Οι ρίζες του κακού και το μέλλον που προετοιμάζουν στην Ουκρανία

«Ακόμη και αν η ΕΣΣΔ βυθιστεί ολόκληρη αύριο, το αμερικανικό στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα θα πρέπει να παραμείνει ουσιαστικά αμετάβλητο, μέχρι να εφευρεθεί κάποιος άλλος αντίπαλος. Οτιδήποτε άλλο θα προκαλούσε απαράδεκτο σοκ στην αμερικανική οικονομία» Τζωρτζ Κίναν

Ο Τζωρτζ Κίναν είναι από τις κορυφαίες φυσιογνωμίες της αμερικάνικης διπλωματίας του 20ου αιώνα. Πρέσβυς των ΗΠΑ στην ΕΣΣΔ επί Στάλιν και ένας από τους έξι αρχιτέκτονες (γνωστούς ως «Σοφούς Έξι») της πολιτικής των ΗΠΑ, επί Ψυχρού Πολέμου, κατά της Σοβιετικής Ένωσης, γνωστής ως «Δόγμα της Ανάσχεσης» (Containment), που άνθισε και απέδωσε ιμπεριαλιστικούς καρπούς επί 40 έτη. 

Η λογική της Ανάσχεσης ήταν απλή και αποτελεσματική: πολυσχιδείς συμμαχίες τέτοιες που να μειώνουν τις στρατιωτικές δυνατότητες της ΕΣΣΔ και να διακόπτουν, παρεμποδίζουν ή «σκοτώνουν» τις διεθνείς οικονομικές της συνεργασίες, όσες θα μπορούσαν να δώσουν ώθηση στην οικονομική της ανάπτυξη. Ήταν συμμαχίες που χτίστηκαν από μια Αμερική ενωμένη, ευημερούσα και κυρίαρχη ηγέτιδα του δυτικού κόσμου. Και είναι συμμαχίες που κάποιοι αποπειρώνται να αναστήσουν σήμερα, με μια Αμερική διχασμένη, από εξαμήνου ταπεινωμένη, χρεωμένη, και με την πιο αντιδημοφιλή κυβέρνηση των τελευταίων δεκαετιών.

Στο antiwar θεωρούν πως αυτός ακριβώς ο άνθρωπος, ο Τζωρτζ Κίναν, που γέννησε το Δόγμα της Ανάσχεσης, σήμερα «θα γυρνάει στον τάφο του». Κι αυτό, γιατί είχε προειδοποιήσει σαφώς την αμερικάνικη ηγεσία για τα αποτελέσματα που θα είχε η επέκταση του ΝΑΤΟ. Όσα συμβαίνουν τους τελευταίους μήνες, σημειώνει, «πάνε πίσω στο 1991, όταν η γριά Σοβιετική Ένωση πέρασε στα παλιά της ιστορίας, αλλά το στρατοβιομηχανικό σύμπλεγμα της Ουάσιγκτον αρνήθηκε να σβήσει μαζί της. Αντ’ αυτού, έγινε ο μπάτσος μακρινών τόπων του κόσμου, λες και δεν είχε τελειώσει ο Ψυχρός Πόλεμος, επεκτείνοντας την ηγεμονία της Ουάσιγκτον σε κάθε κενό που άφησε πίσω της η εξαφανισθείσα ΕΣΣΔ και οι πρώην δορυφόροι, σύμμαχοι και υποτελείς της. Το κυριότερο από τα έργα που ανέλαβε ήταν η διαιώνιση του ΝΑΤΟ και η επέκτασή του στα περισσότερα κράτη του πρώην Συμφώνου της Βαρσοβίας». 

Όταν η Γερουσία [των ΗΠΑ] ενέκρινε τη συνθήκη αποδοχής των πρώτων τριών νέων μελών που προέρχονταν από το Σύμφωνο της Βαρσοβίας, και ήταν η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Τσεχία, το 1998, Τζωρτζ Κίναν έδωσε μια σημαντική συνέντευξη στον τότε νεαρό αρθρογράφο των Νιου Γιορκ Τάιμς (ΝΥΤ), Τόμας Φρίντμαν. 

