«Πάλι καλά κ. Τσίπρα που δεν μας ζητήσατε να κρατικοποιηθεί η Astrazeneca και η Pfizer με ένα νόμο και ένα άρθρο. Αυτά είναι αστεία επιχειρήματα και πυροτεχνήματα. Είτε δηλώνουν άγνοια για τα διεθνή δεδομένα, είτε αφέλεια, είτε σκόπιμη παραπλάνηση της κοινής γνώμης. Κάποιοι μετά τα λεφτόδενδρα ανακάλυψαν και τα εμβολιόδενδρα» ήταν η ρήση που επεφύλαξε ο πρωθυπουργός από το βήμα της Βουλής το πρωί της Παρασκευής, απαντώντας έτσι στην πρόταση του Αλέξη Τσίπρα να αναλάβει η χώρα πρωτοβουλία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να εξασφαλιστούν οι πατέντες από τις φαρμακευτικές εταιρείες για να είναι σε θέση το κάθε κράτος – μέλος να τις διαχειριστεί με τις εγχώριες δυνάμεις φαρμακοβιομηχανίας.

Την πρόταση κατέθεσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ την περασμένη εβδομάδα, με στόχο να δωθεί ώθηση στην άμεση, γρήγορη, μαζική εξασφάλιση δόσεων για τον εμβολιασμό του πληθυσμού της κάθε χώρας. Ωστόσο, η εν λόγω πρόταση δεν εμφανίστηκε σήμερα για πρώτη φορά, ούτε στην ελληνική, ούτε στην διεθνή δημόσια σφαίρα.

Πιο συγκεκριμένα, μόλις πριν από ακριβώς έναν μήνα, στις 15 Δεκεμβρίου, την πρόταση αυτή κατέθεσαν στους κόλπους του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου οι κυβερνήσεις της Ινδίας και της Νοτίου Αφρικής, ώστε στην περίπτωσή τους, να μπορέσουν και οι φτωχές χώρες να παράγουν εμβόλια κατά του κορονοϊού για τις πληθυσμιακές τους ανάγκες.

Μάλιστα, την πρόταση (Waiver from Certain Provisions of the TRIPS Agreement for the Prevention, Containment and Treatment of COVID-19) θεωρείται λογική και αναγκαία λύση από πάνω από 100 χώρες και από διεθνείς οργανισμούς, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ), καθώς η παγκόσμια παραγωγή των εμβολίων ήδη δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες. Και, βεβαίως, όπως ήταν αναμενόμενο, συναντά την λυσσαλέα αντίδραση των μεγάλων φαρμακευτικών εταιριών.

Το θέμα έχει αναδειχθεί σε σχετικό ρεπορτάζ του TPP:

«Εμβόλια για όλους, αναστείλτε τις πατέντες!»

Μόλις πέντε ημέρες νωρίτερα, ήταν η Διεθνής Αμνηστίας και το Human Rights Watch που ένωναν τις φωνές τους με το παραπάνω αίτημα. Ωστόσο, στη διεθνή δημόσια σφαίρα, η πρόταση για εξασφάλιση των πατεντών για τα εμβόλια σε ευρωπαϊκό επίπεδο από τις κυβερνήσεις κατατέθηκε πολύ νωρίτερα, και συγκεκριμένα, τον περασμένο Απρίλιο, και την υπέγραφαν ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, και ο άτυπος σύμβουλός και εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης στους διεθνείς οργανισμούς για ζητήματα που αφορούν στον κορονοϊό, Ηλίας Μόσιαλος.

Πιο συγκεκριμένα, στις 6 Απριλίου, το Reuters έγραφε πως «η Ελλάδα πρότεινε τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αγοράσουν από κοινού τα δικαιώματα ευρεσιτεχνίας για εμβόλια κατά του Covid 19 και των rapid tests που βρίσκονται υπό ανάπτυξη, για να διασφαλιστεί ότι εάν είναι αποτελεσματικά, θα διανέμονται γρήγορα σε όσους εντός της Ένωσης έχουν ανάγκη».

«Όπως τονίζει ο κ. Μόσιαλος, αν αγοράζονταν οι πατέντες για τεστ και εμβόλια, θα υπήρχε η δυνατότητα να οργανωθεί η παραγωγή σε πολλά σημεία (της Ευρώπης), γεγονός που θα επέτρεπε μια ευρεία διανομή. Τα τεστ και τα εμβόλια, τα οποία θα αποκτούσαν κρατικοί ή ευρωπαϊκοί θεσμοί θα μετατρέπονταν κατ’ αυτόν τον τρόπο σε “δημόσια αγαθά”, τα οποία θα μπορούσαν να διανεμηθούν περαιτέρω, καταλήγει ο καθηγητής του LSE» μετέφερε τότε το Αθηναϊκό Πρακτορείο την κοινή πρόταση των δύο ανδρών.

«Στο πλαίσιο της πανευρωπαϊκής συζήτησης περί της διαχείρισης της κρίσης λόγω της πανδημίας κορονοϊού, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης υποστηρίζει -μιλώντας στη γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung- την πρόταση του καθηγητή Ηλία Μόσιαλου, να προβεί η ΕΕ από κοινού στην αγορά αδειών ευρεσιτεχνίας (πατεντών) για νέα εμβόλια και τεστ ταχείας ανίχνευσης, προωθώντας με αυτόν τον τρόπο την ταχύτερη δυνατή διάδοση των μέσων καταπολέμησης του κορoνoϊού» ανέφερε ακόμα -τότε- το κρατικό πρακτορείο.

«‘Πρόωρες’ θεωρήθηκαν και οι παρεμβάσεις μου στα τέλη Ιανουαρίου όταν προειδοποιούσα για την απειλή από το νέο ιό. Εχθές ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υποστήριξε μια πρόταση για τις πατέντες που είναι παρόμοια με αυτή που κατέθεσα (επισυνάπτω σχετικό δημοσίευμα των Financial Times). H αντιμετώπιση της απειλής του Covid-19 χρειάζεται αποφασιστικές εγχώριες και διεθνείς προσεγγίσεις. Δεν είναι ένα φιλολογικό παιχνιδάκι. Χρειαζόμαστε επίσης νέες ριζοσπαστικές ιδέες σε διεθνές επίπεδο. Η πρόταση μου για τις πατέντες είναι σε αυτή την κατεύθυνση» ανέφερε ακόμα, λίγες ημέρες πριν το κοινό κείμενο με τον Κ. Μητσοτάκη ο Η. Μόσιαλος, σε ανάρτησή του στο facebook, αναφορά που αποκαλύπτει την έντονη συζήτηση σε διεθνές επίπεδο για την εξασφάλιση των πατεντών από τα κράτη, πολύ πριν τις ανακοινώσεις για την ολοκλήρωση των ερευνών και την κυκλοφορία τους στην αγορά.

«Τα κονταροχτυπήματα των κυβερνήσεων που είδαμε με την έλλειψη μασκών προστασίας, μπορούν να μετατραπούν σε αδίστακτο ανταγωνισμό μόλις κυκλοφορήσει το πρώτο εμβόλιο κορονοϊού στην αγορά» προειδοποιούσε ο ίδιος στα μέσα Απριλίου, εκφράζοντας την ελπίδα πως η πρόταση για την αγορά των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας για το μελλοντικό -τότε- εμβόλιο από τις κυβερνήσεις θα υιοθετηθεί όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και από τις G20 χώρες, έτσι ώστε το εμβόλιο να είναι διαθέσιμο σε όλες τις χώρες του κόσμου.