Η συνάντηση ΗΠΑ – Ρωσίας, -χωρίς τη συμμετοχή του Κιέβου-, κράτησε για περισσότερο από τέσσερις ώρες και κατά κοινή διαπίστωση οριοθετεί την πρώτη, επίσημη τουλάχιστον σε ανώτατο επίπεδο, εκ του σύνεγγυς επαφή για τις δύο πλευρές, προκειμένου να μπει ένα τέλος στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Στις συνομιλίες συμμετείχαν, από αμερικανικής πλευράς, ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, Μάικ Γουόλτς, και ο απεσταλμένος του Τραμπ για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ. Από ρωσικής πλευράς, συμμετείχαν ο υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, και ο βετεράνος διπλωμάτης και σύμβουλος του Πούτιν, Γιούρι Ουσάκοφ.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει, δήλωσε ότι «κανείς δεν παρακάμπτεται» και ότι ο τερματισμός του πολέμου πρέπει να γίνει αποδεκτός από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές, συμπεριλαμβανομένων της Ουκρανίας, της Ευρώπης και της Ρωσίας.
Παράλληλα, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, Μάικ Γουόλτζ, σημείωνε ότι η ειρήνη πρέπει να είναι μόνιμη και ότι η διαπραγμάτευση θα περιλαμβάνει τόσο εδαφικά ζητήματα όσο και εγγυήσεις ασφαλείας. «Η πραγματικότητα είναι ότι θα υπάρξει συζήτηση για εδάφη και για εγγυήσεις ασφαλείας», τόνισε. Επίσης, ο απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, χαρακτήρισε τις συνομιλίες «θετικές, εποικοδομητικές και προσανατολισμένες στη λύση», αλλά και η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τάμι Μπρους, ανέγερε ότι οι δύο πλευρές συμφώνησαν να ορίσουν ομάδες υψηλού επιπέδου για να εργαστούν πάνω σε έναν «βιώσιμο και αποδεκτό για όλες τις πλευρές» δρόμο προς την ειρήνη.
Ωστόσο, τις ώρες που οι συνομιλίες βρίσκονταν σε εξέλιξη, η Μόσχα σκλήρυνε, τουλάχιστον σε επίπεδο δηλώσεων, τη διαπραγματευτική της στάση.
Συγκεκριμένα, η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, δήλωσε ότι η αποτροπή της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ «δεν είναι αρκετή». Η Ρωσία ζητά την επίσημη ακύρωση της υπόσχεσης που δόθηκε στη Σύνοδο Κορυφής του Βουκουρεστίου το 2008, ότι δηλαδή το Κίεβο θα μπορούσε μελλοντικά να ενταχθεί στη Συμμαχία. «Αλλιώς, αυτό το πρόβλημα θα συνεχίσει να δηλητηριάζει την ευρωπαϊκή ήπειρο», τόνισε κατηγορηματικά.
Επιπρόσθετα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ έκανε ξεκάθαρο ότι η Ρωσία δεν θα δεχτεί την παρουσία στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, ανεξάρτητα από το αν επιχειρούν υπό τη σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή με εθνικά σύμβολα. Ο Ρώσος διαπραγματευτής Ουσάκοφ πρόσθεσε πως δυο ομάδες Ρώσων και Αμερικανών διαπραγματευτών θα ξεκινήσουν επαφές για την Ουκρανία εν ευθέτω χρόνω και πρόσθεσε ότι η απόφαση για την έναρξη επαφών με τις ΗΠΑ θα αποφασιστεί τελικά από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Μάλιστα, σημείωσε πως σε οποιαδήποτε συνάντηση Τραμπ – Πούτιν «οι αντιπροσωπείες των δύο χωρών πρέπει να συνεργαστούν στενά».
«Όχι άσχημα, όχι άσχημα… είναι δύσκολο να πούμε αν [η Ρωσία και οι ΗΠΑ] έρχονται πιο κοντά, αλλά αυτό συζητήσαμε… ήταν μια πολύ σοβαρή συζήτηση για όλα τα θέματα που θέλαμε να θίξουμε… συμφωνήσαμε να λάβουμε υπόψη τα συμφέροντα του άλλου και να αναπτύξουμε τις διμερείς σχέσεις, αφού τόσο η Μόσχα όσο και η Ουάσινγκτον ενδιαφέρονται γι’ αυτό», πρόσθεσε ο Ουσάκοφ.
Από την πλευρά του ο επικεφαλής του κρατικού ταμείου πλούτου της Ρωσίας, Κίριλ Ντμίτριεφ, δήλωσε στο Channel One της ρωσικής κρατικής τηλεόρασης: «Έχει ξεκινήσει ένας πολύ θετικός, εποικοδομητικός διάλογος».
