Κατά τη διάρκεια της συζήτησης του νομοσχεδίου -που ξεκίνησε το μεσημέρι της Δευτέρας, στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης, τα κόμματα της αντιπολίτευσης εξαπέλυσαν επίθεση στην κυβέρνηση και την κατηγόρησαν πως προσπαθεί να συγκεντρώσει υπερεξουσίες στο πρόσωπο του πρωθυπουργού.
Ο εισηγητής του, ΣΥΡΙΖΑ Χρήστος Σπίρτζης, ανέφερε ότι «το νομοσχέδιο είναι σε πλήρη αντιδιαστολή των στόχων που διακηρύσσει η κυβέρνηση», τονίζοντας πως στοχεύουν στον απόλυτο έλεγχο του κράτους από το γραφείο του πρωθυπουργού και τον ίδιο τον πρωθυπουργό.
«Η δήθεν έτοιμη κυβέρνηση πρέπει να προσγειωθεί στην πραγματικότητα. Κατατέθηκε ένα πρόχειρο σχέδιο νόμου, ένα σχέδιο νόμου που θα κολλήσει πολλά πράγματα στη λειτουργία του κράτους, με ένα και μόνο στόχο: τον απόλυτο έλεγχο του κράτους από το γραφείο του πρωθυπουργού και τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Αυτά είναι στον αντίποδα όσων έχετε πει.
Αντί για σύγχρονες δομές, υπερσυγκεντρώνονται πολιτικές και εκτελεστικές αρμοδιότητες, σε ένα πρόσωπο, στον πρωθυπουργό. Εκεί εντάσσονται η ΕΥΠ, η ΕΡΤ, το Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο διορισμός του διοικητή της δήθεν καινοτόμας αρχής διαφάνειας Ακόμη και οι δημοσιεύσεις των πράξεων στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, φεύγουν από το Γενικό Γραμματέα και πάνε στον πρωθυπουργό. Πάει στον πρωθυπουργό ακόμη και ο ορισμός των πρεσβευτών εκ προσωπικοτήτων».
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Μανώλης Συντυχάκης, επισήμανε πως το ΚΚΕ καταψηφίζει επί της αρχής το νομοσχέδιο καθώς οι αλλαγές δεν γίνονται για το καλό όλης της κοινωνίας, αλλά επιχειρείται να διαμορφωθεί ένας πυρήνας ανώτερων υπαλλήλων που θα εξασφαλίζει τη συνέχιση της αντιλαϊκής πολιτικής ανεξάρτητα από την πολιτική συγκυρία και από την κυβέρνηση.
Παράλληλα, ανέφερε πως η κυβέρνηση θέλει με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο να ορίσει καλύτερους όρους για τους επιχειρηματικούς ομίλους και όχι για τους πολίτες. «Στόχος της κυβέρνησης είναι ένα πιο αποτελεσματικό κράτος για τους επιχειρηματικούς ομίλους και ένα κράτος πιο ικανό στην επιβολή της αντιλαϊκής πολιτικής. Ο όποιος εκσυγχρονισμός του αστικού κράτους αφορά την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας υπέρ του κεφαλαίου και όχι την αλλαγή του χαρακτήρα του».
Ο εισηγητής του Κινήματος Αλλαγής, Χάρης Καστανίδης, χαρακτήρισε «ψευδώνυμο» τον τίτλο του νομοσχεδίου και τόνισε ότι δημιουργείται μια θηριώδης δημόσια υπηρεσία που συγκεντρώνει εξουσίες στα χέρια του Κυριάκου Μητσοτάκη.
«Δημιουργείται μία γιγαντιαία δημόσια υπηρεσία, η Προεδρία της Κυβέρνησης, η οποία υπάγεται απευθείας στον πρωθυπουργό, με ισχυρές αρμοδιότητες συντονισμού και εποπτείας των δημόσιων πολιτικών, με εξαιρετικές πρόσθετες αρμοδιότητες. Η δημιουργία μιας τέτοιας θηριώδους υπηρεσίας ενισχύει ακόμα περισσότερο το πρωθυπουργικό-κεντρικό μοντέλο διακυβέρνησης της χώρας, κάτι με το οποίο είμαστε εντελώς αντίθετοι».
