Σε μια σειρά άρθρων και δημοσιεύσεών του στα κοινωνικά δίκτυα, ο Γιάνης Βαρουφάκης βάζει στο στόχαστρό του το Die Linke, τον μαζικότερο εκπρόσωπο της Γερμανικής Αριστεράς. Ένα κόμμα, που με την αγωνιστική του στάση το τελευταίο διάστημα κατάφερε να πετύχει το φοβερό εκλογικό αποτέλεσμα 8,8%, μετά από μια μακρά περίοδο δημοσκοπικής (και όχι μόνο) ανυπαρξίας, αλλά και τον διπλασιασμό των μελών του, σε ένα κλίμα ηγεμονικό απέναντι στη δεξιά και ακροδεξιά.

του Κωστή Μπέννινγκ, μέλους του Die Linke στο Βερολίνο

Αν τα γραπτά του κ. Βαρουφάκη μιλούσαν για πολιτική κριτική στο κόμμα, μπορεί και να συμφωνούσαμε. Ή έστω να διαφωνούσαμε, πάνω σε τεκμηριωμένες πολιτικές απόψεις, πράγμα εξίσου σεβαστό στον χώρο της αριστεράς.

Δυστυχώς, σε αυτήν την περίπτωση έχουμε να κάνουμε με μια σειρά από λάθη και ανακρίβειες, ενίοτε δανεισμένες από ξενοφοβικούς πολιτικούς φορείς, όπως το BSW της Σάρα Βάγκενκνεχτ, που εξυπηρετούν μόνο στο να μπορέσει ο κ. Βαρουφάκης να βάλει ταφόπλακα στην Γερμανική Αριστερά με πομπώδεις δηλώσεις όπως «To Die Linke μόλις αυτοαποκλείστηκε ως αριστερό προοδευτικό κόμμα» και «Αντίο Die Linke!» (1), (3)

Μάλιστα, καταλήγει σε ένα κρεσέντο συνωμοσιολογίας, πως όλα αυτά που γράφει οδηγούν σε ένα κρυφό και υποχθόνιο σχέδιο υπέρ της παλινόρθωσης του γερμανικού ιμπεριαλισμού. Συγκεκριμένα γράφει: «Τα γεγονότα όμως είναι αδιαμφισβήτητα: το Die Linke επέλεξε, με τρόπο κρυφό και υποχθόνιο, να επιτρέψει τον επανεξοπλισμό της Γερμανίας προσποιούμενο ότι τον καταψήφισε.» (2)

Οι ανακρίβειες του κ. Βαρουφάκη αρχίζουν ήδη να καταρρέουν και με το κείμενο αυτό επιχειρώ την αποκατάσταση της αλήθειας, στη βάση ενός συντροφικού και αλληλέγγυου διαλόγου για την Αριστερά. Θέλω να ελπίζω, πως με την αποδόμηση των ανακριβειών αυτών, θα ανακαλέσει ο συγγραφέας όχι την πολιτική του κριτική, αλλά τις λανθασμένες και ανακριβείς πληροφορίες που διασπείρει για το κόμμα της Γερμανικής Αριστεράς. Πόσο μάλλον στο ελληνικό ακροατήριο, το οποίο έχει περιορισμένη πρόσβαση στα γεγονότα.

Καταρχάς, πριν επεκταθώ στην κριτική μου στις τοποθετήσεις του κ. Βαρουφάκη, θέλω να εκφράσω τον σεβασμό μου στο πρόσωπό του, όσο και στους αγώνες που δίνει το MEΡΑ25 σε σειρά από σημαντικά επίδικα, και ειδικά στην στάση του στο Παλαιστινιακό στην Γερμανία, το οποίο είναι ένα πολύ δύσκολο ζήτημα στην γερμανική πραγματικότητα λόγω ιστορικών κυρίως συνθηκών. Χωρίς την αγωνιστικότητα του ΜΕΡΑ25 και την συνδιοργάνωση εκδηλώσεων, όπως αυτές με την Φραντσέσκα Αλμπανέζε, της Ειδικής Εισηγήτριας των Ηνωμένων Εθνών για τα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη, θα ήταν πολύ πιο δύσκολο να αγγίξει το κίνημα της αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη ευρύτερα κοινωνικά ακροατήρια.

