Τον περασμένο Δεκέμβριο, η Ευρωπαϊκή Ένωση συνέταξε την πρώτη της λίστα με φορολογικούς παράδεισους, η οποία περιλαμβάνει 17 χώρες εκτός ΕΕ, χωρίς ωστόσο να επισημάνει αρκετές από τις πιο κρυφές έδρες offshore εταιρειών, οι οποίες βγήκαν στο φώς χάρη στα Paradise Papers.
 
Σύμφωνα μάλιστα με το Διεθνές Κονσόρτιουμ Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ), οι χώρες που συμπεριλήφθηκαν στις λίστες περιλαμβάνουν επίσης χώρες που δεν είναι μικρά κράτη και δεν είναι ευρέως γνωστό ότι είναι «φορολογικοί παράδεισοι», αλλά διαπιστώθηκε ότι είναι αδιαφανείς ή ότι έχουν αθέμιτα φορολογικά καθεστώτα. Μεταξύ αυτών η Νότια Κορέα, η Ναμίμπια, η Μογγολία και η Τυνησία.
 
Παρόλα αυτά, ακόμα και η συγκεκριμένη λίστα κράτησε μόλις για λιγότερο από δύο μήνες, αφού η Ευρωπαϊκή Ένωση ήδη ανακοίνωσε πως αφαιρεί οκτώ από αυτές τις χώρες από τη λίστα, όπως και τη χώρα του γνωστού φορολογικού παραδείσου του Παναμά.
 
«Οκτώ χώρες (ο Παναμάς, η Νότια Κορέα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Τυνησία, η Μογγολία, το Μακάο, η Γρενάδα και τα Μπαρμπέιντος) αποσύρθηκαν από την μαύρη λίστα (…) αφού δεσμεύτηκαν να καθησυχάσουν τις ανησυχίες της ΕΕ», υποστηρίζει το συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της ΕΕ σε ανακοίνωσή του. Πλέον απομένουν μόνο 9 χώρες σε αυτήν τη μαύρη λίστα, η οποία υιοθετήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου του 2017, και είναι η πρώτη στην ιστορία της ΕΕ. Ο κατάλογος αυτός αφορά μόνον χώρες εκτός ΕΕ.
 
Οι αρχές καθεμίας από τις χώρες που αφαιρέθηκαν από την μαύρη λίστα σήμερα αναλαμβάνουν δεσμεύσεις «με υπογεγραμμένες από πολύ υψηλά ιστάμενους επιστολές» τους προς την ΕΕ, σύμφωνα με την ανακοίνωση.
 
«Η μαύρη λίστα λειτουργεί», δήλωσε ο Βούλγαρος υπουργός Οικονομικών Βλάντισλαφ Γκοράνοφ, η χώρα του οποίου ασκεί το τρέχον εξάμηνο την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, καθώς, όπως εξήγησε, οι χώρες που αποσύρθηκαν από την λίστα «εργάστηκαν σκληρά για να δεσμευτούν για τη μεταρρύθμιση της φορολογικής τους πολιτικής». Στο ίδιο πνεύμα ήταν και δήλωση του Γάλλου υπουργού Οικονομικών Μπρουνό Λε Μερ στο Twitter: «Μαύρη λίστα των φορολογικών παραδείσων: η ευρωπαϊκή πίεση φέρνει τα πρώτα της αποτελέσματα!».
 
Πλέον, στη μαύρη λίστα παραμένουν μόνο εννέα χώρες. Συγκεκριμένα, οι Αμερικανική Σαμόα, Μπαχρέιν, Γκουάμ, Νήσοι Μάρσαλ, Ναμίμπια, Παλάου, Αγία Λουκία, Σαμόα, και Τρινιτάντ και Τομπάγκο παραμένουν στη μαύρη λίστα, την ώρα που υπάρχουν ακόμη και χώρες εντός ΕΕ που θα έπρεπε να περιλαμβάνονται.
 

«Η ΕΕ υπονομεύει τις προσπάθειες κατά της φοροδιαφυγής»

 
«Η ΕΕ σπεύδει να απομακρύνει τις χώρες από τη μαύρη λίστα, χωρίς να είναι σαφές τι δεσμεύσεις έχουν πραγματικά αναλάβει. Αυτό υπονομεύει περαιτέρω τη διαδικασία» δήλωσε ο Ορόρε Τσαρντονέτ, σύμβουλος πολιτικής της Oxfam για τη φορολογία και την ανισότητα. Μάλιστα, ο αξιωματούχος σημείωσε πως «δεν είναι μυστικό ότι οι φορολογικοί παράδεισοι παραμένουν στην καρδιά της ΕΕ, με τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες να μην ανταποκρίνονται στα κριτήρια της μαύρης λίστας».
 
«Οι κυβερνήσεις πρέπει να αντιμετωπίσουν τους φορολογικούς παραδείσους εντός της ΕΕ, με τονίδιο επείγοντα χαρακτήρα που ασκούν πιέσεις σε άλλες χώρες να υιοθετήσουν φορολογικές μεταρρυθμίσεις που αποφασίστηκαν από μία ομάδα πλουσίων χωρών» πρόσθεσε ο εκπρόσωπος της Oxfam.

«Αντί να έχουμε μία λίστα με τους “φορολογικούς παράδεισους” που βασίζεται σε ένα αντικειμενικό σύνολο κριτηρίων, όπως είχε αρχικά προβλεφθεί, η λίστα φαίνεται να είναι ένα πολιτικό σχέδιο, με τα μέλη της ΕΕ να επιλέγουν τις λιγότερο αγαπημένες χώρες τους για να τις στοχοποίησουν και να τις στιγματίσουν» είχε σχολιάσει τον περασμένο Δεκέμβριο ο Άλεξ Κομπχαμ, διευθύνων σύμβουλος του Δικτύου Φορολογικής Δικαιοσύνης (Tax Justice Network).
 
Σημειώνεται πως ακόμα και ο ίδιος ο Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Πιέρ Μοσκοβισί, έχει παραδεχθεί πως χώρες όπως η Ιρλανδία, η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα και η Κύπρος αποτελούν «μαύρες τρύπες» στον πόλεμο κατά της φοροδιαφυγής, υποσχόμενος πως θα πιέσει για να αλλάξει η κατάσταση αυτή.