Η ειδική αγορήτρια του ΜεΡΑ25 Αγγελική Αδαμοπούλου, υπογράμμισε ότι ι υπερυγκεντρώνονται εξουσίες στο πρόσωπο του πρωθυπουργού και την ίδια ώρα δημιουργούνται 340 νέες επιτελικές θέσεις που, από ό,τι φαίνεται, καλύπτονται με καθαρά κομματικά κριτήρια, υποκειμενικά κριτήρια που υποβαθμίζουν τις διαδικασίες ΑΣΕΠ, και υπάρχουν και διατάξεις κατά παράβαση του συντάγματος για τη μεταφορά αρμοδιοτήτων στην αποκεντρωμένη διοίκηση. Έκανε λόγο για σκληρή κομματικοποίηση του κράτους
«Το νομοσχέδιο στηρίχθηκε στο αφήγημα του πιο ευέλικτου και μικρότερου κράτους. Καταλήγει τελικά σε ένα πιο δυσλειτουργικό κράτος, γραφειοκρατικό με την εγκαθίδρυση μιας σκληρής κομματικοποίησης του κράτους και μιας προσωποπαγούς δομής. Το νομοσχέδιο όχι μόνο δεν καθιστά πιο ευέλικτη τη δομή του κράτους, δεν εξορθολογίζει το κράτος, αλλά δημιουργείται μια παράλληλη δεύτερη δομή η οποία θα λειτουργεί πάνω στην υπάρχουσα».
Η Παπασπύρου καταγγέλλει την κατάργηση ελέγχων σε συγκεκριμένες δημόσιες υπηρεσίες
Την Τρίτη συνεχίστηκε στη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης η συζήτηση του νομοσχεδίου του υπουργείου Επικρατείας για το «επιτελικό κράτος», κατά την οποία τοποθετήθηκαν εκπρόσωποι των φορέων, οι περισσότεροι από τους οποίους καταργούνται ή περνούν στον έλεγχο του πρωθυπουργικού επιτελείου.
Ένας από τους φορείς που καταργείται είναι η Γενική Επιθεωρήτρια Δημόσιας Διοίκησης, θέση την οποία σήμερα κατέχει η Μαρία Παπασπύρου, η θητεία της οποίας έχει ανανεωθεί αλλά ο ανεξάρτητος δευτεροβάθμιος αυτός φορέας ελέγχου καταργείται. Όπως σημείωσε στην τοποθέτησή της η Μαρία Παπασπύρου, ο γενικός επιθεωρητής αφενός μεν εξομοιώνεται με τις λοιπές υπηρεσίες και αφετέρου καταργείται ο δευτεροβάθμιος έλεγχος σε συγκεκριμένες δημόσιες υπηρεσίες.
Τόνισε πως ο συγκεκριμένος φορέας κρίθηκε απαρχαιωμένος, παρά το ότι το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο τον Μάρτιο του 2019 διαπίστωσε ότι ο γενικός επιθεωρητής «είναι η Αρχή της αξίας της νομιμότητας, της ακεραιότητας και της διαφάνειας στη δημόσια διοίκηση και έγραψε ότι στον γενικό επιθεωρητή δημόσιας διοίκησης πρέπει να αναφέρονται όλοι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί και αυτός σε κανέναν».
«Ο γενικός επιθεωρητής δημόσιας διοίκησης είναι μονοπρόσωπο όργανο κρατικής διοίκησης, πλήρους ανεξαρτησίας, επομένως δεν υπόκειται σε εντολές άλλων οργάνων και είναι το μόνο όργανο που διενεργεί ανεξάρτητο δευτεροβάθμιο έλεγχο», ανέφερε η Μ. Παπασπύρου κατακρίνοντας την υπερσυγκέντρωση εξουσιών στο πρόσωπο του πρωθυπουργού.
«Δεν ισχύει το επιχείρημα περί αποκομματικοποίησης»
Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ) δήλωσε ότι με το νέο νομοσχέδιο γυρίζει 40 χρόνια πίσω ο έλεγχος της μισθωτής εργασίας. Παράλληλα, διέψευσε τους ισχυρισμούς περί αποκομματικοποίησης, επισημαίνοντας ότι με τις νέες ρυθμίσεις ο προϊστάμενος του ΣΕΠΕ θα βρίσκεται σε απόλυτη εξάρτηση με την εκάστοτε πολιτική ηγεσία.
«Είναι εμφανές ότι σε επίπεδο πολιτικής ιεράρχησης η καταπολέμηση της παραβατικότητας και της προστασίας της εργασίας δεν αξιολογείται ως ιδιαίτερης εθνικής ή κυβερνητικής εργασίας. Ακριβώς αυτή η επιλογή της κυβέρνησης αντιστρατεύεται και τη συνταγματική επιταγή για την προστασία της εργασίας, η οποία αποτελεί θεμελιώδη υποχρέωση του κράτους, σύμφωνα με το άρθρο 22 του Συντάγματος.
Δεν ισχύει το επιχείρημα περί αποκομματικοποίησης. Με την αλλαγή που φέρνει το νομοσχέδιο, ο πολιτικός προϊστάμενος του ΣΕΠΕ, από το επίπεδο του ειδικού γραμματέα μετατοπίζεται σε αυτό του γενικού γραμματέα, η θέση του οποίου βρίσκεται σε απόλυτη ιεραρχική σχέση και εξάρτηση με την εκάστοτε πολιτική ηγεσία».