Χωρίς την παρουσία των προέδρων Βολοντίμιρ Ζελένσκι και Βλαντίμιρ Πούτιν θα πραγματοποιηθούν οι απευθείας συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη, καθώς καταρρέουν οι ελπίδες για συζητήσεις σε ανώτατο επίπεδο με στόχο την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός, τρία χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου.
Ο Ζελένσκι, μετά τη συνάντησή του με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την Πέμπτη 15 Μαΐου, ανακοίνωσε ότι η Ουκρανία θα συμμετάσχει στις συνομιλίες μέσω αντιπροσωπείας με επικεφαλής τον Υπουργό Άμυνας, Ρουστέμ Ουμέροφ. Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι δεν θα παρευρεθεί στην Κωνσταντινούπολη, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δεν υπάρχει τίποτα για μένα να κάνω στην Κωνσταντινούπολη».
Ο Ουκρανός πρόεδρος εξέφρασε τη δυσπιστία του ως προς τις προθέσεις της Μόσχας, υποστηρίζοντας πως η Ρωσία δεν αντιμετωπίζει σοβαρά τις ειρηνευτικές συνομιλίες.
Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι μια συνάντηση με τον Πούτιν θα μπορούσε να παρακαμφθεί, εάν επιτευχθεί συμφωνία για κατάπαυση του πυρός κατά τις τεχνικές συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη. Σε συνέντευξη Τύπου στην Άγκυρα, προειδοποίησε ότι, εφόσον η Μόσχα δεν δείξει πρόθεση συνεργασίας, οι άλλες χώρες θα πρέπει να αυξήσουν την πολιτική και οικονομική πίεση προς τη Ρωσία.
«Η Ρωσία δεν αισθάνεται ότι πρέπει να τερματίσει [τον πόλεμο], πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει αρκετή πολιτική, οικονομική και άλλη πίεση στη Ρωσική Ομοσπονδία», τόνισε, καλώντας για την επιβολή επιπλέον κυρώσεων αν δεν υπάρξουν σοβαρές εξελίξεις.
Ο Ζελένσκι επανέλαβε ότι στόχος της ουκρανικής αντιπροσωπείας είναι η διαπραγμάτευση μιας εκεχειρίας, ενώ δήλωσε πως αναμένει ενημέρωση από τις ΗΠΑ και την Τουρκία σχετικά με την ακριβή ώρα της συνάντησης.
Ζελένσκι: Ο Τραμπ πίεσε περισσότερο την Ουκρανία παρά τη Ρωσία
Αναφερόμενος στον Ντόναλντ Τραμπ, ο Ουκρανός πρόεδρος σημείωσε πως ο πρώην Αμερικανός πρόεδρος άσκησε μεγαλύτερη πίεση στο Κίεβο απ’ ό,τι στη Μόσχα.
«Οι άνθρωποι έρχονται στη διπλωματία για να αποφύγουν το αδιέξοδο. Πρέπει να γίνουν βήματα προς την ειρήνη. Η πίεση πρέπει να ασκηθεί στην πλευρά που δεν θέλει να σταματήσει τον πόλεμο», δήλωσε, προσθέτοντας:
«Η Τουρκία και οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν ρόλο, αλλά είδαμε τον Τραμπ να πιέζει περισσότερο εμάς παρά τους Ρώσους. Η Ουκρανία μάχεται για την ίδια της την ύπαρξη. Δεν πρόκειται να χάσουμε ζωές και έδαφος. Αυτό δεν μας κάνει επιθετικούς».
Υπογράμμισε επίσης ότι υπάρχουν πολλά ουκρανικά προαπαιτούμενα για τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων με τους Ρώσους, επισημαίνοντας πως η Ουκρανία είχε ανταποκριθεί σε πολλά από τα βήματα που ζητήθηκαν από τις ΗΠΑ.