Αυτό που είπε ο Κίναν το 1998 στον Φρήντμαν, ήταν πως η είσοδος των τριών αυτών κρατών στο ΝΑΤΟ «είναι η έναρξη ενός νέου ψυχρού πολέμου». Περίμενε, είπε αρνητικές αντιδράσεις από τους Ρώσους, και χαρακτήριζε την είσοδο των τριών στο ΝΑΤΟ «ένα τραγικό λάθος». «Δεν υπήρχε κανένας λόγος για αυτό. Κανείς δεν απειλούσε κανέναν. … [η επέκταση του ΝΑΤΟ] είναι η απερίσκεπτη ενέργεια μιας Γερουσίας που δεν έχει πραγματικό ενδιαφέρον για τις εξωτερικές υποθέσεις».

Οι παρατηρήσεις του ήταν δηκτικές και μάλλον περιφρονητικές για τη Γερουσία. «Με ενόχλησαν ειδικά οι αναφορές στη Ρωσία ως μιας χώρας που ψοφάει να επιτεθεί στη Δυτική Ευρώπη. Τίποτε δεν καταλαβαίνουν αυτοί οι άνθρωποι; Οι διαφορές μας στον ψυχρό πόλεμο ήταν με το σοβιετικό κομμουνιστικό καθεστώς. Και τώρα γυρνάμε την πλάτη ακριβώς στον ίδιο λαό που έκανε τη μεγαλύτερη αναίμακτη επανάσταση στην ιστορία για να καταργήσει το σοβιετικό αυτό καθεστώς. .. Η δημοκρατία της Ρωσίας είναι τόσο προηγμένη, αν όχι πιο προηγμένη, όσο οποιασδήποτε από τις χώρες που μόλις υπογράψαμε ότι θα υπερασπιστούμε από τη Ρωσία… Δείχνει ελάχιστη αντίληψη της ρωσικής ιστορίας και της σοβιετικής ιστορίας. Κι ύστερα, όταν θα αντιδράσει άσχημα η Ρωσία, αυτοί οι ίδιοι [που αποφάσισαν την επέκταση του ΝΑΤΟ] θα μας πουν πως αυτοί πάντα μας λέγανε ότι τέτοιοι είναι οι Ρώσοι. Όμως αυτό είναι, απλώς, λάθος».

Ο αντισοβετισμός του Κίναν ήταν αποτελεσματικός, γιατί στηριζόταν στην καθαρότητα του βλέμματός του στα διεθνή. Κι οι παρατηρήσεις του στη συνέντευξη του 1998 ξεκάθαρες, ρεαλιστικές και, σήμερα πια, αποδεδειγμένα προφητικές. Οι ΗΠΑ προτίμησαν, από τότε, να συνεχίσουν να ενισχύουν απέναντι σε κατασκευασμένους εχθρούς το στρατο-βιομηχανικό τους σύμπλεγμα, άρρηκτα δεμένο με την «ελεύθερη αγορά» και να πουλάνε το παραμύθι της pax americana, της ειρήνης δια των όπλων, και των πολέμων απέναντι σε made in USA «άξονες του κακού», τους πολύ καλούς για τη στήριξη αυτού του συμπλέγματος. Ας μη ξεχνάμε πως, αρχιτέκτονας της επέκτασης του ΝΑΤΟ και της καταπάτησης της υπόσχεσης για μη επέκταση, που είχε δώσει ο Μπους ο πρεσβύτερος, δεν ήταν άλλος από τον Μπιλ Κλίντον, με τις αποδεδειγμένες και στενότατες σχέσεις με αυτό ακριβώς το σύμπλεγμα, που ακόμη και ο (στρατηγός και μετέπειτα πρόεδρος) Αϊζενχάουερ, από το 1961 ακόμη, είχε πει πως συγκεντρώνει υπερβολική εξουσία στα χέρια του. 

