Ο αναλυτής Ατίλιο Μπορόν αναφέρει τα «Πέντε Μαθήματα που διδάσκει η βολιβιανή τραγωδία, τα οποία οι λαοί και τα λαϊκά και κοινωνικά κινήματα πρέπει να καταγράψουν για πάντα στη συνείδησή τους»:

i) Δεν έχει σημασία πόσο παραδειγματικά μπορεί να διαχειριστεί μια κυβέρνηση την Οικονομία, όπως έπραξε και η κυβέρνηση Μοράλες, δεν έχει σημασία αν ρέουν οι επενδύσεις και όλοι οι δείκτες, μακροοικονομικοί και μικροοικονομικοί, βελτιώνονται: η δεξιά και ο ιμπεριαλισμός δε θα δεχθούν ποτέ μια κυβέρνηση που δεν υπηρετεί όλα τους τα συμφέροντα.

ii) πρέπει να μελετάμε όλα τα εγχειρίδια που εκδίδουν οι διάφορες υπηρεσίες των ΗΠΑ και τα φερέφωνά τους, μεταμφιεσμένα σε ακαδημαϊκούς ή δημοσιογράφους, ώστε να αντιλαμβανόμαστε τα σημάδια της επίθεσης εγκαίρως. Σε αυτά τα κείμενα τονίζεται διαρκώς η ανάγκη να καταστραφεί η καλή φήμη του λαοφιλούς ηγέτη, αυτό που στην ειδική τους γλώσσα λέγεται «δολοφονία χαρακτήρα», και να τον παρουσιάσουν σαν κλέφτη, διεφθαρμένο, δικτάτορα ή χαζό/άσχετο. Αυτό το έργο το εμπιστεύονται σε δημοσιοσχεσίτες, αυτοανακηρυγμένους «ανεξάρτητους δημοσιογράφους», που, χάρη στο ημιμονοπώλιο που έχουν στα media τρυπούν τα μυαλά του πληθυσμού με τέτοιες συκοφαντίες, συνοδευόμενες, όπως στην περίπτωσή μας, με μηνύματα μίσους κατά των ιθαγενών πληθυσμών και των φτωχών γενικώς.

iii) Οταν αυτά γίνουν, είναι σειρά των πολιτικών ηγεσιών και των οικονομικών ελίτ να ζητήσουν «Αλλαγή», ώστε να λήξει η «δικτατορία» του Έβο, που, όπως έγραψε ο αχαρακτήριστος Βάργκας Λιόσα, προ ημερών, είναι «ένας δημαγωγός που θέλει να μείνει στην εξουσία στον αιώνα τον άπαντα». Φαντάζομαι θα το έχει ρίξει στις προπόσεις με σαμπάνιες στη Μαδρίτη, βλέποντας τις φασιστικές ορδές να αρπάζουν, να καίνε, να δένουν δημοσιογράφους σε στύλους, να ξυρίζουν και να βάφουν τη γυναίκα δήμαρχο και να καταστρέφουν τα δεδομένα της τελευταίας εκλογικής αναμέτρησης, για να ελευθερώσουν τη Βολιβία από αυτόν τον κακό δημαγωγό… και αναφέρομαι στη συγκεκριμένη περίπτωση γιατί υπήρξε και είναι ο ανήθικος σημαιοφόρος αυτής της χολερικής επίθεσης, αυτού του ατελείωτου κακουργήματος που σταυρώνει λαϊκές ηγεσίες.

iv) Εμφανίζονται στο προσκήνιο οι «δυνάμεις ασφαλείας». Στη συγκεκριμένη περίπτωση μιλάμε για θεσμούς που ελέγχονται από διάφορες υπηρεσίες, στρατιωτικές και πολιτικές, της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Τους προπονούν, τους οπλίζουν, κάνουν μαζί τους κοινές ασκήσεις και τους μορφώνουν πολιτικά. Είχα την ευκαιρία να το επιβεβαιώσω όταν, προσκεκλημένος του Έβο, έδωσα μια διάλεξη για τον Αντι-ιμπεριαλισμό σε υψηλόβαθμους αξιωματικούς και των τριών όπλων [της Βολιβίας]. Εκεί, σοκαρίστηκα από το βαθμό αποδοχής [εκ μέρους τους] των πιο αντιδραστικών αμερικάνικων συνθημάτων, κληροδοτημένων από τον ψυχρό πόλεμο, και από την εμφανή ενόχληση που τους προκαλούσε το γεγονός ότι ένας ιθαγενής ήταν πρόεδρος της χώρας του. Αυτό, λοιπόν, που έπραξαν αυτές οι «δυνάμεις ασφαλείας», ήταν να αποσυρθούν από το προσκήνιο και να αφήσουν το πεδίο ελεύθερο για τις αχαλίνωτες δράσεις των φασιστικών ορδών – όπως εκείνες που έδρασαν στην Ουκρανία, τη Λιβύη, το Ιράκ, τη Συρία για να ανατρέψουν ή να προετοιμάσουν την ανατροπή ηγετών που ενοχλούν την αυτοκρατορία – κι έτσι να εκφοβήσουν το λαό, τους ακτιβιστές και ακόμη και μέλη της κυβέρνησης. Πρόκειται για ένα νέο κοινωνικοπολιτικό σχήμα: στρατιωτικό πραξικόπημα δια της δημιουργίας κενού [by omission], που επιτρέπει στις αντιδραστικές συμμορίες, που στρατολογούνται και χρηματοδοτούνται από τη δεξιά, να επιβάλλουν το νόμο τους. Όταν βασιλέψει ο τρόμος και η κυβέρνηση μείνει χωρίς άμυνες, το αποτέλεσμα είναι προδιαγεγραμμένο.

v) η ασφάλεια και η δημόσια τάξη δεν έπρεπε ποτέ να αφεθούν, στη Βολιβία, στα χέρια θεσμών όπως η αστυνομία και ο στρατός, εποικισμένα από τον ιμπεριαλισμό και τους λακέδες του στην τοπική δεξιά. Όταν εξαπόλυσαν την επίθεση κατά του Έβο, επιλέχθηκε μια κατευναστική πολιτική, που δεν απαντούσε στις προκλήσεις των φασιστών. Αυτό οδήγησε [οι φασίστες] να αποθρασυνθούν και μεγάλωσε τις απαιτήσεις: εκλογές, ύστερα νοθεία και καινούριες εκλογές, ύστερα εκλογές χωρίς τον Έβο (όπως στη Βραζιλία χωρίς το Λούλα), μετά παραίτηση του Έβο, δεδομένης της απροθυμίας του να ανεχθεί εκβιασμούς, μετά σπορά του τρόμου με την εμπλοκή αστυνομίας και στρατού ώστε ο Έβο να παραιτηθεί. Από το εγχειρίδιο, όλα από το εγχειρίδιο. Θα μάθουμε ποτέ αυτά τα μαθήματα;

Ο Ατίλιο Μπορόν είναι καθηγητής πολιτικής θεωρίας στο πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες,  μαρξιστής διεθνής αναλυτής και συγγραφέας. Για το άρθρο αυτό, τη μετάφρασή του και την δημοσίευσή του, η Λαμπρινή Θωμά (που το μετάφρασε) έχει ζητήσει την άδειά του. Ακόμη δεν έχουμε λάβει απάντηση αλλά λόγω των εξελίξεων και της σημασίας του κειμένου, αποφασίζουμε να το δημοσιεύσουμε, όντας εν αναμονή.