Palestine Prison Break: Όταν τα όνειρα, έστω και προσωρινά, παίρνουν εκδίκηση

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 6^ης Σεπτεμβρίου, που φέτος συνέπιπτε με την εβραϊκή πρωτοχρονιά (Ρος Χασανά), έξι Παλαιστίνιοι κρατούμενοι προσκείμενοι στην Ισλαμική Τζιχάντ πραγματοποίησαν μια απόδραση που θα τη ζήλευαν οι μεγαλύτεροι παραγωγοί του Χόλυγουντ. Φυλακισμένοι στη φυλακή Γκιλμπόα του βόρειου Ισραήλ, δηλαδή σε ένα υψίστης ασφαλείας ίδρυμα κράτησης, οι έξι άνδρες βγήκαν στον εξωτερικό περίβολο της φυλακής μέσα από τούνελ που είχαν σκάψει κάτω από το νιπτήρα του κελιού τους χρησιμοποιώντας κουτάλια. Η προετοιμασία του εγχειρήματος προφανώς πήρε πολλούς μήνες και διευκολύνθηκε από το γεγονός ότι λίγο κάτω από το επίπεδο του τομέα που άνηκε το κελί τους υπήρχε κενό. Συνεπώς, έχοντας φτάσει στα σκοτεινά σωθικά της φυλακής, μπορούσαν να κατευθυνθούν προς σημείο κοντά στον εξωτερικό τοίχο όπου θα διάνοιγαν τον τελικό δρόμο προς την ελευθερία. Η έξοδος της τελικής σήραγγας βρισκόταν κυριολεκτικά κάτω από πύργο παρακολούθησης. Στην απόδραση οι έξι είχαν την τύχη με το μέρος τους γιατί όταν στις 01:30 το πρωί βγήκαν από τη γη ο φρουρός στο φυλάκιο από πάνω τους κοιμόταν. Οι ισραηλινές αρχές πήραν αναφορές για ύποπτες κινήσεις πολύ αργότερα, συγκεκριμένα γύρω στις 03:00 και τότε ήταν που, κατόπιν έκτακτης καταμέτρησης, διαπίστωσαν την απόδραση και σήμαναν γενικό συναγερμό.

Η ομάδα των έξι αποτελείτο από μέλη της Ισλαμικής Τζιχάντ με καταγωγή τη Τζενίν της Δυτικής Όχθης. Μεταξύ αυτών ο πιο επιφανής της είναι o 45χρονος Ζακαρία Ζουμπέιντι. Φυσικά ούτε ο Ζουμπέιντι, ούτε κανείς από τους υπόλοιπους 5 συνιστά σοβαρή απειλή για το Ισραήλ με την έννοια ότι η ελευθερία ή η κράτηση του δεν αλλάζει τις γενικότερες πολιτικοστρατιωτικές ισορροπίες της διένεξης.

Εδώ αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι το Ισραήλ κρατά χιλιάδες Παλαιστίνιους στις φυλακές του όπου εκτίουν αυστηρές ποινές για επιθέσεις εναντίον εποίκων, στρατιωτών ή γενικότερα Ισραηλινών. Οι περισσότεροι εξ αυτών έχουν συλληφθεί σε ταπεινωτικές νυχτερινές επιδρομές στα σπίτια τους. Τα δικαστήρια που τους εξετάζουν σπάνια έως ποτέ δεν εκδίδουν αθωωτικές αποφάσεις σε αντίθεση με ότι συμβαίνει όταν κάποιοι έποικοι ή στρατιώτες διώκονται για ανάλογες επιθέσεις εναντίον Παλαιστινίων. Το πόσο μη νομιμοποιημένες είναι αυτές οι φυλακίσεις στη συλλογική συνείδηση των Παλαιστινίων αντανακλάται στο ό,τι οι παλαιστινιακές κυβερνήσεις παραδοσιακά έχουν ειδικό χαρτοφυλάκιο για τους κρατουμένους.

Οι συλλήψεις και φυλακίσεις Παλαιστίνιων ακτιβιστών έχουν και άλλη μια διάσταση, ήτοι να καταδείξουν πόσο ισχυρή, αν όχι άτρωτη, είναι η ισραηλινή πολεμική μηχανή. Με κάθε φαινομενικά εντυπωσιακή σύλληψη ή αυστηρή καταδίκη, οι Ισραηλινοί στέλνουν το μήνυμα πως κάθε αντίσταση απέναντι τους όχι μόνο είναι μάταιη, αλλά και επιφέρει δυσανάλογες τιμωρίες από τις οποίες κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει εκτός και αν αποφασίσουν διαφορετικά οι ίδιοι οι διώκτες. Αυτό λοιπόν το αφήγημα ήρθε να διαλύσει με πάταγο η επιτυχής απόδραση των έξι από το φυλακή Γκιλμπόα.

