Αλλά το «μονοπάτι του χρήματος» δεν τελειώνει εκεί. Την ίδια μέρα, η Ove παραχώρησε εκ νέου τα δικαιώματά του να εισπράξει για το δάνειο σε εταιρεία με έδρα τον Παναμά που ονομάζεται International Media Overseas η οποία επίσης κατέβαλλες τίμημα 1νος δολλαρίου.
Σε διάστημα 24 ωρών τα δικαιώματα του δανείου είχαν ήδη διαχυθεί σε τρείς χώρες δύο τράπεζες και τέσσερις εταιρίες, διατηρώντας το αρχικό ποσό μεν αλλά καθιστώντας το μη ανιχνεύσιμο.
Ο στενός κύκλος των συμμάχων του Προέδρου Πούτιν κάνει εκτεταμένη χρήση των υπεράκτιων εταιριών προκειμένου να «θολώσει» το ίχνος μεγάλων χρηματικών ποσών.
Υπάρχουν αρκετοί λόγι για τους οποίους αυτοί που κρύβονται πίσω από τις μεταφορές χρημάτων να επιθυμούν να είναι συγκαλλυμένες οι συναλλαγές, αν μη τι άλλο επειδή η «γραμμή του χρήματος» περνά πολύ κοντά από τον Ρώσο ηγέτη Βλαντιμίρ Πούτιν.
H Bank Rossiya με έδρα την Αγία Πετρούπολή, ένα ίδρυμα του οποίου η πλειοψηφία των ιδιοκτητών και ο πρόεδρος έχουν την φήμη του «ταμία» του Πούτιν, έχουν ιδρύσει την Sandalwood Continental προκειμένου να διαχειρίζονται τη ροή του χρήματος.
Η International Media Overseas στην οποία έχουν παραχωρηθεί τα δικαιώματα είσπραξης δικαιωμάτων από τόκους για τα 200 εκατομμύρια δολάρια τυπικά ελέγχεται από έναν από τους παλαιότερους φίλους του Πούτιν, τον Σεργκέι Ρολντούγκιν, έναν κλασσικό …τσελίστα ο οποίος είναι και νονός της μεγαλύτερης κόρης του προέδρου Πούτιν.
Το δάνειο των 200 εκατομμυρίων είναι μία από τις δεκάδες συναλλαγές συνολικού ύψους 2 δισεκατομμυρώιν που βρέθηκαν στα αρχεία Mossack Fonseca και αφορούν άτομα ή εταιρείες που συνδέονται με τον Πούτιν. Θα αποτελούσε μέρος της επιχείρησης της Bank Rossiya προκειμένου να αποκτήσει έμμεση επιρροή πάνω σε έναν από τους κύριους μετόχους της μεγαλύτερη κατασκευάστριας φορτηγών της Ρωσίας, καθώς και ένα πακέτο μυστικών συμμετοχών σε μία επιχείρηση – κλειδί για τα ρωσικά Μέσα Ενημέρωσης.
Οι ύποπτες πληρωμές που γίνονται από τον κύκλο πατου Πούτιν μπορεί να έχουν σε ορισμένες περιπτώσεις, σχεδιαστεί ως απολαβές, ενδεχομένως, σε αντάλλαγμα για την ρωσική κυβέρνηση με ενισχύσεις ή συμβάσεις. Τα απόρρητα έγγραφα δείχνουν ότι μεγάλο μέρος των χρημάτων του δανείου αρχικά προήλθε από μια τράπεζα της Κύπρου, που εκείνη την περίοδο ανήκε κατά πλειοψηφία στην Ρωσική – κρατικά ελεγχόμενη ανήκουν κατά VTB Bank.
Σε μία συνέντευξη τύπου την προηγούμενη εβδομάδα, ο εκπρόσωπος του Πούτιν, Ντμιτρι Πέσκοβ, δήλωσε ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται να απαντήσει στα ευγενώς διατυπωμένα ερωτήματα της ICIJ και των συνεργατών της γιατί περιέχουν ερωτήσεις που έχουν ερωτηθεί εκατοντάδες φορές και έχουν απαντηθεί εκατοντάδες φορές». Ο Πέσκοβ πρόσθεσε πως η Ρωσία έχει «διαθέσιμο πλήρες οπλοστάσιο των νομικών μέσων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο για την προστασία της τιμής και της αξιοπρέπειας του προέδρου μας».
Σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και τις διεθνείς συμφωνίες, οι επιχειρήσεις όπως η Mossack Fonseca που βοηθούν στη δημιουργία επιχειρήσεων και τραπεζικοί λογαριασμών έπρεπε να είναι στην επιφυλακή για τους πελάτες που μπορεί να εμπλέκονται σε ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, φοροδιαφυγή ή άλλες παράνομες δραστηριότητες. Καλούνται μάλιστα να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στα «πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα» (PEP) – κυβερνητικά στελέχη ή μέλη της οικογένειάς τους ή συνεργάτες. Αν κάποιος είναι “PEP”, οι μεσάζοντες του που δημιουργούν εταιρείες οφείλουν να εξετάζουν προσεκτικά τις δραστηριότητές τους ώστε να βεβαιωθούν ότι δεν εμπλέκτονται σε υποθέσεις διαφθοράς.
Η Mossack Fonseca είπε στην ICIJ ότι έχει “ καθιερώσει πολιτικές και διαδικασίες για τον εντοπισμό και χειρισμό σε αυτές τις περιπτώσεις, όπου τα άτομα” χαρακτηρίζονται ως PEP.
Συχνά η Mossack Fonseca εμφανίζεται να μην συνειδητοποιεί ποιοι είναι οι πελάτες της. Σε έναν εσωτερικό έλεγχο το 2015 διαπιστώθηκε ότι το δικηγορικό γραφείο γνώριζε την ταυτότητα των πραγματικών ιδιοκτητών από μόλις 204 από τις 14.086 εταιρείες με τις οποίες είχε εμπλακεί στις Σεϋχέλλες, ένα φορολογικό παράδεισο στον Ινδικό Ωκεανό.
Οι αρχές των Βρετανικών Παρθένων Νήσων επέβαλλαν πρόστιμό 37.500 δολαρίων στην Mossack Fonseca για παραβίαση των κανόνων για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, γιατί η εταιρεία ενεπλάκει με μια άλλη εταιρεία για χάρη του γιου του πρώην προέδρου της Αιγύπτου Χόσνι Μουμπάρακ, αλλά απέτυχε να εντοπίσει τη σύνδεση αυτή , ακόμα και αφότου ο πατέρας και ο γιος κατηγορήθηκαν για διαφθορά στην Αίγυπτο . Μια εσωτερική επανεξέταση από το δικηγορικό γραφείο κατέληξε στο συμπέρασμα πως «ο τύπος αξιολόγησης των κινδύνων μας έχει σοβαρές ελλείψεις».
Συνολικά, με βάση την ανάλυση που έκανε η ICIJ επί των αρχείων Mossack Fonseca εντοπίστηκαν 61 μέλη οικογένειών και συνεργάτες πρωθυπουργών, πρόεδροι ή βασιλιάδες.
Τα αρχεία δείχνουν, για παράδειγμα, ότι η οικογένεια του Αζέρου προέδρου Ιλχάν Αλίγιεβ χρησιμοποιούσε ιδρύματα και εταιρείες στον Παναμάα για να κρατήσει μυστική την συμμετοχή της σε ορυχεία χρυσού και στην αγορά ακινήτων του Λονδίνο. Τα παιδιά του Πακιστανού Πρωθπουργού Ναγιαζ Σαρίφ διαθέτουν ακίνητα στο Λονδίνο μεσω εταιρειών που δημιουργήθηκαν από την Mossack Fonseca, όπως δείχνουν τα αρχεία του συγκεκριμένου δικηγορικού γραφείου.
Μέλη οικογενειών, τουλάχιστον οκτώ εν ενεργεία ή πρώην μελών του Πολιτικού Γραφείου της Κ.Ε της Κίνας,, έχουν υπεράκτιες εταιρείες που έχει δημιουργήσει η Mossack Fonseca. Περιλαμβάνουν τον κουνιάδο του Πρόεδρο Xi, ο οποίος έχει συστήσει δύο εταιρίες στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους το 2009.
Εκπρόσωποι των Αζέρων, Πακιστανων και της κινέζικής ηγεσίας δεν απάντησαν στα αιτήματα για σχολιασμό.
Ο κατάλογος των παγκόσμιων ηγετών που χρησιμοποίησαν την Mossack Fonseca για να δημιουργήσους υπεράκτιες εταιρίες περιλαμβάνει το σημερινό πρόεδρο της Αργεντινής, Mauricio Macri, ο οποίος ήταν διευθυντής και αντιπρόεδρος εταιρείας στις Μπαχάμες που διαχειρίζεται η Mossack Fonseca όταν αυτός ήταν ένας επιχειρηματίας και ο δήμαρχος της πρωτεύουσας της Αργεντινής, Μπουένος Άιρες. Ένας εκπρόσωπος του Macri δήλωσε ότι ο στον πρόεδρο προσωπικά δεν ανήκουν μετοχές στην εταιρεία, η οποία ήταν μέρος των δραστηριοτήτων της οικογένειάς του.
