Στις 10 Μαρτίου του 2022, με τη διαμεσολάβηση της Τουρκίας, οι υπουργοί Εξωτερικών Ουκρανίας, Ντμυτρό Κουλέμπα, και Ρωσίας, Σεργκέι Λαυρώφ, συναντήθηκαν στην Άγκυρα, στο περιθώριο του Διπλωματικού Φόρουμ της Αττάλειας, φιλοξενούμενοι του τότε υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Ο τούρκος επίσημος είχε συναντήσεις χωριστά με τον καθένα των δύο ομολόγων του πριν και οι τρεις καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, σε μια προσπάθεια να επιλυθεί η ουκρανική κρίση. Ακολούθησε η τριμερής και οι δηλώσεις Τσαβούσογλου περί ανάγκης «να επανέλθει η ειρήνη στην περιοχή μας» και περί του σημαντικότατου ρόλου που, σε τέτοιες κρίσεις, παίζει η διπλωματία, ρόλου που «δεν επιτρέπεται να παραβλέπουμε ούτε να περιορίζουμε σε απλή πυρόσβεση».
Ακολούθησε η επιστροφή των δύο υπουργών εξωτερικών των εμπόλεμων πλευρών στις πρωτεύουσές τους.
Δέκα μέρες αργότερα, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωνε πως “είμαστε πολύ κοντά σε συμφωνία”, η οποία δεν ήταν εύκολη εν μέσω του πολέμου «ενώ σκοτώνονται άμαχοι, αλλά οφείλω να πω ότι προχωράμε διαρκώς [the momentum is still gained]».
Ήταν η πρώτη ουσιαστική ελπίδα κατάπαυσης του πυρός. Και μεγάλωσε μετά νέους γύρους διαπραγματεύσεων. Στις 29 Μαρτίου, ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δήλωνε πως η Ουκρανία είχε συμφωνήσει σε τέσσερις από τους έξι όρους της Ρωσίας, ότι είχε δεχθεί να αποκηρύξει τα ΝΑΤΟικά της σχέδια, κάτι που επιβεβαίωσε και ο ουκρανός ηγέτης, και ότι αποδεχόταν να γίνουν τα ρωσικά, μητρική τόσων πολιτών της, δεύτερη επίσημη γλώσσα της χώρας. Ενδεικτικά του ελπιδοφόρου κλίματος ήταν και η ανακοίνωση, από ρωσικής πλευράς, ότι προχωρούσε σε «δραστική μείωση της στρατιωτικής της δραστηριότητας» στην πλευρά του Κιέβου όπως και οι αναφορές, μεταγενέστερα, σε «αποδοχή των ουκρανών να πάρουν μέτρα κατά του νεοναζισμού».
Την 9η Απριλίου, ακολούθησε έκτακτη και απρογραμμάτιστη επίσκεψη, στην Ουκρανική πρωτεύουσα, του τότε βρετανού πρωθυπουργού, Μπόρις Τζόνσον. Η ουκρανική πρεσβεία στο Λονδίνο τουίταρε φωτογραφία του, στη συνάντηση με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκυ, με μόνο μια λέξη να τη συνοδεύει: Έκπληξη [Surprise]. Το βρετανικό πρωθυπουργικό γραφείο έκανε λόγο για «επίσκεψη σε ένδειξη αλληλεγγύης».
Μετά την συνάντησή τους, ο Μπόρις Τζόνσον ανακοίνωνε έκτακτη στρατιωτική βοήθεια 130 εκατομμυρίων προς την Ουκρανία και υποσχόταν στρατιωτική βοήθεια, οικονομική βοήθεια, ανθρωπιστική βοήθεια, κάθε είδους βοήθεια, και φωτογραφιζόταν με την Ουρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον Ζοσέπ Μπορέλ που βρίσκονταν κι εκείνοι εκεί – αλληλέγγυοι όπως πάντα… Από τις ΝΑΤΟικές χώρες, ηγετικές φυσιογνωμίες έκαναν δηλώσεις εναντίον οποιαδήποτε συμφωνίας. Το μήνυμα ήταν: η μόνη λύση που βλέπει η Δύση είναι ο πόλεμος.
