Oι καλλιτέχνες δείχνουν τον δρόμο

της Γεωργίας Κριεμπαάρδη

Αυτοί οι άνθρωποι έχουν κερδίσει τον σεβασμό όλων. Και θα κερδίσουν κι αυτά που τους αξίζουν. Γιατί δε γίνεται αλλιώς. Γιατί δε θα έχουμε Πολιτισμό αλλιώς.

Ο Άρης Λάσκος, Γενικός Γραμματέας του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, είχε εξηγήσει αναλυτικά στην εκπομπή Φάρμα των Ζώων του ΤΡΡ το ιστορικό για τις καλλιτεχνικές σπουδές κι επαγγέλματα: «Από το 1981 ορίζεται ότι η καλλιτεχνική εκπαίδευση στην Ελλάδα παρέχεται από δημόσιες και ιδιωτικές δομές και ανήκει στην Ανώτερη Βαθμίδα Εκπαίδευσης. Μιλάμε για τα ΤΕΙ τότε. Αυτό προβλέφθηκε σε διάφορους νόμους και προεδρικά διατάγματα, μέχρι το 2003, όταν με απόφαση Ε.Ε. καταργείται η Ανώτερη Εκπαίδευση τριετούς διάρκειας και τα ΤΕΙ γίνονται ΑΤΕΙ. Μένει η ανώτατη εκπαίδευση, που στην Ελλάδα ορίζεται μόνο η 4ετής. Αυτό δημιουργει δύο ταχύτητες, τους αποφοίτους μέχρι και το 2003 και αυτούς μετά το 2003. Οι πρώτοι μπορούσαν να ισοτιμήσουν τα πτυχία τους, αλλά για τους αποφοίτους μετά το 2003 δεν προβλέπεται καμία τέτοια δυνατότητα. Και τώρα, με αυτό το Προεδρικό Διάταγμα, όλοι οι απόφοιτοι και οι πριν το 2003 και οι μετά το 2003, είναι σαν να μην κάναμε καμία σπουδή αυτά τα 3 χρόνια και καμία εξειδίκευση.  Επομένως, πέρα από τα υπόλοιπα, αυτό το Προεδρικό Διάταγμα είναι πάρα πολύ πρόχειρα γραμμένο, γιατί αδιαφορεί για την κατάσταση μέχρι και το 2003. Είναι σαν να δημιουργείται σε ένα κενό».

«Γιατί τώρα;» ρωτούν αρκετοί. «Γιατί μιλάνε τώρα οι καλλιτέχνες, αφού επί χρόνια είναι υποτιμημένες οι σπουδές τους;». Εκεί απαντούν πως τώρα ξεχείλισε το ποτήρι, τώρα πιάνουν πάτο τα πτυχία τους. Εγώ θα πω πως και σ’ αυτή την περίπτωση είναι λάθος η ερώτηση «γιατί τώρα».

Εδώ και σχεδόν δύο μήνες μήνα οι καλλιτέχνες, με τους καθηγητές των καλλιτεχνικών σχολών πλημυρίζουν τους δρόμους. Υψώνουν τις γροθιές τους, φωνάζουν συνθήματα για την προάσπιση του πολιτισμού, κρατούν πλακάτ, πίσω από τα οποία βρίσκονται χαμόγελα.

Τα θέατρα μένουν κλειστά. Το Εθνικό Θέατρο, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (Τσίλλερ και Ρεξ), το Δημοτικό Θέατρο Πατρών τελούν υπό κατάληψη. Οι καθηγητές του Εθνικού και του ΚΘΒΕ υπέβαλαν την παραίτησή τους (ΚΑΙ από τη νέα σύμβαση που θα ερχόταν). Καθημερινά οι σπουδαστές καλλιτεχνικών σχολών γεμίζουν τους δρόμους με δράσεις τους. Περφόρμανς, συναυλίες, συγκεντρώσεις, βουβές διαμαρτυρίες, πορείες προς το υπουργείο Πολιτισμού…

Σύσσωμη η αντιπολίτευση στηρίζει τα αιτήματά τους. Οι εργαζόμενοι στον Πολιτισμό διεκδικούν:

–Την άμεση ανάκληση του προεδρικού διατάγματος και την αντικατάσταση της διαβάθμισης ΔΕ με ΤΕ και ΠΕ όπως ίσχυε μέχρι τώρα.

–Την διαβάθμιση των καλλιτεχνικών σχολών, όπως είναι το πάγιο αίτημά μας εδώ και χρόνια.

–Την ίδρυση ανώτατων δημόσιων τμημάτων καλλιτεχνικής εκπαίδευσης.

-Συλλογικές συμβάσεις στο ελεύθερο θέατρο, τον οπτικοακουστικό τομέα και τα ΔΗΠΕΘΕ.

-Γενναία αύξηση των επιχορηγήσεων του θεάτρου.

-Παροχή Σίτισης, Στέγασης, Δωρεάν Συγγράμματα στο Σπουδαστικό Σώμα.

