Η συμβολική δύναμη του παλιού ζευγαριού γαντιών του Μπέρνι Σάντερς είχε τον ρόλο του «εμείς» στο «όχι εγώ, εμείς».
Κρίμα στους καλλιτεχνικούς διευθυντές, τους στυλίστες και τους σκηνοθέτες. Τόση προσπάθεια, γούστο, στρατηγική και χρήμα έπεσαν στον σχεδιασμό της σημειολογίας της ορκωμοσίας του Τζο Μπάιντεν: η ακριβής απόχρωση του βασιλικού μωβ της Καμάλα Χάρις (άντε πνίξου Vogue, εσύ και το άθλιο εξώφυλλό σου), η επιλογή μιας σχετικά μικρής μάρκας από τη Νέα Υόρκη για το ντύσιμο της Τζιλ Μπάιντεν σε απόχρωση μπλε του ωκεανού (ένας τρόπος στήριξης των μικρών επιχειρήσεων εν μέσω πανδημίας!), το καθαρό βάρος της χρυσής καρφίτσας σε σχήμα περιστεριού της Λέιντι Γκάγκα (η πλάκα με τα «Hunger Games» που προέκυψε από αυτή!).
Και όμως, όλα αυτά για το τίποτα. Επειδή μέσα σε μια θάλασσα από άριστα ταιριασμένες μάσκες προσώπου, τα παλιά μίζερα γάντια του Μπέρνι Σάντερς επισκίασαν τα πάντα, και έγιναν αμέσως το πιο πολυσυζητημένο, απολαυστικό, παλαβό οπτικό μήνυμα μιας ιστορικής περίστασης. Τι συμπέρασμα μπορούμε να βγάλουμε από αυτό; Γιατί τόσα εκατομμύρια ταυτίζονται περισσότερο με την όποια και αν ήταν η σημειολογία αυτών των γαντιών; Ήταν ένα παραλήρημα εξαιτίας της πανδημίας, ταυτιστήκαμε όλοι εξαιτίας της κοινωνικής απομόνωσης που βιώνουμε με τον πιο παραγκωνισμένο μέσα στο πλήθος; Ήταν σεξισμός και ρατσισμός, που οι οπαδοί του Μπέρνι για ακόμα μια φορά απέτυχαν να αναγνωρίσουν στα ανατρεπτικά μηνύματα που εκφράζονται με τις στυλιστικές επιλογές από ανερχόμενες γυναίκες που σπάνε τον φραγμό προς την εξουσία; Ήταν αυτό που μου μόλις τώρα, ενώ πληκτρολογώ αυτές τις λέξεις, μου έστειλε ένας φίλος, «το κρυφό μυστικό του κόσμου, ότι ο Μπέρνι ήταν ο πρόεδρός μας»;
Ποιο είναι το νόημα, η γαντολογία που προκύπτει από αυτό;
Όπως και με τόσα άλλα που σχετίζονται με αυτή τη διακυβέρνηση, είναι ακόμα πολύ νωρίς να πούμε. Παρακάτω είναι 5 πιθανά σενάρια.
- Τα γάντια ως επιφυλακτική κριτική στάση
Μεγάλο μέρος των ΜΜΕ επικεντρώθηκε στα ίδια τα γάντια, τα γάντια του σκι αντοχής και στο εκτός μόδας της δεκαετίας του ‘70 στυλ τους. Στην ιδιότητά τους ως χειροποίητα μέσα σε έναν κόσμο μαζικής παραγωγής. Στην προχειρότητά τους και στο γεγονός δεν αφιέρωσε ούτε ένα εγκεφαλικό του κύτταρο ώστε να αποφασίσει να τα φορέσει, πέραν του ότι «έχει κρύο και αυτά είναι ζεστά».
Εξίσου σημαντική είναι και η στάση του σώματος αυτού που φοράει τα γάντια. Το καμπούριασμα, τα σταυρωμένα χέρια, η φυσική απομόνωση από το πλήθος. Η εντύπωση δεν είναι αυτή ενός ανθρώπου που έχει μείνει εκτός της φιέστας, αλλά ας είμαστε ειλικρινείς, η εντύπωση που δημιουργεί ταιριάζει περισσότερο σε αυτή που ένας άνθρωπος απλά δεν έχει καθόλου όρεξη να συμμετέχει σε αυτή.
Σε μια εκδήλωση, η οποία πάντα υπήρξε ένα σόου διακομματικής ενότητας, τα γάντια του Μπέρνι πήραν τον ρόλο όλων όσων δε συμπεριλήφθηκαν ποτέ σε αυτή από τις ελίτ κατασκευασμένη ομοφωνία.