Επειδή όμως πολλά γράφτηκαν, αλλά λίγα τεκμηριώθηκαν, ας πάμε στο δια ταύτα.

Στις 21 Μαρτίου, ο κ. Βαρουφάκης γράφει στην πλατφόρμα Χ: «To Die Linke μόλις αυτοαποκλείστηκε ως αριστερό προοδευτικό κόμμα. Υποστηρίζοντας το άθλιο πρόγραμμα επανεξοπλισμού της πολεμοκάπηλης νέας γερμανικής κυβέρνησης, επανέλαβαν τις αμαρτίες των Σοσιαλδημοκρατών στις αρχές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ιστορία θα τους κρίνει αυστηρά.» (1)

Ποια είναι τα γεγονότα πίσω από τα πύρινα λεγόμενα του κ. Βαρουφάκη? Το πιο δίκαιο είναι να ξεκινήσουμε με τα λόγια του «κατηγορουμένου». Ας δούμε την Απόφαση 2025/270 της Εκτελεστικής Επιτροπής του Κόμματος, της 20ης Μαρτίου 2025:

Απόρριψη του Χρηματοδοτικού Πακέτου

Η Die Linke απορρίπτει το χρηματοδοτικό πακέτο των CDU, SPD και Πρασίνων. Η αποδοχή του σημαίνει την απώλεια μιας ιστορικής ευκαιρίας για την κατάργηση ή την ουσιαστική μεταρρύθμιση του φρένου χρέους (Schuldenbremse). Είμαστε αντίθετοι σε μια πολιτική που προωθεί τον εξοπλισμό και τη στρατιωτικοποίηση. Η Die Linke στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο (Bundestag) καταψήφισε αυτό το πακέτο και κινητοποιεί ποικίλες μορφές διαμαρτυρίας. Η Ευρώπη ήδη προηγείται σε αμυντικές δαπάνες έναντι χωρών όπως η Ρωσία ή η Κίνα. Δεν χρειαζόμαστε εξοπλισμούς, αλλά συλλογικό αφοπλισμό και διπλωματία — αυτή είναι η ανάγκη της εποχής.

Μόλις 8 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως προβλέπονται για την προστασία του κλίματος. Το κοινωνικό σκέλος αγνοείται πλήρως — για παράδειγμα, η χρηματοδότηση για κοινωνική στέγαση, την περίθαλψη, ή τη στήριξη των εργαζομένων της κοινωνίας μας. Μόνο η κατάργηση ή έστω μια θεμελιώδης μεταρρύθμιση του φρένου χρέους θα έδινε στα ομόσπονδα κρατίδια τον απαραίτητο δημοσιονομικό χώρο (για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, το κοινωνικό κράτος…).

Κατανοούμε το δίλημμα στο οποίο βρίσκονται τα στελέχη του κόμματός μας στα κρατίδια. Η δημοσιονομική πίεση, ιδιαίτερα σε κρατίδια όπως η Βρέμη και το Μεκλεμβούργο-Προπομερανία, είναι τεράστια. Προκειμένου να καταστήσει την απόρριψη πιο δύσκολη, ο Φρίντριχ Μερτς ενέταξε στο νομοσχέδιο ειδικό ταμείο για τις υποδομές και μια χαλάρωση του φρένου χρέους για τα κρατίδια.

Αναμένουμε ότι η στάθμιση ανάμεσα στις πραγματικές ανάγκες σε τοπικό επίπεδο και στους διάφορους ρόλους που καλείται να παίξει το κόμμα μας θα οδηγήσει τελικά στην απόρριψη του χρηματοδοτικού πακέτου στα κρατίδια όπου η Αριστερά συμμετέχει στην κυβέρνηση. Υπάρχει μόνο ένας λόγος για τον οποίο ο Φρίντριχ Μερτς έφερε το πακέτο προς ψήφιση στον παλιό Bundestag: επειδή δεν ήθελε να διαπραγματευτεί μαζί μας στο νέο Bundestag για την κατάργηση του φρένου χρέους.» (4)