Τις ίδιες μέρες, ο ρωσικός στρατός εγκατέλειπε τα περίχωρα του Κιέβου. Ο συστημικός δυτικός Τύπος πανηγύριζε πως, τα βρήκαν μπαστούνια οι ρώσοι, πως υποχρεώνονταν να περιορίσουν τις επιχειρήσεις στους στα ανατολικά, πως να, χάνουν, δεν έχουν όπλα, ζητάνε από τους κινέζους και δε ζητάνε από τους κινέζους, που οι κινέζοι τους μισούν και που οι ρώσοι τους μπλέκουν… Τόσα σοβαρά μέσα τα μετέδιδαν αυτά! Γιατί να το αμφισβητήσει κανείς; γιατί να μην πιστέψει πως τρέμει ο ρωσικός στρατός απέναντι στις γιαγιάδες που ρίχναν ντρόουν πετώντας τους τουρσιά ή απέναντι στο «φάντασμα του Κιέβου», έναν σούπερμαν πιλότο που μάσαγε αεροπλάνα του εχθρού για πρωινό, μεσημεριανό και βραδυνό; Γιατί οι τακτικές κινήσεις ενός άλλου στρατού, να μην εξηγούνται με τη λογική δράσης των “δικών μας” στρατών; Μονοκρατορία σημαίνει και μόνο μια σχολή πολέμου, τι όχι; Και, ποιός τα έχει μεγαλύτερα τα όπλα;
Ο διεθνής Τύπος είχε παραδοθεί, ηθελημένα ή αθέλητα, στην προπαγάνδα της μίας πλευράς. Το ειρηνευτικό κίνημα ήταν ανύπαρκτο. Οι ακροκεντρώοι, και δυστυχώς και μέρος της αριστεράς, ζητούσαν περισσότερο αίμα – έτσι κι αλλοιώς δεν ήταν το δικό τους. Και το αίμα αυξάνονταν. Ο Πούτιν κατέστειλε κάθε φωνή κατά του πολέμου, στο Κίεβο οι ουκρανοί αντιρρησίες φυλακίζονταν. Παράλληλα, η Ουκρανία, που διεκδικούσε μονίμως τα πρωτεία ως η πιο διεφθαρμένη χώρα της Ευρώπης, με νόμους και διατάξεις που καταπατούσαν σειρά ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήδη προ του πολέμου, γινόταν ακόμη πιο ολοκληρωτική και βουτούσε βαθύτερα στη διαφθορά. Ο αριθμός των νεκρών κάθε μέρα και μεγάλωνε. Και από τις δύο πλευρές.
Η τραγωδία που σήμερα αποκαλύπτεται σε όλο της το μέγεθος είναι πως, σε εκείνη τη συνάντηση στην Τουρκία, είχε υπάρξει συμφωνία. Η απομάκρυνση των ρωσικών στρατευμάτων από το Κίεβο ήταν μέρος της. Ομοίως, μέρος της ήταν κι αυτό που δεν έγινε: η γενική αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από όλες τις περιοχές, με την άμεση εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ.
Για την ύπαρξη της συμφωνίας ενημερωθήκαμε πρώτα από τον Βλαντιμίρ Πούτιν, που την έδειξε, ως έγγραφο προϋπογεγραμμένο, στους Αφρικανούς ηγέτες που τον επισκέφθηκαν με δική τους πρόταση ειρήνευσης, εν μέσω και της αγωνίας τους για την διακίνηση των σιτηρών. Τότε, επέδειξε έγγραφο, που έφερε προέγκριση της ουκρανικής αποστολής στην Τουρκία. Το έγγραφο έγινε είδηση σε όλο τον Παγκόσμιο Νότο. Ο Πούτιν είχε αναφερθεί και πάλι σε «καλή» συμφωνία που είχε επιτευχθεί, την οποία «το Κίεβο πέταξε στα σκουπίδια» τον Ιούνιο του 2023.
