Την Κυριακή 28 Νοεμβρίου στις 7μμ. στον κινηματογράφο «Αθηνά» στο Χαλάνδρι, θα χαιρετίσουν την εκδήλωση ο πρέσβης της Παλαιστίνης Μαρουάν Τουμπασί, η βουλεύτρια του Μέρα25 και τιμής ένεκεν Παλαιστίνια υπήκοος Σοφία Σακοράφα, καθώς και ο Δήμαρχος Χαλανδρίου Σίμος Ρούσσος. Στη συνέχεια θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ Liwan: a story of cultural resistance της Ντόρις Χακίμα και θα ακολουθήσει μουσική εκδήλωση με τον Αλέκο Βρέτο στο ούτι. Τη Δευτέρα 29 Νοεμβρίου θα προβληθούν, παρουσία των δημιουργών, οι ταινίες Roshmia του Σαλίμ Αμπού Ιαβάλ και Enquete personnelle της Ούλα Ταμπαρί, ενώ θα ακολουθήσει συζήτηση.
Καλλιτεχνική αντίσταση κατά του απαρτχάιντ
Η Ντόρις Χακίμ είναι Παλαιστίνιο-Ελληνίδα εικαστικός και performer. Αποφοίτησε από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και έχει μεταπτυχιακό στις Καλές Τέχνες από το Πανεπιστήμιο της Σεβίλλης, στην Ισπανία, ενώ η ποικιλόμορφη καταγωγή της την ώθησε να εξερευνήσει την επίδραση της πολιτικής και της θρησκείας, σε θέματα όπως η δημοκρατία, η ανισότητα, κ.λπ. Μίλησε στο TPP για το ντοκιμαντέρ της, το οποίο αφορά την ιστορία ενός «πολιτιστικού καφέ» που ονομάζεται Λιουάν και ιδρύθηκε από τρεις Παλαιστίνιους κατοίκους της Ναζαρέτ, για να ασκήσουν πολιτιστική αντίσταση στο ισραηλινό καθεστώς. «Το θέμα της ταινίας αφορά την αντίσταση των Παλαιστινίων που ζούνε εντός της ισραηλινής επικράτειας, ως παλαιστινιακής καταγωγής υπήκοοι του κράτους του Ισραήλ. Είναι ένα άλλο είδος αντίστασης, μια καλλιτεχνική δηλαδή αντίσταση, η οποία έχει αρχίσει εδώ και μερικά χρόνια. Μια ειρηνική αντίσταση και επίσης ένα είδος επιστροφής προς την ταυτότητα των κατοίκων που παρέμειναν στην περιοχή μετά το 1948 (χρονιά ίδρυσης του Ισραήλ), μια κατηγορία στην οποία ανήκω και εγώ, όπου για πολλά χρόνια δεν είχαμε τη δυνατότητα να εκφραστούμε ελεύθερα ή να αντισταθούμε με οποιονδήποτε τρόπο γιατί ήταν απαγορευτικό».
«Το Λιουάν είναι ένα καλλιτεχνικό καφέ, γκαλερί, χώρος παρουσίασης βιβλίων. Είναι ένας υπαρκτός χώρος. Εγώ γνώρισα τα παιδιά τυχαία το 2016-2017, καθώς είχα μια έκθεση που ακυρώθηκε τελευταία στιγμή αφού οι θρησκευτικές αρχές θεώρησαν πως δεν έπρεπε να δείξω κάποια πράγματα που αφορούν πολιτική και θρησκεία, όπως θέματα θρησκευτικής βίας. Όταν έκλεισαν την έκθεση μία μέρα πριν τα εγκαίνια, ήρθαν αυτά τα άτομα να με στηρίζουν χωρίς να με ξέρουν καν, κάνοντας διαδήλωση», θυμάται η Ντόρις. «Μετά που είπαν να πάω να δω έναν χώρο που μόλις είχαν ανοίξει και αυτό ήταν. Ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα κάτι τέτοιο στη Ναζαρέτ». Εξηγώντας μας τη λειτουργία του καφέ Λιουάν, η Ντόρις αναφέρει πως «όσα προϊόντα έχουν στον χώρο είναι από την Παλαιστίνη, δηλαδή από τη Δυτική Όχθη και τα κατεχόμενα. Δεν στηρίζουν καν την ισραηλινή αγορά. Επίσης φέρνουν ζωγράφους, γλύπτες και διάφορους καλλιτέχνες από την Παλαιστίνη, τη Δυτική Όχθη και μέσα από το κράτος του Ισραήλ, οι λεγόμενοι Άραβες του ‘48. Επίσης γίνονται διαλέξεις και άλλα δρώμενα». Όπως μας ενημερώνει, το καφέ άνοιξε σε μια γειτονιά που είχε κλείσει από το 2000 με το πρόσχημα ότι θα κάνανε ανακαίνιση της παλιάς αγοράς της Ναζαρέτ, που την δεκαετία ‘70-’80 είχε μεγάλη κίνηση. «Τότε οι ισραηλινές αρχές είπαν ότι θα κάνουμε τάχα ανακαίνιση και έκλεισαν όλα τα μαγαζιά μέχρι και πρόσφατα, με αποτέλεσμα να νεκρωθεί όλη η περιοχή», εξηγεί. «Το όραμα των συντελεστών του Λιουάν ήταν να ζωντανεύσουν το χώρο, κάτι που πραγματικά έγινε. Είχα να επισκεφτώ το χώρο από τα τελευταία γυρίσματα της ταινίας πριν 2 χρόνια και τώρα που πήγα είχαν ανοίγει περίπου 25 καινούρια μαγαζιά, όχι αποκλειστικά εμπορικά καταστήματα όπως προηγουμένως, αλλά σύλλογοι, πολιτιστικά καφέ, χώροι διαβάσματος κα.», εξηγεί.
Οι ισραηλινές αρχές, σύμφωνα με τη Ντόρις δεν ξέρουν πως να διαχειριστούν το θέμα. «Έχουν κλείσει θέατρα με θέμα τη παλαιστινιακή ταυτότητα, μέσω διαφόρων νόμων που τα θεωρούν κατά του κράτους του Ισραήλ». Αν και δεν έχουν υπάρξει επιθέσεις σωματικής βίας μέχρι σήμερα, η συνομιλήτριά μας μας ενημερώνει πως γίνει άλλου τύπου προσπάθειες, κυρίως από έποικους της περιοχής.
Το ντοκιμαντέρ Liwan: a story of cultural resistance 2021 της Ντόρις Χακίμα θα προβληθεί στον κινηματογράφο «Αθηνά» στο Χαλάνδρι, την Κυριακή 28 Νοεμβρίου στις 7 μ.μ.
Ξεριζωμένοι από το Ισραήλ
Ο Σαλίμ Αμπού Ιαβάλ σπούδασε Θέατρο και Αραβική Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Χάιφα και στη συνέχεια Σενάριο. Eργάστηκε ως δημοσιογράφος και επικεντρώθηκε στην ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση. Ως κριτικός κινηματογράφου ασχολήθηκε με την παραγωγή ταινιών και υπήρξε διευθυντής casting, ενώ παράλληλα ξεκίνησε τη δραστηριότητά του στη σκηνοθεσία πολλών σειρών και προγραμμάτων για την τηλεόραση. Είναι περισσότερο γνωστός για το ντοκιμαντέρ του “Roshmia”, το οποίο έλαβε 13 βραβεία από διάσημα αραβικά και διεθνή φεστιβάλ. Εκτός από τις επιμελητής, ίδρυσε το φεστιβάλ περιοδεύοντος κινηματογράφου “Films From Behind The Wall” το 2005 και το Ramallah Cinema Club το 2013. Επίσης, ήταν ο οργανωτής των Palestine Cinema Days (2016, 2017) και του Φεστιβάλ Ανεξάρτητου Κινηματογράφου της Χάιφα (2018) και διορίστηκε μέλος της κριτικής επιτροπής στο Festival Ciné-Palestine (2017) και μέλος της κριτικής επιτροπής ξανά στο Jordan Film Fund (2019) και (2020).