Πέρα από την πολιτική του απόφαση, το Die Linke συμμετείχε ενεργά στους αγώνες ενάντια στον επανεξοπλισμό, στηρίζοντας πληθώρα κινητοποιήσεων. Η στάση του ήταν ξεκάθαρη, και η επερχόμενη κυβέρνηση CDU και SPD, γνωρίζοντας πως δεν θα λάβει στήριξη από το Linke ούτε από το ακροδεξιό AfD, άρα δεν θα μπορέσει να πετύχει τα 2/3 του σώματος που απαιτούνται για συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, επιλέγει να καταφύγει στην απερχόμενη Βουλή. Οι Πράσινοι, οι οποίοι συμμετέχουν στην απερχόμενη (και όχι την επερχόμενη) κυβέρνηση, ενώ αρχικά δήλωσαν πως δεν θα στηρίξουν το εξοπλιστικό πακέτο, τελικά επέλεξαν όχι μόνο να συμπλεύσουν με την πολιτική του Μέρτς, αλλά και να στηρίξουν το πακέτο σε ψηφοφορία με την απερχόμενη σύσταση της Βουλής. Σε αυτό το σημείο, κατέφυγε το Linke στο συνταγματικό δικαστήριο, ώστε να σταματήσει την αντιδημοκρατική εκτροπή που συνέβη, δυστυχώς χωρίς επιτυχία. (5)

Εδώ, του ασκείται κριτική από το ακροδεξιό AfD και το συντηρητικό BSW της Sahra Wagenknecht, πως δεν ακολούθησε το κάλεσμα του AfD για έκτακτη σύγκλιση της νέας βουλής. Να σημειωθεί πως όλο αυτό στηρίζεται στην ερμηνεία του άρθρου 39(3) του Συντάγματος, το οποίο ισχύει όμως μόνο μετά την πρώτη σύγκλιση της νέας Βουλής. (11)

Λίγο μετά ακολουθεί η ψήφιση στο γερμανικό Bundesrat, όπου συμμετέχουν οι υπουργοί των κρατιδίων της Γερμανίας. Το Die Linke συμμετέχει στις τοπικές κυβερνήσεις των κρατιδίων Bremen και Mecklenburg Vorpommern, στις οποίες όντως υπερψηφίζει το οικονομικό πακέτο επανεξοπλισμού, το οποίο, σε μια απόπειρα οικονομικού εκβιασμού των κρατιδίων από μεριάς του Μέρτς, συνδέεται με τοπικά κονδύλια

Στο άρθρο του στο ΤΡΡ, ο κ. Βαρουφάκης ισχυρίζεται πως οι ψήφοι του Die Linke στο Bundesrat ήταν απαραίτητες για να περάσει το πακέτο, γεγονός που επίσης δεν ισχύει. Συγκεκριμένα, γράφει πως «Ενώ τα κεντρώα κόμματα εξασφάλισαν την πλειοψηφία των δύο τρίτων στην απερχόμενη Μπούντεσταγκ, αντιμετώπισαν ένα σοβαρό πρόβλημα στο Bundesrat. Το Die Linke, το «αριστερό κόμμα», το οποίο συγχαίραμε για το καλό εκλογικό του αποτέλεσμα πρόσφατα, είχε την ευκαιρία να προκαλέσει την αποχή των κυβερνήσεων των κρατιδίων στις οποίες συμμετείχε από την ψηφοφορία στο Bundesrat. Αυτό θα είχε μπλοκάρει τη συνταγματική τροποποίηση και θα είχε επιφέρει θανατηφόρο πλήγμα στην ύπουλη επιστροφή του μιλιταριστικού κεϋνσιανισμού.» Η πλειοψηφία των 2/3 θα ήταν 46 από τις 69 ψήφους, με τις θετικές να πιάνουν τελικά τις 53. Ακόμα και αν το Die Linke στα κρατίδια αυτά κρατούσε διαφορετική στάση, οδηγώντας τα σε αποχή, χωρίς τις 6 ψήφους που αντιστοιχούν σε Bremen και Mecklenburg Vorpommern με βάση τον πληθυσμό τους, το πακέτο πάλι θα περνούσε. Καθώς, ήδη από την Δευτέρα 17 Μαρτίου, όπου μικρότερες ανεξάρτητες κοινοβουλευτικές ομάδες στην νότια Γερμανία εξέφρασαν την πρόθεσή τους να στηρίξουν το πακέτο, τα 2/3 του σώματος ήταν δεδομένα για τους εκφραστές του αισχρού αυτού μιλιταριστικού σχεδίου. (6) Αυτό δεν σημαίνει πώς οι εκπρόσωποι του Die Linke έπραξαν σωστά. Αναιρεί όμως την αφήγηση, πως, εκεί που η ψήφος τους ήταν απαραίτητη, στήριξαν το πακέτο, σε μια λογική προσχεδιασμένου τεχνάσματος.(6)