Από τη Δύση δεν είχε επιβεβαιωθεί. Αναφέρθηκε όμως πρόσφατα – και κανείς δεν τον διέψευσε – πρώτα από τον πρώην καγκελάριο της Γερμανίας, σοσιαλδημοκράτη, και θεωρούμενο ως “πουτινάκι”, Γκέρχαρντ Σρέντερ, και κατόπιν από τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, δεξιό Βίκτωρ Ορμπαν. Ο Όρμπαν, μάλιστα, είπε πως «η αποκάλυψη του γερμανού πρώην καγκελαρίου είναι πολύ γνωστή στο διπλωματικό κόσμο, ξέρουμε από κάθε είδους εκθέσεις και από τις μυστικές υπηρεσίες ότι όντως υπήρξε συμφωνία στην Τουρκία μεταξύ ρώσων και ουκρανών, αλλά οι ουκρανοί δεν έβαλαν τελικές υπογραφές υπό την καθοδήγηση των ΗΠΑ.. Κάποτε οι πληροφορίες αυτές θα γίνουν κοινό κτήμα και θα δοθούν στους ιστορικούς». Πρόσθεσε δε ότι «από την ώρα που μπήκαν στο ουκρανικό οι Αμερικάνοι, στόχος τους δεν ήταν ο περιορισμός της σύγκρουσης αλλά η επέκταση και κλιμάκωσή της».
Χθες, 25η Νοεμβρίου 2023, ο βουλευτής της Ουκρανίας, Νταβίτ Αραχαμία, και μέλος της τότε ουκρανικής αποστολής στην Τουρκία, προσέφερε και την τελευταία αναγκαία επιβεβαίωση, αυτή της ουκρανικής πλευράς. Ναι, είχε επιτευχθεί συμφωνία,ναι προβλεπόταν η επιστροφή στο status quo ante, ναι, γι αυτό αποχώρησαν οι ρώσοι έξω από το Κίεβο, ναι η Ουκρανία ήταν έτοιμη και ήθελε να υπογράψει, ναι, ο Μπόρις Τζόνσον πήγε στο Κίεβο, εκπροσωπώντας και τις ΗΠΑ, για να εμποδίσει την υπογραφή οποιασδήποτε συμφωνίας με τη Ρωσία: Ενα τεράστιο όχι στην ειρήνη, σε έναν, πια αποδεδειγμένα, πρόξυ πόλεμο, στον οποίο, με τον πιο τραγικό τρόπο σήμερα, φαίνεται πως η Ουκρανία, μια νέα χώρα με ανεπαρκές ή διεφθαρμένο πολιτικό προσωπικό, χρησιμοποιήθηκε από την Δύση. Το αντάλλαγμα που ζητούσαν οι ρώσοι, είπε ο Νταβίντ Αραχαμία, ήταν ουδετερότητα και μη είσοδος στο ΝΑΤΟ. Αυτά που υποσχέθηκαν οι δυτικοί ήταν λεφτά και όπλα as long as it takes. Δηλαδή κανά δύο χρόνια ή «ως τον τελευταίο ουκρανό».
Σήμερα, ο ουκρανικός λαός έχει πληρώσει βαρύτατο φόρο αίματος. Οι νεκροί του πολέμου, κι από τις δύο πλευρές, είναι άνω του μισού εκατομμυρίου ανθρώπων. Παράλληλα, η Ουκρανία έχει χάσει, μάλλον για πάντα, τις ανατολικές γαίες και εκατομμύρια άνθρωποι δε θα γυρίσουν ποτέ στις πατρογονικές τους εστίες. Σήμερα η επίτευξη τότε συμφωνίας γίνεται από παντού γνωστή γιατί μάλλον είμαστε κοντά σε προσπάθεια για διαπραγματεύσεις. Σήμερα γίνεται γνωστό πια από παντού πως η Δύση έχει οδηγήσει την Ουκρανία στην καταστροφή. Και ευκόλως συμπεραίνει κανείς πως η Ρωσία πολύ δύσκολα – μετά από το σκληρό μάθημα που έλαβε στην προσπάθεια ειρήνευσης τότε- θα δεχθεί να εγκαταλείψει εδάφη ή να παραδώσει το ρωσόφωνο πληθυσμό σε μια εχθρική και απόλυτα ελεγχόμενη ουκρανική κυβέρνηση.