«Σε αντίθεση με την κυβέρνηση Μπάιντεν, η οποία ποτέ δεν προσπάθησε να ακούσει τη θέση της Ρωσίας, αυτή ήταν μια πολύ σαφής προσπάθεια να ξεκινήσει ο διάλογος, να κατανοηθεί η θέση της Ρωσίας και να συζητηθούν τα πράγματα στα οποία συμφωνούμε», πρόσθεσε.
«Υπάρχουν πολλά σημεία στα οποία συμφωνούμε… γνωριστήκαμε πολύ καλύτερα… καταλαβαινόμαστε πολύ καλύτερα τώρα», κατέληξε.
Ο Μάρκο Ρούμπιο σημείωσε επίσης ότι η ρωσική πλευρά έδειξε «προθυμία να εμπλακεί σοβαρά στη διαδικασία», ωστόσο, παραμένει ανοιχτό το ερώτημα αν μια συμφωνία μπορεί να προχωρήσει χωρίς τη συμμετοχή της Ουκρανίας.
«Η προθυμία της Μόσχας να συνεχίσει τις συνομιλίες συνοδεύεται από «έντονο ενδιαφέρον» για την άρση των οικονομικών κυρώσεων», όπως τόνισε ο Σεργκέι Λαβρόφ.
Ωστόσο, η Ουάσιγκτον παρέμεινε ασαφής ως προς το ενδεχόμενο χαλάρωσης των κυρώσεων, με τον Ρούμπιο να επισημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έχει επιβάλει δικά της μέτρα, «θα πρέπει να βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
Διεθνείς παρατηρητές σημειώνουν την ιδιαίτερα ταχύτατη ενεργοποίηση της Ουάσιγκτον προς μια ειρηνευτική διαδικασία που έχει προκαλέσει ντόμινο ανησυχίας στο Κίεβο και Βρυξέλλες, όπου εκφράζονται φόβοι ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία μπορεί να καταλήξουν σε μια συμφωνία που θα επιβραβεύει αφενός σε ελεύθερη μετάφραση την ρωσική εισβολή αφετέρου θα αφήνει σχεδόν ορθανοιχτό το ενδεχόμενο μελλοντικών απειλών από τη Μόσχα.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντομίρ Ζελένσκι, ανακοίνωσε ότι αναβάλλει την προγραμματισμένη για την Τετάρτη επίσκεψή του στη Σαουδική Αραβία για τις 10 Μαρτίου.
Παράλληλα, ξεκαθάρισε ότι καμία απόφαση για τον τερματισμό του πολέμου δεν μπορεί να ληφθεί χωρίς τη συμμετοχή του Κιέβου.
«Οι διαπραγματεύσεις δεν πρέπει να γίνονται πίσω από την πλάτη μας», τόνισε ο Ουκρανός πρόεδρος, αναφερόμενος στις συνομιλίες ΗΠΑ – Ρωσίας στο Ριάντ.
Ο Ζελένσκι τόνισε ότι για να διασφαλιστεί μια δίκαιη ειρήνη, οι συνομιλίες για τις εγγυήσεις ασφαλείας της Ουκρανίας πρέπει να περιλαμβάνουν τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη, αλλά και την Τουρκία.
Ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε επίσης ότι είχε «εποικοδομητικές» συνομιλίες με τον Τούρκο ομόλογό του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ενώ ανέφερε πως αναμένει την αμερικανική αντιπροσωπεία στο Κίεβο.
Αναγνώρισε ότι καμία από τις δύο πλευρές δεν μπορεί να επιτύχει πλήρη στρατιωτική νίκη, αλλά σημείωσε ότι η έλλειψη διάθεσης των ΗΠΑ και ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών να υποστηρίξουν την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ συμπίπτει με τις απαιτήσεις της Ρωσίας.
Σαφές μήνυμα ότι η Ευρώπη και η Ουκρανία θα πρέπει να μετάσχουν στις διαπραγματεύσεις για το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς αφορά το μέλλον της «αρχιτεκτονικής ασφάλειας» της Γηραιάς Ηπείρου έστειλε η έκτακτη σύνοδος στο Παρίσι, που συγκάλεσε τη Δευτέρα ο Γάλλος πρόεδρος, ενόψει των χτεσινών ειρηνευτικών συνομιλιών ΗΠΑ – Ρωσίας στη Σαουδική Αραβία.
Δεν έλειψαν ωστόσο οι συγκρούσεις, καθώς Γερμανία, Πολωνία και Ισπανία εξέφρασαν ανοιχτά την απροθυμία τους για την αποστολή ειρηνευτικών στρατευμάτων στην Ουκρανία.
Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων από έξι κράτη-μέλη (Γερμανία, Πολωνία, Ιταλία, Ισπανία, Ολλανδία και Δανία), οι επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμών και του ΝΑΤΟ, καθώς και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, που προσκλήθηκαν στο Παρίσι συμφώνησαν στην ανάγκη άμεσης ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας παραδεχόμενοι ότι η ευρωπαϊκή ασφάλεια βρίσκεται σε «σημείο καμπής».