Κατά τη διάρκεια των «αιματηρών ημερών» του 2014 κατά την εισβολή της Ρωσίας στη περιοχή Donbas της Ουκρανίας, τα έγγραφα δείχνουν, ότι οι εκπρόσωποι του ουκρανού προέδρου Petro Poroshenko επιχείρησαν να βρουν ένα αντίγραφο λογαριασμού από εταιρία κοινής ωφέλειας προκειμένου αυτός να συμπληρώσει τα δικαιολογητικά για δημιουργήσει μία εταιρία κεντρικής διαχέιρισης στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους.
Ένας εκπρόσωπος για Poroshenko είπε ότι η δημιουργία της εταιρείας δεν είχε τίποτα να κάνει με την «τα οποιαδήποτε πολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα στην Ουκρανία.” Οικονομικοί σύμβουλοι του Poroshenko δήλωσαν ότι ο πρόεδρος δεν περιέλαβε την εταιρεία BVI το 2014 στο «πόθεν έσχες» τους, διότι ούτε η εταιρεία holding, ούτε δύο που σχετίζονται με εταιρίες στην Κύπρο και τις Κάτω Χώρες έχουν οποιαδήποτε περιουσιακά στοιχεία. Είπαν ότι οι εταιρείες ήταν μέρος μιας εταιρικής αναδιάρθρωσης για να πουλήσει τις επιχειρήσεις ζαχαροπλαστικής που διέθετε.
Όταν ο Σίγκμουντουρ Νταβίντ Γκουνλάουγκσον έγινε πρωθυπουργός της Ισλανδίας το 2013 απέκρυψε ένα μυστικό που θα μπορούσε να δημιουργήσει βλάβη στην πολιτική σταδιοδρομία του. Ο ίδιος και η σύζυγός ήταν συνιδιοκτήτες σε εξωχώρια εταιρεία στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους, όταν εισήλθε κοινοβούλιο το 2009. Ο ίδιος πούλησε το μερίδιό του στην εταιρεία μήνες αργότερα με τη σύζυγό του για 1 δολαριο.
Η εταιρεία κατέχει ομόλογα αρχικά αξίζουν εκατομμύρια δολάρια σε τρεις γιγαντιαίες ισλανδικές τράπεζες που απέτυχαν κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008, μπαίνοντας σε καθεστώς πτώχευσης για τους πιστωτές τους. Η κυβέρνηση Gunnlaugsson διαπραγματεύτηκε συμφωνία με τους πιστωτές το περασμένο έτος χωρίς να αποκαλύψει τη χρηματοδοτική συμμετοχή της οικογένειάς του.
Ο Gunnlaugsson έχει αρνηθεί τις τελευταίες ημέρες ότι τα οικονομικά συμφέροντα της οικογένειάς του επηρεάζουν την στάση του. Τα στοιχεία που διέρρευσαν δεν καθιστούν σαφές αν πολιτικές θέσεις Gunnlaugsson ωφέλησαν ή έβλαψαν την αξία των ομολόγων που κατέχει μέσω της υπεράκτιας εταιρείας.
Σε μια συνέντευξη του σε εκπρόσωπο της ICIJ την Ρέικιαβικ Media και SVT, ο Gunnlaugsson αρνήθηκε ότι κρύβει στοιχεία. Όταν ήρθε αντιμέτωπος με το όνομα της υπεράκτιας εταιρείας με την οποία συνδέεται το όνομά του – Wintris Inc. – ο πρωθυπουργός είπε: «Αρχίζω να αισθάνομαι λίγο περίεργα γι 'αυτά τα ερωτήματα, διότι είναι σαν να με κατηγορείς για κάτι.»
#panamapapers : #Iceland’s prime minister walks out of interview over tax haven question pic.twitter.com/uJLo2PYdts
— PPI (@ppinternational) April 3, 2016
Λίγο μετά, έληξε τη συνέντευξη.
Τέσσερις ημέρες αργότερα, η σύζυγός του «πήρε επάνω της» την υπόθεση αναφέροντας σε ανάρτησή της στο Facebook ότι η εταιρεία ήταν δική της, δεν είναι δική του, και ότι είχε καταβάλει όλους τους φόρους γι αυτήν.
Από τότε, μέλη του κοινοβουλίου της Ισλανδίας έχουν διερωτηθεί σχετικα με το γιατί ο Gunnlaugsson ποτέ δεν αποκάλυψε την υπεράκτια εταιρεία, με ένα βουλευτή να καλεί τον τον πρωθυπουργό και την κυβέρνησή του να παραιτηθεί.
Ο πρωθυπουργός έχει αντιδράσει, με μια οκτασέλιδη δήλωση υποστηρίζοντας ότι δεν ήταν υποχρεωμένος να αναφέρει δημοσίως σχέση του με Wintris γιατί πραγματικά ανήκει στη σύζυγό του και επειδή ήταν «απλώς μια εταιρία holding, δεν είναι μια εταιρεία που ασχολείται με εμπορικές δραστηριότητες».