπιο ανέφερε την Πέμπτη πως οι ΗΠΑ «θα συνεχίσουν να επιβάλλουν σοβαρές και απτές συνέπειες για να προστατεύσουν τα στρατεύματά μας, την κυριαρχία μας και τους συμμάχους μας από την ασέβεια του ΔΠΔ προς την κρατική κυριαρχία», προσθέτοντας ότι θα τιμωρηθούν όσοι είναι «συνένοχοι» στην υπέρβαση της εξουσίας του Δικαστηρίου.
Οι τρεις παλαιστινιακές οργανώσεις χαρακτήρισαν τις κυρώσεις «αποτρόπαια μέτρα» και στην κοινή τους δήλωση έγραψαν:
«Μόνο κράτη που περιφρονούν πλήρως το διεθνές δίκαιο και την κοινή μας ανθρώπινη υπόσταση θα μπορούσαν να λάβουν τέτοια αποτρόπαια μέτρα κατά οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που εργάζονται για να σταματήσουν μια γενοκτονία».
«Καθώς ο κόσμος κινείται προς επιβολή κυρώσεων και εμπάργκο όπλων στο Ισραήλ, ο σύμμαχός του, οι ΗΠΑ, επιχειρούν να καταστρέψουν παλαιστινιακούς θεσμούς που εργάζονται ακατάπαυστα για την απόδοση δικαιοσύνης στα θύματα των ισραηλινών εγκλημάτων μαζικών αγριοτήτων.»
Το Ισραήλ, όπως και οι ΗΠΑ, δεν είναι μέλος του ΔΠΔ και έχει αμφισβητήσει τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου για τις ενέργειές του στον πόλεμο – μια πρόκληση που το ΔΠΔ απέρριψε την Πέμπτη.
Το ΔΠΔ υποστηρίζει ότι έχει δικαιοδοσία στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, συμπεριλαμβανομένων της Γάζας, της Ανατολικής Ιερουσαλήμ και της Δυτικής Όχθης, καθώς η Παλαιστινιακή Αρχή αποδέχθηκε επίσημα το Καταστατικό της Ρώμης το 2015.
Η Διεθνής Αμνηστία χαρακτήρισε την απόφαση των ΗΠΑ να επιβάλουν κυρώσεις ως «βαθιά ανησυχητική και ντροπιαστική επίθεση στα ανθρώπινα δικαιώματα και την παγκόσμια επιδίωξη δικαιοσύνης.»
«Αυτές οι οργανώσεις επιτελούν ουσιαστικό και θαρραλέο έργο, καταγράφοντας σχολαστικά παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπό τις πιο φρικτές συνθήκες», δήλωσε η Έρικα Γκεβάρα-Ρόσας, ανώτερη διευθύντρια ερευνών και πολιτικής της Διεθνούς Αμνηστίας.
«Η απόφαση αυτή αποκαλύπτει ξεκάθαρα την εσκεμμένη προσπάθεια της κυβέρνησης Τραμπ να κατεδαφίσει τα θεμέλια της διεθνούς δικαιοσύνης και να προστατεύσει το Ισραήλ από την λογοδοσία για τα εγκλήματά του», πρόσθεσε.