Μας εξήγησε πως το ντοκιμαντέρ του Roshmia, διηγείται την ιστορία ενός ηλικιωμένου ζευγαριού, το οποίο μετά τη σφαγή του 1948 αναγκάστηκε να φύγει και ζει σε μια παράγκα πάνω από 40 χρόνια, ώσπου ο δήμος της Χάιφα αποφασίζει να περάσει από το σημείο έναν δρόμ. Ο Σαμίλ, μάζι με άλλο ένα άτομο, ήταν κοντά τους επί 3 χρόνια που αγωνίζονταν για να μην υλοποιηθεί η απόφαση της έξωσης. «Για αυτούς ήταν ιδιαίτερα δύσκολο, γιατί ήταν σαν να ήταν σαν να τους ξεριζώνουν για δεύτερη φορά», τόνισε. Όπως επεσήμανε το φαινόμενο των εξώσεων Παλαιστινίων από τα σπίτια τους είναι ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο στο Ισραήλ.
To ντοκιμαντέρ Roshmia (2015) του Σαλίμ Αμπού Ιαβάλ θα προβληθεί στον κινηματογράφο «Αθηνά» στο Χαλάνδρι, τη Δευτέρα 29 Νοεμβρίου, στις 7μμ.
Η Ούλα Ταμπαρί είναι Παλαιστίνια σκηνοθέτης, γεννημένη στη Ναζαρέτ, που ζει στο Παρίσι. Σπούδασε Θέατρο και Εικαστικές Τέχνες, που την οδήγησαν τελικά στον κόσμο του κινηματογράφου. Ο συνδυασμός διαφορετικών μέσων έγινε η γόνιμη πηγή δουλειάς της. Στις ταινίες και την καλλιτεχνική της παραγωγή, συγκεντρώνει διαφορετικές εμπειρίες και προοπτικές μέσω της υποκριτικής, του casting, του σεναρίου, της καθοδήγησης διαλόγων για ταινίες μυθοπλασίας, βοηθώντας στη σκηνοθεσία και την παραγωγή. Το πρώτο της ντοκιμαντέρ δημιουργήθηκε το 2002, το 2015 ίδρυσε το “Al-Ashiqat” (“Les Amoureuses”) για εναλλακτικές υπηρεσίες παραγωγής.
Η ταινία της Enquete personnelle ξεκίνησε από ένα ταξίδι από το Παρίσι στη Ναζαρέτ και πίσω, με πρωταγωνίστρια την ίδια. Μέσα από την ίδια, διηγείται το πως μεγαλώνουν οι Παλαιστίνιοι στο κράτος του Ισραήλ. Εστιάζει στην διδασκαλία σχετικά με την παλαιστινιακή ταυτότητα στα ισραηλινά σχολεία, σε αντιπαραβολή με το τι μαθαίνουν τα παιδιά στο σπίτι. Συγκεκριμένα, επέλεξε την Ημέρα της Καταστροφής (Νάκμπα) του 1948, η οποία από το Ισραήλ τιμάται ως η εθνική του εορτή. «Στην ουσία η ταινία αφορά την παλαιστινιακή ταυτότητα στο κράτος του Ισραήλ και το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες παλαιστινιακής καταγωγής με ισραηλίτικη υπηκοότητα». Της ζητήσαμε να μας εξηγήσει με ποιον τρόπο αντιμετωπίζει το Ισραήλ την ταυτότητα των παλαιστινιακής καταγωγής πολιτών του, με την ίδια να μας απαντά πως «μόνο στα τέλη της δεκαετίας του ’80 άρχισε να αναφέρεται η λέξη “Παλαιστίνιοι”. Ωστόσο πολλοί Ισραηλινοί σήμερα συνεχίζουν να μας αποκαλούν “Άραβες του Ισραήλ”, όρος που στην πραγματικότητα δεν αφορά εμάς, αλλά ιστορικά περιγράφει τους Εβραίους που ήρθαν από τις αραβικές χώρες, όπως Μαρόκο, Αλγερία κα». «Εμείς μπορεί να είμαστε Άραβες, αλλά είμαστε Παλαιστίνιοι Άραβες», τονίζει, εξηγώντας πως «στην ουσία υπάρχει ο διωγμός των Παλαιστινίων που έδιωξαν και σκότωσαν με την βία, ενώ στους υπόλοιπους που έμειναν στο Ισραήλ άλλαξαν τη γλώσσα και την ταυτότητα». «Η έννοια “Άραβες του Ισραήλ” είναι για εμάς made in Israel, μαύρο χιούμορ. Δεν ανήκουμε σε αυτό», καταλήγει σαρκάζοντας.