Ο Κίναν μπορεί να ήταν ο πρώτος, αλλά δεν ήταν μόνος. Στο ίδιο κλίμα κινούνται και όσα αποκάλυψε ο Πήτερ Μπέιναρτ, που φέρνει στο φως τις θέσεις του διευθυντή της CIA, Ουίλιαμ Μπερνς, «στον οποίο στηρίζεται η στάση της κυβέρνησης Μπάιντεν στην Ουκρανία». Είναι ο πιο υψηλόβαθμος σύμβουλος της κυβέρνησης Μπάιντεν ειδικός στη Ρωσία, έχει υπηρετήσει ως πρέσβυς στη Μόσχα, γνωρίζει άπταιστα ρωσικά. «Κι αυτό κάνει ακόμη πιο συγκλονιστικό το γεγονός ότι ο Μπερνς, στα απομνημονεύματά του, αποδομεί ξεκάθαρα το αφήγημα Μπάιντεν για τον τρόπο που φτάσαμε στην κρίση», σημειώνει ο Μπέιναρντ. 

«Το αφήγημα Μπάιντεν είναι πως η ουκρανική κρίση είναι προϊόν ενός ανδρός: του Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Πούτιν φοβάται την είσοδο της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και την μετατροπής της σε φιλοδυτική δημοκρατία, γιατί μετά κι οι ρώσοι θα θέλουν τα ίδια και θα ξεσηκωθούν ενάντια στην τυραννική του εξουσία. Η άποψη ότι οι ρώσοι γενικώς θεωρούν ως απειλή στην ασφάλειά τους το ΝΑΤΟ είναι ξεκάθαρη ανοησία». Το ζωτικό ψεύδος αυτής της θέσης είναι η άποψη πως άλλη ρωσική κυβέρνηση δεν θα είχε πρόβλημα με την είσοδο της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. 

«Πριν δύο χρόνια, ο Μπέρνς έγραψε απομνημονεύματα με τίτλο «Η πίσω πόρτα» (the Back Channel) που ευθέως έρχεται σε πλήρη αντιπαράθεση με που λέει η κυβέρνηση την οποία υπηρετεί σήμερα. Εκεί επαναλαμβάνει ξανά και ξανά ότι όλοι ανεξαιρέτως οι ρώσοι, ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης, μισούν και φοβούνται την επέκταση του ΝΑΤΟ. Αναφέρει ένα σημείωμα που έγραψε ως σύμβουλος πολιτικών θεμάτων όταν υπηρετούσε στη Μόσχα το 1995. “Η εχθρότητα προς την επέκταση του ΝΑΤΟ είναι συνολική και διαπερνά όλο το εδώ πολιτικό φάσμα”». Το 2008, πάλι θα επανέλθει σε μέμο προς την Κοντολύσσα Ράις: «η πιο ξεκάθαρη κόκκινη γραμμή που θέτει όλη η ρωσική ελίτ, και όχι μόνον ο Πούτιν, είναι η πιθανή είσοδος της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.. Μετά από συνομιλίες διόμισυ ετών με τους βασικούς ρώσους παίκτες [στην πολιτική σκηνή], aπό τους υποτελείς στις σκοτεινές γωνιές του Κρεμλίνου ως τους πιο έξυπνους φιλελεύθερους επικριτές του Πούτιν, δεν έχω βρει ακόμη ούτε έναν που να θεωρεί την είσοδο της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ οτιδηποτε άλλο περα από μιαν ευθεία πρόκληση εναντίον των ρωσικών συμφερόντων», γράφει εκεί. 