Η στάση των τεσσάρων αυτών μελών του Linke είναι αδικαιολόγητη για μια σειρά από λόγους. Πρώτον, επειδή επιλέγουν να καταπατήσουν το πρόγραμμα του κόμματος, το οποίο πολύ ξεκάθαρα λέει «Δεν θα συμμετάσχουμε σε μια κυβέρνηση που διεξάγει πολέμους και επιτρέπει τη χρήση της Bundeswehr στο εξωτερικό, που προωθεί τον επανεξοπλισμό και τον στρατιωτικοποιημένο τομέα, που ιδιωτικοποιεί υπηρεσίες γενικού συμφέροντος ή περικόπτει κοινωνικές υπηρεσίες, των οποίων οι πολιτικές επιδεινώνουν την απόδοση των δημόσιων υπηρεσιών.» (7) Παράλληλα, γιατί το έπραξαν, παρότι η ηγεσία του κόμματος εισηγήθηκε στους εκπροσώπους από τα προαναφερθέντα κρατίδια να καταψηφίσουν το πακέτο, ενώ και από πρωτοβουλία βάσης συλλέχθηκαν μέσα σε ελάχιστο χρόνο κοντά στις 3.000 υπογραφές μελών και οργανώσεων του Die Linke με την ίδια κατεύθυνση. (8) Τέλος, γιατί τέτοιες κινήσεις αμφισβητούν τόσο την μαχητική κατεύθυνση του κόμματος, όσο και την φερεγγυότητα του ως προς τις συλλογικά αποφασισμένες δεσμεύσεις του.

Τοποθετήσεις ενάντια στην στάση του κόμματος σε αυτά τα κρατίδια και ενάντια στα πακέτα επανεξοπλισμού υπάρχουν τόσο από το ανώτερο όργανο του κόμματος (4) όσο από τοπικές επιτροπές αλλά και τον γραμματέα του κόμματος, Janis Ehling και την συνεπικεφαλής Ines Schwerdtner. Οι δύο τελευταίοι γράφουν μάλιστα πως “Τον Μάιο, το Die Linke θα συγκληθεί στο Chemnitz για το Συνέδριο του Κόμματος. Φαίνεται πως υπάρχουν αρκετές αφορμές για συζήτηση.” (12)

Αξίζει να σημειωθεί πως ήδη η φοιτητική οργάνωση Die Linke SDS καλεί τους τέσσερις να παραιτηθούν τόσο από τα κυβερνητικά τους πόστα, όσο και να αποχωρήσουν από το κόμμα (7), ενώ σειρά οργανώσεων και στελεχών συζητάνε σε παρόμοιους τόνους, σε όλα τα επίπεδα των κομματικών δομών.

Στην δημοσίευση του που συνοδεύει το άρθρο του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γράφει ο κ. Βαρουφάκης πως «Τα πράγματα είναι ξεκάθαρα: Στη Σαξονία κυβερνά κυβέρνηση μειοψηφίας. Στην ψηφοφορία στο κοινοβούλιο της Σαξονίας για το πώς θα έπρεπε να ψηφίσουν στην Άνω Βουλή (Bundesrat), το ΟΧΙ του die Linke θα υποχρέωνε το κρατίδιο αυτό είτε να ψηφίσει ΟΧΙ στην είτε να απέχει. Τότε δεν θα πέρναγε η συνταγματική αναθεώρηση που επιτρέπει τους αχαλίνωτους εξοπλισμούς. Δεν το έκαναν και έτσι πέρασε. Τόσο απλά.» Σε αυτό το σημείο φαίνεται πως προβάλλει τις επιθυμίες του BSW ως πραγματικότητα. Εξηγούμαι: Στο Bundesrat συμμετέχουν οι υπουργοί των κρατιδίων. Στην Σαξονία το Die Linke είναι αντιπολιτευόμενο κόμμα. Άρα η ψήφος του δεν έχει καμία απολύτως ισχύ.