Δεν ήταν μποϊκοτάρισμα της ίδιας της περίστασης, καθώς δεν υπήρχε κανένας άλλος που να θέλει την αποχώρηση του Τραμπ περισσότερο από τον ίδιο τον Μπέρνι. Ωστόσο, εξέφρασε μια αδιαμφισβήτητη επιφυλακτική κριτική στάση σχετικά με το τι πρόκειται να ακολουθήσει. Αυτά τα σταυρωμένα χέρια ήταν τα γάντια που έλεγαν «Ας δούμε τι θα κάνετε στην πράξη και μετά θα μιλήσουμε για την ενότητα».
- Τα γάντια ως προειδοποίηση
Αλλά ήταν κάτι παραπάνω και από αυτό. Αν το δείτε από πιο κοντά, υπάρχει επίσης και μια μάλλινη προειδοποίηση. Ο κόσμος ξετρελάθηκε με τη σκυθρωπή στάση του Μπέρνι κατά την ορκωμοσία, γιατί κράτησε τις ελπίδες ζωντανές ότι υπάρχει ακόμα μια ηθική αντιπολίτευση προς τη συσσωρευμένη δύναμη και το συσσωρευμένο χρήμα στις ΗΠΑ, σε μια στιγμή που τη χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ.
Εκείνη τη στιγμή, τα σταυρωμένα χέρια του Μπέρνι και η ενδυματολογική του δυσαρμονία φαίνονταν να λένε «Μη μας αγνοήσετε». Αν μετά από όλη αυτή τη φασαρία, η διοίκηση Μπάιντεν-Χάρις δεν παρέχει μετασχηματική δράση για ένα έθνος και έναν πλανήτη σε απόγνωση, θα υπάρξουν συνέπειες. Και αντίθετα με τα χρόνια του Ομπάμα, αυτές οι συνέπειες δε θα χρειαστούν χρόνια για να εμφανιστούν, καθώς το επαναστατικό πνεύμα βρίσκεται ήδη στο εσωτερικό και φοράει παλιά γάντια.
- Τα γάντια ως η συνείδηση των φιλελεύθερων
Τα γάντια του Μπέρνι δεν ήταν μόνο μια εμμονή μεταξύ των υποστηρικτών του γερουσιαστή, δηλαδή όσοι από εμάς ήθελαν πραγματικά να έχουν δει αυτό το τραχύ μάλλινο κομμάτι πάνω στη Βίβλο νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα. Αλλά έκαναν και ένα εκπληκτικό σουξέ μεταξύ των φιλελεύθερων, πολλοί εκ των οποίων αναγούλιαζαν με την προοπτική ενός Προέδρου Σάντερς (έντονα ωρυομενοι, αιχμηροί και θυμωμένοι). Και όμως προωθούν memes με τα γάντια και μοιράζονται απολαυστικές ιστορίες για το ότι μια δασκάλα έφτιαξε τα γάντια (πονηροί!) ή για τη φορά που ο Μπέρνι τα δάνεισε σε μία εργαζόμενη στον τομέα της υγείας που κρύωνε (μια τρυφερή ιστορία ζεστασιάς!).
Τι στο καλό είναι τώρα αυτό; Γιατί ο Μπέρνι, ο επικίνδυνος σοσιαλιστής έγινε ξαφνικά ο αξιαγάπητος παππούς όλων; Σε ένα επίπεδο, είναι αρκετά απλό, ακόμα και ως προεδρεύων της επιτροπής προϋπολογισμού της Γερουσίας είναι πολύ λιγότερο απειλητικός για αυτούς απ’ ότι ήταν ως υποψήφιος για την προεδρία με την υπόσχεση της αναδιανομής του πλούτου και την απομάκρυνση τους κινήτρου του κέρδους από τον τομέα της υγείας. Με άλλα λόγια, για την ελίτ του Δημοκρατικού Κόμματος είναι εύκολο να αγαπάς τον Μπέρνι όταν αυτός αναδιανέμει χειροποίητα γάντια αρκεί να κρατάει τα γάντια και κατ’ επέκταση τα χέρια του μακριά από τα δισεκατομμύρια των δωρητών τους.
Κατά κάποιον τρόπο, είναι και χρήσιμο να ανέχεσαι μια ατημέλητη μεριά του κόμματος ακριβώς επειδή η ηγεσία είναι τόσο αποκομμένη από την εργατική βάση. Σε αυτό το πλαίσιο, το να αγκαλιάζεις δημόσια τον Μπέρνι, κατόπιν εορτής, παίζει έναν ρόλο παρόμοιο με αυτό των διαφόρων ψευτο-λαϊκίστικων διαφημιστικών τεχνασμάτων της περιόδου των προκριματικών εκλογών, όπως το να τρως δημόσια τηγανητά φαγητά, τα οποία και μισείς, ή να φοράς καθημερινά ρούχα σαν και αυτά των απλών ανθρώπων.