«Παρ’ ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν ισχυρίζεται ότι φταίει μόνον ο Πούτιν για την σημερινή ουκρανική κρίση, ο Μπερνς ξεκαθαρίζει πως τα θεμέλιά της μπήκαν με τη βοήθεια των ΗΠΑ».. Χρησιμοποιώντας τις ρωσικές αδυναμίες, η Ουάσιγκτον πυροδότησε το εθνικιστικό αίσθημα που σήμερα εκμεταλλεύεται ο Πούτιν, με πρώτη αφορμή την είσοδο Πολωνίας, Ουγγαρίας και Τσεχίας στο ΝΑΤΟ, επί Κλίντον «απόφαση που ο Μπαρνς θεωρεί πρόωρη στην καλύτερη περίπτωση και πρόκληση άνευ λόγου και αιτίας στη χειρότερη»,  που «άφησε σημάδια στις σχέσεις Ρωσίας – Δύσης τα οποία θα δηλητηριάζουν την ατμόσφαιρα για δεκαετίες».

Όταν η κυβέρνηση Μπους του νεώτερου αποφάσισε πως έπρεπε να ανοίξει τις πόρτες του ΝΑΤΟ και για την Ουκρανία, ο Μπερνς προειδοποίησε, από τη Μόσχα τότε, για σημαντικότατες στρατιωτικές συνέπειες και «εύφορο έδαφος για την εμπλοκή της Ρωσίας στην Κριμαία και στην Ανατολική Ουκρανία», λέγοντας πως «οι ΗΠΑ βάζουν σε κίνηση το είδος της κρίσης που ζούμε σήμερα», σημειώνει στο άρθρο του, μεταξύ άλλων ο Μπέιναρντ. Η ρήση Μπερνς ήταν ακριβώς αυτή: «Υποσχεθείτε στην Ουκρανία είσοδο στο ΝΑΤΟ και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Πούτιν θα απαντήσει πολύ σκληρά». 

«Αν κάποιος ρεπόρτερ διάβαζε στην Τζεν Ψάκι σήμερα όσα δήλωσε ο [διευθυντής της CIA] Μπαρνς [για τις συνέπειες πρόβλεψης εισόδου της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ], εκείνη θα τον χαρακτήριζε παπαγαλάκι του Κρεμλίνου» σημειώνει ο Πήτερ Μπέιναρντ. Γιατί «τα γεράκια λένε πως όποιος κατακρίνει την αμερικάνικη πολιτική προς τη Ρωσία ξεπλένει τον Πούτιν. Αυτό που δείχνει ο Μπαρνς είναι πως μπορείς και να καταγράφεις την χαιρεκακία του Πούτιν και να αναγνωρίζεις ότι οι ΗΠΑ, ταπεινώνοντας ξανά και ξανά τη Ρωσία όταν ήταν αδύναμη, προκάλεσαν την άνοδο κάποιου σαν κι αυτόν, ο οποίος και θα ζητήσει να διευθετήσει τους παλιούς λογαριασμούς». Με το αζημίωτο για το γνωστό σύμπλεγμα.

«Το ΝΑΤΟ είναι το τμήμα μάρκετινγκ του στρατο-βιομηχανικού συμπλέγματος των ΗΠΑ», Ντέηβιντ Στόκμαν

Σήμερα, όλες μαζί οι ΝΑΤΟικές δυνάμεις σπαταλούν 1,027 τρισεκατομμύρια δολάρια στις «αμυντικές» τους ανάγκες. Ο εχθρός απέναντί τους, ειδικά με την έλευση των Δημοκρατικών στην εξουσία, είναι ο «διαβολικός» Βλαντιμίρ Πούτιν. Μια κατασκευή πάνω στο κλασσικό και δεκαετίες καλλιεργημένο κλίμα ταύτισης των σοβιετικών και αργότερα ρώσων ηγετών (με δύο εξαιρέσεις, Γκορμπατσώφ και Γιέλτσιν). Και με αφορμή μια εισβολή, αυτή τη φορά. 