Πιθανά λοιπόν, το επιτελείο του κ. Βαρουφάκη βρήκε την τοποθέτηση του BSW, το οποίο προσπάθησε ανεπιτυχώς να φέρει την κουβέντα στο τοπικό κοινοβούλιο. Η πρωτοβουλία αυτή μπορεί να έχει θετικό πρόσημο, δεν θα μπορούσε όμως να δεσμεύσει με κάποιον τρόπο την τοπική κυβέρνηση. (5) Στο σημείο αυτό, φαντάζομαι ο κ. Βαρουφάκης έχει ήδη αντιληφθεί πως η απολυτότητα με την οποία εκφράζει ψευδείς πληροφορίες, βλάπτει τόσο τον ίδιο όσο και τον πολιτικό χώρο της Αριστεράς. Στα σχόλια της ανάρτησής του, διαβάζουμε από το μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΜΕΡΑ25 Γίοχεν Σούλτ το εξής: «Ο Γιάνης Βαρουφάκης, στην τοποθέτησή του, υποστήριξε ότι αν Die Linke είχε καταψηφίσει την αλλαγή στο κοινοβούλιο της Sachsen, το κρατίδιο θα αναγκαζόταν να απέχει ή να καταψηφίσει στο Bundesrat, μπλοκάροντας έτσι τη συνταγματική αναθεώρηση. Αυτό όντως δεν είναι απόλυτα ακριβές. Η κυβέρνηση της Sachsen είναι κυβέρνηση μειοψηφίας (CDU-Πράσινοι-SPD), αλλά δεν εξαρτάται από τις ψήφους της Die Linke για να περάσει αποφάσεις. Ακόμα κι αν Die Linke καταψήφιζε, το CDU και οι Πράσινοι μπορούσαν να περάσουν την απόφαση στο τοπικό κοινοβούλιο χωρίς τη στήριξή της.» (2)

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ

Η υπεράσπισή του Die Linke που επιχειρώ εδώ έχει να κάνει με την συνεπή στάση του κόμματος σε σειρά αγώνων, όπως αυτός για τα εξοπλιστικά. Παρ’ όλα αυτά, η στάση των τοπικών αυτών στελεχών εγείρει μια σειρά από ζητήματα που πρέπει το κόμμα της Γερμανικής Αριστεράς να διαχειριστεί, ώστε να αποφευχθούν τέτοιες ή και χειρότερες καταστάσεις. Το πρώτο ζήτημα που βλέπω εδώ, και ένα από τα πιο κομβικά, έχοντας μια σχετική εικόνα του κόμματος και τα προηγούμενα χρόνια, είναι το ζήτημα του κυβερνητισμού. Τα στελέχη που υπερψήφισαν τα εξοπλιστικά, είπαν πως ενώ ήταν αντίθετα στα εξοπλιστικά πακέτα και ζήτησαν αυτό να καταγραφεί στα πρακτικά, υπερψήφισαν τελικά λόγω «Πολιτικής ευθύνης σε επίπεδο κρατιδίου». (10) Μια τέτοια ενσωμάτωση δείχνει ήδη ένα βαθύ έλλειμα αριστερής πολιτικής αντίληψης. Αν για κάποιους και κάποιες είναι αποδεκτό να υπερψηφίσουν το πιο απαράδεκτο νομοθέτημα των τελευταίων ετών στην Γερμανία, ώστε να μην χαλάσουν τις σχέσεις τους με τα συγκυβερνώντα κόμματα, ή έστω απλά με την προοπτική μιας πιθανής βελτίωσης της οικονομικής συνθήκης σε τοπικό επίπεδο, δεν έχουν σχέση με την Αριστερά.