Κάτι που μας οδηγεί σε μια σχετική ερμηνεία για τα γάντια:
- Τα γάντια ως αξιοπιστία
Στα φιλελεύθερα μέσα ενημέρωσης, η εβδομάδα της ορκωμοσίας σηματοδότησε μια εντυπωσιακή επιστροφή στην εποχή του Ομπάμα, όπου η πρώτη οικογένεια καλυπτόταν ως διασημότητες του Νταβός. Το ποδήλατο Πελότον του Μπάιντεν ενέχει κίνδυνο ασφαλείας; Ποιος έντυσε την Τζιλ Μπάιντεν; Έχετε δει τις φεμινιστικές μπλούζες της αδελφής της Καμάλας; Αυτή η πτυχή της πολιτικής ως τρόπου ζωής ήταν σε μεγάλο βαθμό αδρανής κατά την εποχή του Τραμπ. Σίγουρα, ο Λευκός Οίκος ήταν γεμάτος από πλούσιους και λεπτούς ανθρώπους που φορούσαν και κατανάλωναν ακριβά και επιθυμητά αντικείμενα. Αλλά ήταν φασίστες και ξεδιάντροποι απατεώνες, οπότε το να δίνεις έμφαση στις κάπες της Μελάνια και στα κοσμήματα της Ιβάνκα ήταν άσχημο.
Αυτό τελείωσε τώρα. Και όμως, τα προβλήματα παραμένουν. Βρισκόμαστε, σε τελική ανάλυση, σε μια παγκόσμια πανδημία και η πείνα αυξάνεται – ακόμα κι αν οι κροίσοι έχουν αυξήσει τεράστια τον πλούτο τους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου μαζικού θανάτου. Σκεφτείτε τα γάντια. Είναι ξεκάθαρο ότι κάποιοι από τις ανώτερες βαθμίδες του Δημοκρατικού Κόμματος καταλαβαίνουν ότι εάν πρόκειται να απολαύσουν μια λαμπερή επιστροφή στο νεοφιλελεύθερο «φυσιολογικό», πρέπει να αποκτήσουν μια επαφή με την πραγματικότητα. Το γεγονός ότι ο Μπέρνι ήταν εκεί, με το παλτό, τα γάντια και τη μάσκα μιας χρήσης, υιοθετήθηκε γρήγορα ως η επαφή με την πραγματικότητα.
Αλλά μην ξεγελιέστε. Υπάρχει ακόμη ένα, ακόμη πιο ισχυρό νόημα για τα γάντια.
- Τα γάντια ως κινηματική επίδειξη δύναμης
Υπάρχουν τα γάντια ως γάντια. Υπάρχουν όμως, και τα γάντια ως memes, ένας παραφορτωμένος συμβολισμός των γαντιών που φάνηκε να αναδύεται μέσα σε δευτερόλεπτα από την άφιξή τους στο προσκήνιο. Πριν η Γκάγκα τραγουδήσει στη σκηνή τον εθνικό ύμνο και πριν ο Μπάιντεν πεί τις λέξεις «ενότητα» εννέα φορές και «ενώνοντας» τρεις ακόμα φορές, τα γάντια του Μπέρνι είχαν κατακλύσει το διαδίκτυο. Μέσα σε ώρες, είχαν ενσωματωθεί πάνω σε χιλιάδες εμβληματικές εικόνες, ενωθεί με ταινίες και μονοπωλούσαν το ενδιαφερον οπουδήποτε μπορεί να μονοπωλείται.
Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι αυτό δεν είχε καμία σχέση με οτιδήποτε έκανε ο Μπέρνι, πέραν του να είναι ο εαυτός του με τον μοναδικό τρόπο που ξέρει να είναι. Όπως τόσα από την ιστορική του προκριματική εκστρατεία του 2020, η συμβολική δύναμη των γαντιών ήταν το έργο του «εμείς» στο «όχι εγώ, εμείς», ένα αποκεντρωμένο κίνημα κινημάτων που εκπροσωπεί χιλιάδες λαϊκές οργανώσεις και δεκάδες εκατομμύρια ψηφοφόρους, και αυτό ισχύει για πολιτικές που υποστηρίζονται από πλειοψηφίες Δημοκρατικών ψηφοφόρων, σύμφωνα με πολλές δημοσκοπήσεις, αλλά εξακολουθούν να απορρίπτονται από τις ελίτ της. Υγεία για όλους, Μια Νέα Πράσινη συμφωνία, διαγραφή φοιτητικών χρεών, δωρεάν κολλέγια, φορολόγηση πλούτου και πολλά άλλα.
Την μεγάλη μέρα του Μπάιντεν, το κίνημα που αντιπροσωπεύει αυτές τις πολιτικές και αυτές τις αξίες ανέδειξε σε παγκόσμιο σύμβολο ένα ζευγάρι παλιών γαντιών. Το έκανε γιατί μπορούσε. Ήταν μια μικρή φιλική κίνηση με μία όχι τόσο φιλική υποβόσκουσα τάση. Είμαστε ακόμα εδώ, είπε. Αγνοήστε μας και δε θα καθίσουμε τόσο ήσυχα την επόμενη φορά.