Το σύμπλεγμα αυτό έχει προφανώς χαρεί ιδιαίτερα, όσο τα δισεκατομμύρια που ακούγονται στον αέρα όλο και αυξάνονται, αλλά κοιτάει να προετοιμάσει και ένα εξίσου ανθηρό μέλλον. Ένα μέλλον τραγικό, που προβλέπει την μετατροπή της Ουκρανίας σε ευρωπαϊκή περίπτωση Συρίας, και που περιγράφει σε άρθρο του στο Foreign Affairs ο επί 30+ έτη επικεφαλής της υπηρεσίας μυστικών παράνομων επιχειρήσεων (clandestine operations) της CIA, Ντάγκλας Λόντον. Αφού πει πως «ο Πούτιν είναι αυτός που θα αποφασίσει πόσο βαθιά στο ουκρανικό έδαφος θα μπει η Ρωσία», αναφέρει πως «η επίθεση δεν θα γίνονταν αν ο Πούτιν δεν έβλεπε ένα ρεαλιστικό τέλος, με δεδομένο το κόστος μιας σύγκρουσης. Όμως ακόμη και τα καλύτερα οργανωμένα σχέδια του Πούτιν μπορούν να καταπέσουν απέναντι στη λαϊκή ουκρανική εθνική αντίσταση και εξέγερση».

«Αν η Ρωσία προχωρήσει και καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος της Ουκρανίας και τοποθετήσει κυβέρνηση μαριονέτα του Κρεμλίνου στο Κίεβο, η φωτιά που θα ανάψει να εξελιχθεί σε μια πιο παρατεταμένη και προβληματική [για τον Πούτιν] πυρκαγιά. Ο Πούτιν θα βρεθεί αντιμέτωπος με μιαν μακρά, αιματηρή εξέγερση ικανή να περάσει σύνορα, ίσως ακόμη και να φτάσει στη Λευκορωσία και να απειλήσει τον Λευκορώσο Πρόεδρο Αλεξάντερ Λουκασένκο, πιστό σύμμαχο του Πούτιν. Η διεύρυνση της αναταραχής θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει άλλες χώρες στην τροχιά της Ρωσίας, όπως το Καζακστάν, και ακόμη και να διαρρεύσει στην ίδια τη Ρωσία. … Ο Πούτιν μπορεί να μην είναι προετοιμασμένος για την εξέγερση —ή τις εξεγέρσεις— που έρχονται», συνεχίζει και επιχαίρει γιατί «χάρη στην επιθετικότητα του Πούτιν ο εθνικισμός ανεβαίνει στην Ουκρανία… και οι Ουκρανοί κατανοούν ότι, αφού ούτε οι ΗΠΑ ούτε το ΝΑΤΟ θα έρθουν σε βοήθειά τους σε αυτό καθ’ αυτό το πεδίο της μάχης… η στρατηγική τους είναι να ματώσουν [σε βάθος χρόνου] τη Μόσχα ώστε να ξεθεμελιώνουν την κατοχή». 

Η Ουκρανία, σημειώνει, έχει κοινά σύνορα με τέσσερις χώρες – μέλη του ΝΑΤΟ: Ουγγαρία, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβακία. Η Λευκορωσία έχει σύνορα με τις ΝΑΤΟικές Πολωνία και Λιθουανία. «Κι αυτά τα σύνορα επιτρέπουν στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ έναν διαρκή και βιώσιμο τρόπο να υποστηρίζουν την ουκρανική αντίσταση και μια μακροχρόνια εξέγερση και παράλληλα να αποφασίσουν αν και πότε θα δημιουργήσουν προβλήματα και στη Λευκορωσία, επιλέγοντας να βοηθήσουν κεκαλυμμένα την αντιπολίτευση στον Λουκασένκο».

