Το νέο σύνταγμα της Χιλής θα φέρει πρώτη και βαρύτερη την υπογραφή της Ελίζας Λονσόν, της 58χρονης καθηγήτριας Πανεπιστημίου και ακτιβίστριας για τα δικαιώματα των Μαπούτσε που από την Κυριακή βρίσκεται επικεφαλής της συνταγματικής επιτροπής της χώρας. Από τα 155 μέλη της επιτροπής, τα 96 ψήφισαν την ιθαγενή γυναίκα ως επικεφαλής της επιτροπής σε μια κίνηση ενδεικτική της μεγάλης αλλαγής που έρχεται στη χώρα, καθώς οι ιθαγενείς λαοί – και οι αγωνιστές μαπούτσε- δεν αναγνωρίζονται από το παρόν χιλιανό σύνταγμα το οποίο αποτελεί ένα τερατούργημα νεοφιλελευθερισμού που κατασκευάστηκε επί Πινοτσέτ.
Η συνταγματική επιτροπή, που ήδη εργάζεται πάνω στο νέο σύνταγμα της χώρας, έστειλε, με την επιλογή της Ελίζας Ρονσόν, ένα σαφέστατο μήνυμα και στην (δεξιά) κυβέρνηση της χώρας που συνεχίζει να αντιμετωπίζει με βίαιη καταστολή κάθε βήμα και ενέργεια των ιθαγενικών πληθυσμών προς τη χειραφέτηση, όπως και κάθε εκδήλωση της αριστεράς υπέρ ενός δίκαιου συντάγματος.
Αποδεχόμενη τη θέση και με υψωμένη τη γροθιά, η 58χρονη ιθαγενής εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της «σε όσους εμπιστεύτηκαν τα όνειρά τους στα χέρια του έθνους των Μαπούτσε, που ψήφισαν μία μαπούτσε, μια γυναίκα μαπούτσε, γηια να αλλάξει την ιστορία της χώρας».
Τα μέλη της επιτροπής επελέγησαν με εκλογές το Μάιο που μας πέρασε και είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία άνθρωποι από χώρους κινηματικούς, της αριστεράς και από ιθαγενικούς πληθυσμούς. Μεταξύ των θεμάτων που πρέπει να αναδείξουν στο νέο σύνταγμα είναι τα δικαιώματα στη γη και το νερό, μέσα στα οποία βρίσκονται και τα δικαιώματα στο χαλκό και την υλοτομία.
Ο λαός της Χιλής βρίσκεται, διαρκώς και εν μέσω πανδημίας, επί μία διετία στους δρόμους επιζητώντας την συνταγματική αλλαγή και κατορθώνοντας τη μία νίκη μετά την άλλη, παρά την θανατηφόρα και άγρια καταστολή που έχει υποστεί.
Το έθνος των Μαπούτσε είναι από τα έθνη των ιθαγενών που αγωνίστηκαν πολλαπλά και έχουν πληρώσει με πολύ αίμα και πολλές θυσίες τους αγώνες τους. Οι δεξιές κυβερνήσεις τους αντιμετώπιζαν ως «τρομοκράτες» – με βάση νόμο του Πινοτσέτ του 1984- και, στηριγμένοι σε αυτό το ρατσιστικό πλαίσιο, οι κυβερνώντες έχουν εκδιώξει από τη γη τους, δολοφονήσει, «αυτοκτονήσει», εξαφανίσει και φυλακίσει χιλιάδες αγωνιστών μαπούτσε μέχρι σήμερα.