Είναι αποφασισμένοι να μην κάνουν πίσω μέχρι να δικαιωθούν. Κι επειδή πολιτισμός χωρίς εκείνους δεν μπορεί να υπάρξει, θα δικαιωθούν. Και η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να κάνει πίσω. Γιατί δε γίνεται αλλιώς. Είναι εντυπωσιακό πόση ενότητα υπάρχει σ’ όλο αυτό το κίνημα. Οι καθηγητές είναι πλάι στους σπουδαστές. Άνθρωποι σπουδαίοι με χρόνια καριέρα υπερασπίζονται τα δικαιώματά τους και τα δικαιώματα των νέων, απαρνιούνται τη δουλειά τους, τα χρήματά τους, τη βόλεψή τους κι αντιστέκονται.

Τούτη η χώρα καυχιέται συνεχώς για τον Πολιτισμό της. Καυχιέται πως γέννησε τον Πολιτισμό. Φουσκώνει από περηφάνια για τον Παρθενώνα, τον Αριστοτέλη και τον Σωκράτη, την Επίδαυρο, όλα τα αρχαία και τα μνημεία. Και δικαίως. Η πολιτιστική κληρονομιά είναι τεράστια. Είναι κληρονομιά, όμως. Όσοι πατούν σε τούτη τη χώρα τώρα, δεν έφτιαξαν τίποτα απ’ αυτά. Όσοι πατούν στη χώρα τώρα πάνε να φτιάξουν κάτι και για να γίνει αυτό, δε χρειάζονται τρικλοποδιές.

Η αντίσταση είναι ίδιον των ζωντανών ή των απελπισμένων. Ή και των δύο. Οι νέοι ήρθαν να μας μάθουν ξανά αυτή τη λέξη. Βιώνοντας μέρες κοινωνικής σήψης, είναι σημαντικό κάποιοι να υψώνουν το κεφάλι, για να μην υποτιμήσει κανείς την αξία τους και στο μέλλον να μην επιχειρήσει να υποτιμήσει την αξία κανενός. Να ξέρουν πως θα βρίσκουν απέναντι τους αντίσταση και μπροστά στη λαϊκή αντίσταση, η εξουσία υποχωρεί.

Καταλήψεις με τραγούδια 

Έχουμε καιρό να δούμε πορεία χωρίς παρέμβαση των ΜΑΤ. Ειδικά με την κυβέρνηση Μητσοτάκη που στην καλύτερη δακρυγόνα εκτοξεύονται, στη χειρότερη συναθροίσεις απαγορεύονται. Κι όμως, τώρα βλέπουμε πορείες, συγκεντρώσεις και καταλήψεις με αστυνομικούς να παρακολουθούν από μακριά διακριτικά. Βλέπουμε παιδιά που σέβονται τον χώρο για τον οποίο αγωνίζονται. Συζητώντας μαζί τους, αυτό που μας έχουν πει είναι ότι «καταλαμβάνοντας το θέατρο, αυτό για το οποίο διαβεβαιώσαμε και τους φύλακες και τους καθηγητές και τον διευθυντή είναι πως δε θα καταστραφεί το παραμικρό».

Αυτά τα παιδιά ήρθαν να σπάσουν το λανθασμένο στερεότυπο και το «απαγορευμένο» που συνοδεύουν τη λέξη «κατάληψη». Κρατάνε τον χώρο τους, κρατάνε τα δικαιώματά τους, κρατάνε τον Πολιτισμό. Οργανώνουν συναυλίες που γεμίζουν δρόμους. Μέσα σε λίγα λεπτά συγκεντρώνουν καλλιτέχνες και τις επόμενες ώρες πραγματοποιούνται οι πιο σπουδαίες συναυλίες αλληλεγγύης των τελευταίων πολλών ετών.

Κι αν δώσουμε μία απάντηση στο καλοπροαίρετο «γιατί τώρα;», γιατί αυτή η κυβέρνηση τα έχει βάλει με τον Πολιτισμό. Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, έχει συνδέσει το όνομά της με την επιλογή του καταδικασμένου πρωτόδικα κατά συρροή βιαστή στη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου. Έχει συνδέσει το όνομά της με το τσιμέντωμα της Ακρόπολης, με τον νόμο για τα μουσειακά ενοικιαστήρια, με την απαξίωση και την απουσία στήριξης των καλλιτεχνών κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με τα σχέδια ιδιωτικοποίησης των πέντε μεγάλων αρχαιολογικών μουσείων της χώρας, μέσα από την μετατροπή τους σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου( ΝΠΔΔ).

Η κυβέρνηση επιμένει να εμπαίζει τους ανθρώπους του καλλιτεχνικού κόσμου. «Δεν έχουν καταλάβει καλά» υποστηρίζει, βγάζοντας μάλλον …χαζούς τους καλλιτέχνες και τους καθηγητές τους.  Δεν είναι κάποιοι περίεργοι που κάνουν το χόμπι τους. Είναι επαγγελματίες. Με τους καλλιτέχνες είμαστε μαζί!

*φωτογραφίες SOOC/ απαγορεύεται η αναδημοσίευση