«Όπως δίδαξε το Βιετνάμ στις ΗΠ,  μια εξέγερση με αξιόπιστες γραμμές ανεφοδιασμού, άφθονα αποθέματα σε πολεμιστές και δυνατότητα προσφυγής πέρα από τα σύνορα, μπορεί να συντηρηθεί επ’ αόριστον, να πλήξει το πολεμικό πνεύμα του κατοχικού στρατού και να εξαφανίσει την όποια πολιτική υποστήριξη έχει στο εσωτερικό της χώρας η κατοχή… Η Ρωσία… αν προσπαθήσει να κυνηγήσει τους αντάρτες πέρα ​​από τα σύνορα με την Πολωνία, για παράδειγμα, γνωρίζει πως υπάρχει κίνδυνος να πυροδοτήσει πόλεμο με το ΝΑΤΟ».

Και στο δια ταύτα, «η υποστήριξη τέτοιων εξεγέρσεων είναι στο DNA της CIA», η οποία, είναι γνωστό, από το 2014 κιόλας, επί Ομπάμα, Μαϊντάν, και εθνικιστικής νεοναζιστικής σποράς, εκπαιδεύει τις παραστρατιωτικές ομάδες, δηλ. τους νεοναζί, στην Ουκρανία. Άλλωστε, όπως λέει κι ο Λόντον «είναι σχεδόν βέβαιο πως έχουν στηθεί ήδη [στην Ουκρανία] οι υποδομές για επικοινωνίες, συγκέντρωση πληροφοριών και υπάρχουν συγκεκριμένα σχέδια επιχειρήσεων. Οι τακτικές που αναπτύσσονται για την άμυνα κατά ενός εισβολέα εύκολα μετατρέπονται σε αντάρτικες τακτικές κατά μιας κατοχικής δύναμης». Τέλος, ο ίδιος προβλέπει «χρόνια και όχι μήνες» για την «ωρίμανση, οργάνωση και την απόκτηση ρυθμού» από την αντικατοχική εξέγερση που «έχει προετοιμαστεί». 

Είναι ένα σενάριο φρίκης, που όπως φαίνεται είναι καλά προετοιμασμένο. Όλοι οι υποθετικοί λόγοι που χρησιμοποιούνται στο άρθρο είναι προφανώς απλό καμουφλάζ. Κι είναι ένα σενάριο που θα θρέφει για χρόνια το σύμπλεγμα της πολεμικής βιομηχανίας και του στρατού, με θύμα τον ουκρανικό λαό – η ευκολία της Δύσης να θυσιάζει άλλους για τα δικά της παιγνίδια δεν εκπλήσσει κανέναν. Και η αλαζονεία που κρύβει η επιλογή μιας τέτοιας «περιπέτειας», όπως την αποκαλούν, της Ουκρανίας, δε χρειάζεται να αναλυθεί. Όπως δε χρειάζεται να αναλυθούν και τα βραχυπρόθεσμα οφέλη για δύο από τις πιο αντιδημοφιλείς κυβερνήσεις δυτικών δημοκρατιών σήμερα, αυτές του Τζο Μπάιντεν και του Μπόρις Τζόνσον, που πρωτοστατούν και που τις ακολουθούν οι υπάκουοι δούλοι κι οι χρήσιμοι ηλίθιοι της ΕΕ. 

Τα σενάρια και ο φόβος, όμως, για τη μετατροπή της Ουκρανίας σε μία Συρία επί Ευρωπαϊκού Εδάφους, μια πρόξυ αναμέτρηση μακροχρόνια, οδυνηρή, δολοφονική, καταστροφική για έναν ολόκληρο λαό, είναι παρόντα. Και αυτό που πρέπει όχι να αναλυθεί, αλλά να υπενθυμιστεί, είναι πως, όπως σωστά γράφτηκε, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ περίμεναν και η Συρία να μετατραπεί σε καταστροφή για τη Ρωσία. Αυτό δε συνέβη όμως. Το μόνο που συνέβη είναι ο θάνατος, η προσφυγιά, ο λιμός και η απελπισία εκατομμυρίων ανθρώπων.

*όλες οι υπογραμμίσεις είναι της γράφουσας που έκανε και την απόδοση στα ελληνικά των δημοσιευομενων αποσπασματων.