Ο Τούρκος πρόεδρος, σύμφωνα με τον Ζελένσκι, προσφέρθηκε να φιλοξενήσει μια ενδεχόμενη μελλοντική συνάντηση ανάμεσα στους ηγέτες της Ουκρανίας και της Ρωσίας «όταν θα είναι έτοιμοι».
Ο Ουκρανός πρόεδρος ξεκίνησε την επίσκεψή του στην Άγκυρα συνοδευόμενος από αντιπροσωπεία υψηλόβαθμων αξιωματούχων, μεταξύ των οποίων ήταν ο Υπουργός Εξωτερικών, ο επικεφαλής του προεδρικού γραφείου, ο Υπουργός Άμυνας, ο αρχηγός του γενικού επιτελείου, ο επικεφαλής της υπηρεσίας ασφαλείας και στελέχη των υπηρεσιών πληροφοριών.
Ρωσία: Ανοικτοί σε συμβιβασμούς – αλλαγές στη διαπραγματευτική θέση
Από ρωσικής πλευράς, ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας, Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, ο οποίος βρίσκεται ήδη στην Κωνσταντινούπολη, δήλωσε σε ρωσικό τηλεοπτικό σταθμό:
«Είμαστε έτοιμοι να επαναλάβουμε τις διαπραγματεύσεις και να προχωρήσουμε σε πιθανούς συμβιβασμούς, τους οποίους είμαστε ανοιχτοί να συζητήσουμε με την ουκρανική πλευρά».
Η εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, ανέφερε ότι η διαπραγματευτική στάση της Ρωσίας έχει μεταβληθεί, ώστε να αντικατοπτρίζει τις εξελίξεις στα μέτωπα, όπου η Μόσχα έχει καταγράψει προέλαση.
Απαντώντας σε ερώτηση του Reuters για το αν η στάση της Ρωσίας έχει αλλάξει σε σχέση με τις δηλώσεις Πούτιν του Ιουνίου 2024 – όταν ο Ρώσος πρόεδρος ζητούσε την επίσημη εγκατάλειψη των φιλοδοξιών της Ουκρανίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ και την απόσυρση των στρατευμάτων από τις τέσσερις περιοχές που διεκδικεί η Ρωσία – η Ζαχάροβα απάντησε:
«Ναι, υπάρχουν αλλαγές στη ρωσική θέση. Αυτές αντικατοπτρίζονται από τις εξελίξεις στο πεδίο».
Παράλληλα, εξέφρασε ευγνωμοσύνη προς την Κίνα και τη Βραζιλία για την υποστήριξή τους σε μια πολιτική και διπλωματική επίλυση της κρίσης.
Σχετικά με την ετοιμότητα της Ουκρανίας για διαπραγματεύσεις, δήλωσε: «Θα φανεί, μεταξύ άλλων, και σήμερα στην Κωνσταντινούπολη».
Τραμπ: Καμία λύση χωρίς εμένα και τον Πούτιν
Την ίδια στιγμή, ο Ντόναλντ Τραμπ, μιλώντας σε δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια πτήσης με το Air Force One προς το Ντουμπάι, εξέφρασε την πεποίθηση ότι δεν πρόκειται να υπάρξει πρόοδος στις συνομιλίες Μόσχας – Κιέβου χωρίς τη δική του παρέμβαση.
«Τίποτα δεν θα συμβεί μέχρι να συναντηθώ με τον Πούτιν. Δεν πρόκειται να πάει (σ.σ. στην Τουρκία) αν δεν είμαι εκεί. Είτε σας αρέσει είτε όχι, τίποτα δεν θα προχωρήσει χωρίς εμένα και εκείνον», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Σχολιάζοντας την απουσία του Πούτιν από τη ρωσική αντιπροσωπεία στην Τουρκία, είπε: «Δεν είμαι απογοητευμένος. Γιατί να είμαι; Μόλις κερδίσαμε 4 τρισεκατομμύρια δολάρια – απογοητεύεστε για μια αντιπροσωπεία; Δεν ξέρω καν ποιοι είναι, δεν το έχω εξετάσει».