Αυτή είναι μια σοσιαλδημοκρατική λογική του ελαχίστου κακού και των ελαχίστων παροχών. Χωρίς πολιτικό σχέδιο, κόκκινες γραμμές, ρηξιακές, μεταβατικές διεκδικήσεις, η κυβερνώσα αριστερά είναι καταδικασμένη στην ενσωμάτωσή της. Και η εμπειρία, όχι μόνο σε τοπικό, αλλά και σε εθνικό επίπεδο, με επικρατέστερο παράδειγμα τον ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, δείχνει πως οι πιέσεις δεν έρχονται μόνο από τους κυβερνητικούς εταίρους. Όταν η Αριστερά επιλέγει να κινηθεί απειλητικά για το σύστημα, θα βρει απέναντί της το αστικό κράτος αλλά και τους διεθνείς θεσμούς εξουσίας. Αυτές οι μάχες δεν είναι εύκολες και στάσεις σαν των στελεχών του Die Linke σε Mecklenburg Vorpommern και Bremen θα οδηγήσουν δεδομένα σε μεγαλύτερες ήττες. Αν λοιπόν το Die Linke δεν πάρει θέση στο ζήτημα του κυβερνητισμού και των κόκκινων γραμμών του, κινδυνεύει να έρθει απέναντι στις βαθύτερες αντιφάσεις του, ειδικά εν όψει των τοπικών εκλογών, όπως συγκεκριμένα για το Βερολίνο τον επόμενο χρόνο.

Επίσης, οι αντιφάσεις εντός μετωπικών σχηματισμών, είναι κάτι το οποίο πιστεύω πως ο κ. Βαρουφάκης γνωρίζει καλά, τόσο από το κοινό μας παρελθόν ως μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και ως επικεφαλής ενός νέου συμμαχικού σχηματισμού, γύρω από τον ίδιο και το ΜΕΡΑ25, την «Ενωτική Πρωτοβουλία». Εδώ όμως θέλω να θυμίσω στον κ. Βαρουφάκη, και την κοινή μας εμπειρία από το εγχείρημα ΣΥΡΙΖΑ, καθώς αποχωρήσαμε την ίδια περίοδο από αυτό: Σε τοπικό επίπεδο είχαμε ζήσει σειρά ατοπημάτων από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ με αντίστοιχες λογικές κυβερνητισμού. Ταφόπλακα, όμως, βάλαμε στο κόμμα μόνο όταν αυτό, με την μετατροπή του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα σε ΝΑΙ, ενσωματώθηκε πλήρως στο κεντρικό επίπεδο και έγινε ο επίσημος διαχειριστής της λιτότητας στην Ελλάδα.

Και το Die Linke δεν είναι εκεί, αντιθέτως φαίνεται πιο μαχητικό από όσο έχει υπάρξει την τελευταία δεκαετία.

Μια τέτοια συγκυρία θα όφειλε να είναι αφορμή για ενωτικές δράσεις, για κοινά μέτωπα στα επίδικα που ανοίγουν μπροστά μας. Η συντροφική κριτική είναι απαραίτητη, οι σκιαμαχίες για μικροπολιτικά οφέλη, όχι. Τέτοιες πρακτικές δεν έχουν να προσφέρουν τίποτα, και η αποτυχία της αριστεράς, όπως ξέρουμε καλά από το ελληνικό παράδειγμα, έχει οδηγήσει στην αφάνεια ακόμα και τα τμήματα της, τα οποία δεν συμβιβάστηκαν και κράτησαν τους αγώνες ζωντανούς.

https://x.com/yanisvaroufakis/status/1903193513262711177
https://www.facebook.com/share/p/151BeyVmMD/
https://thepressproject.gr/antio-die-linke/
https://www.die-linke.de/…/detai…/ablehnung-finanzpaket/
https://taz.de/Geplante-Grundgesetz-Aenderungen/!6075136/
https://www.klassegegenklasse.org/skandal-die-linke-stimmt-im-bundesrat-fuer-merz-kriegskredite/
https://www.be.linksjugend-solid.de/wir-fordern-den-ruecktritt-der-aemter-und-den-austritt-aus-der-partei-die-linke-von-kristina-vogt-claudia-bernhard-simone-oldenburg-und-jacqueline-bernhardt/
https://sage-nein.de/
https://www.tagesschau.de/inland/regional/sachsen/mdr-bsw-will-sondersitzung-des-landtags-zum-finanzpaket-100.html
https://www.dielinke-bremen.de/politik/startseite/detail-neu/grosse-kritik-aber-auch-landespolitische-verantwortung-linke-senatorinnen-stimmen-fuer-bremer-zustimmung-zum-schuldenpaket-im-bundesrat/
https://www.tagesschau.de/inland/innenpolitik/bundestag-afd-linkspartei-102.html
https://taz.de/Neuer-Aerger-in-der-Linkspartei/!6077942/