Στο άκουσμα της είδησης ένα τεράστιο κύμα χαράς κατέκλυσε τη Δυτική Όχη και τη Γάζα. Άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους να πανηγυρίσουν και να μοιράσουν γλυκά ενώ τα κοινωνικά δίκτυα πλημμύρισαν από αναρτήσεις που αφενός επαινούσαν τους έξι που απέδρασαν, και αφετέρου περιγελούσαν τις ισραηλινές αρχές κάνοντας παραλληλισμούς με δημοφιλείς ταινίες και σειρές με θεματολογία αποδράσεις από φυλακές, όπως το Prison Break και το Shawshank Redemption (Τελευταία Έξοδος Ρίτα Χέιγουορθ).

Η αντίδραση των Ισραηλινών αρχών ήταν ενδεικτική του πανικού και της ήττας τους. Διέταξαν βίαιη μεταφορά κρατουμένων, συνέλαβαν συγγενείς των δραπετών και διεξήγαγαν μικρής έντασης εισβολές σε χωριά και πόλεις της Δυτικής Όχθης. Μάλιστα, η αντίδραση τους ήταν ικανή να προκαλέσει μεγαλύτερη κλιμάκωση από την ίδια την απόδραση καθώς έδωσε στην διένεξη την τέλεια αφορμή για αναζωπύρωση. Παράλληλα έθεσαν σε εφαρμογή μια άνευ προηγουμένου επιχείρηση εντοπισμού και σύλληψης. Και το έκαναν αυτό όχι διότι οι έξι ετοιμάζουν κάποια επίθεση ή άλλη ενέργεια που θα αλλάξει τα δεδομένα. Ο πραγματικός λόγος της πρωτοφανούς κινητοποίησης ήταν η αποτροπή του ύψιστου εξευτελισμού που θα συνεπαγόταν το πέρασμα των δραπετών στην Ιορδανία ή σε οποιοδήποτε άλλο ασφαλές περιβάλλον απ’ όπου θα μπορούσαν να δώσουν μια συνέντευξη τύπου στην οποία θα περιέγραφαν γλαφυρά πως κέρδισαν την ελευθερία τους υπερφαλαγγίζοντας με ένα κουτάλι τα υπερσύγχρονα και πανάκριβα συστήματα ασφαλείας της ισραηλινής κατοχής.

Το χειρότερο σενάριο για την εύθραυστη κυβέρνηση του ακροδεξιού Ναφτάλι Μπένετ φαίνεται πως αποφεύχθηκε καθώς από το πρωί του Σαββάτου έχουν κυκλοφορήσει φωτογραφίες του Ζουμπέιντι και άλλων τριών κρατουμένων της Γκιλμπόα να στέκονται γονατιστοί με τα χέρια δεμένα πισθάγκωνα και τα μάτια καλυμμένα μπροστά σε ένοπλους Ισραηλινούς. Όσο όμως και αν θέλει η επίσημη προπαγάνδα να παρουσιάσει τους συλληφθέντες ως νικημένους και ταπεινωμένους δεν μπορεί με τίποτα να κοντύνει το κατόρθωμα τους. Άλλωστε και οι έξι έμειναν ασύλληπτοι για πέντε μέρες χαρίζοντας μια απίστευτη ψυχική ανάταση στους συμπατριώτες τους.

Αν δει κανείς τη μεγάλη εικόνα της σύγκρουσης Ισραηλινών και Παλαιστινίων θα δει τους Παλαιστίνιους συγκεντρωμένους σε δυο μικρά κομμάτια της ιστορικής τους πατρίδας, Γάζα και Δυτική Όχθη, να προσπαθούν μάταια να ανταγωνιστούν τους Ισραηλινούς που χάρη στη σταθερή και γενναιόδωρη βοήθεια της Δύσης, και δη των ΗΠΑ, έχουν κτίσει ένα κράτος με οργανωμένες δομές και απίστευτη υπεροπλία. Το μόνο που θα περίμενε η κατεστημένη λογική είναι οι Παλαιστίνιοι να πάρουν απόφαση την ήττα τους και να συνθηκολογήσουν. Στο κάτω κάτω, πάλι κατά την ίδια λογική, οι ηγεσίες τους, κοσμικές ή ισλαμικές, από το 1948 και εντεύθεν αποδείχθηκαν ανεπαρκείς.

Και όμως, σε πείσμα της ανωτέρω λογικής η κουλτούρα αντίστασης συνεχίζει να χαρακτηρίζει το παλαιστινιακό θυμικό. Όσο αυτή δεν εκλείπει, το Ισραήλ δεν μπορεί να ελπίζει να ζει σε συνθήκες ασφάλειας δυτικού κόσμου. Και αν αυτή δεν εκλείπει είναι κυρίως χάρη σε μικρές ηθικές νίκες σαν την απόδραση των έξι. Μικρά κατορθώματα με ασήμαντη ή μηδενική επιχειρησιακή αξία που όμως εμπνέουν τη νέα γενιά. Αν λοιπόν ο Ζουμπέιντι και οι σύντροφοι του έγιναν ανάθεμα για το Μπένετ, είναι γιατί με την εφήμερη δόξα του έγινε παράδειγμα για τους νέους πολλοί από τους οποίους ίσως μέχρι χθες να έβλεπαν θετικά την προοπτική να ιδιωτεύσουν, σήμερα κατάλαβαν πως θα βρεθούν λίγο ψηλότερα μονάχα μέσω της επιμονής στην κουλτούρα της αντίστασης.